Transcript for:
Mga Talakay tungkol sa Tao at Kasaysayan

Magandang araw Pilipinas, magandang araw Luzon, Visayas at Mindanao at syempre sa lahat ng ating mga kababayan sa iba't ibang panig ng mundo. Welcome po sa ating palatong tunang Mind Games at ito ang inibing ko, Jackie Cruz, na inyo po makakasama sa loob ng isang oras. At kayo po ay nanonood dito pa rin sa ating Himpilan Katipunan Channel at syempre kasama pa rin natin ang ating tunay na bida ng palatong tunang ito, walang iba kundi si Professor.

Seltzer, ka-English. Magandang hapon po sa inyo, Prof. Seltzer. Magandang hapon, Cathy. Magandang hapon sa lahat ng mga katipo.

Okay. At alam nyo, katulad ng mga nangyayari ngayon. At last week, pinag-usapan natin.

Sa damakmak na informasyon na naman yung ating maalalaman ngayong araw na ito. Pero today, ang ating pag-uusapan... ay man and historical action. Ako, ano kaya ito? Excited ako rito kung ano pong ating gagawin o ang inyong i-discuss ngayong araw na ito, Prof. Celso.

But, bago po tayo magtatuloy at magsalita po si Prof. Celso, invite ko lang po kayo na please like, share, and subscribe ang ating kongkatipunan channel sa ating FB page at syempre sa ating YouTube account. At syempre, maaaring po kayo magpagala ng sulatroniko sa ating palatuntunan para kung sakali man po ay may nais po kayong talakayin natin, mag-iwan lang po kayo ng mensahe dyan. At syempre, maaaring po kayong mag-text kahit sa akin na lang po at makakarating mo mag-iing po kay Professor Celso 0915-2584091. At mas maganda pala syempre, anga. mag-iiwan kayo ng message para kahit kung si Professor Salso ay makikita niya ang inyong mga mensahe.

Anyway, let's go to ball rolling dahil excited na ako sa ating talakayan ngayong araw na ito, Professor Salso. Okay, sige, i-flash na natin yung PowerPoint natin. Okay, kunting recap lang ano. Sa ilang nakaraang mga episodes natin, napakita natin na yung mundo pala kontrolado ng kabal na may... demonic agenda.

Pagkatapos, ginagamit po nila yung mind control para takuti ng tao at para mga tao sumunod sa agenda nila. Tulad nung pinakita natin sa New World Order sa 9-1-1 sa Amerika, yung September 11 attack. Para magalit ang mga Amerikano, para mag-justify yung pagsakop sa Iraq. Ganun din sa COVID.

media campaign, dami daw na mamatay para matakot ang tao para mag-justify ang betchim. Nakakatawa, betchim. Talaga naman, ano?

At napag-usapan nyo na natin bakit takot mga tao? Bakit na mga tao ayaw manindigan? Naikwento ko ha, kapon, pumunta ko ng SM.

Hinanapan ako ng vaccine card. Sabi ko, labag sa batas yan sa Republic at 11-525. Hindi naman nakapalagang gwadya, pinapasok naman nila ako kahit wala akong moving between card.

Ano lang pala ito? Sindakan lang. Kasi alam naman nila walang basihan yan eh. Pero ang punto dito, bakit ayaw gumising ng mga tao, ayaw lumaban ng mga tao para mga tupa, kaya na herd immunity yung ginagamit.

At sabi ko nga nung nakaraang episode, ang tao pagising na, wala na takot. Pero bakit hindi nagigising ang tao? Eh, yun, may heart, may chloride sa toothpaste, lahat-lahat na. Pero tulad ng picture na kita nyo dyan, pag tumindig tayo, taob yung mesa nila, kaya kailangan tumindig.

At paano ba tayo magising? Yan ang pag-uusapan natin. Nung nakarang episode, sabi ko, isa sa mga unang landas para magising, ay yung pagtanggap, pagpapatawad, at panalangin. Pagtanggap, pagpapatawad, at panalangin, tatlong pi. Yan ang pag-uusapan natin ngayong kati.

Yung Man in Historical Action next. Ay galing sa paper ni Dr. Ramon C. Reyes. Si Dr. Reyes ay naging professor ko sa Ateneo. Naging professor din ng nakakabatang kapatid ko sa Ateneo. Yung picture na yan ay kuha yan sa isang party ng Belgian Alumni Association.

Kasi kami ni Dr. Reyes, pariwak kami nag-aral sa Catholic University of Levin sa Belgium. Kailang siya noon, 60s pa ako, 90s na ako nag-aral doon. Kaya may association kami, Belgian Alumni Association, nga Pilipino nag-aaral sa Belgium, nakikita-kita. Ngayon lang may pandemic na hindi na kami nakapag-party kasi wala na.

Namatay siya noong 2013. Kuyo isa sa mga dakilang profesor sa Ateneo. Next, yung modern historical action sa paper ni Dr. Reyes. Ayon kay Dr. Reyes, Ang tao daw ay isang cross point.

Parang cross point of several lines of events. Physical, interpersonal, social, historical, at existential. Kung ano man ako ngayon, kung sino man ako ngayon ay dahil sa mga lines of events na nangyari sa aking buhay, yan ay ako ngayon.

Kaya pag natalakay natin dito, baka... magkaroon tayo ng baitang, ng pagtanggap. Kasi karamihan, lahat ng mga ito, Kathy, hindi natin pinili ito eh.

Una sa lahat, hindi natin piniling maisilang, diba, mabuhay. Pero nandito tayo at itong mga crosspoint na ito ay binigay. Kaya yun ang pag-uusapan natin ngayon.

Una, next, ang tao daw ay physical crosspoint. Ibig sabihin, Ang katawa natin, ang anyo natin, ang tangkad natin, ang mga sakit natin ay dahil sa mga genes na minana natin sa ating mga magulang. We are a physical cross point dahil sa mga kinakain natin, sa mga iniinom natin, sa hangin na nilalanghap natin. Alam mo kati yung nakakabata ang kapatid ko nung nabunti siya sa pangalawang baby niya. Kumuwi talaga siya sa probinsya para doon maguntis.

Kasi dyan sa Manila, maraming sanggol na sinisilang na may maraming problema sa puso. May rheumatic heart, may asma, kung ano-ano pa. Dahil napakataas ng lead content ng hangin dyan sa Manila.

Dapat nga daw, Euro 4 compliant na tayo. Ewan ko kung nasusunod yan. So, nilalanghap nating hangin na bumubuo sa ating katawan ngayon, lalo na yung pagkain. importante yan. May kaibigan akong doktor, surgeon siya, kung naging holistic medicine.

Ang dami niya ng nagamot na mga cancer patient, napagaling na cancer patient. Mga tao, pag nagka-cancer, gagasos ng million-million, patay din. Yun pala, napakasimple ng gamot.

Diet lang, vegan, ano? Talagang walang karne, walang, ay pisda. Baboy, talagang pure vegetables at frutas na pinapajusin niya.

Kasi sa totoo lang, the human body is not designed to eat animal meat. In fact, na-discover ni Dr. Max Gerson noong 1926 na yung human pancreas pala, walang enzyme that can break down animal protein. So pag kumakain tayo ng, lagi tayong kumakain ng karne, baboy, manok, na i-stress yung pancreas kaya nagkaka-diabetes. nagiging diabetic yung tao.

So sa kinakain natin, sa tubig, Alam mo mga katin, no offense po dyan sa Manila. Sa Manila ang daming nakapustiso ha. Oo nga. Kasi yung mineral content ng tubig hindi mabuti.

Dahil sa congested yung city, by principle of osmosis, pumasok yung tubig dagat sa underground reservoir. Kaya atektado yung mineral content ng tubig. Kaya yung ngipin hindi rin matibay.

Sa Cebu, kung mapansin mo... Ang mga tao doon very stocky, talagang matitibay. Tsaka magaganda mga ngipin nila kasi ang lupa sa Cebu, calcarius, lime, mataas ang mineral content.

Kaya lang yung common disease naman sa Cebu, hypertension, kidney, tsaka kidney disease. Kasi mahilig din sila sa buwad o sa toyo, sa mga maaalat. So we are what we eat. We are what we drink, we are what we breathe. We are a physical cross point because of the food, the water, the air, the genes.

Kaya nga pag, minsan pag nagkukonsulta tayo sa doktor, kinatanong tayo kung sino bang hypertensive sa pamilya, sino bang diabetic, sino bang nagka-cancer. Family history. Family history, kasi yung genes ka.

Pero alam mo yan, alam mo ano yan eh. Next. Ang pinatawag dyan, nature and nurture.

Next. Kasi minsan yung pagkain, yung family recipe, napapasa din. Yung mga sakit napapasa din. Kasi may kinatawag na predisposing factor tsaka predisposing factor tsaka precipitating factor. Yung mga genes, andyan na yan eh.

Tayong lahat may cancer genes. Eh kung yung... Family recipe, hindi healthy, talagang ano yun, mag-a-activate yun. Okay, we are, sabi ni Reyes, ni Doc Reyes, we are a physical cross point, but we are a conscious physical cross point.

Yung punong kahoy, halimbawa, physical cross point din yan, na mga nutrients sa lupa, sa hangin. Ang pagkakaiba ng tao sa hayop, sa ibang hayop sa punong kahoy, tayo ay... conscious. Alam natin, nakakapag-isip tayo.

At yan ang susubukan natin pukawin sa mga taga-panood natin ngayon kasi paramihan na hindi nag-iisip, sumusunod na lang. As conscious physical cross-point, I've become a task. Task, ano mang task sa Tagalog, gawain. So, ngalimbawa, may yung cancer cell or diabetic cell tumatakbo sa pamilya.

Pero dahil conscious ako, I can put a stop. Pwede kong baguhin ang diet ko. Yung tinatawag na nature and nurture.

Kasi grabe yung advancement sa genetics eh. In fact, na-discover nila alcoholism halimbawa, being alcoholic. Nasa genes pala yan. Na-discover nila sa mga Mexican tribe. Pero you can put a stop.

Kahit homosexuality, nasa genes din. you can put a stop nature and nurture dahil tayo ay conscious. In fact, pinapakita lang, next, may mga tao, may mga kapansanan, kung nakagawa sila ng marvellous feet, no?

Yan, si Jennifer Faxata to, yung nagpapalipad ng eroplano gamit lamang ang mga paa kasi wala siyang kamay. Kamay. Oo. So, hindi palang hadlang yung physical handicap sa pag-commit natin ng tagumpay sa buhay.

Mga magagaling na singer, si Stevie Wonder, di ba bulag yun? Magaling kumata si Ray Charles. So, because we are a conscious physical cross point, we are capable of transcendence. Okay? Pangalawa, next.

Maliban sa being physical cross-point, I am also an interpersonal cross-point. Ibig sabihin, kung ano man yung personality ko ngayon, ay dahil sa kontak ko sa mga personality sa buhay ko. Tulad ng magulang ko, mga tita, mga tito, mga lolo, mga lumala, yung mga kinalalatihan ko. In fact, may nabasa ako sa Leaders Digest noon eh. Why do we love those whom we love?

Bakit alimbawa ito, type mo, hindi na. Like alimbawa, pag mamayaba mo sa mga barkada mo, eh, gwapo-gwapo ng crush mo. Nung nakita nila ang crush mo, sabi mo, gwapo. Eh, para sa'yo, gwapo yun, eh. Kasi ang paliwanag pala ni Carl yung dyan, yun, ang mga archetypes, mga love maps.

Siguro yung crush mo, may hawig sa mga male character na tinalakihan mo, tatay mo, uncle mo, lolo mo, kaya subconsciously may attract. yung taong yun. Dahil tayo ay produkto ng mga magulang natin, mga kamag-anak natin.

Next. Okay. Bakit talagang kinakapi natin yung mga magulang natin? Bakit minamana natin yung mga ugali natin? Ayon sa psychologist na si Conla...

Conrad Lawrence, of all the animal species kasi, it is the human species that is most helpless at birth. You abandon a human infant, 99.99% mamamatayan. Hindi tulad ng ibang hayop na tulad ng si Bambi, ano, yung mga herbivorous na pagsilang nila, pag nakakain ng damu yan, mabubuhay na yan. Pero ikaw, ikaw, ikaw, kati, marami kang anak, di ba? Ang hirap magpalaki, di ba?

Lala pagsagul na. Walang tulog. Pag nagkasakit, naku, hindi ka rin makakatulog, diba? Correct, oo.

Kasi dahil sa helplessness na yan, talagang we claim to the parents for survival. Kaya nakita ni Conrad Lorenz yan sa mga pato na pag-hatch nila sa itlog, ang unang figure nila na makita, yun ang akalain nilang magulang nila. kukopyahin nila yun. Parang napanood ko sa Walt Disney noon ba na may isang manok pag hatch na nakita niya si Pluto.

So sinubukan ni Pluto tumahol. Sinubukan niya ng manok na tumahol. O yung, yung mga ducks na kailangan mag-migrate sa south during winter, eh namatay ang nanay nila yung batang babae.

Nakala nila nanay nila siya masundan-sundan. Rindang movie yun. So we copy the parents.

And most of the time, we idolize the parents. Nung maliit pa tayo, para sa atin, yung tatay natin, Superman, yung nanay natin, Superwoman. At paglaki natin, na discover natin, na they are as human as we are. Hindi naman pala silang ganun ka Superman o Superwoman.

Kaya lang, you have no choice kasi... Sabi nga ni Skinner, si Buru Skinner, yung father of behaviorism, show me a child and I'll tell you what kind of a parents does he or she have. Minsan unfair kasi yung mga magulang na they will blame the children kung hindi nila nakita na kung anong may mga bata ay dahil din sa kanila. Tulad isang beses may nakita akong nanay talagang pinapagalitan niya yung anak.

alam mo ba anong kasalanan ng anak? Ano? Nagmura yung anak.

Eh kasi nakuha sa kanya. Maraming magulang hindi nakikita yan eh. Ang pinaka-unfair na ginagawa ng magulang, i-compare ka sa anak ng kapitbahay o sa pinsan mo. Ba't di mo sundin si ganito, si ganyan? Unfair yan.

O sabihin, binotis kita, binanganak kita, inalaga. Una sa lahat, we didn't ask to be born, di ba? Hindi na nakikita ng parents yan eh, na children are products of their own making, di ba?

Okay, I am an interpersonal crosspoint. But again, next, I am a conscious interpersonal crosspoint. Maaaring hindi ko, you know, I may not like my father, I may not like my mother. Minsan, we wish na we have a better father, we have a better mother. Pero wala eh, andyan na yan eh.

O minsan, we're hoping na mabago natin mga magulang natin. Hindi natin mababago yan. You cannot teach old dogs new tricks. The most you can do is to accept them.

Oo, natin doubt. As a conscious interpersonal cross point, kung meron na ako hindi nagustuhan sa mga magulang ko, sa pamilya ko, wala naman perfectong pamilya. I can make a better family kung panahon ko na maging.

magulang, I can't put a stop. Halimbawa ko, kati, hindi talaga ako nagsusugal eh. Kasi yung tatay ko, sugarol eh. Minsan, alis yan, naka-Rolex, pagbalik, wala.

Minsan, alis yan, naka-kotse, pagbalik, naka-taxi, natatalo. Kaya ako hindi ako nagsusugal kasi nakita ko rin yung pain na... Nakita niya yung bad effect. Oo, yung pain ng isang gambler na... na tatay.

Kaya ako, hindi talaga. Kung anong may nakita, kung hindi ko na gustuhan sa mga magulang ko, hindi ko na inulit kung naging magulang na ako. Kasi I am a conscious, interpersonal cross point. Alam mo, kasi may kaibigan ako, galing siya sa broken home.

Yung asawa niya galing din sa broken home. From ganda ng pamilya nila ngayon. Kasi sabi nila, galing kami sa broken home eh. And we know what kind of a hell it was. Impyerno daw talaga.

Yung maagang-maaga pa, wala ka na rin yung kundi away na. Sabi nila, tama na. Ayaw namin maranasan ang mga anak namin yung naranasan namin impyerno. They put a stop. Kasi may mga studies, 90% of children coming from broken homes end up having a broken house themselves kasi wala silang kinalaki ang bahay na matino eh.

Nari-repeat yung pattern, no? Sabi nga sa Biblia, suffer the children for the sins of their parents. Alam mo, totoo yun. Yung mga bata palagi yung nagdurusa, nagkasalanan ng mga magulang nila, hawawa naman. Pero sabi nga ng Bhagavatita, yung Bible ng mga Hindu, they will hunt tigers better than us.

Ibig sabihin, children hopefully will be an improvement of their parents. Because we are a conscious interpersonal cross point. Next.

Kaya nasa sa atin, mahirap pero posible. So, physical, interpersonal, mga ugali ko, mga eccentricities ko ay dahil ako ay interpersonal cross point. Pero I am a conscious interpersonal cross point. Okay. Next.

Okay. Maliban sa pagiging physical interpersonal, I am also a social cross point. Ibig sabihin, ang kultura ko ay minana ko rin.

Ang pagiging Pilipino ko. Pag sinabi mong kultura, way of life, yung mga salita ko. Okay. Diba, Kathy, kapampangan ka? Ang asawa ko, pero ako, ano, Bicolano.

Ah, Bicol. Naku, sa Bicol, ang daming salita, diba? Oo.

Iba-iba. Kamawid ka lang ng ilong, iba na salita doon. Iba na, oo. Pero alam mo, Kathy, tuwing sa Bicol ako, marami ako naiintindihan kasi maraming kataga na hawid sa ilonggo. Yes.

Oo. Sa mga, ano, salitang bisaya. Yeah. Actually, walang salitang Bisaya eh.

Pag sinabing Bisaya, generic yan. Pag sinabing Bisaya, may Siguano, may Ilongo, may Caraya, may Uray. Pero usually pag Siguano, sinasabi lang nilang Bisaya.

Nalala ko nang nagtuturo ako ngayon, minsan tumatawa yung mga esdyante kasi yung punto kung Ilongo, lumalabas talaga ba? Pero tinatawa na pa rin sila, sabi ko. Well, ako, I can speak your language.

Kayo, you cannot speak my language. Oo, ito naman yun. O, kasi alam mo, yung human palate pala, ano yan eh, flexible.

Yung human palate, it takes the shape kung anong salita ang kinalakihan mo. Kaya pag nag-shift ka sa ibang salita, yung punto, yung tigas ng dila, andun pa rin. Nalala ko na nag-aaral ako sa Belgium, tinutokso nila akong ching-chong-ching-chong kasi inchik daw ako. Tinutokso ko rin sila, kukak-kukak.

Kasi mga Belgian, pag nagsalita, gata-gata, vanho, pang vanho. Pang vanho, ano yan eh? Vanho.

Ganun sila palagi. Parang nagmumumog ng suka. Okay, I have a social cross point next. Kultura dahil sa mga pagkain na kinalakihan ko rin. Kaya nga yung mga Pilipino.

na nasa abroad, lalo na sa Amerika o sa Europe, naghanap talaga ng bagoong, naghanap talaga ng tuyo, naghanap talaga ng pakis. Kasi ayaw ang social trust point yun ang mga pagkain kinalakihan ko, mga isaw. Litson, Filipino food, tuyo. May kaibigan ako sa Amerika, nag-aaral siya doon.

Balot. Balot, pinadala siya ng tuyo. Nung niluto niya, in-evacuate yung apartment, saka fumigate talaga.

Nagtakaw sila, what's that smell? Ano yung amoy na yun? Sa atin, pag nakaamoy tayo, nagluluto ng tuyo, naglalaway tayo.

O, bangbangway. So, ayan, mga pagkain. At saka damit, next. Yan, mga traditional dresses.

Sa kanan, nakita mo dyan, hip-hop. Hindi naman Pilipino yan. Alam mo, kati, kahit yung office attire, alam mo, kati, we are a tropical country. Napaka-init.

Hindi ko naiintindihan bakit mga tao nagsusot ng coat and tie. Malamig nyo man doon sa opisina. Pero tingnan mo itong mga teenager na ito, ginagaya nila yung mga kanok na hip-hop, naka-jacket, init-init naman. Alam mo, Katis, sa Indonesia, pag may mga importante meeting or meeting ng mga top government official, sinuso talaga nila yung sarong nila. Sa atin, barong, ano?

Hindi sila nagko-code in type. Talagang proud sila sa damit nila. Okay, bilang social crosspoint, may mga negative sa mga positive traits ng Pilipino.

Namamahana ko rin yan, eh. Next. Tulad ng limbawa niya, may mga nagli-lingual aerobics. Alam mo na ano yung lingual aerobics, Kathy? Pinaliwanag ko na noon.

Peace, peace. Nagli-aerobics yung lila. Yan. Yan ang mga negative traits tulad ng crab mentality, manyana habit, mingas kugon, or Filipino time.

Ako, Kathy, una akong sumakay ng train sa Europe, naiwan ako eh. Doon pala, seconds lang ang pagkaiba. Wala na yung frame.

Talagang, lalo sa Germany, talagang kundadat sila. Eh tayo, late palagi, di ba? Oo.

Sa US din daw. Sabi ng father ko, gano'n. Otherwise, maghihintay ka ng bagong ano na naman. Ay, oo. Yan.

Palagi tayong late. Next. Yan. Balat sibuyas, very sensitive mga Pilipino, colonial mentality, preference for all things foreign over their own, kailangan stateside.

Ito bago to, balik-bayang box mentality. Narinig mo na ba yan Kathy? Parang bago yan.

Parang bago yan pero alam mo, totoo yan. Pag may umuwi, sabi natin, pasalubong ka agad. Tapos ano, yung mga nando naman, kala nila.

Madali lang mag-anak ng pera. Ay, nangirap kaya. Tapos dito, parang mag-anak ako sa abroad. So pag nagastos ng pera, parang walang bukas.

Yan ang tinatawag na balikbayan mentality. Balikbayan box mentality. O bahala na si Batman. O bathala na.

Lahat pinapadyus na lang. Wala tayong ginagawa tulad ngayon. Mga grave coercion. Wala tayong magawa.

Gobyerno yan eh. Parang may sense of surrender na yung mga Pilipino at na walang sila magawa. Hindi po totoo yan, may magagawa po tayo. Wawala na ng pag-asa.

Wawala na ng pag-asa. Okay, next. Next.

Yan, corruption, lagay, double standard, yung hypocrisy, yung double standard. Yung laging nagsisimba, yung bahay puno ng santo, pati si Santa Claus at si San Telmo nandun. Pero yung tindahan, may daya. Hindi binabayaran yung katulong ng maayos.

Yung double standard. O mga kuliala sa loob ng school para mga imakulada. O sa labas, mga wild. Diba?

Double standard. Ito, hypocrisy. Nagmamalinis. Alam mo, totoo yun. O ito, excessive partying.

celebrating like there's no tomorrow. Alam mo kasi sa yung mga piyesta, sa anthropology, ang tawag dyan, liminal time. Ibig sabihin, may purpose sila sa lipunan. It relieves tension. Pero sa atin sa Pilipinas, medyo nasobrahan.

Kasi halimbawa sa Europe, nakita ko, magkatrabaho sila. Work, work, work, work, work, then party. Talagang party. Then work, work, work again. Sa atin naman dito, baliktad, party, party, party, work, party, party, party.

Kahit magpesta, kahit walang pera, mangungutang talaga yan. Kahit walang pera, may panghanda. Mga tropical people, kasi tayong mga Pilipino, parang mga kitikiti. Kailangan masaya palagi, rumba, makarena.

Pag nasobrahan na. Ngayon, next. Ito mga negative and positive traits, kasi present naman yan sa lahat ng kultura.

Kaya lang, umiiba yung frequency nila. Tulad ng pag-aaral. at ginawa ni John Whiting from the Harvard School of Anthropology, pinag-aralan niya yung iba't ibang kultura at yung mga basic human relationship.

At he found out they exist in all culture, iba-iba lang yung frequency. Halimbawa, ito ha, hindi ko na malala eh, so nilagay ko lang dito yung maalala ko. Ito yung ganito naman yung punto. Halimbawa, sa avoiding relationship, In the scale of 1 to 10, saan 10 is the highest, ang Japanese, alimbawa, 6. Kasi, especially if you're a gaijin or tawag dito, foreigner, talagang they avoid.

Sa French, 7, mas mataas, they avoid. Lalo na pag hindi ka marunong mag-French, alam mo, some veces sa Paris, ako, you know, it's always polite bago ka magtanong, na tanongin mo muna kung nagsasalita sila ng English. May tinanong akong gentleman, sabi ko, Pardo Muso, parlevo ng le, do you speak English? Sagot niya sa akin, no, I don't speak English.

Sabi sila, if you don't speak your language. May kaibigan ako, pumasok sa restaurant, he tried English, he tried Spanish. Hindi siya pinansin ng waiter kasi hindi siya marunong mag-French. Ganon sila.

Mga German, ganon din, mataas, they're very very cold. Mga Americans, hindi masyado. They don't avoid that much. Mga British, you know, the British will not talk to you unless you were formally introduced. At saka kung may kaibigan kang British, kung hindi mo siya i-invite sa bahay mo, kung hindi you go to the pub, doon kayo mag-usap.

Sa Pilipino, one, napakababa because we don't avoid. Boy, anong ulam mo? Naalala ko nung bago pa ako sa Belgium, no, no? Pag may nakasalubang kataybigan. Tinatanong ko, where are you going?

They were offended. And sabi nila, why do you ask? And I apologize. I said, sorry, but in my country, it's a way of greeting.

Kasi sa atin dito, saan ka pupunta? Di ba? Oo. Eh, hindi naman natin sinasagot. Diyan lang.

Sa DSTP. Nakapunta ka na pa ng DSTP, Kathy? Hindi pa po. Alam mo yung DSTP? Ano yun?

Diyan sa tabi-tabi. Naisahan nyo ako dun ah. Yan, Pilipino 1. Masyado tayong nosy. Joking, Japanese 1 kasi they're always very serious.

French 4, German 1. Sabi nga nila, if you want to tell a joke to a Japanese or a German, you have to make an appointment. American 6, British 5. Filipino 10. Tayo, team din natin ano. Oo, laging tumatawa, laging numingisi.

In fact, may nabasa nga akong libro eh. A Foreigner Guide to the Philippines. Sabi nun, if your driver comes to you and told you that your car had an accident and he is smiling, don't think he is not serious. He is very, very serious. It's the way Filipino cope with anxiety.

They smile. Sir, nabangga yung kotse. Yay!

Yeah. helping? Well, Japanese 6, 4, German 5, American 7, British 5, Filipino 8. Totoo yan. Ayaw pinakamataas. Matulungin kasi naman talaga mga Pilipino.

Diba? Okay. Now, I am a social crosspoint because of the culture, language, clothes, the negative and the positive. But again, I am a conscious social crosspoint.

Kung meron na kong hindi nagustuhan sa kultura ko, I can put a stop and participate in the cultural engineering for a culture that is more life-friendly. Pwede yan kasi next, lalo na ngayon, maraming Filipino nagkatrabaho sa abroad. tumitira doon, di ba?

Pagbalik nila, may dala silang mga bagong posibilidad ng pamumuhay. na hindi masyadong oppressive or mas life-friendly. Halimbawa, dito, may pila tapos may sumingit. Yung mga nakapila, magbubulong-bulungan lang yan. Gago, gago.

Sa ibang bansa, sisigawan ka talaga, hey, agent, can you consider us alive? Fall in line. Di ba? Yung mga Pilipino, ginagawa na rin yan. Lalo na dahil sa satellite communication, TV, social media.

yung contact of culture naging malapit eh. Kaya, ang posibilidad ng pag-engineer ng culture natin sa more positive, more life-friendly, dahil we are a conscious social crosspoint. Okay?

Next. Aside from physical, interpersonal, social, we are also a historical crosspoint. In other words, ang mga nangyari sa kasaysayan ay ganito tayo ngayon dahil sa mga nangyari sa kasaysayan. Next.

Alimbawa, kung hindi dumating ang mga Kastila, next. Okay. Hindi dumating ang mga Amerikano, hindi dumating ang mga... Back, back, back, please. Mga Japon.

Siguro, ibang Pilipinas ang meron ngayon. Siguro nga, hindi dapat Pilipinas, di ba? Si President Marcos noon gusto niyang baguhin yung pangalan ng Pilipinas sa Maharlika, diba?

Oo. Kung may mga historian, nakalimutan ko ng pangalan. Babae yun eh, 3UP Diliman. Sabi ya, hindi daw pwedeng Maharlika kasi hindi totoo.

Alam mo bang, ang Maharlika daw kasi Sanskrit yan. Oo. Ang ibig sabihin, well, ang common understanding ng Maharlika, royal blood, diba?

Oo. Nga dugong bughaw. O hindi daw eh. Sa Sanskrit daw ang mahal, mahar ay malaki.

Kaya nga mahal, di ba? Mahar. Ang lika sa Sanskrit, ibig sabihin genitals. Okay. Kaya hindi pwedeng mahal lika kasi hindi daw totoo ng patrika mga Pilipino.

But the fact is, dumating mga Kastila, dumating mga Amerikano, nangyari yung mga gera. Kaya ka ikaw Kathy, yung pilido mo Cruz, di ba? Oo.

Tila yan. Ang Kathy, Americanized yan. Of course, Katharine yan, di ba?

Katrina. O yung John, John sa English, Juan sa Espanyol, Juanes sa Latin, Jean sa French, Johan sa German, Kian sa Slavic. Sa atin si Juan de la Cruz.

Sa Visayas, Kathy. We still tell time in Spanish eh. Las dos, las tres, las cuatro, diba? La una, you know, we still count in Spanish. Uno, dos, tres, diba?

Dahil dumating ang mga Kastila, kaya marami mestizo, mestiza dito. Because dahil sa nangyari sa kasaysayan. Okay, next.

Okay, we are historical prospect because of the innovation, the innovation in science and technology. That happened. Kung hindi na-discover yung electricity, wala to siguro yung internet ngayon. In fact, there was a point in time, pag nagkasakit ka ng tuberculosis, that's it, that's your death sentence.

Pero ngayon, very curable, diba? Yung cancer, very curable din. Pero ang sinusupress ng pharma companies yung cure.

Napaka-simple pala ng cure niya, diet lang. Sabi ng doktor ko na kaibigan na marami yung pinagaling na cancer sa diet at sa detox lang. Sabi yan, pag nagka-cancer ka rin, the worst thing you can do is to go through chemo. Chemo will kill you faster than cancer. Pero sa Amerika, labay!

Tula din ang Dr. Max Gerson na naka-discover ng cure, 1926. May order yun ng pharma companies, arsenic poisoning. Kasi gusto nila chemo. Sa Amerika, bawal mag-treat ng cancer na hindi chemo.

Kailangan chemo talaga kaya maraming namamatay. AIDS is very curable. Wala pa ng gamot sa AIDS.

Ano, sir? Virgin coconut oil. Ah, talaga?

Kasi yung virgin coconut oil, may ano yan, monolaurin. At si viral. Oo. Kahit yung dengue, kahit yung COVID, virgin coconut oil.

That's true. Kasi monolaurin boost the immune system. At ang naka-discovered noon, Pilipino, si Dr. Direct yung tatay, tatay ng former Secretary of Health na direct din. Yung monolaurin sa Virgin Coconut Oil. Tinatawagin na na-Virgin kasi yung...

Ang virgin kasi, it's either centrifugal or gravity. Pag ininit mo kasi yan, 35 degrees and above, namamatay yung monolaurin. Kaya kailangan di iniinit.

Okay, innovation sa medicine, mga nangyari sa nung nakaraan, yung communication. Imagine, dati nung panahon ni Rizal, gusto ka magpadala ng mensahe sa Spain. buwan bago makaabot dun. At buwan din bago ka makatanggap ng sagot. Kung lumubog yung galyon, goodbye.

Wala na message. Ngayon, i-click ko yung cellphone, pwede ko makausap, live pa na taga-Spain o saan mong lupalop ng mundo. Technology.

Medicine. We are historical cross-point because of that. Ang lifespan ng tao, humaba rin dahil sa...

Imagine kasi 10 years ago, hindi natin ma-imagine, may mga zoom, ganito, exploration of space, etc. Ang talagang we're advancing. Okay, next. Okay, we are also a historical crosspoint, not only because of what transpired in history, but because of our personal history.

Yung pamilya natin, saan tayo nag-aral, mga taong na-meet natin, saan tayo nag-trabaho, mga lugar na binisita natin. May kilala ka ba dyan, Kati? Ha? May kilala ka dyan sa picture?

Parang ikaw. Bata ka pa dito, bro. Gwapong-gwapo pa, oh.

Ngayon pala, hindi na. Pogi pa rin. I'm a historical close point dahil sa mga nangyari sa buhay ko.

Mga parents ko. Kung hindi siguro nag-mate ang parents ko, wala rin akong dito ngayon. Naalala mo ba yung back to the future? Oo.

Yes, yes, yes. Na kailangan mag-kiss yung parents siya sa dance. Oo.

Or else, mawala siya. Mawala siya. Einstein yun eh. That if I go back to the past and kill my grandfather, poop, mawawala daw ako.

Gano'n. Gano'n. Gano'n. So, So, yun, mga taong nagilala natin, di ba?

Saan tayo nag-aaral? Saan tayo nag-trabaho? Yung kwento ng pamilya natin. I am a historical cross point in that level also. Not only in the global, but even in the personal level, I am a historical cross point.

But again, next, next. I am a conscious historical cross point. Ang buhay daw parang sine.

Nung pumasok tayo sa sinehan, matagal na nagsimula. Pero dahil conscious tayo, makapag-aral tayo ng kasaysayan. At ang maganda pa, hindi pa tapos ang kwento. At tayo bilang nanonood ng kwento ay may kontribusyon sa kwento at may magagawa sa direksyon ng kwento. Maramang kati sa pag-aaral ko ng kasaysayan, ako'y namangha kung paano isang tao, decision lang ng isang tao kung paano nagbago ang direksyon ng mundo.

So, ganun pala tayo ka-powerful. Minsan masasabi natin, ay, ano magagawa ko, ordinaryong tao lang ako. Ay, hindi po, hindi po, totoo yan.

Kasi lahat tayo may papel sa mundong ito. Minsan may mga tinatawag na accidental hero. Hindi ba yanin siya? Kasi nandun lang siya eh. Kaya lang, tumugon siya sa tawag ng panahon.

Kaya yun, nalala ko yung sine. Ayun para, hindi ko nasali. Yung panood mo yung Troy, si Brad Pitt? Troy, yung Troy Januar.

Kasi bago si Brad Pitt umalis pa, papupunta gera, tinanong niya yung isang bata, yung nagbigay ng shield. Are you afraid? Sabi ng bata.

Yes, I'm afraid. Kaya sabi ni Brad, because you're afraid, you will not be remembered. Kaya nga naalala natin yung mga maraming tao kasi mga sinabulifasyo, kasi talagang hindi sila natakot.

Hindi natakot. Natatibaka sila. Ganun din ngayon sa betsin na ito, sa pandemic na ito, huwag tayong matakot. I believe.

May papel tayo. Ito, sinusundan ko sa Canada. Ako, saludo ako sa Canada. Yung mga trackers doon, nagpo-convoy sila, nagpo-protesta. At saka ano, ewan ko, nung nakikita mo yun sa Facebook post ko, yung It's Up To Us, mga tao all over the world talagang umaalsa na.

kontra sa medical martial law. Because we are a conscious historical cross point. Hindi lang tayo parang bankang papel na pumulutang-lutang sa dagat. Kundi may timon tayo because of our being conscious kaya dapat gamitin.

Next, aside from being physical, interpersonal, social, historical, we are also an existential cross point. In other words, the worldview, ang pananaw sa mundo, paniniwala, are something inherited again. So, anthropology ang tawag dyan, plausibility structure, a set of meanings that keep a certain reality going.

Any universe of meaning needs constant legitimation, a plausibility structure to give credibility to that universe of meaning. This means that as a people, we need to find constant proof that we believe is correct. Kaya nga, next. Kaya nga talagang, ano, Makikipagpatayan tayo sa mga paniniwala natin tulad ng religion.

Ang tinuturo ng religion, heaven and hell. Meron ba talaga nun? At maraming religion ginagamit yan para panakot.

Impyerno. Alaka, pag di ka nagpabautismo, sumali sa amin. At nagbigay ng love offering, pupunta ka ng impyerno.

At ganito yung impyerno. Yan. Kaya takot ang tao. Alam mo ka, ating samanin historical action.

Dapat i-question natin ito lahat na natutunan natin kasi mamaya pupuntahan natin yan. Next. Ang konsepto natin ng eudaimonia, sabi niya Aristotle, eudaimonia is a good life. The good life. Di ba lahat naman tayo gusto yan, di ba?

At lahat tayo may kanya-kanya idea ng good life. Bahay, kotse. Bakasyon.

Bahay niya ng otrope. Ang ganda. Bahay niya ata yan eh. Ay, hindi. Mas maganda bahay ko dyan.

Oo? Pero, yan. Profesyon, next.

Ano ba? Paano maamot ng good life para sa iba? Maging teacher, maging doctor, maging engineer, maging seaman. Diba, Katina, sabi ko sa iyo, pitong uncle ko, si Man. Oo.

Si Manalo ko, si Manduro ko. Maging nurse, maging sundalo. Of course, sa mga bata, maging astronaut, ano?

Maging bongbero, maging pare, maging matriko. Ano na pa? Iba-iba.

Kasi yan ang idea natin ng good life. Saan man ang galing yun? Again, yun, minana natin.

O napapanood sa sine, sa TV. Kaya may idea tayo ng profesyon para maabot. ang good life because we are an existential cross point. Ikaw ba, Kati, nung maliit ka, paano maging gusto mo paglaki mo? Teacher.

Ako, siyempre, the usual, no? Gusto mo maging astronaut, mga ganun ba? Ako teacher talaga, bata pa ako, yun ang pangarap ko.

Kasi may idea ka rin ng good life. Siguro, yung tatay mo teacher, tatay mo lawyer, tatay mo engineer, tatay mo seaman, kaya yun. Again, as a teacher. Correct. Namamana din natin yan sa pamilya.

Again, I am a conscious existential crosspoint. At dyan, I can reappropriate my possibility structure or my set of meanings. Kaya ngayong ibang tao nag-convert sila ng religion.

Kasi hindi na plausible yung decent religion. At nagpapakita ko dyan, I can reappropriate ang tao dyan sa mga meanings, sa mga kabuluhan ko sa... buhay, diba?

Like, saka, what I know as good or bad can change, diba? For example, seven years old, what do we know as good? What do we know as bad?

Good! Halimbawa, nagtutut brush, tawag dito, natutulog kong tanghali, diba? Oo. Alala ko yung tatay ko noon, pagpatulogin niya ako, mag-ano daw ako, mag-click, kunyari tulog na, pag-alis niya, bangon na rin ako. Babayin ka.

Kung bata tayo, ayaw talaga natin matulog ng tanghali. Kasi nga bawal manood ng television. Na malapit.

High school, yung good and bad. Umiiba na rin. Bawal mag-yosi, bawal uminom. Alala ko, first time ako nalasing high school. Sumumpa talaga ako, kati.

Habang nagsusupa ako, habang nabubuhay ako, hindi talaga ako iinom ulit. Pidis after, ha? Pidis after, inom na naman. Ano ba yung good grades?

Umuwi ng high school, umuwi ng maaga, di ba? Gano'n, no? Hanggang ngayon, nagpabago. Sabi nga ni St. Paul, when I was a child, I think and think like, I think and act like a child, but now that I'm a man.

In other words, conversion is possible because I am a conscious historical cross-point. Alam mo natin, galit-galit ako kay Marcos eh. Pinag-aralan ko ng mabuti.

Nakita ko in the last years niya, he was going towards the right direction. Alternative fuel, no? wind power, nuclear, thermal. Kaya nga tinanggal siya ng kabal eh. Kasi gusto ng kabal, dependent pa rin tayo sa crude import.

Yes, yes. In other words, kahit ang pananaw ko sa isang tao, pagkakilala ko sa isang tao, pwedeng magbago. Dahil I am a conscious existential crosspoint.

Paniniwala ko sa Diyos. Paniniwala ko sa buhay. At ang patanggap ko sa buhay. Di ba?

Okay, next. In summary, ang sinasabi ni Dr. Reyes sa article yung Man and Historical Action, man as destiny is a set of limitations, but as task, he is a set of possibilities. In other words, as destiny, Hindi ko pinili yan eh. Hindi ko pinili mabuhay. Hindi ko pinili yung katawan ko.

Kaya nga yung iba, sana pinanganak akong babae. O pinanganak akong lalaki. Ako yung isang lalaki.

Ako yung isang babae na sa katawan ng lalaki, diba? Oo. Oo sana, mas matangkad ako.

Sana mas maputi ako. Whatever, no? Hindi ko pinili yung katawan ko. Hindi ko pinili mga magulang ko. Yung iba, sana pinanganak ako sa mas mayaman na magulang.

Diba? Oo. o mas maresponsable yung magulang, pero wala ka na magawa dyan, yan dyan na yan. Hindi ko pinili yung likunan.

Hindi ko pinili. Yeah? Diba yung, nakasakay ako ng taxi, sabi ng taxi driver, sana pinanganak akong Japon o Amerikano. Napakahirap ng bansang to. Hindi ko pinili ang point of history which I'm in.

So ikaw, Kathy, mapipili mo saan mo gustong point of history pinanganak ka? Panahon ni Cleopatra, panahon ni Jesus, or 200 years from now? Wow, pinili ko pa rin siguro ngayon. Ngayon, no? Ako rin.

Marami yan sa mga paniniwala ko, hindi ko rin pinili yan, binana ko yan, tinuro sa akin yan. And because of that, as destiny, naka-destiny, I become a set of limitations, di ba? Talagang mas mayaman ang magula ko, nakapag-aaral ako sa mas mabuting paralan, mga ganun ba? Talagang hindi ako nagihirap ngayon.

Pero yan ang destiny mo eh. Kung si Rico G, paano yan? Kapalaran. Oo.

But because I am conscious, I become a task, I become a set of possibilities. I can go on blaming my parents, blaming my society, pero wala mangyayari dyan eh. I have to let go and take action. Sabi nga ng lola ko, what's the difference between a good cook and a bad cook?

Ang bad cook daw, masamang cook, is she who apologizes for having prepared a lousy dish because of the limited ingredients in the kitchen. But a good cook can make an excellent dish out of whatever ingredients are available in the kitchen. Minsan sabihin, ay pasensya na, walang ganito, walang ganyan. Kung ano lang yung available, you can make a best dish.

Ganon din sa buhay. Minsan, We blame our circumstances. Magulang, kasaysayan, ano-ano pa, gobyerno.

Kaya nagkagrito tayo. Wala mangyayari sa buhay kung ganyan ka. What are your resources?

What are the best thing you can do with that? May kwento lang ako. Sandali, Katia.

Isang gabi, si Pedro nakita si Juan para may nahanap. Sabi ni Pedro, Juan, ano yung nahanap mo? Sabi niya, yung isang libo ko, nahulog.

Sige, tulungan kita. At tapos ng isang oras, di nila makita. Saan mo pa nahulog? Doon oh.

Eh bakit dito ka naghahanap? Eh maliwanag dito eh. Actually, ganun din tayo, di ba?

We don't start from where we are, our limited resources, mga ganun ba. So, man as destiny is a set of limitation, but as task, he is a set of... possibilities. Yung iba sa atin, kasi profe, gusto nila madali. Easy money.

Diba? Ayaw nila yung nahihirapan sila. Ayaw nilang nag-chataga sila.

Meron din ano, mga grabe talaga from rank to reach. Nandina money. Pakyao ko, pinaghirapan niya rin yun. Dugot pao isang pinaguna niya doon.

Oo. Ganon yun. Yan ang pagtanggap. Katawan ko, magulang ko, lipunan ko. ang kasaysayan na nandito ako ngayon at mga panina.

Tangkapin ko muna yan. Yakapin ko yun. Mga negative at mga positive ko. Sabi ng spiritual director ko noon na is sweet na, to be holy kasi holy, di ba? Pagkaintindi natin, walang kasalanan.

Di totoo yun. Sinumata akong dinag-isasala. Alam mo, nagtuturo ako ng ethics for almost 30 years na.

And committing as in is a human reality. Habang buhay tayo nagkakasala. Bro, actually holy came from the German word healing.

Which means whole. Buo. Kasi to be holy daw, kailangan parang maging battery tayo. Kasi yung battery, kung puro lang positive, walang negative, it will not work. So para maging tao, dapat positive and negative.

Kailangan yung turo natin, lalo na sa religion, ay kasusuklaman ang negative side natin. Hindi po. Yakapin mo yung negative side mo. Parang si Luke Skywalker lang yan. Hindi siya maging ganap na Jedi.

Unless, matanggap niya, makonfront niya yung dark side niya. Ganon din dapat sa atin. Kaya pagpapatawad, walang perfectong tao, walang perfectong magulang. Unang pagpapatawad na gawin natin ay sa sarili natin. Relax lang, mahal ka ng Diyos.

The love of God is unconditional. God loves you when you're good. Even if you're bad, the love of God does not change.

Kailan parang palaging pinaprogram tayo, hey, be a good girl or else Papa Jesus will get angry. So you'll be thrown. Hindi po totoo yan.

Unconditional. Kaya nga sa panalangin, kasi alam mo, isa sa mga paborito ko yung panalangin, ay yung sucipe ni surrender or take ni San Ignacio de Loyola. Next.

Next. Yan ang next slide natin. Yan.

Kung sinabi ni Ignacio, take Lord. receive all my liberty, my memory, especially the painful memories, take and receive, my understanding, maraming nangyayari sa buhay ko, hindi ko naiintindihan, so take and receive, my entire will, all I have and call my own, you have given all to me, to you, Lord, I return it, everything is yours, do it what you will, give me only your love and your grace, that is enough for me. Total surrender talaga to the power of the absolute.

Kung may Diyos ka, may religion ka, God, whatever. To surrender that there is a reality beyond this reality. Hindi lang tayo gising, almusal, trabaho, natangalian, trabaho, uwi, hapunan, sunod na araw, gising, ganun na na.

Hindi po. Tayo'y tao. May consciousness. Gabitin natin yun. Huwag tayo magpapadala sa...

mga mind control, mga kabal. Yan. At ang pagtanggap ay, una siguro, para magising tayo, eh, para huwag tayong matakot, tanggapin natin na tayo ay mortal.

Mamatay tayo. Alam mo, kati ako, 20 years pala ako, sinorender ko na yung buhay ko sa Diyos. Punin niya ako anytime. Nakara-kita na talaga, at very early age.

Yeah. At very, I live a dangerous life, eh. Pero hanggang ngayon, buhay pa rin. Ewan ko.

Ang buhay ko talaga ay nasa kamay ng may kapal. May mission ka? May mission ka, Prof. Celso? Ewan ko lang.

May binigyan ka niya ng mahabang buhay? Hindi rin. Ewan ko.

But anytime. At saka huwag tayong matakot kasi wala talagang namamatay even sa law of conservation and matter. The matter and energy are neither created nor destroyed. They're just recycled. It's just a transition.

Kung may mamatay tayong kamag-anak, nalulungko tayo, umiyak tayong kailangan, pero niwala tayo na transition lang yan, makikita ulit tayo. Yes. Alam mo, Kati, minsan na nagtuturo pa ako sa seminaryo, kasi dyan sa Makati, galing sa bahay, ginadaanan ko yung South Cemetery. Madalas traffic kasi, late na ako.

Talaga nagmamadali. Tumitingin ako sa cemetery, sabi ito, buti pa sila graduate na. graduate na tayo dito pa sige lang okay lang gagraduate din tayo kaya let go tulad ni Buda ba let go huwag tayo maging attached sa kayamanan, sa pera kahit sa idea let go Kahit sa buhay, kung it's time to go, let go.

Let go, huwag kayo matakot. Kasi whether you like it or not, we will die. Tiyan tayo mamamatay.

Sa buhay daw na ito, dalawa lang talagang sigurado. Kamatayan at taxes. Kasama talaga yung taxes.

Let go, let go. In the end, next, last slide natin. Sinabi ng sinaon ng Grego na si Heraclitus, man's character is his faith.

Ano din pagkatao mo, gali mo, yan ang magiging kapalaran mo. Swerte? Si Heraclitus kasi hindi naniniwala sa swerte.

Kasi totoo yun, kasi kung positive ka, you attract blessings. Kung negative ka, lagi kang galit, lagi kang maingitin. You attract blessings.

negative vibes din. Ang buhay mo maging negative din eh. Pero kung positive ka, kaibigan ka, loving ka, magpapatawad ka, bukasak ka sa kalaman, ginagamit mo consciousness mo, niwala ka sa akin.

You will also attract good vibes, good life. Yan ang law of nature, law of the universe. Man's character is his fate.

Sabi ni Low of attraction yan eh. Low of attraction. Low of attraction. Kung ano yung iniisip mo, ano yung positive na mag-iisip at lahat, may paraan, ano ba na kinasasablakan mo, eh talagang yun din yung makukuha mo. Pero kung parang nawalan ka na ng pag-asa, yun ang pinaka-delikado profe sa isang tao.

Yung mawalan ka ng pag-asa. Pag nawalan ka ng pag-asa, wala na. Wala na, wala na talagang gagawin.

Alam mo, kahit sa theology, the greatest evil is despair, yung mawalan ka ng pag-asa, wala na. Hindi yung masunugan ka, hindi yung mamatayan ka, pero pag nawalan ka ng pag-asa, that's it. Kaya yung iba, the only way out is suicide. Yes, kaya po yung iba talaga, makikita mo, nagsisuicide.

Kasi wala na, in despair na talaga sila eh. Kaya tinatapos na nila yung buhay nila. Ayaw na nilang lumabang.

Oo. Kasi yung una sa lahat, ang mundo nila maliit. Makitid. Correct. Kailangan palawakin.

Consciousness. Conscious cross point. Palawakin natin ang mundo natin. Parang sa movie Aladdin, yung kanta, napakaganda doon eh. Let me show you the world, shimmering splendor.

A whole new world, a whole new fantastic point of view. Marami pala. Alam mo, marami na rin ako napuntahang lugar.

And I find traveling always a humbling experience. Humbling kasi makikita mo, yung mundo mo pala, hindi lang yung mundo. Marami palang mundo. Strange places, strange cultures, strange food.

At itong mundo pala, hindi lang. Mawasak man itong mundo na ito. Meron pang iba. Meron pang planeta. May universe pa.

It's as far as you create your own world. Kaya yun ang sinasabi ni Dr. Reyes sa Man in Historical Action. I am a cross point, but I am also a conscious cross point. So man as destiny is a set of limitation, but as task he is a set of possibilities. Ayun ako, Diyos ko, hindi ko.

Pag nag-iisip ka lang, pag hindi ka takot, pag ising ka, hindi ko ma-imagine ang possibilities na pwede sa atin sa buhay na ito. Because the human nature is ano, I think, ano, selfo, yung creative mind, yung creativity natin, innate sa atin yan, pag-sign up ka lang natin, diba? Oo.

Yung problema, problema lang yan. Pero actually, creative, diba? Like, sa ethics, ang pag-aintindi ko ng ethics, hindi lang those and don'ts, anong pwede, anong bawal, hindi po.

But it is a critical, creative, and generous response to a conflict situation. Sa mga problema. Huwag kayong mag-despair. Huwag tayong magmukpok. Maggamitin natin ito.

Be creative. Kahit paggawa ng kepera, hindi ko lang yan. Yes. At saka, prof, iba pa rin yung talagang ano, alam mo yun, inihingi mo rin sa Diyos, nagdadasal ka, have faith, dahil ano, ayoko tignan ang Diyos na parang Santa Claus eh. Nabigyan mo ako nito, ako kahit magdasal ako, hindi ako magdasal.

Ang dasal ko lang, samahan mo ako. Pagbayaan mo ako. Sa bata ako, ganun din ako.

Oo. Hindi eh, hindi ganun eh. Give you wisdom.

Hindi eh. Man's character is straight eh. Huwag kang maasa sa Diyos o sa...

Ang asaaman mo sa Diyos, gracia, pero yung... Magbimilagro ang Diyos para sa'yo? Ay hindi.

Ano kailangan? Parang yung good thief and bad thief ba? Oo. Parang kasabihan lang yan, prof, nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa.

Yung bad thief, kung talagang Diyos ka, tanggalin mo ito sa sarili natin sa cross, parang yung bad thief, lamon ka ng lamon, kain ka ng kain, inom ka ng inom, pag nagka-cancer ka, magdasal ka para gumaling ka, milagro. Ano kasi ni Serte? Ina-buso mo eh. Ina-buso mo.

Ngayon gusto mo, ang Diyos gaganyan, tapos gaganyan. Hindi ganun. That's not how life works.

I agree. So, huwag matakot. Para hindi matakot, pagtanggap, pagpapatawad, patalangin, pagising. Kasi sabi ko nga, ang taong gising, walang takot. Kasi kahit mamatay man tayo, kamatayan lang yan eh.

Wala namang namamatay. Transition lang yan. Kung mamatay man, then congrats, graduate ka na. Tapos na yung pagdurusa mo in this valley of tears. Kaya laban lang.

Laban. Ay! Sabi nga ni isa sa talagang narerespeto ko rin si Atty. Tatsida Acosta na makikita mo siya lang yung ilan sa mga, bilang mo sa mga kamay mo yung mga opisyal ng pamahalaan natin na talagang lumalaban pagdating sa karapatan, sa tama at sa katotohanan, propel ko.

Iba matapang itong ating public attorney's office, na si attorney Acosta. Kasi sa mga taong gising, may pananagutan din yan, akayan ang iba sa libra. Kaya lang, ang mangyari dyan, ikaw pang masama dyan.

Oo. Diba? Dalawang libong nakaraan, nakita na ni Plato yan eh, yung summit of the cave niya. Oo.

Yung bilanggong nakata, nakalabas, nakulungan, nakita yung katotohanan. Hindi. Hinakain niya yung kasamahan niya, Anong ginawa? Naniwala ba?

Hindi, pinatay pa siya. Kasi mas comfortable doon sa kadiliman. Ganon talaga.

So hindi naman lahat na pa. Kailangan magising eh. Nakita natin ni Plato, iba rin kasing degree ng illumination, pagkasinag sabi ni Platon. Pero sa mga gising, may pananagutan na akayin ang mga kapwa sa liwanag. Tama.

And it's the artisan way also yan. prop selso. Hindi po pwede ikaw lang yung mabuti.

Ikaw lang yung nasa safe na sitwasyon. Walang taong mabuti, walang taong masama. Alam tayo, battery, may positive, may negative.

Ako may positive, ako may negative. Pero kailangan yakapin, maging buo, maging holy. Tanggapin.

Tanggapin kung sino ka. At patawarin ang mga kasalanan. Kasi wala namang perfecto.

Relax lang. Oo. Thank you.

Wow, ang bilis ng oras, Propselso. At isang oras na naman ang ating naubos ngayong araw na ito. And of course, ang ating Palatong Tunang Mind Games ay napapanood yung araw po ng Webes, alas 3 hanggang alas 4. O, alas 4 hanggang alas 5 po ng hapon. Dito pa rin sa ating Katipunan Channel.

At syempre, sa huling bahagi po ng ating Palatong Tunang, Propselso, sa ating pagpapaalam. Okay. So man as destiny is a set of limitations, but as past, dahil conscious tayo, we are a set of possibilities. Sabi nga nila, when life throws a lemon at you, make a lemonade.

So laban lang, sulong lang, kapit lang. Thank you, Prof. Celso. At sabi nga ni Prof. Celso, laman lang!

Sulong! Diba? Diretso lang po.

Ano man po ang pinasasaglangan natin ngayon, ano man po ang sitwasyon ninyo, basta move forward. At talagang natural po yan kung ano man po yung nararanasan natin problema, pero gamitin po natin ang ating isip. Gamitin po natin ang pagiging resourceful kasi tayo ng mga Pilipino may ganyan po tayong katangian ang ating creativity bilang isang human being.

Anyway, maraming maraming salamat po sa lahat po ng mga sumubaybay. Maraming maraming salamat. At sa lahat po ng mga nagme-message, maraming maraming salamat po. At syempre sa ating technical team, sa ating po nga kay Virge Widow, maraming maraming salamat sa iyo Virge sa pag-alalay mo sa amin dito pa rin sa Mind Games.

Ito po. ang inyong lingkod, Gacky Cruz, na nakasama niyo po sa loob na isang oras. Hanggang sa muli, until next Thursday, 4 to 5 p.m. Bye-bye! Bye!

Bye, POP!