Ang tahanan ng tao ay tahanan din ng hayo. Dahil dito, matagal nang may tunggalian ang dalawang nilalama. Ano to?
Itlog ng ahas. Pero mukhang, ano na no? Nag-hatch na, lumabas na eh. Walang ano?
Walang putol. O, nandito pa kanyang balat na kanyang ulo. Anong ibig sabihin yan? Bago lang? Bago lang.
Ay, basa pa. So, kakatanggal lang niya ng... kakapalit lang niya ng balat.
Ay, ang laki. Sa malalawak na palayan at tubuhan sa Don Carlos Bukidnon, araw-araw ang patayan. Dito kasi naninirahan ang isang uri ng ahas na pinaniniwalaang may matinding kamandag.
Pero hindi tao, kundi ahas ang namamatay sa tunggaliang ito. Bakit po pinapatay yung ahas? Matakot yung mga tao na makagat.
Kaya pinapatay na lang nila. Kaysa sila mong makagat, nahan na, baka butuklawin ka pa. Sampung taon nang nanghuhuli ng kobra ang grupo ni Daniel, di niya tunay na pangalan. Este kung ituring ng mga magsasaka ang mga ahas sa palayan.
Kapag naglilinis kami ng palaya namin, marami kami nakikita. Anong ginagawa ninyo pag nakikita niya ahas? Pag pupunta sa samin, pinapatay namin. Pero kung hindi naman siya pupunta sa amin, pinapagayaan na namin. Nagsimulang maghukay si na Daniel.
Kinukay ang mga butas sa gilid ng tilapil. Di alintana ang panganib na posibleng may gumagapang lagna ahas sa damuhan. Kung dating ahas ang pumapasok sa tahanan ng tao, ngayon, tao na ang pilit na nanghihimasok. Ayan, ayan, ayan!
Ang gapa nga sa damuhan. Ang gapa sa damuhan. Ang gapa nga sa damuhan. Ang gapa nga sa damuhan. Ang gapa nga sa damuhan.
Ang gapa nga sa damuhan. Ilang metro yan? Isang metro?
Isang metro, lampas metro. Ayon sa mga cobra hunters, bukod sa venom o kamandag na nakukuha sa tuklaw ng ahas na ito, may... nagkatangian din daw ang naturang kobra na dumura ng kamandag.
Marami na raw silang nakitang tao at malalaking hayop na naparalisa o namatay dahil sa tuklaw ng naturang ahas. Parang ano kasi yung munghuli ng ahas eh. Mga nakataya yung buhay. Dahil? Pag nakagat ka, pag nakasa malayo, mag-isa ka lang.
Huwag ka nalang magtaranta. Hindi ka maano ng kamandag. Pag mataranta ka, hindi ka na makalakad.
Aakyat ka agad sa utak. Aakyat yung dugo mo sa puso mo. Tapos malulunod yung puso mo sa dugo.
Hindi ka na makarecover. Ang habitat... ng mga kobra ay mga damp places mga medyo madilim malamig malapit usually sa rivers, sa mga ilog mga pilapil, yung ganyan tapos ang kinakita Pinakain nila karaniwan ay mga palaka at maliliit na daga. Ito yung mga bagay na karaniwan natin nakikita sa mga palayan at mga tubuhan.
Kaya malaki yung chance na makakapita tayo dito kasi maraming mga pilapil at may mga maliliit na mga inog. Tapos marami rin daw dito mga palaka. Dating magsasaka at trabahador sa tubuhan ang grupo ni Daniel.
Matagal na silang naghukuli ng kobra. Bakit po kayo napasok sa pagkuhan ng ahas? Sa nakasunodahan ra.
Dahil? Malaki yung income namin kapag maraming huli. Kaysa ano, manabas ng tubuh. Bakit?
Magkano po ba? Ang kinikita ng magsasaka o ng mananabas ng tubo? Mga 250 ang isang araw.
250 ang isang araw, pero kapag nanguha kayo ng ahas? Kapag nakahuli ng dalawa, 300 na. Nagpatuloy ang grupo sa paghuhukay. Sinuyod ang buong palayan. Pagdating mo maliliit at batang kobra, hindi nakaligtas sa kanilang paghuhuli.
Meron dyan sa loob. Anong maliit? Anong maliit?
Maliit na kobra. Nakita mo? Oo.
Ano ito? Ay, ayun! Lumabas! Ay, ay, ay! Maliit!
Pero kahit na ganito kaliit, may kamandag na rin ito. Sa puntong iyon, naging malinaw sa akin na hindi na takot sa tuklaw o galit sa ahas ang nag-uudyo. sa mga lalaking ito, kundi ang pangako ng pera.
Mukhang ano to? Adult ito, adult. Ay Diyos ko Lord!
Teka, teka dito pa po sa sakin. Kanyang galaw yun. Ah, galaw na ah.
Oo. Siya. Sumalakad, sumalakad! Sa loob ng tatlong oras, pitong kobra ang nakuha ng grupo.
Agad nila itong dinala sa kabayanan para ibenta. Sa tahanan ng isang lalaki na kilala sa bansag na June Cobra. Gandang araw po!
Kayo po si June Cobra. Gaano po karami ang cobra ninyo? Ah, gano'n. Ngayon po meron kayong kobra dyan? Gano'n karami po?
90 pa lang. 90? 90?
Nakakalat lang sa loob ng kanilang bahay ang mga sako na naglalaman ng mga kobra. Lahat, lahat ma'am. Anong lahat?
Lahat, lahat. Sako, tignan niyo. Isa lang, isang sako lang.
Ilan po ang laman sa isang sako? Sampo. Sampo?
So, ang sabi nila ay kada isang sako daw ay merong sampung kobra. 9. 10 ang laman yan? Buhay pa?
Buhay. Ah, buhay pa? Ito dito. Anak ng isang magsasaka, hindi na bago kay June Cobra ang makakita ng... Diga kuya, baka mag-ano?
Sa malapitan, namang haako sa tingkad ng balat ng naturang kobra. Sa buong mundo, sa Pilipinas lamang matatagpuan ang ganitong klase ng ahas, partikular sa Visayas at Mindanao. May tatlong klase ng spitting cobras sa Pilipinas, yung Naha-Filipinensis na sinasabi. Sabi isa sa pinaka-deadly na ahas sa buong mundo, yung Nahasamarensis at syaka yung tinatawag na Black Spitting Cobra or Equatorial Spitting Cobra. If I'm not mistaken, posibleng Nahasamarensis.
Naja samarensis ito kasi ang description ng naja samarensis, itim yung kanyang katawan pero may dilaw. Usually, dilaw yung ulo niya or dilaw yung dito sa breast niya. Ito very prominent yung pagkadilaw niya.
Yung Philippine cobra kasi yung naja philippinensis is usually brown at nakikita yun sa Luzon areas. Yun yung tinatawag natin na ulupong. Mabangis at nakakatakot sa unang tingin ng mga cobra. Pero kalaunan, napansin kong hindi naman pala agad umaatake ang mga hayop na ito. Liban na lang kung sila'y biglang lalatitan at sasaktan.
Tulad na lang nang ilapit namin ang aming kamera sa muka ng isang kobra. Usually, kapag nakaganyan sila na nakataas yung ulo, parang medyo aggressive yan eh. Or medyo threatened sila, yung natatakot sila. Yun ang characteristic ng mga cobra.
Yung tumatayo yung ulo nila ng ganyan kapag natatakot sila. At kapag takot na takot na sila, kunyari na corner sila, dun sila dudura. It's their defense mechanism, yung dudura sila ng venom sa iyo. Kabisado ni June Cobra kung saan matatagpuan ang kamandag ng ahas.
Pero hindi raw kamandag ang habol niya sa mga hayop na ito, kundi ang kanilang dugong. Sa puntong iyon, napansin kong dumadami na ang mga taong nagkumpulan sa bahay ni June Cobra. Nandito sila hindi para makiisyoso, hindi para uminom ng dugo. E, can you po naisip na...
Hulihin siya para kumita kayo ng pera. Di na naman ni ma'am nagsugod na live na si Boy Cobra. Kanino po kayo nag-supply o nagbibenta ng Cobra?
Sa katunga tayo ma'am. maotong na time na naka-add to ko silang Jun Muclo. Si Jun Muclo ay isang manggagamot sa Davao del Sur na gumagamit ng dugo ng ahas sa kanyang mga pasyente. Sige!
Ino pa? Dati, taga-kulekta lang ng ahas si Jun Cobra. Pero ngayon, siya na mismo ang nanggagamot. Ayon kay June Cobra, sa pamamagitan ng haplos, maipapasa raw sa cobra ang mga sintomas ng sakit ng isang pasyente.
Matapos haplosin ng titong beses ang cobra, pinatulo naman ang dugo nito sa isang baso. Ano ito? Ano po ito?
Bakit po kayo may dalang soft drinks? Halaw dun sa dugo kasi pag walang halaw, titigas yung dugo. O matigas yung halaw.
Basta wala yung halaw. Ah! Matigas, matigas.
May kasamang soft drinks. Parang chaser, gano'n. Binabalatan na. At nang maubos na ang dugo, binalata ng bawat isa para makita ang mga laman loob. Sintomas yan sa kayaan.
Anong balatian? Sakit. Sakit po.
May sakit siya sa lalamunan? So, uminom ng... Alak, ma'am.
Alak. May sakit sa lalamunan. Tapos, kayaan, ma'am.
Sa kolesterol niya. Kolesterol niya, ma'am. Tapos, nagtubig-tubig.
Kayaan, ma'am. Nagtubig. Nagtutubig ang... Sa heart, ma'am. Sa puso.
So, si kuya po ay may tulig sa puso? Hindi. Hindi lang hindi. Ito ka, ang diabetes. Ito, ma'am, science, ang diabetes, ma'am.
So, yung sakit ng tao ay lalabas doon sa katawan ng cobra? Yes, ma'am. Parang x-ray, ganyan?
Oo, labaw pa sa x-ray, ma'am. Ang x-ray, napasipyat. Pero ang cobra, huwag ang samulutaw, huwag naibarang.
Ano pong problema naman sa kanya? May arthritis. May plemas.
May plemas sa baga. Diabetes, arthritis, plema at sakit sa katawan. Ibat-iba man ang sakit, iisa lang daw ang gamot.
Dugo ng kobra. Kaya ng oras na para inumin ang dugo ng kobra, bata man o matanda, walang pag-aatubiling inubos ang dugo na hinaluan ng abdo. Pati mga musmus na bata hindi nakaligtas sa kakaibang paniniwala. Hindi ba mapait yan?
Tumor sa imong ulo, tsis, mayuma, hipa, hepatitis, hipa A, hipa B. Cancer? Cancer o mauna na siya.
Pati dengue? Pati dengue. Lahat yan magagamot ng ahas? Basta matuo lang po naman. Pero hindi magtuo, adiigod po naman ulihan.
Pero ayon sa mga sayyentipiko, wala pang mga pag-aaral na makapagpapatunay na nakagagaling ang dugo ng ahas. Katunayan, imbis na makagaling, baka nga raw delikado pa ito sa tao. Dugo kasi ng hayop.
Wild animals. Cobra. In fact, maraming ano yan.
Maraming pangang delikado na components yan. Dahil most likely meron niyang mga parasites. Mga worms. mga flukes, for example, na pwedeng maka-apekto sa tao.
Pero ilang beses mang magbabala ang mga doktorat-sayantipiko ukol sa pag-inom ng dugo ng ahas, tuloy pa rin ang ilan sa pagpunta sa mga tulad ni Jun Cobra. Tulad na lang ni Diosdado Trajano na halos linggo-linggong nagpapagamot. Yung sinabi ni Atay, may... Ito ang pang-deterensya. Noon po, nagkaedad ako ng 24. 24. Nakasakit ako ng hepatitis.
Wala pa akong alam sa ahas. Ngayon, nalaman ko nga, ang ahas ay magaling magpagaling ng sakit. Hepatitis. Anong sakit po?
Dito na ako nagpano. Since 24 years old kayo, dito na kayo nagpapagamot? Dito na kayo. Yung gamot ng ahas, walang side effect. Pati mga tauhan ni Diyos Dado, hinikayat na rin niyang uminom ng dugo ng kobra.
Ang balakang niya, anong nangyari? May mga dugo na patay na nagpagtok sa ilalong. May dugo na patay?
Barado. Barado ang? Ang dugo?
Ang mga kusugo. Plimas. Taghan-gapon plimas.
Maraming plima. Tapos, blards ang tatundan. Polesterol. Gamay-gamay na dutay kasi gapon.
Opo, ito, ma'am. Dinala ko ito dito. Kita ko, miss you, kahina. Dinala ko ito dito. Kapo, nainay yan.
Opo, ngayon, o. Siya, o, lumalakas. Ang sabi niya pag-abi, mayroon siyang naramdaman. Ano pong pakiramdam niyo ngayon? Ang...
Tarot. Ang maragdala. Ipinisya na niya. Ang bulad kasi maraming components na, you know, na... na maaaring makaginhawa na panasamantala.
Pero baka mas malaki yung panganib dahil nga sa mga parasites na siguradong may kasama sa mga wild animals. 300 to 500 pesos ang bayan sa kada ahas na kakatayin. Linggo-linggo, mahigit 20 pasyente ang nagpapagamot sa kanya. Kaya ganun na lang karami ang hinuhuli nilang kobra sa mga palayan.
Ahas na marahil ang isa sa pinakakinatatakutang hayop sa buong mundo. Mabangis, masama, makamandag. Ganito palagi ilarawan ang mga ahas. Pero taliwas sa mga nakasanayang paniniwala, hindi umaatake ng kusa ang ahas. Sa halip, sila nga ang kalmado, tahimik at madaling...
matakot sa tao. In general, yung mga animals, hindi naman basta-basta aatake. Kasi in many ways, actually, mas takot sila sa tao compared sa, you know.
at tayo ay takot sa kanila. Umaatake lang naman yan kung sa tingin nila ay, you know, sila ay... Sasaktan.
Masasaktan. Or a corner, for example. And they will start attacking.
Pero normally, isang, yung display na ito, indication nito na sila ay on defense mode. Bukod sa palong, dumudura rin ng kamandag ang kobrang ito para hindi makalapit sa kanya ang tao. Pag tinamaan yung mata ng isang predator, ganun rin yun dahil yung eyes, marami rin doon. mga source ng makapasok rin yung venom sa bloodstream ng intended na target.
Ayun, pwede ka mabulag? Mabulag or ang venom kasi ng mga cobras ay umaatake sa new. Nervous system.
Oo. So, hindi lang mabubulag, kundi, you know, ma-affect, ma-paralyze. Usually, paralysa. Ma-paralyze.
Ma-paralyze yung isang target or yung victim. At pwede ka rin mamatay. Which normally leads to fatality or death. So, kaya talagang kailangang irespeto itong mga hayop na ito. Ang kamandag ng cobra ang dahilan kung bakit sila kinatatakutan at kinamulubian.
Pero ayon sa mga sayantipiko, marami sa mga ahas na matatagpuan sa Pilipinas, wala namang kamandag. Sa buong mundo, meron tayong close to 4,000 species na mga snakes. Ang meron lang vinum doon around... 600 lamang. So gano'n nakaliit yung proportion, ano?
Sa Pilipinas, meron tayong about 350 species of snakes. Ang venomous lang na nakikita sa lupa, eh sampu lang naman. Tulad ng ibang mga kobra sa Pilipinas, kabilang ang Naja Samarensis sa mga nanganganib ng maubos dahil sa pagkasira ng kanilang tahanan at sobra-sobrang panghuhuli. Ilalim ng Animal Welfare Act at Wildlife Resources Conservation and Protection Act, ipinagbabawal ang panghuhuli, pagbebenta at pagpatay ng wildlife animals tulad ng ahas.
Pero sa kabila nito, tuloy pa rin si Daniel at June Cobra sa panghuhuli at pagpatay ng mga ito. Mabuhi po niya. Nang matapos ang panggagamot, nang hinayang ako sa dami ng balat at patay na ahas na naiwan. Gaano man katindi ang kanyang kamandag, walang kalaban-laban ang kobra sa kamay ng mga taong ito. Mapapaisip ka, sino nga ba ang tunay na mabangis?
Music May dahilan kung bakit nilikha ang ahas sa mundong ito. May dahilan kung bakit sila naninirahan sa mga tubuhan at palayan. Hindi para maging peste at perwisyo sa tao, at lalong hindi para patayin para sa ating paggaling.
Kung nawala yung mga cobras sa mga palayan na yun, malaki yung chance na dadami at dadami yung mga... daga, population ng daga, na magiging peste rin sa mga palayan ng mga farmers natin. Kasi sila ang kumakain ng mga daga?
Yes. Karamihan kasi itong mga species ng snakes na ito, sila yung nagkocontrol ng population ng mga daga, lalo na yung mga peste sa palayan. Labag sa batas ang panghuhuli at pagpatay ng anumang uri ng ahas. Pero hanggat nananaig ang mga lumang paniniwala at pamahiin, Ang mga cobra, pag nakita ng tao, definitely...
Papatayin agad. Papatayin nila yan, or any snake. Oo.
Hindi lamang sa Pilipinas, in many parts of the world din naman. Pag nakakita kasi ng ahas, unang papasok sa... cons sa kanilang utak, delikado ito.
Patayin. Kailangan patayin. Which is hindi naman. Sandaan na lang po natin, ang mga wild animals, mas takot rin sila sa tao compared sa tayo ay takot sa kanila. Ang mundo ng tao at mundo ng hayop ay iisa.
Walang isang nagmamayari, walang iisang naghahari. Pantay ang karapatan nating mabuhay, maliit man o malaki, makamandag man o hindi. Ako po si Cara David at ito po ang Eyewitness.