Liberalisme in de 19e Eeuw

Inleiding

Individuele vrijheid: Maximale vrijheid voor het individu op verschillende domeinen.
- Politiek: Vrije politieke keuzes.
- Economie: Mogelijkheid om eigen bedrijven te starten.
- Religie: Vrijheid van geloof zonder dwang.
**Minimale overheidsbemoeienis: **
- Overheid moet niet te veel reguleren.
- Mensen moeten niet afhankelijk worden van de staat.
Verantwoordelijkheden van de overheid:
- Natuurlijke rechten van mensen garanderen.
- Veiligheid van het land (leger en politie).
- Openbare werken (bruggen, wegen, spoorlijnen).

Liberalen streden voor gelijke burgerrechten.
Uitbreiding van het kiesrecht voor politieke vrijheid.
Gevolgen in de praktijk:
- 1830 Belgische Opstand:
  - België en Luxemburg maakten deel uit van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.
  - Liberale ontevredenheid over de macht van de koning en gebrek aan burgerrechten zoals persvrijheid.
  - België werd onafhankelijk door industriële rijkdom en liberale opstanden.

Voor 1848:
- Veel macht bij de koning.
- Grondwet gaf koning veel controle, zelfs over parlement en ministers.
Johan Rudolf Thorbecke:
- Nieuwe liberale grondwet in 1848.
- Grondwet bevatte nieuwe vrijheden (onderwijs, vereniging, vergadering).
- Vermindering van de macht van de koning, meer macht naar parlement en ministers.
Parlement en Tweede Kamer:
- Tweede Kamer gekozen door burgers (censuskiesrecht).
- Parlement kreeg controle over ministers.
Ministeriële Verantwoordelijkheid:
- Ministers verantwoordelijk voor het beleid, koning onschendbaar.
- Macht verschuift naar ministers.
Scheiding der Machten: Ideeën van Montesquieu terug te zien.
- Basis voor moderne Nederlandse grondwet.

Liberalisme heeft grote invloed gehad op de politieke en maatschappelijke structuren van de 19e eeuw.
Veel van de hervormingen en ideeën uit die periode vormen nog steeds de basis van moderne democratieën en grondwetten.