Cześć kochani Witam was bardzo serdecznie na kanale pracowni literackiej w kolejnym materiale dziś zajmiemy się Biblią i tymi jej fragmentami które są wskazane w spisie lektur tak aby mieć pewność że wszystko to czego się uczymy jest dokładnie tym czego oczekuje się od nas na maturze jeżeli takie podejście wam się podoba to przypominam o moim kursie maturalnym online oraz też o notatkach które Znajdziecie na notatki domom matury kpl bo te materiały właśnie tym się charakteryzują że są dokładnie uszyte pod kątem wymagań maturalnych czy potem podstawy programowej bo pamiętajmy że matura 2025 jest już przeprowadzana zgodnie z podstawą programową a 2024 zgodnie z wymaganiami No i właśnie jeżeli nie chcecie tracić czasu tudzież inwestować czasu w takie poszukiwania tego co obowiązuje A co nie obowiązuje to możecie zdać się na mnie bo to moja codzienność i chętnie otoczęści bo jest nas już w kursie całkiem spora wesoła gromadka to co nie przedłużam zaczynamy Skoro mowa o początku No to oczywiście Stary Testament i Księga Rodzaju Stary Testament będzie rozgrywał się przed naszą erą No bo przecież Nowa Era zaczyna się od czasu narodzin Chrystusa a Stary Testament Dotyczy wszystkiego tego co się działo zanim Chrystus się urodził mamy tutaj do czynienia z takim przedziałem czasowym od x do XX wieku przed naszą erą Autorem dzieła jest Mojżesz najpewniej nie jedynym dlatego określa się go jako inspiratora i inicjatora dzieła to będzie bardziej trafne niż stwierdzenie że był on Autorem dzieła gatunek to oczywiście Księga historyczna nazwa księgi pochodzi zaś od słowa Genesis które oznacza początki i rodowód to się może wam przydać bo przecież w przypadku innych lektur mówimy często o genezie czyli właśnie powstaniu dobra treść ta Księga otwiera Biblię wchodzi w skład pięcioksięgu mojżeszowego tak zwanej tory składa się z 50 rozdziałów pierwszych 11 dotyczy powstania świata i człowieka popełnienia grzechu pierworodnego oraz jego konsekwencji jest to tak zwana prehistoria biblijna opowiada w obrazowy i schematyczny sposób o Adamie i Ewie kainie i ablu po topie arcen Noego który zawarł przymierze z Bogiem wierzy Babel nie jest to wierna i dokładna rekonstrukcja dziejów ale raczej zestawienie przekazów na temat ważnych dla żydowskiego narodu wydarzeń prehistoria wyjaśnia także zjawiska instytucje zwyczaje kolejne rozdziały przedstawiają dzieje patriarchów Abrahama Izaaka Jakuba i Józefa mowa tam między innymi o następujących ważnych wydarzeniach powołanie Abrahama przez Boga zniszczenie Sodomy i gomory ofiarowanie Izaaka przez Abrahama walka Jakuba z aniołem rządy Józefa w Egipcie Księga Rodzaju ma ważne znaczenie teologiczne stanowi że stwórcą świata jest Jahwe Bóg Izraela który stworzył człowieka na swoje podobieństwo i związał się ze swoim narodem wiecznym przymierzem opisuje pochodzenie grzechu i przepowiada zwycięstwo nad nim tym samym wskazując cel dziejów ludzkości No i teraz najważniejsze historie zawarte w Księdze Rodzaju No to mamy oczywiście Adam i Ewa czyli Bóg ulepił z prochu Adama potem stworzył z jego żebra Ewę byli to pierwsi ludzie żyli w edenie czyli raju Pewnego dnia Ewa skuszona przez węża złamała zakaz wprowadzony przez stwórcę zerwała i skosztował owoc z drzewa Poznania dobra i zła a potem zaniosła go Adamowi który też go posmakował za karę Bóg wygnał Ich z raju Skazał Ewę na ból porodu a Adama na ciężką pracę ich nieposłuszeństwo to grzech pierworodny czy czytam też te Proste historie bo często zdarza się że my wiemy o co chodziło u Adama i Ewy ale po kolei tych szczegółów związanych z Biblią właściwych dobrze streszczony często w głowie nie mamy więc przychodzę z pomocą Kain i Abel to bracia synowie Adama i Ewy ten pierwszy uprawiał rolę drugi Był Pasterzem Abel Złożył ofiarę Strzody Kain z płodów Bogu spodobała się ofiara Abla Kaina nie zasmucony Kain zabił swojego brata i został przeklęty przez Boga tułaczem i zbiegiem będziesz na ziemi było to pierwsze morderstwo popełniony przez ludzi Bóg powiedział że kto zabije Kaina ten siedmiokrotny pomstę poniesie Potop Bóg widząc wielką niegodziwość ludzi postanowił ich zgładzić sprawił że na ziemię padał deszcz przez 40 dni w ten sposób zginęła przedpotopowa ludzkość z wyjątkiem Noego i jego rodziny nieraz się nawet mówi że te buty to są przedpotopowe czyli dawne należy już być może wymienić się na nowe Arka Noego Noe był człowiekiem niezwykle prawym jako jedyny cieszył się życzliwością Boga gdy ten postanowił zesłać na niegodziwą ludzkość Potop polecił nemu zbudować ark dużą drewnianą Łódź i schronić się w niej wraz ze swoją rodziną i zwierzętami po parze z każdego gatunku gdy Potop ustał Noe opuścił arkę wraz z rodziną i zwierzętami pierwsze przymierze ustaniu Potopu Noe złożył zwierzęta w ofierze Bogu Stwórca oznajmił że już nigdy nie dokona zagłady zawarł przymierze z ludźmi którego znakiem była tęcza rozciągnięta na niebie dał początek nowej ludzkości Wieża Babel kiedy mieszkańcy Ziemi posługiwali się jednym językiem postanowili zbudować miasto i wieżę która dotykały nieba w ten sposób uczynimy sobie Zak abyśmy rozproszyli po całej ziemi stwierdzili spao pomieszał im języki przez co ludzie nie dokończyli budowy Wieża Babel uchodzi za symbol pychy i nadmiernych ambicji No i oczywiście tłumaczy skąd też różne języki na ziemi jak one powstały dalej mamy znaną księgę Hioba 5 TR wiek przed naszą erą Księga znana ale autor nieznany gatunek to poemat dydaktyczny No bo będziemy tutaj pouczania słowa hop być może że to oznacza nawrócić się albo uczynić wrogiem Tak czy inaczej z hiobem będzie się wiązał związek fraz lzzy hiobowe wieści czyli złe smutne wieści treść Księga dzieli się na część prozatorska i poetycką znajduje się w niej między innymi Hymn o miłości zawierający takie oto słowa bojaźń Boża zaiste mądrością roztropnością zaś zła unikanie Bóg pozwala szatanowi zesłać olbrzymie cierpienie na zamożnego i bogobojnego właściciela trz chop nie wie dlaczego traci dzieci majątek zdrowie nie załamuje się nie buntuje się przyjmuje nieszczęście z godnością odwiedzają go przyjaciele twierdzą że to co go spotkało jest karą za grzechy hop jednak nie poczuwa się do winy Dramatyczny dialog w którym zbolały mężczyzna powołuje się na swoje cnotliwe życie oraz skarży się na tragiczny i zupełnie nieoczekiwany los kończy się głosem samego Boga Stwórca wykazuje nicość człowieka w stosunku do boskiej nieskończoności karci przyjaciół bo nie mówili prawdy o nim i zwraca hiobowi dzieci majątek zdrowie interpretuje się te księgę jako opowieść ukazującą sens cierpienia i potęgę wiary w dobroć i mądrość Boga jeden z badaczy ksiądz Michał Peter pisze że autor nie do końca potrafił przekonująco odpowiedzieć na pytanie o wartość i sensowność niezasłużona Księga nie przynosi rozwiązania problemu w sposób bezdyskusyjny zupełnie jasny stwierdza według jego przesłaniu utworu można tak oot to streścić Bóg zsyła nieszczęście także dla cnotliwych cierpienie może mieć charakter wychowawczy człowiek nie powinien zgłębiać intencji Boga które są dla niego niepojęta tajemnicą powinien je czcić bóg wynagrodzi ostatecznie ludzi cnotliwych i ufających mu poza hiobem bardzo znanym znaną postacią biblijną jest Kohelet i tutaj mamy do czynienia z takim czasem trzeci drugi wiek prz pred naszą erą natomiast warto pamiętać i tu trochę przeskoczę że Kohelet nie jest takim bohaterem z imienia jak chop tylko to jest po prostu mędrzec przemawiający na zebraniu czyli tutaj mamy do czynienia z określeniem funkcji a nie konkretnymi danymi personalnymi autorem tej księgi może być Salomon w księdze autor określany jest jako syn Dawida króla Jeruzalem choć badacze w to wątpią mówi się że być może może było nawet czterech autorów gatunek to zaś rozważania o charakterze poetyckim i teraz autor Księgi który wiele doświadczył także przyjemności doczesnych snuje rozważania na temat sensu ludzkiego życia wyznaje że postanowił poznać mądrość i wiedzę Szaleństwo i głupotę i w rezultacie stwierdził że i to jest Pogonią za wiatrem bo w wielkiej mądrości wiele utrapienia A kto przysparza wiedzy przysparza i cierpień bezskutecznie szuka sposobu na osiągnięcie szczęścia wszystko okazuje się marnością wszystko jest skazane na przemijanie nie ma nic trwałego plany Boskie są niezbadane a życie ciężkie i niesprawiedliwe autor używa hebrajskiego terminu hewel w księdze pojawia się wiele razy jak refren oznaczającego między innymi na próżno pustka nicość marność iluzja pogoń za wiatrem tak się często przed maturą czujemy według badacza tym razem powołujemy się tutaj na księdza rosika hewel ma także neutralne oraz pozytywne znaczenie Kohelet nie Jest pesymistą twierdzi potępia jedynie nadmiar przyjemności bogactw czy sławy nadmiar rodzący się z pragnienia zmiany biegu wydarzeń wyznaczonego przez opatrzność Kohelet mimo swoich wątpliwości ponurych myśli niewesołych obserwacji z człowiekiem który głęboko wierzy w Boga i pokłada w nim bezgraniczne zaufanie ostatecznie jego przesłanie brzmi Boga się bój i przykazań jego przestrzegaj bo cały w tym człowiek sens zatem i prawdziwa wartość tkwi w Stwórcy następnie pieśń nad pieśniami znana wam na pewno czyli mamy si do VI wieku przed naszą erą nie wiemy kto jest autorem tegoż dzieła kwestia nieustalona mówi się o tym że król Salomon był autorem ale najpewniej to po prostu zabieg literacki jest to antologia pieśni miłosnych czyli zbiór pieśni miłosnych a nazwa księgi oznacza właśnie też z hebrajskiego pieśń najpiękniejszą spośród pieśni stąd też polskie polska wersja pieśń nad pieśniami treść tekst składający się z sześciu pieśni jest wyjątkowy na tle innych biblijnych utworów opowiada za pomocą poetyckich i zarazem zmysłowych obrazów o namiętnej miłości między dwojgiem młodych ludzi akcentuje piękno ludzkiego ciała jednocześnie nie nawiązuje do Boga narodu wybranego kz pisze że Interpretacja tego dzieła kes trudną i zarazem delikatną niektórzy eksperci podkreślają że nie wiadomo w jakich okolicznościach pieśń nad pieśniami Została wprowadzona do kanonu brak wprost wyrażonej treści religijnej sprawiał że Powstało wiele różnych interpretacji wśród nich można znaleź naturalistyczną która koncentruje naach miery jedna z interpretacji jest interpretacją dosłowna czyli Utwór opowiada o miłości mężczyzny do kobiety ale są też interpretacje alegoryczne jak to na polskim czyli niedosłowne i właśnie one zakładają że warstwa odsyła do konkretnych ta warstwa słowna choć ukrytych treści religijnych i odczytanie judaistyczne stwierdza że oblubieńcem jest Jahwe a oblubienicą Izrael znowuż według tradycji katolickiej ten oblubieńcze opisywany w dziele może dotyczyć relacji Bóg Izrael Mesjasz Izrael Chrystus zbawiona ludzkość Chrystus człowiek Bóg Maryja dobra fragment oczarowałaś m serce siostro ma oblubienico oczarowałaś m serce jednym spojrzeniem twych oczu jednym paciorkiem twych naszyjników jak piękna jest miłość twoja siostro ma oblubienico o ileż słodsza jest miłość twoja od wina a zapach olejków twych nad wszelkie balsamy miodem świeższy ociekają wargi TW oblubienico miód i mleko pod twoim językiem a zapach twoich szat jak woń Libanu oblubieniec zwraca się tu do oblubienicy wyznaje że jej piękna postać a także szaty i piękna miłość zdobyły jego serce wykorzystuje wyraziste epitety powtórzenia odniesienia do jej wyglądu próbuje oddać niezwykłą intensywność siły oddziaływania jego ukochanej zacytowany fragment jakich całość utworu działą na odbiorce miodem najświeższymi Kają wargi twe na przykład warstwa emocjonalna i duchowa została to opisana przez nawiązania do Sfery zmysłów a teraz Księga Psalmów czyli czas od 9 do TR wieku przed naszą erą jeśli chodzi o autora księgi psalmów to oczywiście mamy tutaj na myśli króla Izraela Dawida ale pewnie autorów było wielu sam zaś psalm to pieśń religijna o charakterze modlite pewno hymniczny nazwa księgi Księga Psalmów pochodzi od greckiego słowa i tutaj właśnie to słowo psalm etymologia odnosi nas do takiego znaczenia śpiew do wtóru harfy czyli modlitwa wykonywana też w formie śpiewu i jeśli chodzi o treść to mamy tu do czynienia ze zbiorem 150 psalmów który wchodzi w skład Starego Testamentu według badacza i tutaj mamy księdza Petera Całość jest przepojony wiarą Boga Jahwe inspiratora tych pieśni lecz nosi w sobie znamię różnych etapów rozwoju objawienia jak i jego pełniejszego lub mniej refleksyjnego przeżywania główne elementy treści teologicznej sprowadzają się do założenia że Bóg jest jedyny nieporównywalny wieczny mądry wszechwiedzący święty i pełen miłosierdzia dla słabego człowieka przeświadczenia co do nadejścia Mesjasza który przeżyje bolesną mękę umrze i zmartwychwstanie przekonania że człowieka cechuje godność która bierze się z podobieństwa do boga Człowiek skłonny do zła musi zwalczać ją w sobie dążąc do najwyższego celu jakim jest zjednoczenie z Bogiem z psalmów wyłania się jak czytamy we wstępie w Biblii Tysiąclecia zbawczy plan boży od stworzenia świata poprzez wzloty i upadki człowieka w jego dążeniu ku Bogu aż do czasów pełni chrystusowej i Wielkiej eschatologicznej przemiany wśród psalmów wyróżniamy hymny sławiące Boga No to to wiemy że to będą pochwalne dziękczynne czyli kiedy Dziękujemy lamentacyjny mesjańskie patriotyczne Królewskie dydaktyczne złorzeczące i poświęcone historii Izraela dla przykładu Psalm 23 jest to psalm nazwany pasterskim ma charakter dziękczynny i pochwalny wierny nazywa Boga swoim pasterzem który roztacza nad nim nieustającą opiekę słowo pasterz jest słowem użytym nieprzypadkowo na starożytnym wschodzie króla uważano za Pasterza narodu kij i laska które posiada pasterz to symbole zbawczego zwierzchnictwa Bożego owa opieka jest przedstawiona tu za pomocą obrazu uczty psalm kończy się wyrazem ufności w życie wieczne Psalm 51 to znowuż utwór lamentacyjny i stanowi spowiedź oraz modlitwę pokutujące grzesznika skruszony grzesznik zwraca się do Boga wyznaje swoje winy ogrom nieprawości błaga o oczyszczenie z grzech obmyj mnie zupełnie z mojej winy prosi o przebaczenie Nie odrzucaj mnie od swego oblicza i składa obietnic zadość uczynienia Chcę nieprawych nauczyć dróg twoich z psalmu wynika że człowiek od początku swojego istnienia narażony jest na niebezpieczny wpływ grzechu i że ocalić go może tylko Bóg Nowy Testament i to mamy apokalipsę Świętego Jana bo to jest wymagane Zgodnie z tym co czytamy w wymaganiach maturalnych data powstania to będzie koniec I wieku naszej ery bo to już są czasy po przyjściu Chrystusa na świat nie wiemy wiele o autorze nazywa on sam siebie Janem istnieją przesłanki które pozwalają nam wątpić że był to Jan Ewangelista No ale póki co gdzieś tam temu Janowi Właśnie się przypisuje autorstwo gatunek to oczywiście proroctwa czyli głoszenie oraz interpretowanie słowa bożego połączone z grożenie oraz pocieszeniem i Apokaliptyka objawienia związane z przysz nazwa księgi Apokalipsa pochodzi od greckiego czasownika który oznacza odsłaniać objawiać treść utwór zamieszczony w Nowym Testamencie powstał w czasie prześladowania Żydów miał podtrzymywać na duchu naród oraz ożywiać jego wiarę w paruzję czyli Ponowne przyjście Chrystusa pod koniec dziejów które ma przynieść ostateczne zwycięstwo dobra nad złem realizuje schemat charakterystyczny dla utworów apokaliptycznych zapowiedzi końca dziejów próby i prześladowania dopełnienie dziejów oraz ostateczny triumf Chrystusa nad siłami zła Ponadto wprowadzone tu zostały dodatki o siedmiu pieczęciach trąbach i plagach po sądzie ostatecznym który poprzedzał katastroficzne wydarzenia nastąpi Nowy Porządek określany jako Nowe Jeruzalem Apokalipsa zawiera zatem niezwykle pozytywne przesłanie Chrystus już triumfuje i jego królestwo już się zaczęło w tej wizji ludzkość składa się z dwóch grup wiernych którzy zostaną zbawieni i wezmą udział w triumfie Chrystusa oraz wrogów Boga pozostających pod władzą szatana którzy zostaną Skazani na potępienie utwór jest pełen alegorii Czterech Jeźdźców symboli liczb cztery czy siedem zawiera wątki fantastyczne charakteryzuje się sugestywnosc wyrok Boży smok symbol szatana szarańcza która ma moc skorpionów symbol działania złych duchów cztere Jeźdźcy Apokalipsy jeździec na białym koniu symbol zwycięstwa Ewangelii Postać ta jest różnie odczytywana i uczeni i teologowie mają inne zdanie w tej kwestii spotyka się interpretację że pierwszym miejscem jest antychryst potem mamy jeźdźca na koniu barwy ognia symbol wojny jeździec na czarnym koniu symbol głodu jeździec na trupio bladym koniu symbol śmierci i otchłani kochani nie jest jednak tak źle nie musimy myśleć Teraz o otchłani bo wierzę że ten filmik was trochę z tej otchłani wyciągnie i powie wam spokojnie dasz sobie radę z Biblią jeżeli będziecie potrzebować materiałów do tego filmu bądź do innych to Wchodźcie do kursu maturalnego dołączajcie i tam te wszystkie materiały tak jak już wspominałam po udziale egzaminatorów korekta redakcja będą na was czekać A ja czekam na Instagramie tam was wspieram teraz już ściskam i cóż życzę dobrego czasu do zobaczenia pa