Dzień dobry. Dzisiaj sobie ogarniemy powtórzenie, podsumowanie ostatniego rozdziału dla klasy trzeciej LO, czyli drugą Rzeczpospolitą. Niestety, bardzo często rozdział pomijany, a niezwykle istotny, bo pytań później na maturze na przykład z tego rozdziału, z całej drugiej Rzeczpospolitej jest od groma, więc bądźcie czujni. Oglądamy. Baby Nasz plan na dzisiaj jest nieco inny niż poprzednio, bo zaczniemy sobie od skrótów, a później pójdziemy sobie do pojęć przez daty wydarzenia do postaci, aż później po obrazy.
Także zaczynamy sobie od skrótów. Pierwszy skrót to PPS, czyli Polska Partia Socjalistyczna. Psl-U, Polska Stronnictwo Ludowe.
BBWR, Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. Cop-U, Centralny Okręg Przemysłowy. PLW, czyli Polska Partia Socjalistyczna.
Polska Organizacja Wojskowa URL Ukraińska Republika Ludowa ZURL czyli Zachodnio-Ukraińska Republika Ludowa ZLN czyli Związek Ludowo-Narodowy Ok, to mamy już za sobą, idziemy teraz do pojęć. Pierwszym pojęciem jest Mała Konstytucja. Mała Konstytucja jest to akt prawny, który ma uregulować prawo do tej pory w jakiś sposób nieuregulowane. Często jest to u nas w naszej historii, jako że odzyskujemy niepodległość albo na przykład zmiany ustrojowe się dzieją bardzo duże i wtedy taka mała konstytucja trwa dopóty, dopóki się nie uchwali pełnej konstytucji.
Także u nas taka mała konstytucja była w 1919 roku. W tym rozdziale oczywiście, bo później będą kolejne. Idziemy sobie do koncepcji inkorporacyjnej, czyli koncepcji, która była autorstwa Romana Lwowskie.
On mówił o tym, że należy właściwie wszystkie tereny do Polski wrzucić od właściwie Śląska aż po Berezynę i... Polonizować. Tych, którzy nie chcą głównie co Żydów i Niemców zmusić do ucieczki. Federacyjna koncepcja, czyli koncepcja Piłsudski, który mówił o tym, że należy stworzyć federację z niepodległych państw, typu na przykład Litwa, Ukraina i najlepiej Białoruś, które będą takim naturalnym buforem przed Sowietami. No, wiadomo, że ani jedno, ani drugie się nie udało, chociaż mamy w sumie później lekko połączone te dwie koncepcje, ale to jest kwestia tego, że mogliście to na lekcji też ogarnąć.
Naczelnik państwa, czyli funkcja, którą pełnił Józef Piłsudski. Musimy pamiętać, że... W listopadzie 1918 roku otrzymuje on tytuł Urząd Tymczasowego Naczelnik Państwa, a Mała Konstytucja nadała ten tytuł jemu osobiście.
On się nie zgodził, później go poproszono, wtedy się zgodził i był fajnym człowiekiem. Także Naczelnik Państwa to jest głowa naszego państwa aż do 1922 roku, do grudnia, kiedy będzie to oficjalnie wybrany pierwszy prezydent. Tymczasowy Komitet Rewolucyjny.
Czyli to był taki komitet dosyć dziwny, bo tam był też Feliks Dzierżyński, był Feliks Kohn, był Julian Marchewski, czyli komunistyczny. Komitet Rewolucyjny, który miałbyś później polskim rządem, jak tylko Polska upadnie, w ramach wojny polsko-bolszewickiej. Polska A i Polska B. To jest ten podział bardzo nierówny, gospodarczy ziem polskich, który będzie dosyć istotny w kwestii tego, że Polska A to będzie Polska, która będzie po pruskim zaborze, między innymi będzie bardzo dobrze rozwinięta, a z kolei Polska B to po rosyjskim. I tutaj, no niestety, tego rozwoju będzie nam po prostu brakowało. Wojna celna.
Czyli teoretycznie wojna, bo to... Nie było żadną wymianą działań wojennych, strzałów, oblężeń itd. Chodzi o to, że doszliśmy do takiego pułapu konfliktu z Niemców, że ci przestali zamawiać od nas węgiel. A to wiązało się z bardzo dużym spadkiem gospodarczym, między innymi na Śląsku, a to z kolei będzie jedną z przyczyn tego, że z funkcji premiera pożegna się, no w sumie to bohater, jakby nie patrzeć, pełniący po raz kolejny swój urząd premiera Władysław Grabski, bo on tu na Śląsku sobie troszkę nie poradzi. Korupcja.
No to przekupstwo, tak? płacimy komuś za pewną usługę, którą ma nam wykonać ze względu na stanowisko, które najczęściej zajmuje. Wybory brzeskie, czyli wybory z 1930 roku.
Chodzi o to, że na właściwie czas, kiedy do Twierdzy Brzeskiej trafiali politycy, najważniejsi politycy, przywódcy polityczni opozycji, przeprowadzono kolejne wybory do Sejmu, zwane właśnie brzeskimi, ze względu na to, że brak jednak takich liderów opozycji spowodował, że BBWR uzyskał 96% głosów. Więc to dosyć mocno sfałszowane było. Idea Międzymorza, czyli plan Piłsudski, który mówił o tym, żeby stworzyć wielką federację państw Europy Środkowej.
Podsumowując jestem polski oczywiście i tylko po to, żeby oni później mogli... tworzyć właściwie politykę europejską. Chodziło o silne przywództwo.
Ale ono nie miało racji bytu, bo Litwa nie chciała z Polską gadać, bo było Wilno, a Węgrzy z kolei z Rumunią. Także generalnie plan legł w gruzach, o czym mówiłem na lekcji poprzedniej. Sanacja, czyli dosłownie to uzdrowienie.
Jest to okres rządów, właściwie to po zamachu majowym obozu Piłsudczykowskiego, czyli od 26 do 39 i chodzi o to, żeby naprawić polskie życie polityczne, które było popsute. I oczywiście Piłsudski z tego powodu musiał... Chciał, nie chciał zorganizować ten zamach majowy, o którym mówiłem też na lekcji. Cuda nad urnami.
Generalnie jest to proces wyborczy z roku 1928, kiedy to fałszowano wyniki wyborów po to tylko, żeby BBWR wygrał te wybory. I wygrywa, ale jak się okazuje nie ma większości konstytucyjnej, więc później będą wybory brzeskie, o których mówiłem parę minut do tyłu. Polska okno na świat, czyli Gdynia.
Chodzi przede wszystkim o Gdynię, która jako nowy port dawała nam szansę na rozwój, I to właściwie później było w ten sposób nazywane, czyli że ta Gdynia była polskim oknem na świat. Idziemy sobie teraz do drugiej części, czyli do dat. Tutaj, kiedy mówię wydarzenie, wy stopujecie, w głowie sobie ukazacie datę, później puszczacie, sprawdzacie, czy myślicie poprawnie. Idziemy z tym. Pierwsze wybory parlamentarne.
1919 rok. Konstytucja marcowa, na tydzienną proszę. 17 marca 1921. Wybuch Powstania Wielkopolskiego Data dzienna oczywiście 27 grudnia 1918 roku Nowela sierpniowa 2 sierpnia 1926 Fakt Ribbentrop-Mołotow 23 sierpnia 1939 Pierwsze Powstanie Śląskie 1919 Pokój w Rydze albo pokój Ryski 18 marca 1939 roku 1921. Konstytucja kwietniowa.
23 kwietnia 1935. Drugie powstanie śląskie. 1920. Przyłączenie Litwy Środkowej do Polski. 1922. Zamach majowy. 1926. Śmierć Piłsudski.
1935. Trzecie powstanie śląskie. 1921. Układ Województwa. W Rapallo 1922, zaślubiny Polski z Bałtykiem, czyli to Józef Haller, ten pierwsińsławny, 1920, plebiscyt na Warmii, Mazurach, Powiślu 1920, konferencja w SPA 1920, pierwsze wybory prezydenckie 1922, był to grudzień, bitwa pod Komarowem 31 sierpnia 1920 i operacja niemeńska. która przesądziła o tych losach wojny, to jest 20-28 września 1920 roku.
Mamy daty za sobą. Idziemy sobie teraz dalej, idziemy sobie do postaci. Jędrzejewicz Marchewski, czyli pierwszy polski premier w II RP, to on dał Piłsudski tytuł tymczasowego naczelnika państwa polskiego. Ignacy Janusz Marchewski, czyli pianista, sławny pianista z okresu wcześniejszego, a później drugi premier II RP, który, no, obejmując właściwie taka premiera, daje Polsce taką satysfakcję na arenie międzynarodowej, bo Polska wreszcie jest uznana. Elgiusza Niewiadomski, czyli ten, który zabił pierwszego prezydenta w Galerii Sztuki, czyli zabił oczywiście Gabriel Narutowiczaa.
Symon Petlura, czyli dowódca Ukraińskiej Republiki Ludowej, przyszłej i niedoszłej Ukraińskiej Republiki Ludowej, który został nieco przez naszego Piłsudski potraktowany po macoszemu, to jest takie bardzo łagodne słowo. Siemion Budionny, to jest ten, który atakował od strony Ukrainy, jeżeli chodzi o kontrofensywę bolszewicką. w trakcie wojny polsko-bolszewickiej.
Józef Beck. Był to jeden z najważniejszych polskich polityków po śmierci Piłsudski. Stanowił on o sile państwa polskiego wraz z Mościcki oraz z Edwardem Rydzem-Śmigłym.
To był taki nieformalny triumwirat, ale jako ministerstwa zagranicznej zasłynął tą słynną przemową w maju 1939 roku, w którym odmówił żądaniom niemieckim. Wincenty Witos, czyli polityk z Psl-U-u, Psl-U-PiA z dokładnie wielokrotny premier naszej drugiej RP i między innymi był premierem rządu obrony narodowej podczas wojny polsko-bolszewickiej. Kazimierz Bartel. Ja na niego mówiłem na lekcji przy dupa z Piłsudski. Generalnie to był człowiek, który robił wszystko, co Piłsudski chciał, bo wtedy premierem wykonywał wszelkiego rodzaju jego polecenia, rozkazy.
Zwał jak zwał. Ernest Wilimowski. Ja o nim też mówiłem na lekcji. To był ten sławny piłkarz, który był wielkim rekordzistą. Później w wyniku wojny zmienił niestety reprezentację, ratując swoje własne życie.
życie tak naprawdę, więc później niestety, ale wymalany z historii polskiej piłki nożnej. Władysław Grabski, też wielokrotny premier, generalnie pierwszy raz był w SPA, nie udało mu się, więc został zdymisjonowany, a później tworzył rząd techniczny, który uporał się między innymi z hiperinflacją i zmienił walutę na złotego polskiego. Gabriel Narutowicza, czyli pierwszy prezydent II RP, generalnie cestę, który był tylko kilka dni, został zastrzoniony przez Elgiuszaa Niewiadomski.
Zastąpił go Stanisław Wojciechowskiego, czyli drugi prezydent. drugiej RP, musicie pamiętać, bo bardzo często są teksty źródłowe mówiące o tym, że to on ustąpił z stanowiska. I rzeczywiście był jedynym prezydentem, który ustąpił z tego stanowiska, a było to w wyniku zamachu majowego. Piłsudski na nim takie działanie właściwie to wymógł. Michał Tuchaczewski, czyli ten, który prowadził kontrofensywę bolszewicką, ale z Białorusi na tereny ziem polskich.
Eugeniusz Kwiatkowski, czyli człowiek orkiestra. Można go porównać do Franciszka Xawerego, Dródzkiego, Lubeckiego, Z pierwszej połowy XIX wieku. Kwiatkowski był człowiekiem, który dał Polsce szansę na dosyć daleko idący rozwój. Za jego rządów, jako ministra, można powiedzieć, że szybciej uporano się z wybudowaniem Gdyni. Później był autorem i między innymi Cop-U-u, później planu czteroletniego.
I kolejnego, który w końcu nie wszedł w życie tego piętnastoletniego, także generalnie był to człowiek orkiestra. Dobry, na dobrym stanowisku, natomiast no, jak wiemy to nie wyszło, bo druga wojna wybuchła. Macie raty.
To był marszałek polskiego sejmu i dwukrotnie pełnił on funkcję prezydenta Polski po opróżnieniu tego urzędu. Za sprawą zamaku na Narutowiczaa i opuszczenia tego urzędu przez, jak powiedziałem przed paroma chwilami, Wojciechowskiegoego. Czyli dwukrotny marszałek sejmu, a dwukrotny później zastępca pełniący obowiązki prezydenta.
Ignacy Mościcki, czyli trzeci prezydent i ostatni, drugi RP. Można tak powiedzieć w sumie, bo później będzie Szaraczkiewicz, co prawda może nieformalnie na uchodźstwie, ale do 30. z 1909 roku do 1 września Mościcki jest jeszcze prezydentem. Walery Sławek, wspominałem o nim, stał na czele przede wszystkim Bbwr. Później Stanisław Grabski, czyli brat Walery Sławek Grabski i autor pierwszej reformy szkolnictwa.
Januszusz Jędrzejewiczewicz, czyli autor drugiej reformy szkolnictwa później z lat 30. Ok, teraz idziemy sobie do ostatniej części, czyli do postaci, do obrazków, do zdjęć i tak dalej. Pierwsze zdjęcie to Ignacy Dzierżyński. Drugie to Cmentarz Orląt Lwowskich we Lwowie oczywiście.
Trzecie to pan, który przecież... Co zrobił? Tak, zajął Wilno, czyli Lucjan Wilimowski. Gabriel Narutowicza.
Stanisław Wojciechowskiego. Oczywiście Józef Piłsudski. Ignacy Mościcki, czyli trzeci prezydent II RP.
Józef Beck. Przez chwilę o nim mówiłem. Zresztą o wszystkich mówiłem, o nim też.
Władysław Grabski. Tu mamy Orlęta Lwowskie, czyli walki o Lwów. Tu mamy Józef Haller i zaślubiny Polski z Bałtykiem. Tu widzimy plakat propagandowy, który miał wzywać Polska do walki z bolszewikami.
Tu widzimy już opcję zamachu majowego Piłsudski. kroczy właściwie do Wojciechowskiegoego na moście Pognetowskiego w Warszawie. Tu widzimy piękną karkaturę, niesformie tancerze. Mamy tutaj polityków z różnych opcji politycznych, każdy tańczy jakby swoją stronę według własnej muzyki, ma swój własny rytm i to miało symbolizować to, że nie było w tym okresie czasu, czyli przed zamachem majowym takiej zgody, czy też szans na jakiekolwiek porozumienie. Tu z kolei widzimy plakat wyborczy Bbwr z 1928 roku, oczywiście Piłsudski jest obecny.
Jako żeby wszyscy wiedzieli, że BBWR to Józef Piłsudski. Tu widzimy panią Halinę Konopacką. Tu jest Januszusz Kusociński.
Tu z kolei jest Eugeniusz Bodo. Janusz Kiepura. Karol Szymanowski.
Hanka Ordonówna. Mieczysława Ćwiklińska. Zofia Naukowska.
Czesław Miłosz, ten młody, Czesław Miłosz oczywiście. Stanisław Ignacy Wilimowski. Witkacy, czyli Witkacy. I na koniec jeszcze możemy sobie ogarnąć takiego pana jak Julian Tuwim.
I na nim sobie zakończymy lekcję, powtórzenie. Generalnie jest to powtórzenie z ostatniego rozdziału dla klasy trzeciej, więc finalnie kończymy klasę trzecią liceum. Także dziękuję za uwagę i do widzenia.