Overview
Tinalakay sa yunit na ito ang kahulugan, kasaysayan, at kahalagahan ng ekonomiks, kabilang ang mga pangunahing konsepto, teorya, at aplikasyon sa pang-araw-araw na buhay ng tao at lipunan.
Kahulugan at Kasaysayan ng Ekonomiks
- Ang ekonomiks ay agham panlipunan na tumatalakay sa tamang pagpapasya sa paggamit ng limitadong yaman para matugunan ang walang hanggang pangangailangan.
- Nagmula ang salitang ekonomiks sa Griyego na “oikonomia,” ibig sabihin ay pamamahala ng sambahayan.
- Naipaliwanag ni Adam Smith, Ama ng Modernong Ekonomiks, ang sistematikong pag-aaral ng ekonomiya noong 1776.
- Binigyan-diin sa kasaysayan ang mga teorya nina Xenophon, Adam Smith, Thomas Malthus, David Ricardo, at Alfred Marshall.
Mahahalagang Konsepto at Teorya
- Laissez faire: mas maliit na papel ng pamahalaan sa ekonomiya.
- Diminishing returns: pagbaba ng produktibidad bunga ng mabilis na paglaki ng populasyon.
- Malthusian trap: mabilis na paglaki ng populasyon ay nagbubunga ng kakulangan at kahirapan.
- Comparative advantage: dapat magpokus ang bansa sa produksyon kung saan siya pinakakaya.
- Political economy: pag-aaral ng ugnayan ng ekonomiya at pamahalaan.
- Dalawang sangay ng ekonomiks: makroekonomiks (kabuuan ng ekonomiya) at maykroekonomiks (maliit na yunit gaya ng bahay at negosyo).
Kahalagahan at Aplikasyon ng Ekonomiks
- Natututo ang tao sa matalinong paggamit ng yaman upang matugunan ang pangangailangan at kagustuhan.
- Efficiency ang tawag sa mahusay na paggamit ng yaman nang walang nasasayang.
- Mahalaga ang pagbabadyet sa indibidwal, pamilya, at bansa upang masiguro ang pagkakamit ng mga layunin.
Batayang Proseso at Konsepto
- Produksiyon: paglikha ng produkto o serbisyo.
- Distribusyon: paghahati at pamamahagi ng produkto/kita.
- Pagkonsumo: paggamit ng produkto/serbisyo.
- Division of labor: paghahati-hati ng gawain ayon sa kakayahan ng tao.
- Trade off: pagpili ng isang bagay kapalit ng isa.
- Opportunity cost: halaga ng isinakripisyong pagpipilian.
Mga Aplikasyon at Gawain
- Pagsusuri kung paano ginagamit ang allowance at pagbadyet para sa mga layunin.
- Pagpapasya sa paglalaan ng yaman (hal. dialysis machine).
- Paggawa ng plano at presentasyon ng pangkat ukol sa ekonomiya ng isang bagong isla.
Key Terms & Definitions
- Ekonomiks — agham panlipunan sa tamang paggamit ng yaman para sa pangangailangan.
- Laissez faire — konsepto ng malayang pamilihan na maliit ang papel ng gobyerno.
- Diminishing returns — pagbaba ng dagdag na ani habang dumarami ang salik ng produksyon.
- Political economy — pag-aaral ng ugnayan ng ekonomiya at pamahalaan.
- Malthusian trap — sitwasyon na walang tunay na pag-unlad dahil sa paglaki ng populasyon.
- Efficiency — mahusay na paggamit ng yaman nang walang nasasayang.
- Division of labor — paghahati ng gawain ayon sa kakayahan.
Action Items / Next Steps
- Sagutan ang mga gawain sa Subukan Natin, Sagutin Natin, at Gawin Natin bawat aralin.
- Gumawa ng personal na badyet at ipaliwanag ito sa klase.
- Makibahagi sa group activity na paggawa ng planong pang-ekonomiya ng isang bagong isla.
- Basahin ang karagdagang sanggunian para sa mas malalim na pag-unawa.