Klimaty Kuli Ziemskiej

Wprowadzenie

• Temat ważny na różnych etapach edukacyjnych.
• Podstawa do wszystkich egzaminów.
• Celem lekcji jest omówienie czynników kształtujących klimat oraz charakterystyki stref klimatycznych.

Czynniki Klimatotwórcze

1. Szerokość geograficzna

   • Najważniejszy czynnik.
   • Im dalej od równika, tym niższa temperatura.
   • Wpływa na zasięg stref klimatycznych.

2. Odległość od mórz i oceanów

   • Europa jako przykład różnych klimatów na tej samej szerokości geograficznej.
   • Klimaty morskie: wilgotne, mała amplituda temperatur.
   • Klimaty kontynentalne: suche, duża amplituda temperatur.

3. Prądy morskie

   • Ciepłe prądy: ocieplają i zwiększają wilgotność.
   • Zimne prądy: ochładzają i zmniejszają opady.
   • Ważne dla powstawania pustyń.

4. Wysokość nad poziomem morza

   • Z wysokością temperatura spada.

5. Rzeźba terenu

   • Wpływa na opady – większe na stokach dowietrznych, mniejsze na zawietrznych.

6. Pokrycie terenu

   • Szata roślinna i zabudowania wpływają na klimat lokalny.

Strefy Klimatyczne

Strefa Równikowa

• Typy klimatów: wybitnie wilgotny, podrównikowy wilgotny, podrównikowy suchy.
• Temperatura: powyżej 20°C przez cały rok.
• Opady: wysokie, szczególnie w klimacie wybitnie wilgotnym.
• Występowanie: Ameryka Środkowa, Nizina Amazonki, Afryka Środkowa, Indonezja.

Klimaty Zwrotnikowe

• Typy klimatów: skrajnie suchy, wilgotny, pośredni.
• Temperatura: powyżej 15°C.
• Opady: brak w klimacie skrajnie suchym, wysokie latem w wilgotnym.
• Występowanie: Sahara, Półwysep Arabski, Środkowa Australia, Południowa Afryka, Azja Południowo-Wschodnia.

Klimaty Podzwrotnikowe

• Typy klimatów: morski (śródziemnomorski), kontynentalny suchy, pośredni.
• Temperatura: powyżej 10°C przez cały rok.
• Opady: niskie latem, większe zimą.
• Występowanie: Wybrzeża Morza Śródziemnego, południowe wybrzeża Australii.

Klimaty Umiarkowane

• Typy klimatów: umiarkowany chłodny (morski, przejściowy, kontynentalny), umiarkowany ciepły (morski, przejściowy, kontynentalny).
• Temperatura: chłodne z ujemnymi wartościami przez większość roku, ciepłe powyżej 0°C.
• Opady: duże w typach morskich, małe w kontynentalnych.
• Występowanie: Północna i Południowa Europa, Azja.

Klimaty Okołobiegunowe

• Typy: podbiegunowe, biegunowe.
• Temperatura: podbiegunowe od -10 do 5°C, biegunowe poniżej 0°C.
• Opady: niskie do brak.
• Występowanie: Północna Kanada, Syberia, Arktyka, Antarktyda.

Podsumowanie

• Umiejętność rozpoznawania stref klimatycznych jest kluczowa na egzaminach.
• Ćwiczenie z klimatu gramów jest niezbędne.
• Klimaty równikowe, zwrotnikowe, podzwrotnikowe, umiarkowane oraz okołobiegunowe.

Praktyczne Zastosowanie

• Rozpoznawanie klimatogramów na podstawie charakterystyki klimatycznej różnych regionów świata.