to codzienność może nas zaskakiwać Zwłaszcza jeżeli uświadomimy sobie że żyjemy w obecnym czasie który jest czasem panoramicznym zamknięcie nie możliwość spotykania się mamy wrażenie że chyba jesteśmy w czymś zupełnie nowym nieznanym nieznanym ale takie rzeczy miały już miejsce takie rzeczy zostały już opisane i to ponad 70 lat temu Nazywam się i rozstali na od ponad 20 lat odrywam przygodę po literaturze kulturze i języku razem z moimi uczniami jestem również egzaminatorem państwowej komisji egzaminacyjnej dzisiaj chcę żebyśmy spojrzeli na tekst Alberta Camus Dżuma tekst dumy ukazuje się w 1947 roku to nie jest pierwszy utwór Alberta Camus więc wszyscy oczekują że będzie się spotykał również z dobrym przyjęciem we wszystkich wcześniejszą utwory zarówno przez odbiorców jak i krytyk były doceniane w złym było co nieco inaczej odbiorcy Przyjęli ją entuzjastycznie zdecydowanie gorzej było z krytyką która oczekiwała że utwór będzie mówił znowu o elementach absurdu który będzie próbował rozwijać taką kwestię filozoficzną a Dżuma wcale absurdalna nie jest historia opowiedziana przez kamień w sumie to historia jednego miasta Oran 1940 któregoś roku autor nie podaje dokładnie którego nie Można zatem sobie samemu dopowiedzieć jaki to jest nowy Orlean w tamtym czasie okazuje się miastem dotkniętym epidemią W mieście gdzie życie toczy się zupełnie normalnie Można by powiedzieć spokojnie banalnie handel i proste przyjemności nagle zaczynają masowo umierać szczury jest to wyraźny sygnał tego że miasto jest dotknięte dumą osobą która zauważa zagrożenie jest doktor właśnie on próbuje uświadomić co się dzieje w oralny No ale oczywiście władze nie są przychylne żeby ogłaszać taką dosyć nie sympatyczną wiadomość wszystkim mieszkańcom duma nie zwraca na to uwagi rozprzestrzenia się Cześć Ado RJ staje się kronikarzem zarazem poczuję mówi się że jest to tekst paraboliczny to znaczy że możemy powiedzieć o dwóch warstwach które funkcjonują w tym otworzę mamy za ten warstwę do słowną historię która tam jest odpowiedzialna No ale bohaterów którzy przeżywają swoje życie zamkniętym mieście oraz którzy muszą zmagać się z tym co jest rzeczywistością zarazy którzy muszą opowiedzieć się jakoś wobec dumy jest to historia różnych osób Jedni przeżywają zginął mają swoje pragnienia marzenia uczucie czaszki wzloty i upadki i w tym wymiarze te historie również możemy czytać będzie ona wtedy opowiadać o konkretnych ludziach będziemy opowiadać o konkretnych wydarzeniach i będzie opowiadać o konkretnych przypadłość ah a co z warstwą która jest warstwą głębszą warstwą metafizyczną bo skoro mówimy o paraboli to mówimy nie tylko i wyłącznie o tej warstwie do słownej ale również o tym co się kryje za tym tekstem jak możemy metaforycznie odczytywać ten utwór Do jakiej metaforyki chce nas zachęcić autor pierwotnie ten tekst bardzo wyraźnie był odczytywany jako utwór mówiący o okresie wojny patrzono na dżumę jako na metaforę sytuacji Wojennej zamknięte miasto Andrzejak obóz rozszerzający się zło z o.o że jak wojna śmierć która jest obecna na każdym kroku ciała które można znaleźć na ulicy w bardzo różnych miejscach w sytuacja związana z paleniem tych ciał z oddzieleniem zdrowych i chorych tak jak w obozach zatem bardzo wyraźnie czytano że ten 1940 któryś rok to po prostu Czas wojny i rzeczywiście ta warstwa metaforyczna Bardzo by nam pasowała możemy wtedy mówić o różnych zachowania które są związane z sytuacjami ludzi w okresie wojny jednak duma jako parabola jest tekstem uniwersalnym Co to oznacza że tekst jest uniwersalny że sprawdza się też innych układach że nie tylko i wyłącznie może mieć proste wydawałoby się na tamte czasy przełożenie historia oranu to historia Europy w czasie II wojny światowej No i Kamil właśnie tego chciał aby patrzeć na ten tekst szerzej nie tylko i wyłącznie przez pryzmat doświadczeń wojennych zatem Czego możemy się dowiedzieć w ogóle o człowieku z takiego tekstu jak Dżuma Alberta Camus podstawowym tematem tego tekstu jest stosunek ludzi do epidemii epidemii dżumy a która jest obrazem zła zła które w świecie funkcjonuje zła którego człowiek doświadcza zła które może dotknąć każdego w najmniej przewidywanym momencie zła które się rozprzestrzenia które jest czasami drobne i niewidoczne a czasami zbiera ogromne żniwo To jest zasadniczym tematem tego tekstu no i w kontekście tego tematu Kami pokazuje nam ludzi to pokazuje nam osoby które możemy odnajdywać jako swoje wzorce No bo Jeżeli patrzymy na epidemię Jeżeli patrzymy na sytuację która jest związana z niesamowitym trudem szukania siebie w nieoczekiwanym momencie to Dżumy Alberta Camus pokazuje nam że dróg może być wiele Spójrzmy zatem na bohaterów nie przez pryzmat tego że mają swoją historię bardzo konkretną którą kamień chce umieścić w tekście Spójrzmy na to co jest wymiarem tego człowieka z wymiarem danego bohatera ponieważ patrzymy na niego jako na pewien wzorzec i wzorzec osoby która styka się ze złem wzorzec osoby która odpowiada jakoś na epidemie która odpowiada na sytuację która nie jest codzienna A przecież tak naprawdę dzieje się za moim za twoim oknem pierwszym bohaterem na które chcę zwrócić uwagę jest Grand urzędnik urzędnik państwowy Można by powiedzieć mało atrakcyjna postać Zwłaszcza jeżeli weźmiemy pod uwagę że nie jest jakoś super aktywny w tekście to co zapamiętujemy z tego utworu to to że jest pisarzem można wypowiedzieć jednego zdania się poprawnie napisania książki ale cały czas od lat jest na etapie zmian wprowadzanych w pierwsze zdanie tekstu No i a w tym czasie których czasem powieści Zostawcie w ogóle się nie zmienia za ten jest kimś kogo moglibyśmy określić jako osoba przeciętna nie jest jakimś szczególnym bohaterem od normalny Szary Człowiek i co takiego ten normalny szary człowiek może nam jeść to postać która przeżywa niespełniona miłość to samotnik zawodnik który tak naprawdę poszukuje swojego miejsca jest nie efektownym bohaterem ale jest bohaterem o dobrym sercu jest bohaterem o pozornie śmiesznych ideałach ostatecznie okazuje się że to on jest tą postacią która w momencie kiedy Zapada na dżumę zdrowieje również jako jedyny z tych bohaterów którzy w Dżumie wychodzą z choroby można powiedzieć że Kamil ma szczególną troską niego i nie o to chodzi że Co to jest obraz Alberta Camus nie to nie pod Grunwaldem możemy szukać autora Natomiast w tej postaci dostrzegamy tak naprawdę człowieka który poprostu funkcjonuje w życiu kierując się dobrem który zauważa że dla drugiego człowieka warto być dobry który nie szuka czegoś w nadmiarze który odkrywa swoje bohaterstwo i wielkość w tym że się jest normalnym takie bohaterstwo w sytuacji kiedy wokół jest zło dla Alberta Camus jest bohaterstwem normalnym i naturalnym zatem dotknięcie przez zło może być i w tym dotknięciu przez zło człowiek może chorować Ale jest nadzieja na to że z niego wyjdzie w taki właśnie sposób jak Grant Dzięki dobroci serca No i ideałom to będzie decydowało o pięknie życia kolejnym bohaterem jest ta rola młodzieniec wędrowiec osoba zewnątrz możemy powiedzieć nietutejszy obserwator osoba która bardzo intensywnie chce działać to On organizuje oddziały które mają nieść pomoc medyczną dla zakażonych durum odczytuje dżumę jako zło totalne chcę walczyć ze złem Ale widzi że tak rozprzestrzeniające się zło jest ponad jego siły na pragnienie przemiany świata można powiedzieć że idealista ale widzisz że wielkość zła jest przerażająca to co jest w tej postaci istotne No to to że dostrzega że Dżuma rozprzestrzenia się w pierwiastkach i te pierwiastki mogą dotykać każdego i duma jest chorobą która jest zawsze i wszędzie obecny w życiu człowieka bo zło za każdym razem może dotykać mojego i twojego serca Co się dzieje z tym bohaterem ten bohater postanawia walczyć postanawia walczyć sam ze sobą i sytuacją w której postawiono ta walka zmusza go do tego żeby stworzyć coś nowego jest pewnego rodzaju motorem motorem który powoduje że on chce dla innych a jednocześnie dla siebie być tym który niesie pomoc możemy powiedzieć że jest osobą niewierzącą dlatego że uświadomienie sobie tego że zło które jest mogłoby być poddany tylko Bogu spowodowałoby zniechęcenie do walki ponieważ Jak pokonać tak wielkie zło tylko i wyłącznie przy pomocy Bożej ale jeżeli zrobię założenie że nie ma Boga Hej to ja muszę włożyć teraz całą energię z to żeby zło pokonać i tak właśnie robię ten bohater jest nastawiony na to żeby działać dla siebie i dla innych który przez swoje działanie odpokutować wszelkie grzechy spowodowane złem w jego życiu można powiedzieć że stara się uświęcić swoje życie Przez to co robi przez posługę którą niesie dla innych przez otwartość na potrzeby innych a jak mówić o świętości kogoś kto nie wierzy w tekście Alberta Camus to nie jest takie jasne a nie mamy wyraźnego rozdziału pomiędzy świętością związaną z wiarą i z nie wiarą była pokazuje że świętość można osiągać nawet wtedy kiedy nie wierzymy tym bardziej jest to postawa heroiczna dążenie do takiego dobra żeby się samemu spalić w działaniu to naprawdę postawa heroiczna świętości Kolejną postacią jest dziennikarz Rambert uwięziony w ramię w zasadzie pragnący uciec podejmujący próby wydostania się z miasta które jest zamknięte napędza go do tego żeby uciec miłość chcę wrócić do ukochanej uświadamia sobie że ta sama miłość A może go zatrzymać tym miejscu Miłość może się wyrażać skrzynię biegów czy nie względem tych którzy potrzebują jego obecności ten czas Który spędza Amber na tym żeby dojść do takich wniosków to czas przemiany i ludzie potrzebują czasami wydłużonego czasu żeby zauważyć że ich droga może być inna i w tej drodze mogą odnaleźć siebie prawda uważa że to co on może zrobić to podjąć walkę nie walkę o to żeby wydostać się z miasta tylko walkę o to żeby miłość była najistotniejsza wśród bohaterów tekstu znajduje się również kotarą Chciałbym przestępca który ukrywa się i ma nadzieję na to że epidemia co nieco pozwoli mu zakosztować jeszcze wolności myśli że jego drobne zło jest przykryte tym większym że może pozwolić sobie na to żeby za zasłoną jaką daje mu na on mógł oszukiwać mógł wykorzystywać tęsknoty i rozpacz innych zatem w jest osobą która nie chce pomagać która stawia tylko i wyłącznie na swoje i zasadniczo moment kiedy epidemia zaczyna ustępować jest dla niego momentem trudnym ponieważ odsłania to co jest złem w jego życiu tak czasami bywa i dochodzimy do takiego momentu że nie mamy czym się zakryć Co się wtedy dzieje No właśnie to co życiu Cottarda Zaczynam być agresywni zaczynamy atakować innych bo widzimy że nasza pozycja to jest coraz słabsza że nasza pozycja pozycja jakiegoś kłamstwa pozycja wykorzystywania słabości innych odkrywa się co może być niekorzystne odebrane na sposób teologiczny patrzy na epidemie ojciec Paneloux uczony jezuita który widzi w tej sytuacji w oranie karę Bożą pierwotnie patrzy na to rzeczywiście z takiej perspektywy sprawiedliwość Boża dotyka o rano A więc to co się dzieje to rzeczywistość na kary za grzechy ludzie którzy cierpią na dżumę to ci którzy zgrzeszyli Można w ten sposób bardzo prosto oceniać innych i Można w ten sposób bardzo prosto ich atakować Można w ten sposób bardzo prosto mówisz nieprawdę tajemnica cierpienia tajemnica życia i śmierci nie jest tak banalna przekonuje się o tym jezuita wtedy kiedy jest obecny przy śmierci niewinnego dziecka to powoduje że zaczynam myśleć inaczej że wprowadza w siebie refleksje dotyczącą tego co tak naprawdę jest przyczyną tego że ktoś cierpi i umiera Dlaczego zło zabiera tych dobrych i złych A dlaczego wpływa na to że i ci dobrzy czy źli wino jest to tajemnica jest to tajemnica nad którą chrześcijaństwo zastanawia się od bardzo dawna bo przecież słońce i deszcz są i dla dobrych i złych Jak podaje Biblia bohaterem który najbardziej odpowiada poglądy autora jest dr radio jest lekarzem który zauważa że w oranie dochodzi do epidemii jest tym który od razu chce zadziałać który czuje w sobie wezwanie do tego żeby pracować który przecież ma misję jednocześnie ma Wielki powód żeby z organów wyjechać No przecież chorą żonę którą wysyła do sanatorium ale jest postacią która zostaje pod koniec tekstu dowiadujemy się że to właśnie on jest tym który spisuje kroniki masy wcześniej to nam nie wychodzi tak jasno ale ostatecznie widzimy że to właśnie doktor Trio przygląda się całej sytuacji i to dzięki jego obserwacjom otrzymujemy ten tekst według doktora Johna jest złem w czystej postaci pragnie takim razie wypowiedzieć jej walkę walkę spełni walkę przy pomocy wszystkich sił które posiada wszystkich możliwości które posiada jako lekarz ponosi porażkę nie jest w stanie uzdrowić wszystkich nie jest w stanie być tym który wyzwoli od zła miasto oral i mieszkających tam ludzi dla osoby która swoje całe życie związane ze studiami a potem z pracą poświęca innym ludziom Pakistan to stan klęski ale w tej klęsce a doktor odnajduję też miejsce dla siebie Ponieważ to nie tylko i wyłącznie leczenie jest istotne postawa którą realizuje doktor tez postawa którą może realizować każdy z nas obecny w cierpieniu pomocny dla chorującego bycie lekarzem w kontekście tego co wpisane zginę To nietypowo leczenie to nie przepisywanie jakiś leków które mają powodować że teraz pacjent czuje się lepiej to bycie obok to trzymanie za rękę to rozumienie że ważna jest bliskość wtedy kiedy dochodzi do tego ostatecznego momentu przejścia z tego świata co do innego a myśl egzystencjalizmu który często jest składany w ten tekst przejścia z tego życia do bliżej nieokreślonej nicości Bo tak właśnie na sytuację funkcjonowania człowieka w świecie patrzył egzystencjalizm jest początek i koniec ale potem nic nie ma zatem po co się tak bardzo trudzi my doktor się okazuje że trudzi się dla swoich pacjentów Chcę być blisko nich zdaje sobie sprawę z tego że jego możliwości nie wystarczają że Dżuma jest silniejsza że zło pokonuje pokonuje wiele osób a on pomimo tego że stara się jak najbardziej nie jest w stanie wyplenić Złap duma jest w każdym Każdy nosi w sobie pierwiastek dżumy tak jest obserwacja nie wypływało z tego tekstu zatem zło jest pierwiastkiem który tkwi w każdym z nas pytanie co z tym pierwiastkiem zrobię Na ile pozwoli mu się rozwinąć A na ile będę starał się go wyplenić patrzą zatem na bohaterów dżumy możemy powiedzieć że Kamil próbował pokazać osoby które funkcjonują w świecie dotkniętym problemem problemem epidemii problemem wykorzystania drugiego człowieka problemem zła w ogóle i moglibyśmy każdego z tych bohaterów streścić jednym określeniu Grand to męstwo codzienności Rambert dojrzewanie do Solidarności imgn.pro poświęcenie dla idei panelu bezradność dogmatyka gotard spustoszenie duszy Rio upór buntownika pytanie zatem na które pada w tekście i uzyskuje tam również odpowiedź na pytanie co robić w takiej sytuacji w których takiej sytuacji gdy widzę że zło które za oknem po prostu mnie przytłacza że zło które wdziera się we mnie jest czymś co ściąga mnie w jakąś ciemność pytanie co zrobić i odpowiedź która tkwi w tym tekście i dotyczy w zasadzie każdej sytuacji nie tylko i wyłącznie związanej z dumą czy z inną epidemią chodzi o to bardziej być człowiekiem Mam nadzieję że powieść paraboliczną Dżuma jest dla ciebie już bliższa że zrozumienie uniwersalnego przekazu tego tekstu uniwersalnych postaw ludzi w sytuacjach czasami ekstremalnych jest dla ciebie zrozumiałe warto znać ten-t a ponieważ biorąc pod uwagę różnorodność postaw prezentowanych przez bohaterów można wielu momentach prac maturalnych wykorzystać ich można ich zastosować przy bardzo ogromnej ilości tematów zatem nie zapomnij o nim więcej materiałów dotyczących języka polskiego literatury Kultury znajdziesz na moich Social mediach w każdy poniedziałek i czwartek nowy film zasubskrybuj Kanał aby ta wiedza nie Ominęła cię To co widzimy się [Muzyka]