Overview
Tinalakay sa modyul na ito ang iba't ibang sistemang pang-ekonomiya, mga katangian, layunin at mga pagkakaiba ng bawat isa, pati na rin ang epekto ng sistemang ito sa pamumuhay ng tao.
Kahulugan ng Sistemang Pang-ekonomiya
- Ang sistemang pang-ekonomiya ay tumutukoy sa paraan ng pagsasaayos at pamamahala ng ekonomiya ng isang bansa.
- Layunin ng sistemang ito ang maayos na alokasyon ng pinagkukunang-yaman at pagtugon sa mga pangunahing suliranin ng ekonomiya.
Mga Uri ng Sistemang Pang-ekonomiya
- Tradisyunal: Bata pa, batay sa tradisyon, kaugalian, at paniniwala ng pamayanan.
- Market Economy: Ang pamilihan ang nagpapasiya kung ano, paano, at para kanino ang gagawing produksyon.
- Command Economy: Ang pamahalaan ang may kontrol sa lahat ng aspekto ng produksyon at distribusyon.
- Mixed Economy: Pinagsasama ang mga katangian ng market at command economy.
Katangian at Pagkakaiba ng mga Sistema
- Sa tradisyunal, nakabatay ang produksiyon sa pangangailangan at kaugalian.
- Sa market economy, mahalaga ang kita at kompetisyon.
- Sa command, kontrolado lahat ng estado at walang kalayaan ang pribadong sektor.
- Sa mixed, pinagsasama ang malayang pamilihan at interbensyon ng gobyerno.
Kahalagahan ng Sistemang Pang-ekonomiya
- Ginagabayan nito ang bawat bansa sa pagdedesisyon ukol sa produksiyon at distribusyon ng yaman.
- Nakakaapekto ito sa pamumuhay, trabaho, at oportunidad ng mamamayan.
Key Terms & Definitions
- Sistemang Pang-ekonomiya — sistema ng pamamahala ng ekonomiya ng isang bansa.
- Tradisyunal — sistema batay sa tradisyon at kinagawian.
- Market Economy — sistema kung saan pamilihan ang nagpapasya.
- Command Economy — sistema na kontrolado ng pamahalaan.
- Mixed Economy — sistema na may kombinasyon ng market at command.
Action Items / Next Steps
- Sagutan ang mga gawain sa modyul ukol sa pagkakaiba ng mga sistemang pang-ekonomiya.
- Basahin at unawain ang mga halimbawa ng bawat sistema sa Pilipinas at ibang bansa.