Hello Dokuz Sınıflar, Biosem YouTube kanalına hoş geldin. Bu dersimde seninle beraber Paraf Z takımı okula destek kampında biyoloji derslerini yeni müfedata uygun bir şekilde sana anlatacağım. Müfedatta neler işlenecek, neler göreceksiniz hazırlıklı bir şekilde derse gidebilmen için elimden geleni yapacağım. Hemencik pdf'imizi gösterelim.
Bu dersimde seninle beraber biyolojinin öneminden, biyolojideki bilim insanlığının yapmış oldukları katkılardan kaynaklı dönüm noktalarından bahsedeceğim. Bu arada Yenibifelat'la birlikte tahmin ettiğin üzere her zaman alışık olduğun üzere okuldaki hocalarımızın sadece ders anlatmasını MEP istemiyor. Sizin de derse katılmanızı, araştırma yapmanızı ve dersi hazırlıklı bir şekilde gelmenizi sizden istiyor. Diyeceksin ki ya hep bunlar bizi buluyor ne güzel ortaokuldayken mister gibi dinliyorduk hocamız bize anlatıyordu. Evet ama artık biraz daha araştırmacı olmanızı istiyor.
MEP ve yapmış olduğunuz çalışmaları okulda hocanıza sunacaksınız. Hocanız da size bu yapmış olduğunuz çalışmalarla ilgili notlar verecek bilginiz olsun. Yani sıradan bir ders anlatımı beklemeyin.
Hazırlıklı gidebilmeniz için önden dersi araştırıp çalışmanızı sizden MEP istiyor. Şimdi parafüze takımında kimler var? Bıyıklı matematik, merkeze teyit geometri, matematik ve geometri derslerini sizlere anlatacak.
Abone değilseniz hocalarımın kanallarına abone olun. Fizik kimya biyolojide, fizikte fizik filito, kimyada meskimi kimya biyolojide de Biosem, Semih hocanız var. Coğrafyanın kodları da Yunus hocam da ne yapıyor?
Karamalı ile hem Türkiye'yi geziyor hem de coğrafya anlatmaya devam ediyor. Sizi yıl boyunca yalnız bırakmayacağız. Z takımı her zaman yanında olacak.
Bir kere bunu baştan sana söylemek istiyorum. Şimdi bu kadar emeğe karşılık da ilk videonun ilk geliş kısmı olduğu için söylemek istiyorum. 4 yıl boyunca beraber dersleşeceğimiz için, seni hiç yalnız bırakmayacağım için kanalıma abone değilsen abone olarak bana da istersen göstermeni senden rica ediyorum. Şimdi... Abone olduysan çok mutlu oldum.
Ne yapacağız diye sorarsan hemen beraber bakalım. İlk olarak canlıların tanımını beraber yapalım. Mücesel yapı, beslenme, üreme, boşaltım gibi özelliklere sahip olan canlılara biz canlı ismini veriyoruz. Varlıklara canlı ismini veriyoruz.
Canlıların genel özellikleri, canlıların karakteristik özellikleri konusunda daha detaylı inceleyeceğiz. Peki biyolojiye baktığında neyi inceliyor? Kelime anlamında loji, bilim, biyo, canlı demek canlı bilim anlamına geliyor.
Canlıların... fiziksel ve kimyasal özelliklerini inceliyor. Yapı ve işlevlerini, organların nasıl çalıştığını inceliyor. Ve canlıların birbirleriyle olan ilişkisini de ne yapıyor?
Biyoloji bilimi inceliyor. Ve biz bu bilime biyoloji ismini veriyoruz. Çok değerli bir derstir. Çok değerli bir ünitedir, konudur.
Ben biyolojiyi severek okudum. Aydın Adnan Mendeleç Üniversitesi'nde biyoloji bölümümü bitirdim. Ve bir kendim deneyim dersek, biyoloğum, yani formasyon aldıktan sonra biyoloji öğretmenliği... yapıveriyorum ama hep öğretmen olmak istemişimdir.
Bunu da belirtmek istedim. Şimdi bilim ve biyolojinin doğasına geldiğimiz zaman önce bilimin tanımını söyleyelim. Bundan sonraki dersimizde bilimsel yöntem basamaklarından bahsedeceğiz.
Evrenle ilgili merak edilen sorulara yanıt arama sürecinde sistematik olarak bilgi edinme ve elde ettiğimiz bilgilerin geçerli olarak açıklanabilmesine biz ne diyoruz dersek bilim ismini veriyoruz. Peki bilimin temel özellikleri ve bilimin bilme yolunun ifade edilmesine de bilimin doğası olarak ne yapıyoruz? İfade ediyoruz.
Şimdi Bu bilimin özelliklerinden bahsetmeden evvel biyolojinin öneminden kabaca bahsedip ardından da bilim insanları ile ilgili, hayatları ile ilgili yapmış oldukları çalışmalarla ilgili bilgiler vermek istiyorum. Biyoloji nerede kullanıyoruz? Biyoloji tıfta kullanıyoruz, diğer bilimlerde kullanıyoruz. Hücrelerin keşfiyle beraber çok farklı yerlere, farklı alanlara açıldı.
Mesela moleküler biyoloji ve genetik adında bir ünite var, bir bölüm var. Ne yapıyorlar? DNA'daki nükleotit dizilerine bakarak...
canlıların akrabalık ilişkisini inceleyebiliyoruz. Bir adli bir olayda ne yapabiliyoruz? Bu genetik bilgiyi kullanabiliyoruz.
Yani mikroskopun keşfiyle beraber çok daha hızlanmış hale geldi. Biyolojinin etkisi çok fazla arttı. Onun dışında Alexander Fleming ne yaptı diye sorarsak penisinin antibiyotini keşfetti.
Daha önce de sen diyelim ki 100 yıl evvel ya da 1000 yıl evvel savaşan bir askersin. Sana bir ok gelip buradan böyle hışt deyip saplandığı zaman oradaki... yaramdan kaynaklı olarak ne yapıyorsun? Enfeksiyon kapıp ölebiliyordun ama penisinin antibiyotiği keşfedildikten sonra enfeksiyonlar artık bizim için çok daha kolay atlatılabilir, tedavi edilebilir hale geldi.
Kurtlar Varesi izleyenler bilir. Polat Alemdar adam atom bombası patlıyor yan tarafta. Sonra hastaneden çıkıyor. Burası da yara bandı var. Yani antibiyotik böyle de tedavi edici bir özelliği var.
Aynı mevzu ama dediğim gibi hep bunları biyolojinin ilerlemesiyle ne oluyor? Gerçekleşiyor. Şimdi hastalık etmenleri ve bunların bulaşma yollarını keşfeden kim dersek Akşemsed'i ne yapmış? Demiş ki hastalıklar insandan insana bulaşabilen küçük pohumlarla yayılır diye ifade etmiş.
Yazmış olduğu bir kitap var bu kitabında bu ifadeyi kullanmış. Yani mikroorganizm... Mikroorganizmaları ne yapmış? Tahmin etmiş. Yaşadığı yıllara bakıyorsun.
1300'lü yıllarda, 1400'lü yıllarda yaşamış ve bu mikroorganizmalarla ilgili fikir öne sürmüş. Bence inanılmaz bir etkiye sahip. Başka söyleyelim.
Matthias Schleiden, Theodor Schwan ve Rudolf Virchow ne yapmışlar? Bir hücret seorisinin oluşturulmasına katkı sağlamış olan bilim insanları, canlıların yapı biliminin ne olduğunu biliyoruz, hücre olduğunu biliyoruz. Bunu keşfeden bilim insanı da Robert Hooke.
Robert Hooke, kişe mantarını incelediği zaman... içi boş odacıklar görmüş. Bu odacıklara cellula yani hücre ismini vermiş. Daha sonra Matthias Leiden, Theodor Schauen ve Rudolf Wischow'da ne yapmışlar?
Hücre teorisini ortaya atmışlar. Demişler ki hücreler kendilerinden önce var olan hücrelerin bölünmesini meden edip hücre teorisini oluşturmuşlar. Yani adım adım fark ettiysen bilim insanları yapmış oldukları çalışmalarda biyolojiyi ileriye doğru götürmeye çalışıyorlar. 1928 yılında bakteriyel kaynaklı hastalıkların tedavisinde... Kullandığımız antibiyotiklerin ilk önü olan penisinin kim keşfetmiş?
Alexander Fleming keşfetmiş ve yapmış olduğu penisinin antibiyotinin hala da ne yapıyoruz? Kullanıyoruz. Türevlerin de hastalıkların tedavilerini de kullanıyoruz.
Yengenizde idrar yolu iltihabı olmuştu. Mesela doktora gittiğimizde penisinin olmasa da farklı bir antibiyotik türünü ne yaptı? Verdi doktor ve iyileştik.
Askerdeyken ameliyat olmuştum. Orada da mesela ameliyat sonrasında doktor antibiyotik kullanmamı söylemişti ki ne olsun orada. ameliyat sonrası oluşabilecek hastalıkların önüne geçebilmek için. Şimdi bilime bakalım. Bilimsel bilginin sosyal ve kültürel bir yapısı var.
Ne demek dersek? Bilimsel bilgi toplumu sosyal, kültürel özellikle bağımsız değil. Onun toplumdaki inanışlar, yaşantılar ve kültürel öğeler bilimsel bilgi üretebilmemiz için etkili diyoruz.
Peki bilimsel bilgi ne olabilir? Değişebilir özellikle. Yani bir şey kesinlikle doğrudur diyemiyorsun.
Değişiklik gösterebiliyor. Bir başka bilim insanı geliyor. Seni ne yapabiliyor?
Vermiş olduğun... kavramları ya vermiş olduğum bilgileri çürütebiliyor. Tam tersini söyleyebiliyor. Yapılan keşifler ve yeni buluşlar sayesinde insanlar da zamanla bilgi birikiminin artması neyi geliştirdi?
Teknolojiyi geliştirdi. Gelişen teknolojinin sağladığı imkanları kullanarak ne yapıyorsun? Daha yeni bilgilere ulaşmaya çalışıyoruz.
Bu arada buraya gelmişken sana fikrini daha da ufkunu açacak iki tane belgesel önerisi de bulunmak istiyorum. Netflix'te bu belgeseller var. Bir tanesini buraya bir tanesi de şu tarafa koyayım.
Bir tanesinin ismi Doğal olmayan seçilim. Birazdan bahsedeceğim bilim insanlığını keşfetmiş oldukları CRISPR kas teknolojisi var. DNA üzerinde nükleotitlerde ne yapabiliyorsun?
Düzenleme yapabiliyorsun. Yani editleme özelliğini kazandık. Ne zaman dersek 2012 yılında keşfettiler.
Bu doğal olmayan seçilim. Bak buraya bırakmış olduğum bu belgeselde nasıl keşfedildiğini. Ya DNA üzerinde düzenleme yapmak ahlaken uygun mu? Etik mi? deyip bunun tartışmalarını yapıyorlar.
Bu şu demek. savluyorum bundan 100 yıl sonra doğacak olan çocukları ısmarlama yapabiliriz. Yani doğal seçilim değil, doğal olmayan seçilim diye zaten belgeselin ismini koymuşlar. Çocuğun gözleri şu renkli olsun, saçı şöyle olsun, kaslı olsun, fiziksel özelliklerin şu olsun. Bu etik mi deyip bunu tartışıyorlar.
Çok güzel bir belgesel. Ufkunu açacağın tavsiyeyi tahmin ediyorum. Bu tarafa bırakıyorum. Bunun dışında bir tane daha çok daha güzel. Yine bir saatlik bu göstereceğim.
Bunu bu tarafa göstereyim. Şu tarafta görmeni istiyorum. Hocam.
Nedir derse kozmik zaman makinesi. Gerçekten çok güzel Hubble Teleskobu'nu biliyorsundur. Hubble Teleskobu uzaydan, uzaydaki derinliklerden bize görüntüler çekip aktarıyordu.
Bizim de evreni daha iyi anlamamızı sağlıyordu. Hocam Hubble Teleskobu'nun bir tık gelişmiş versiyonu olan James Webb Uzay Teleskobu'nu uzaya gönderdiler. Gittiği zaman bal petene benziyor.
Bak şu tarafta görebilirsin bal petene benzeyen bir aynası var. Bu ayna üzeri altınla kaplanmış, incecik parça parça açılıyor. İnsanlar kafa patlatıyor diyorlar ki biz bunu uzaya göndereceğiz nasıl açacağız?
Küçük böyle mekanizmalar yapıyorlar. Gerçekten inanılmaz. İzlediğin zaman diyorsun ki ben burada takılıyorum tamam telefonda WhatsApp'ta fotoğraf gitmediği zaman 2 saat kızıyoruz. Lan internet niye yok deyip söyleniyoruz.
Bilim insanları gerçekten bir sürü şeyi keşfetmeye çalı��ıyorlar. Gerçekten çok güzel bir belgesel tavsiye ederim. İzlemeni sana öneririm hocam.
Şimdi bu tarafa geleyim. Bunu da söyledikten sonra aşağı doğru inelim. Bilimsel bilginin özgü olduğunu biliyoruz. Özgün olduğunu biliyoruz. Ne demek?
Başlangıçta farklı farklı herkes yöntem kullanıyor. Bilgi birikimi arttığı zaman da ve çelişkiler de bu bilimsel bilgide artmaya başladığı zaman daha sonra bilim insanları bilimsel çalışma basamaklarını ortaya koyuyorlar. Bundan sonraki dersimizin konusu zaten bilimsel çalışma basamaklarıyla ilgili olacak. Bilimsel bilgi gözlemler sonucunda elde ediliyor. Beş duy organımızda en az bir ile algıldığımız şeylere gözlem diyoruz.
Yapmış olduğumuz gözlemlerden elde ettiğimiz sonuca da çıkarım ismini veriyoruz. Bir sonraki dersimizin konusu bilimsel araştırmaların temelini oluşturan bilimsel yöntem gözlem yapmak, soru sormak, hipotez kurmak, geçici çözüm demek anlatacağım. Ardından hipoteze dayalı tahminler yapmak ve deney tasarlayarak bunları tahmin edeceğiz. test etmek gibi basamaklar içeriyor. Sonraki dersimiz bununla ilgili olacak.
Bakalım hocam Raburtuk ne yapmış? Raburtuk günümüzde kullandığımız iki mercekli bileşik mikroskopların temelini ne yapmış? Ortaya koymuş ve mikroorganizmaların dünyasına adımı ne yapmış? Başlatmış olmuş. Bende de mikroskop var izinle onu sana göstermek istiyorum.
Aha da benim güzel mikroskobum burada. Üniversitedeyken en çok sevdiğim dersler mikroskopla ilgili, laboratuvarla ilgili derslerdi. Daha sonra biyoloji ile ilgili merakımdan dolayı sizlere de bazı şeyleri gösterebilmek için bir mikroskop aldım. Bunu da şu yan tarafta görmüş olduğum bu tarafa koyayım.
Bu tarafta görmüş olduğunuz yere preparatları incelerek mikro dünya ile ilgili güzel şeyler gösteriyorum. Buna benzer içerikleri daha çok görmek istiyorsan da ister YouTube kanalımda istersen de Instagram'da beni ne yapabilirsin? Takip edebilirsin.
Mikroskopla küçük şeyleri incelemek için güzel çalışmalar yapmaya çalışıyorum. Şimdi mikroskopumuzu şuraya ne yapalım? Koyalım. Biz dersimize kaldığımız yerden devam edelim. Robert Hooke ne yaptı?
Mikroskobu keşfetti. Küçük canlıları değil, içi boş odacıkları gördü. Bu boş odacıklara verdiği isim ne de dersek? Cellula yani hücre ismini veriveriverdi. Daha sonra Gregor Mendel, Johan Mendel kendisi bir rahip.
Aynı zamanda çocukken de tarımla da uğraşmış. Bundan dolayı bitki yetiştiriciliğinden haberdar. Yapmış olduğu bezelerle ilgili yapmış olduğu çalışmalar sonucunda kalıtımın babası olarak adlandırılmış.
Kendisi öldükten sonra... yapmış olduğu çalışmaların değeri ortaya çıkmış ve hakkı da ne olmuş? Teslim edilmiş kalıtım kurallarının belirlenmesi, annenden ve babandan almış olduğun özelliklerin sana geçmesine ilgili çalışmaları bezelerle ne yapmış?
Yapmış. Kalıtım konusunda daha sonraki bölümlerde bahsedeceğiz hocam. Baladın bakalım hocam. Aha da DNA'nın çift sarmal yapısının keşfinde etkili olan bilim insanları kimdir dersek?
Rosalind Franklin ki DNA'nın çift sarmal yapısının fotoğrafını çeken bir bilim kadını yapmış olduğu çalışmayı... Yan tarafta gördüğümüz James Watson ve Francis Crick görüp hemen ardından ne yapmışlar? DNA ile ilgili bir makale paylaştılar Nature dergisinde. Bu dergisinde makaleyi paylaştıktan sonra Nobel ödülünü de aldılar. 1962 yılında olması lazım.
İlk başta Rosalind Franklin'in ismi geçmiyordu ama James Watson ve Francis Crick'in yapmış olduğu bu hafiften Cebel Lezi diyeyim ben sana. Oradan böyle ilham alıp oradan aparmasından kaynaklı olarak. Ne yaptılar?
Rosalind Franklin'de hakkını verdiler. X ışınımı krematografisi yanlış hatırlamıyorsam yöntemiyle DNA'nın şu çarpı şekline fotoğrafını çekti. Çektikten sonra James Watson ve Francis Crick zaten hala hazırda aradıkları için o fotoğrafı gördükleri zaman kafasında DNA'nın şekli ne oldu?
Şekillendi. Hatta yakın zamanda görmüştüm. 2000 kaç olması lazım? 2012 mi?
2015 yılında Francis Crick oğluna DNA'yı keşfettiğini... adenin, guanin, sitozin, timin nükleotitlerinin bulunduğunu, ikili sarmal modelde olduğunu söyleyen mektubunu 5 milyon dolara açık arttırma ile sattılar. Kendi el yazısıyla olan mektubunu bu şekilde sattılar. İnanılmaz bir kapı açtılar DNA'nın çift sarmal yapısının keşfiyle beraber. Ardından devam edelim dersimize.
Bilimsel bilgiye ulaşmada evrensel olarak kabul edilen tek bir bilimsel yöntem yok. Farklı bilim dallarında, bilimsel araştırmada farklı uygulamalar yapılıyor ve Bilimsel bilginin mito olarak her bilimsel çalışmada aynı şekilde ilerlenmesi gerekindeki söylen bilimin doğasına uygun değil. Yani bir çözüme bir doğruya ulaşabilmek için bilim insanları farklı yöntemleri ne yapabiliyorlar?
Kullanabiliyorlar. Matematikte de bir sorunun cevabını bir soruyu tek başına tek bir yöntemle çözmeye değil oluyor. Farklı bir yöntemi de olabiliyor.
Daha çok geometri derste bunu ne yapabiliyoruz? Görebiliyoruz. Devam edelim.
Bilim insanlarının gelişmesinde... Bazı dönüm noktalarına devam edelim. Aristo ne yapmış? Doğa tarihi ve evrenin yapısıyla ilgili ilk kitabı yazan bir bilim insanı.
Hatta bitki ve hayvanları sınıflandıran ki. Dokuzuncu sınıf müfettatımızda canlıları sınıflandırılması konusu var. Bu işi yapan kişi kim?
Aristo. Yaptığı sınıflandırma günümüzde geçerli değil ama yapmış olduğu çalışma gerçekten inanılmaz. Bitkileri üçe ayırmış.
Otlar, çalılar, ağaçlar. Hayvanları da üçe ayırmış. Suda yaşayanlar, karada yaşayanlar, uçanlar demiş.
Şu an buna değil. doğal sınıflandırma ile canlıları sınıflandırıyoruz ama yapmış olduğu çalışma gerçekten inanılmaz. İbni Heysem ne yapmış söyleyelim.
Gözün yapısı konusunda çalışmalar yapmış ve görme olayını açıklayan ilk bilim insanı. Modern optik biliminde kendisi kurucusu. İbni Sina'ya bakalım. Türk filozof ve hekim yazmış olduğu Tıbbın Kanunu kitabını, Tıbbın Kanunu ve bütün öğretisini kapsayan Şifa adlı eserleri Avrupa'da uzun yıllar ne oldu?
Okutuldu. 17. yüzyılın ortalarına kadar okutuldu. Böyle bir Türk filozof ve hekim İbn-i Sina ismini duyduğunu tahmin ediyor.
Merle'den bahsettik. James Watson ve Francis Crick'ten bahsettik. İkili sarmal yapısını ortaya çıkarttıklarından bahsettik.
Rosalind Franklin de ne yapmıştı? Hocam ilk sıçrın üzerinde çalışmalar yapıp DNA'nın o fotoğrafını çeken bilim insanı demiştik. Yakın zamanda Nobel alan gururumuz Aziz Sancar DNA onarımı, kanser tedavisi ve biyolojik saat üzerine çalışmalar ne yaptı? Yaptı ve bu şekilde Nobel ödülünü... Aldı, bizde gururlandırdı.
Hepimizin bildiği üzere. Devam edelim bilim insanlarıyla ilgili, hayatlarıyla yapmış oldukları işlerle ilgili olayları. Özetleyelim, az kaldı dersimizi bitireceğiz hocam birazdan. Şimdi başka kim var?
Söyleyelim. Rekombinant DNA teknolojisi. Ne demek hocam?
Kombin bir araya getirmek. Rekombin yeniden düzenleme anlamına geliyor. Genetik materyalin çoğaltılması ve başka canlara aktarılması gibi olayı, teknolojiyi keşfeden bilim insanları Stanley Norman Cohen ve Herbert Wein.
Boyar abimiz ne yapmışlar? Bu bilim insanları 1970 yılında, 73 yılında rekombinant DNA teknolojisini ortaya atmışlar ve bilim insanda biyoteknoloji ve çıp tarım alanında özellikle bir sürü neoendüstriyel alanda önemli gelişmeler yaşandı. Ne oldu? Sen gittin, bir domates bitkin var, domatesi geliyorsun, toprağı ekiyorsun ama hava soğuk olduğu zaman o bitki dayanamıyordu.
Bitkiye soğukta dayanıklılık genini aktardılar bu rekombinant DNA teknolojisi yardımıyla, bitki birazdan oldu artık dayanıklı oldu. Bu yöntemi bu abilerimiz keşfetmiş oldu. Devam edelim. Carl Carey, ismi neymiş abimizin?
Carey Morris diye bir abimiz var. Bu da polimerin zincir reaksiyonu keşfetti. Ne demek hocam? Polimerin kelime anlamı büyük molekül. Polimerin zincir demek DNA dizisini çoğaltmak.
DNA'dan kopyasını oluşturmak. Bir sürü DNA üretebilmek demek. Bu sayede binlerce kez, milyonlarca kez çoğaltmak için kullandığımız bu teknikle moleküler, biyoloji ve genetik araştırmaları için köklü bir değişim olarak ne oluyor? Kabul ediliyor. Yapmış olduğu.
şeyi 1985 yılında yapmış. Ben 86'da doğdum. Benden bir yıl önce Kerry Mullis abimiz bu yöntemini yapmış.
Polimeraz zincir reaksiyonu keşfetmiş. Aha gelelim hocam. İlk kez kopya canlı olan koyun doliyi kopyalayan, klonlayan canlı bilim insanlarımız Ian Wilmuth meşhur olan abimiz bu ve Kate Campbell ikisi de ne yaptılar?
Bir ne yaptılar? Bir koyunu klonladılar ve bu sayede bilim dünyasına geçtiler. 1996 yılında oldu. Hocam ben mesela buna da şahit olduk. Ülkemizde de İstanbul Üniversitesi'nde Avcılar kampüsünde Oyalı adında bir koynuda ne yaptı?
Bilim insanlarımız kopyalamayı başardı. Bu orada canlı klonlanmasının etik olup olmadığıyla ilgili tartışmalar hala da günümüzde sürüyor. Yani mesela bir insanı alıp da kopyalasak ne olacak? O kişi mesela klonladığımız canlı hayatta kaldığını varsayalım. Seninle aynı genetik yapıya sahip.
Ne gibi sorulara cevap verecek ya da ne gibi problemlere sebep olacak? Gerçekten şaşırtıcı. Bu arada çok Çok güzel bir film var. Hep de film önerisi de bulunuyorum. Island yani ada diye bir film var.
Island diye yazılıyor. O konusu nispeten bu kişi klonlamasıyla ilgili bir durum. Bir sürü insan var.
Gelişte diyorsun ki spoiler vermeyeceğim merak etme. Bir sürü kişi var diyorsun ki bunlar ne böyle takılıyorlar. Sonra hocam ileride bir bakıyorsun seni adaya gönderiyoruz deyip böyle çekilişte birilerini adaya gönderiyorlar. Diyorsun ki lan nereye gidiyor bunlar adaya diyor. Sonra işler karışıyor film izlediğin zaman.
gelip de yorum yaparsan beğenip beğenmediğine ilgili sevinirim. Eksantrik bir film. Ufuk açan bir film. Ne yapmışlar?
Ian Wilmuth ve Kate Campbell abimiz canlı klonlamasında ilk kez Koyun Doli'yi kopyalamışlar. Aha geldi genç sevdiğim. CRISPR-Cas sistemini keşfeden biraz evvel söylediğim doğal olmayan seçilimdeki bu ablaların da olduğunu hatırlıyorum. Jennifer Ann Duna ablamız ve kim? Emonelle Sharpenter ablamız ne yaptılar?
İstenen bir gen bölgesinde düzenleme yapmayı sağlayan bakterilerden elde ettikleri ne diyeyim ben sana plazmita adını verdiğimiz bir parçayı kullanıp istediğimiz gen bölgesinde düzenlemeyi keşfettiler. Ve bu yapmış oldukları çalışmaları bilimsel dergilerde paylaştılar ve büyük bir çığır açtılar. Bu sayede genetik hastalıkların tedavisinin önüne geçmemiz için bir anahtar vermiş oldular. Mesela adamın genetik özelliğine bakıyorsun şeker hastalığına yatkınlığı var.
Sen bu CRISPR kas sistemini kullanarak o kişiyi ne yapabilirsin? Tedavi edebilecek hale gelebilirsin. Bununla ilgili çalışmalar yapılıyor. Genetik hastalıkların düzeltilmesinde bitki ve hayvanlarda genetik iyileştirilmeler gibi birçok olan da ilerleme sağlandı.
Belgeselde de biraz da bundan bahsediyor. Az kaldı hocam bitti. Kim kaldı?
İnsan genom projesini söyleyelim. 1990 yılında başlattılar. İnsan DNA'sını açıp ADEMİN, GOANİSTATİM'in hangi sırayla baştan sona bunu ortaya çıkartmak için yapmış oldukları bir çalışma. 90'da 2003 demişse ama 2000 kaç olması lazım? 2020'ye mi?
2012'ye kadar sürdü. Yani bayağı uzun süren bir... süreç sonunda ne yaptılar?
İnsan genomunu, nükleotit dizisini tamamen açıverdiler. Bu sayede hangi bölgeler, hangi hastalığa, hangi özelliğe sebep oluyor? Bununla ilgili çalışmalar yaptılar.
Son olarak neyi söyleyelim? Yeni nesil aşıları geliştirdiler. 2020 yılında dünyada COVID-19 pandemisini hep beraber yaşadık. mRNA teknolojisini kullanarak aşı geliştirdik. Ve yapmış olduğumuz aşılar sayesinde insanların hayatta kalmasına ne olduğu sağladık.
Bu arada yakın o dönemde yengenizi bir arkadaşının eşi... koronavirüsten hayatını kaybetti. Benim de akrabalarım içerisinde hayatını kaybedenler oldu. Dediğim gibi bu yeni nesil aşı geliştirilmese dünya ne hale gelirdi onu da düşünmek lazım.
Çok açık bir müzik hatırla. Maskeyle ders anlatıyorduk. Evden online. Siz o nesilsiniz muhtemelen.
Ortaokulda olduğunuzu düşünüyorum. Yani berbat bir dönemdi. Çok da keyifli bir dönem değildi açık söyleyeyim. Bu yeni nesil alış aşılar hızlı bir şekilde geliştirilerek salgınların önüne geçilmesi amaçlanıyor diyoruz.
Şimdi ne öğrendik beraber? Hızlı bir şekilde tekrar edelim. Biyoloji nedir?
Biyolojinin özelliklerinden öneminden bahsettik. Sonra bilimde etkili olan bilimde biyolojide yapmış oldukları çalışmalarla geleceğe... kalan ismini hatırladığımız bir üründe çalışmalar yapmış olan bilim insanlarından bahsettik.
Akşemsed'den bahsettik. Mikrobu keşfetmiş. Sonra hücre teorisini oluşturan Mat Yashilay'dan, Theodor Şivan ve Rudolf Virchow'dan bahsettik.
Antibiyotik keşfeden Alexander Fleming'den bahsettik. Mikroskobu keşfeden kim? Söyle bana. Robert Hooke'dan bahsettik. Hücreyi ilk olarak keşfetti demiştik.
Kalıtımın temellerini atan Gregor Johan Mender'den bahsettik. Bezelerle ilgili çalışmaları yaptı. DNA'nın çift sarmalı yapısını keşfeden Rosalind Franklin, James Watson ve Francis Crick.
Bu iki abimiz birazcık kurti kuntis ne yaptılar oradan hop götürdüler bilgileri. Rosalind Franklin'in hakkını daha sonraki yıllarda ne yaptık verdik. İlk sıçrını ile çalışma yaptığı için hastalıktan vefat ettiğini hayal meyal hatırlıyorum hoca. Ardından bakalım ne söyledik. Rekombinat DNA teknolojisinden bahsettik.
Canlı klonlamadan Ian Wilmuth abiden bahsettik. Christopher Kast teknolojisinden sonra polimera zincir reaksiyonundan bahsettikten sonra insan genom projesini söyledik. Ve... yeni nesil aşıların geliştirildiği mRNA aşısı yönteminden bahsetmiş oluverdik.
Bir sonraki dersimiz nedir diye sorarsak bilimsel yöntem basamaklarından bahsedeceğiz. Bilim insanları ne yapıyorlar? Gerçeğe ulaşmaya çalışıyorlar. Bunlar için de bir dizi basamağı ne yapıyor?
Takip ediyorlar. Gözlem yapıyorlar, problem belirliyorlar. Veri topladıktan sonra hipotez kuruyorlar, tahmin yürütüyorlar ve gerçeğe ulaşmaya çalışıyorlar. Bir sonraki dersimizin konusu bu olacak.
Buraya kadar beni sabırlı dediğin için çok teşekkür ederim. Dediğim gibi okul sınıfı boyunca 10, 11, 12 sınıfı boyunca beraberiz. Desteğinle büyümeye devam ediyorum. Bu kadar emeğe karşılıklı abone olarak bana destek verirsen çok mutlu olurum.
Sonraki dersimizde görüşmek dileğiyle hangi okuldasınız, nereden katılıyorsunuz yarışmamıza gibi yorumlarınızı da duymak isterim. Yorumlara kendinizi tanıtırsanız çok memnun olurum. Sizlerle tanışmış olmak isterim.
Diyeceklerim bu kadar. Benden bu kadar. Kapatıyorum.
İkinci dersimizde bilimsel çalışma basamaklarında görüşmek dileğiyle. Çağırsızlıyorum. Bay bay.