Demokrasi ve Tarihi Gelişimi
Demokrasi Nedir?
- Demokrasi, halkın kendi kendini yönetmesi demektir.
- Milli Egemenlik, hukukun üstünlüğü, çoğulculuk, insan haklarına saygı, katılımcılık, eşitlik, özgürlük gibi ilkeleri içerir.
Demokrasinin Tarihteki Yolculuğu
- M.Ö. 6. yüzyıl: İlk demokrasi uygulamaları Eski Yunan'da başlamıştır. Ancak sadece zengin aristokratlar katılabiliyordu.
- 1215 Magna Carta: İngiltere'de kralın yetkilerini kısıtlayan bir sözleşme imzalandı.
- 1789 Fransız İhtilali: İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi kabul edildi.
- 1948 İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi: Birleşmiş Milletler tarafından temel insan hakları tanındı.
Osmanlı ve Türk Demokrasi Tarihi
- Osmanlı'da padişah yetkilerini sınırlayan ilk belge: Sened-i İttifak.
- 1839 Tanzimat Fermanı: İlk anayasal düzenleme, herkese eşit haklar verildi.
- 1856 Islahat Fermanı: Gayrimüslim azınlıklara haklar verildi.
- I. ve II. Meşrutiyet: Halk kısmen yönetimde söz sahibi oldu.
- Cumhuriyet Dönemi: 1923'te Cumhuriyet'in ilanı ile egemenlik tamamen millete verildi.
Türkiye Cumhuriyeti'nin Temel İlkeleri
- Hukuk Devleti: Herkes kanun önünde eşittir.
- Laiklik: Devlet işleri din kurallarına göre yürütülmez.
- Sosyal Devlet: Devlet, her vatandaşa eşit hizmet götürmeye çalışır.
- Demokrasi: Egemenlik kayıtsız şartsız millete aittir.
Atatürk ve Demokrasi
- Amasya Genelgesi: Kurtuluş Savaşı'nda millî iradenin önemi vurgulandı.
- 1921 Anayasası: Türkiye Büyük Millet Meclisi kurularak egemenlik millete verildi.
- Cumhuriyetin İlanı (1923): Milli egemenlik kavramı pekiştirildi.
- Kadın Hakları: Türk kadınlarına 1930'da belediye, 1933'te muhtarlık, 1934'te milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanındı.
Demokrasiye Yönelik Tehditler ve Önlemler
- 15 Temmuz 2016 darbe girişimi halkın direnişi ile bertaraf edildi.
Eğitim ve Çalışma Tavsiyeleri
-
- sınıf Mayıs ayı programında Demokrasi'nin tarihi ve ilkeleri üzerine çalışılması öneriliyor.
- Zoru Bankası ve Dinamo Sosyal Bilgiler kitaplarından önerilen sayfalar çözülmelidir.
Not: Demokrasi bilincinin ailede, okulda ve toplumda içselleştirilmesi önemlidir.