Üreme Çeşitleri: Eşeyli ve Eşeysiz Üreme

Eşeyli Üreme

• Tanım: Sperm ve yumurtanın birleşmesiyle döllenmenin gerçekleşmesi.
• Özellikler:
  • Erkek ve dişi üreme hücreleri (sperm ve yumurta) birleşir.
  • Mayoz hücre bölünmesi ile gerçekleşir.
  • Genetik çeşitlilik vardır.
  • Yeni bireyler anne ve babadan farklı kalıtsal özelliklere sahiptir.

Eşeysiz Üreme

• Tanım: Tek bir canlının kendine benzeyen yavrular oluşturması.
• Özellikler:
  • Erkek veya dişi üreme hücresi yok.
  • Genetik çeşitlilik yok, yavrular ana hücreyle aynı genetik yapıya sahiptir.
  • Mitoz bölünme ile gerçekleşir.
  • Dört alt üreme çeşidi vardır:
    • Bölünerek Üreme: Bakteri, amip, öglena gibi tek hücreli canlılarda görülür.
    • Tomurcuklanarak Üreme: Hidra gibi bazı çok hücreli canlılarda görülür.
    • Vejetatif Üreme: Bitkilerde, kök ve yapraklardan yeni birey oluşur.
    • Rejenerasyonla Üreme: Deniz yıldızı gibi canlılarda, kopan parçanın yeni bir birey oluşturmasıdır.

Eşeysiz Üreme Türleri

• Bölünerek Üreme:

  • Tek hücreli canlılarda görülür.
  • Hücre belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra ikiye bölünür.

• Tomurcuklanarak Üreme:

  • Hidra, mercanlar, sünger gibi canlılarda görülür.
  • Vücudun bir yerinden çıkan tomurcuk gelişerek yeni bir birey oluşturur.

• Vejetatif Üreme:

  • Bitkilerde görülür.
  • Bitkiden kopan kök, gövde veya yaprak yeni bir bitki oluşturur.

• Rejenerasyonla Üreme (Yenilenme):

  • Deniz yıldızı gibi canlılarda kopan parça yeni birey oluşturur.
  • Örnek: Planarya, deniz yıldızı.
  • Not: Kertenkele kuyruğunun yenilenmesi rejenerasyondur ama üreme değildir.

Ödevler

• Dinamo Kitabı: Eşeysiz üreme için test 68, 69, 70; eşeyli üreme için test 71, 72.
• Zoru Bankası: Test F40, F41.

Önemli Sınav Bilgileri

• Rejenerasyon ve üremenin farkını bilmek önemlidir.
• Eşeysiz üremenin çeşitlerini ve özelliklerini anlamak sınavda karşılaşılabilir bir konudur.