Witam cię w cyklu lektury w 5 minut zasubskrybuj łapka w górę ten film może zawierać informacje o treści lektury jeśli nie chcesz odbierać sobie przyjemności czytania wyłącz go teraz zostajesz No to lecimy Gloria vitis Elizy Orzeszkowej to utwór Opublikowany w 1910 roku w dziejak Polski jest to już moment kiedy w mniejszym stopniu działania cenzury narzucane są przez zaborców dlatego autorka mogła otwarcie odwołać się do przeżyć związanych z Powstaniem styczniowy nobela oddaje bowiem hołd powstańcom którzy walczyli o niepodległość ojczyzny w 1863 roku oddając swoje życie za marzenie o wolnej Polsce tytuł tekstu jest łacińskim zwrotem który oznacza chwała zwyciężonym dzieło wyraża szacunek dla Powstańczego trudu autorka sparafrazował antyczny zwrot we victis oznaczający biada zwyciężonym ma to sygnalizować że porażka również może być sukcesem który mierzony jest wym moralnym tytułowy zwrot gloria victis jest zatem podziwem dla heroicznej postawy Polaków zaangażowanych w ostatnie romantyczne powstanie Opowieść osnuta jest wokół tajemniczej mogiły powstańczej kilku osób zaangażowanych w walki w 1863 roku Orzeszkowa w tekście zastosowała budowę Klamrowa Utwór rozpoczyna się i kończy obrazem wiatru który wędrując po świecie dociera do lasu z powstańczą mogiłą w tym miejscu Prowadzi rozmowę z drzewami które opowiadają zapomnianą historię walk mamy tu zatem wyraźnie zastosowaną konwencję baśniową narratorem okazuje się upersonifikowana przyroda właśnie ona była naocznym świadkiem tragedii walczących Polaków na litewskim Polesiu opowieść ta jest bardzo emocjonalna wskazując na zaangażowanie świata przyrody w losy Polaków Dzięki jego długowieczności może być przekazywana z pokolenie na pokolenie prawda o heroicznym poświęceniu walczących poprowadzona w ten sposób narracja ukazuje Powstańców w sposób podniosły patetyczny a ich ofiara staje się największym dowodem miłości do ojczyzny i poświęcenia dla wolności kraju i narodu ukazana historia dzieje się w dwóch planach czasowych Pierwszy z nich umieszczony jest we współczesności autorki czyli w 1910 roku a drugi wraca do roku 1863 przemierzający świat wiatr zatrzymuje się przy tajemniczej Mogile z krzyżem usypanej na polanie w chck lasach Na Polesiu litewskim tam słyszy historię bezimiennych bohaterów opowiadaną przez dąb brzozę świerk różę i liliowe dzwonki z opowieści tej wyłania się obraz przywódcy powstania Romualda Trauguta nazywanego człowiekiem o świętym imieniu porównywanym do Mojżesza Chrystusa i Leonidasa tak zbudowany obraz wyraźnie sygnalizuje sakralizacji przyroda opowiada również o dowódcy jazdy ja gminie oraz jego przyjacielu Marianie tarłowski podkreślana jest postawa Marysia który w powstanie włączył się z poczucia obowiązku bo w rzeczywistości był miłośnikiem natury i miał duszę naukowca widzimy go jako osobę oddaną sprawie jednak podczas walki tarłowski zostaje ranny jego przyjaciel jagmin widząc Rosjan szturmują polowy szpital rusza na czele jazdy z odsieczą która nie zapobiega jednak rzezi bezbronnych tragedia walczących jest tragedią ludzi oddających swoje życie i pozostających w zupełnym zapomnieniu mały krzyż znajdujący się na mogile to świadectwo pamięci Anieli siostry Mariana tarłowskiego i ukochanej jagmina to ona pozostawi na znak czci dla walczących stary dom ze smutkiem wskazuje na odejście w niepamięć tych którzy walczyli nad polaną wydaje się unosić jedynie szept głoszący przez wieczność biada zwyciężonym jednak wiatr zrywający się z tego miejsca i lecący w świat niesie ze sobą pośmiertny triumf Powstańców rozbrzmiewają w słowach Gloria vitis chwała zwyciężonym Orzeszkowa ukazać chciała poświęcenie młodego pokolenia pełnego romantycznego zapału ta postawa budziła jej szacunek i podziw dlatego pragnęła podkreślić wielkość prezentowanych osób mitologizować stworzyła wielkich bohaterów na miarę postaci ze wspaniałych dzieł literatury minionych wieków jak mina porównuje do Herkulesa i Archanioła a Trauguta do Leonidasa Mojżesza i Chrystusa ma to dać wrażenie obcowania z postaciami niezwykłymi a ich ofiara dodatkowo ma wzmacniać wydźwięk podejmowanego przez nich trudu można mieć wrażenie że opisywanymi powstańcami są ludzie walczący z niemal apokaliptycznym złem gloria victis bezsprzecznie będzie ważnym tekstem w temacie powstania zwłaszcza Styczniowego to tekst mówiący o poświęceniu dla idei o gotowości do poniesienia ofiary ze względu na ogromną miłość do ojczyzny to utwór mówiący o poczuciu obowiązku i gotowości do heroicznej walki nawet w obliczu nadchodzącej klęski to również dzieło nawiązujące do antyku i Biblii pokazuje Powstańców jako mitycznych i biblijnych bohaterów a jednocześnie opowieść o nich odwołuje się do konwencji baśniowej przecież przyroda staje się głównym narratorem w noweli Orzeszkowej czyniąc z bohaterów tekst osoby może i słabe ale walczące i odnoszące moralne zwycięstwo nad złem więcej informacji o tej i innych lekturach znajdziesz na naszym kanale i na naszej platformie kursowej matura na maksa To co widzimy się m