Początki języka polskiego

Wprowadzenie

• Pierwsze polskie wyrazy pojawiły się w średniowieczu.
• Notowano je w łacińskich dokumentach w formie imion, nazw geograficznych i miejscowych.

Język staropolski

• Był nieskodyfikowanym językiem mówionym, wywodzącym się z języka prasłowiańskiego.
• Nie posiadał ustalonych zasad ani ortografii, nie był językiem literackim.
• W średniowiecznej Europie dominującym językiem piśmienniczym była łacina.

Pierwsze zapisy

• Na przełomie X-XI wieku pojawiły się pierwsze polskie słowa w łacińskich źródłach: nazwa Polski oraz imiona władców (Mieszko I, Bolesław Chrobry).
• "Żywot I Świętego Wojciecha" - najstarszy zabytek piśmiennictwa, wspominający Polskę i Bolesława Chrobrego.

Rozwój piśmiennictwa

• Dokumenty i kroniki zapisywano ręcznie przez duchowieństwo.
• Początkowo były to głównie teksty religijne, z czasem także świeckie.
• Mnisi zaczęli adaptować wzory literatury antycznej.

Język polski w dokumentach

• Pojawiał się w dokumentach dyplomatycznych, własnościowych oraz miejskich.
• Bula Gnieźnieńska (1136) - pierwszy zabytek mowy polskiej, zawierała polskie nazwy miejscowe i osobowe.

Pierwsze zdania i słowniki

• Najstarsze zdanie w języku polskim zapisano w 1270 roku we Wrocławiu.
• W 1285 roku postanowiono o używaniu języka polskiego w szkołach katedralnych i klasztornych.
• Powstały lokalne słowniki polskie, np. słownik łacińsko-polski Piotra z Uśca (1450).
• Jan Mączyński opublikował pierwszy drukowany słownik łacińsko-polski (1564).

Druk w języku polskim

• Najstarszy druk w języku polskim pojawił się w 1475 roku we Wrocławiu (modlitwy katolickie).

Okresy rozwoju języka polskiego

• Staropolski: do początku XVI wieku.
• Średniopolski: XVI - XVIII wiek.
• Nowopolski: do 1930 roku.
• Współczesny: po 1930 roku.