Czynniki lokalizacji przemyslu

V. Przemysł

• Przemysł to działalność produkcji materialnej (nierolnicza) na dużą skalę
• Wpływa na rozwój gospodarczy państwa, jest głównym sektorem wytwarzania dóbr inwestycyjnych

Typy lokalizacji przemysłu

1. Lokalizacja przymusowa
   • Zależna od występowania surowców
   • Przykład: Platforma wiertnicza na Morzu Północnym
2. Lokalizacja związana
   • Surowce potrzebne do produkcji są większe niż masa produktu końcowego
   • Przykład: Elektrownia Bełchatów z węglem brunatnym
3. Lokalizacja swobodna
   • Masa surowców mniejsza niż masa produktu końcowego
   • Przykład: Firmy produkujące samochody, AGD, piekarnie

Specjalne Strefy Ekonomiczne (SSE)

• Oferują korzystne warunki dla działalności gospodarczej
• Cel: przyspieszenie rozwoju gospodarczego, walka z bezrobociem
• Funkcjonują w wielu krajach, w tym Polska, Chiny, USA

Specjalne Strefy Ekonomiczne w Polsce

• W 2023 roku istniało 14 SSE obejmujących obszar ponad 20 tys. ha
• Mają działać do 2026 roku, zastępowane przez Polską Strefę Inwestycji (PSI)

Polska Strefa Inwestycji

• Program funkcjonujący od 2018 roku, obejmujący całą Polskę
• Od 2018 do 2022 roku wydano 1967 decyzji, tworząc przynajmniej 40,8 tys. nowych miejsc pracy

Przykład SSE - Wałbrzyska SSE INVEST-PARK

• Obejmuje 3774 ha, ponad 200 firm, inwestycje około 35 mld zł
• Zatrudnia około 61,4 tys. osób

Czynniki lokalizacji przemysłu

• Dzielone na przyrodnicze i pozaprzyrodnicze (techniczno-ekonomiczne, społeczno-polityczne)

Czynniki przyrodnicze

1. Baza surowcowa
   • Surowce są konieczne dla lokalizacji kopalni i przemysłu
2. Zasoby wodne
   • Wykorzystywane do chłodzenia, jako surowiec, w transporcie
3. Walory przyrodnicze i krajobrazowe
   • Ważne dla przemysłu zaawansowanych technologii
4. Właściwości terenu
   • Ukształtowanie, geologia terenu
5. Warunki klimatyczne
   • Wpływają na lokalizację i funkcjonowanie obiektów
6. Bariery ekologiczne
   • Nadmierne obciążenie środowiska może uniemożliwiać rozwój

Czynniki pozaprzyrodnicze

1. Techniczno-ekonomiczne
   • Rynek zbytu, zasoby siły roboczej, dostępność terenów budowlanych
   • Infrastruktura techniczna i baza energetyczna
   • Kooperacja firm, korzyści i niekorzyści aglomeracji
   • Zaplecze naukowo-badawcze
2. Społeczno-polityczne
   • Polityka państwa, czynniki społeczne
   • Czynniki strategiczne (wojskowe)

Podsumowanie

• Różne rodzaje przemysłu zależą od różnych czynników lokalizacji
• Surowcowe, energochłonne, wodochłonne, pracochłonne, wymagające wysokich kwalifikacji
• Uzależnione od rynków zbytu i zaplecza naukowo-badawczego