Cześć witam was na kanale historia jego z doktorem Andrzejem wielkimi krokami zbliża się matura jest z tym pewnie czujecie coraz większy nacisk na siebie oraz wewnątrz siebie na Bardzo skuteczne coraz skuteczniejsze przygotowanie podsumowanie już bardziej niż przygotowanie do egzaminu maturalnego dlatego wychodząc naprzeciw waszym oczekiwaniom postanowiłem przygotować cyklu takich filmów gdzie będę podsumował każdą epokę historyczną oraz będzie także cykl filmów podsumowujący każdą każdy dział właściwie jest wiedza o społeczeństwie dzisiaj Zaczynamy starożytnością z historii pytacie bardzo często są na pewno z tej starożytności trzeba wiedzieć aby jak najlepiej zdać egzamin maturalny z historii ofercie najłatwiej mógłbym powiedzieć wszystko no fajnie tylko Jak się nauczyć wszystkiego Nie może się nauczyć wszystkie po prostu nie ma takiej możliwości związku z tym z koncentruję się teraz na tym co ja uważam że jest najważniejsze powiem więcej Ja także Pracując w moim fantastycznymi maturzystami zawsze to podkreślam i to także ten mój wybór jest odpowiedzialny moim doświadczeniem doświadczeniem sprawdza przygotowywania i sprawdzania do egzaminu egzamin maturalny z historii więc jeśli chodzi o starożytność Pamiętajcie Mamy tę przestrzeń starożytnego Bliskiego Wschodu czyli przestrzeń szeroko pojętą mezopotamskiej o is tej przestrzeni mezopotamskiej dobrze jest wiedzieć dobrze jest wiedzieć kim byli sumerzy dobrze jest wiedzieć i znać specyfikę czyli rozpoznawać pismo klinowe wiedzieć jak wyglądały zikkuraty Co to był system irygacyjny dobrze jest wiedzieć kim był Hammurabi i dla tego jego spisanych Kodeks Prawny jest taki ważny w historii dobrze jest znać wszystkie ten związane pojęcia czyli podział społeczeństwa tego starożytnej Mezopotamii jako przestrzeni geograficznej tego społeczeństwa babilońskiego No obywateli wolnych na niewolników takie rzeczy po prostu trzeba kojarzyć następna przestrzeń która do teoretycznie została wyłączona z przygotowania do matury ale której nie można nie znać jeśli ktoś się bardzo dobrze na coś maturę z historii mianowicie przestrzeń starożytnego Izraela No to że nie trzeba znać w miarę dokładnie w miarę dokładnie podkreśloną dziejów państwa starożytnego Izraela to wcale nie znaczy że nie trzeba znać okoliczności ukształtowania się pierwszej religii monoteistycznej judaizmu można samo pojęcie monoteizm samo pojęcie judaizm umiejscowienie tego w czasie i przestrzeni przestrzeni Bliskiego Wschodu obszaru pomiędzy Morzem Śródziemnym a Morzem Martwym pojęcia Jerozolima pojęcia takie jak naród wybrany starożytny Izrael Żydzi to są pojęcia bardzo ważne Każdy przygotowujących się do matury z historii powinien to wiedzieć następna starożytnego Egiptu i co z tego Egiptu co z tych ponad 3000 lat funkcjonowania państwa staroegipskiego No na pewno specyfika tego państwa trzeba pamiętać że była to monarchia ona powstała ukształtowała się podobnie jak cywilizacje starożytnego Bliskiego Wschodu w wyniku reakcji mieszkańców doliny Nilu na zjawiska przyrodnicze takie jak wylewy rzek tym wypadku wylewy Nilu rzek Powiedziałem dlatego że przy Bliskim Wschodzie tygrysu i eufratu zobaczcie podobieństwo jak wylewy konieczność zagospodarowania wylewów i cały ten obszar starożytnego Egiptu to obszar państwa które powstało właśnie dzięki milovi Egipt darem Nilu tak jak powiedziałem monarchia tak jak powiedziałem politeizm tak jak powiedziałem znakomita fantastyczna do dzisiaj nieodgadniona do końca cywilizacja stojąca na bardzo bardzo wysokim stopniu rozwoju naukowego No piramidy chociażby chociażby medycyna Pamiętajcie w piśmie iż pismo hieroglificzne Pismo hieratyczne pismo demotyczne rozpoznawania i cię proszę Przyjrzyjcie się temu przygotowując się do matury temu jak wygląda Canon sztuki egipskiej po to żeby go po prostu wiedzieć czym jest półprofilu egipski Pamiętajcie o takich rzeczach Proszę pamiętajcie także proszę że jedną z najbardziej znanych jednym z najbardziej znanych władców starożytnego Egiptu była Kleopatra której koniec panowania to koniec niepodległego w pełnym tego słowa znaczeniu niepodległego starożytnego Egiptu dostępna przestrzeń cywilizacyjna to przestrzeń starożytnej Grecji no i przy tej olbrzymiej fantastycznej przestrzeni cywilizacyjnej starożytnej Grecji co na pewno trzeba znać podział na pewno to by było dobrze wszystko Ale co ja zawsze radzę żeby znać No dobrze jest wiedzieć widzieć to w we własnej głowie To jest nasza podstawa widzieć we własnej głowie to jak wygląda łapa przestrzeń tej cywilizacji kreteńskiej CO2 przyjaciela kreteńska czyli cywilizacja minojska to żebyście państwo to widzieli na mapie Morza Śródziemnego pierwsza tam najstarsza cywilizacja związana z obszarem starożytnej Grecji druga w kolejności chronologicznej cywilizacja mykeńska dobrze jest to głowie sobie ułożyć nie trzeba koniecznie przed tymi to zawsze bardzo mocno podkreślam koniecznie przy tym widzieć całą przestrzeń kształtowania się polis greckich Dlaczego na Półwyspie trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie dlaczego na Półwyspie Bałkańskim w odróżnieniu od przestrzeni starożytnej Mezopotamii Czy w odróżnieniu od przestrzeni starożytnego Egiptu nie powstało jedno z scentralizowane państwo tylko powstały państwa miasta Płońsk to że powstały państwa-miasta To nie była żadna nowość w starożytności do przypomnę tutaj państwa-miasta sumeru ale warunki powstania ci przyczyny powstania tych państw miast na Półwyspie Bałkańskim czyli związanych z cywilizacją starożytnej Grecji były inne niż w wypadku państw miast sumeru Poproszę o tym pamiętać podobieństwo ale także i różnica i proszę pamiętać o tym że to były w monarchię Proszę pamiętać o tym że to były w większości monarchie despotyczne i pojęcie despotyzm wtedy despocja despotia forma sprawowania własnych Nie miało znaczenia pejoratywnego że taka była po prostu forma sprawowania władzy i tyle silna scentralizowana władza monarchy ale bardzo przy tym skuteczna skuteczna zarówno dla monarchii jak i dla jego poddanych użyjmy tego sformułowania posiadacze pamiętać że ze względu momencie inne warunki geograficzne Police poszukiwały swojej przestrzeni gdzie mogłoby zapewnić dostawy żywności do swojego Police do swojej Police mogłoby zapewnić także obszary gdzie ten nadmiar ludności spojrzeć mógłby po prostu emigrować It Up szczegóły to kolonie greckie czyli pojęcia 2 pojęcie duża Grecja czyli Police na Półwyspie Bałkańskim i mała Grecja czyli wszystkie kolonie greckie 2 najbardziej znane najbardziej wiem że też analizowane na zajęciach z historii Police topolis spartańskie ipolis ateńskie przy Sparcie No trzeba wiedzieć od jarki trzeba wiedzieć że Półwysep Peloponeski trzeba powiedzieć że likurg był sprawozdawcą starożytnej Sparty to te Pojęcie może się w tekście źródłowym pojawić trzeba pamiętać że była to monarchia bardzo specyficzna A to pojęcie bardzo jest oparte na tym że władzę sprawowali tam wszyscy obywatele tak wszyscy o Atelier a obywatelem się było po urodzeniu bo obywatelami byli tylko spartiaci ta diarchia Spartańska miała swoje olbrzymie zalety skuteczność z dyscyplina wewnętrzna pewna forma bardzo charakterystyczna ułożenia zasad geruzja czyli rada starszych zgromadzenia obywateli eforzy jako urzędnicy to proszę o takich pojęciach pamiętać to gdzieś w tekście źródłowym może się po prostu pojawić No i druga polis która już wymieniałem czyli polis Ateńska attyka początkowo to była monarchia później władzę sprawowała arystokracja Czyli grupa najbogatszych obywateli ale także tych obywateli kto są legitymizować z urodzeniem oni dominujący wpływ na wybór prawa oraz na wybór urzędników urzędnicy byli wybierani właśnie spośród tej grupy Proszę pamiętać o takim pojęciu jak prawa dracona czyli prawa określające zasady odebrania czy możliwości odebrania majątku za niespłacone długi Proszę pamiętać o tym że to był koniec to był koniec siódmego wieku nikt tutaj was o szczegółową datę nie będzie pytał sama znajomość pojęcia jest bardzo ważna Proszę pamiętać o tym że na początku wieku szóstego archont solą przeprowadza czyli archont urzędnik przeprowadza na zgromadzeniu obywatelom przeforsować zmiany Więc są zostało odwołane prawa dracona czyli zostają wstrząśnięte długi między innymi zostaje wprowadzony podział obywateli ateńskich na cztery grupy a tym wskaźnikiem podziału była były określone otrzymywane roczne dochody i że pierwsza grupa solańska czyli ta najbogatsza czyli oligarchia Ateńska zaczyna sprawować władzę wykonawczą Witam proszę pamiętać że to solą powołał radę czterystu w połowie szóstego wieku władzę Graniczną czyli tę samodzielną zdecydowaną konsekwencją tą za czyna sprawować pizystrat i to był okres znakomitego w konsekwencji takiej formy sprawowania władzy Był to okres znakomitego rozwoju ekonomicznego Police ateńskiego gdyby nie ta siła ekonomiczna Police ateńskiego to nie wiadomo jak potoczyłyby się wojny perskie pizzy straci zostają usunięci Pod koniec wieku szóstego a Archon klejstenes przeprowadza reformy które między innymi miały zabezpieczyć Police ateńskie przed ponowną formą władzy termicznej czyli Pop muszę zmienia coś mamy się dzisiaj wydawało szalenie być może mało ważnego mianowicie każdy zmienić nazwiska teraz obywatele wybierani na urzędy mieli swoje imię i mieli identyfikowali się z demons której byli wybierani skąd tadema mianowicie Ateny zostały podzielone na 10 free a każda afera nadajemy na 10 dm czyli inny podział administracyjny tak jak powiedziałem podział nazwisk zwiększono ilość w Wejherowie 400 zł rozmieniono radę 400-400 na radę 500 czyli Zwróćcie proszę uwagę że jak do tej pory te reformy zwiększały udział obywateli a ten w sprawowaniu władzy ale to była władza przede wszystkim Zobaczcie Zobaczcie ustawodawcza wykonawcza No Clijsters przeforsować możliwość sprawowania władzy wykonawczej Nie tylko przez pierwszą ale także przez drugą grupę smoleńską pod klejstenesa także zaczyna się pewna bardzo charakterystyczna forma władzy sądowniczej i tutaj pewnie bardzo znane wam pojęcie i jak sąd skorupkowy który miał uchronić Police ateńskie przed ponowną ty ranią pierwsza połowa wieku 5 przed naszą okrągła polis greckich to przeważnie okres to bardzo ważny okres okres który zadecydował o istnieniu o dalszym funkcjonowaniu techpolis mianowicie wszyscy pewnie wiążecie ten czas historyczny z tak zwanymi wojnami perskimi Proszę się spoglądanie na tę wolność kilku perspektyw to jest Temat bardzo ważny problem bardzo ważne ponieważ No twórcy ma to uwielbiają właśnie ten okres problemowy i czasowych więc z jednej strony Zwróćcie proszę uwagę mamy proces ekspansji Imperium każdy Imperium prowadzi ekspansję po to żeby było właśnie Imperium Ale z drugiej strony ten nacisk Imperium perskiego doprowadził do współpracy po i spomiędzy pomimo dzielących ich różnic pomiędzy wszystkimi Police prawie wszystkimi Police dużą częścią Police po to aby obronić niepodległość powinniście znać bitwy takie jak bitwa pod Maratonem rok 490 przed naszą erą i to Pamiętajcie ominąć adresie A to nie powinniście pamiętać o roku 480 forsowany przez persów wąwozu termopilskiego gdzie hoplici spartańscy próbowali ich powstrzymać Leonidas Jak wiecie nie udało się trudno żeby się to udało tak niewielkiej grupie Spartan pomimo ich znakomite do przygotowania wojskowego następuje z Persowie przekraczają tę Dolinę i zajmują Ateny Ateny zostają spalone także w tym roku 480 chyba decydująca bitwa mianowicie bitwa morska to jedna z tych dwóch bitew morskich o które najczęściej pytają w arkuszu maturalnym mianowicie bitwa morska pod salaminą i temistokles rok 479 bitwa pod platejami te pojęcia te nazwy powinniście znać w konsekwencji tych wojen Pamiętajcie proszę w Atenach ukształtował się postój nazywany Demos Kratos władzą wszystkich obywateli i doprowadził ostatecznie dokończył ten proces oczywiście to też trzeba spoglądać oto w ten sposób że to nie było tak że Perykles wiedział Aha są rozpoczął to klej sceny zrobił to to ja dokończę tooless Ależ nie to było dokończenie pewnych reform które doprowadzają do Demos Kratos wzdłuż wielu wielu starożytników uważa wręcz że tak naprawdę ta demons Kratos kształtuje się od reformy klejstenesa a kończy ten proces ten ewolucję ustrojową właśnie Perykles formując dwie rzeczy na zgromadzenie obywateli to pierwsza trzecia i czwarta grupa solańska mogę sprawować władzy wykonawczej czyli wszyscy obywatele należymy mogli sprawować to Ateny zaczynają płacić za sprawowanie urzędów mamy okres świetności a ten ta wojna pt wojny perskie doprowadziły do konfliktu o hegemonię na Półwyspie Bałkańskim pomiędzy Police ateńskim i sojusznikami a ten czyli związkiem morskim a z tartą i sojusznikami Sparty czyli związkiem peloponeskim Jak wiecie ta Wojna nosi nazwę wojny peloponeskiej ta wojna zostaje wygrana przez spartę ale Sparta była tak osłabiona że z tego osłabienia najbardziej uwaga skorzystała wersja tak skorzysta Persia chcąc udzielić pomocy Police greckim ale nie uda jej się przejąć kontrolę nad półwyspem Bałkańskim ponieważ królestwo Macedonii zarządów Filipa II Macedońskiego stanie się hegemonem na Półwyspie Bałkańskim właśnie wykorzystując słabość ponis greckich po wojnach perskich i peloponeskich i po bitwie pod cheroneą nastąpi przejęcie kontroli a właściwie Rozpoczął się proces rozpoczął się okres hegemonii macedońskiej nad Police greckimi i ta hegemonia na której czele tego związku będzie stał Aleksander Macedoński to doprowadzi do wojen prowadzonych przez Aleksandra Macedońskiego z Imperium perskim z gaugamela Proszę pamiętajcie aleksandrię bardzo często jest mapa na maturze w arkuszu mapa ekspansja Aleksandra Macedońskiego i na przykład jest opis bitwy pod Maratonem z pytaniem czy to dotyczy tego samego wydarzenia No odpowiedź jest już potem chociażby co teraz powiedziałem dla was jasna więc starożytny Rzym zobaczcie jak będziesz przy olbrzymia przestrzeń zobaczcie na bardzo fantastyczny proces ewolucji ustroju politycznego coś zupełnie naturalnego ale także ewolucja społeczna Zwróćcie proszę uwagę na rozwój terytorialny Rzymu Przecież sam Rzym jako miasto symbolicznie 753 rok to cywilizacja rzymska została ukształtowana między innymi na dwóch bardzo własnych płaszczyznach na płaszczyźnie cywilizacji etruskiej oraz na płaszczyźnie cywilizacji starożytnej Grecji w jaki sposób to jest akurat proste bo Police greckie miały swoje kolonie właśnie na Półwyspie Apenińskim i na Sycylii to jestem spływ polis greckich na ukształtowanie się cywilizacji starożytnego Rzymu Pamiętajcie proszę o takim krótkim takiej rewolucji ustroju nasze krótkie to będzie moje podsumowanie ale to ewolucja ustroju jakbyście spojrzeli prawo trwało prawie tysiąc lat bo początek przecież Rzymu to monarchia monarcha etruska do końca 6 wieku przed naszą erą od końca szóstego wieku od wypędzenia ostatniego króla etruskiego tarkwiniusza pysznego rozpoczyna się okres republiki kształtowania Res publiki czyli państwo obywateli Pod koniec wieku pierwszego przed naszą erą następuje bardzo ważny proces ewolucji ustroju politycznego Rzymu który był efektem ta ewolucja była efektem walki o władzę wojen w pierwszym wieku przed naszą erą i Jak wiecie od panowania z perspektywy już pierwszego Cezara od panowania Oktawiana Augusta Od bitwy pod akcją to jest ta bitwa te wydarzenia z 31 roku przed naszą erą które musicie znać przygotowując się do egzaminu maturalnego z historii cofnę się okres kształtowania nowej formy ustrojowej zwanej pryncypat m wczesnym cesarstwem lub cesarstwem skąd nazwa od Cezara dlatego że Oktawian przyjął tytuł Cezar oni wszystkiego następny rok także przyjmowali tytuł Cezara Pamiętajcie o charakterystyce zarówno monarchii No to król Rex Pamiętajcie o charakterystyce Republiki czyli scena tylko władza ustawodawcza rada sądownicza oraz urzędnicy pamiętajcie o tym że nie tylko senat sprawował władzę ustawodawczą ale także zgromadzenia plebejskie Pamiętajcie o całej drabinie urzędniczy Pamiętajcie Kim był kwestor Iza co odpowiadał Pamiętajcie Kim był Edyl Pamiętajcie Kim był pretor trybun ludowy Kim byli którzy dobrze jest ułożyć to sobie w głowie pamiętajcie o tym że większe kompetencje w Republice posiadał senat senat był takim symbolem Republiki Rzymskiej z senat to patrycjusze Patrycji czyli Witam czy którzy mieli urodzenie starą urodzeni i bogaci a druga grupa to plebejusze ten podział na patrycjuszy i plebejuszy on ukształtował się w okresie Rzymu monarchicznego Oczywiście ten poziom społeczny ewoluował między innymi pod wpływem ekspansji terytorialnej Rzym no i tutaj najbardziej znany etap ekspansji o co potrafią i często pytają na maturze mianowicie wojny punickie czyli wojny Rzymu z Kartaginą trzy wojny punickie zobaczymy ostatni próbnej maturze właśnie o to Pytano o to Czym zakończyła się pierwsza wojna punicka czyli zakończyła się przejęciem przez Rzym kontroli nad Sycylią a w następnych latach po pierwszej wojnie Punickiej nad Sardynia i kolorystyką zad2 wojna punicka i tutaj Hannibal 218-201 przed naszą erą to zobaczcie proszę tutaj będziemy Hannibala Działania zbrojne na Półwyspie Apenińskim bardzo znana Bitwa którą musicie znać że starożytnego Rzymu mianowicie bitwa pod Kannami zwycięstwo Hannibala ale też pokonał Hannibala konsul publiusz Korneliusz Scypion który otrzymał przydomek afrykański a później później historię otrzymał przydomek Afrykański starszy dlatego że jego wnuk afrykański młodszy w trzeciej wojnie Punickiej w wyniku II Wojny Punickiej Po trzech latach oblężenia Kartaginy doprowadzi do zdobycia Kartaginy zniszczenia kartaginę Co to są te wojnę o którym bardzo często pytają tak jak już powiedziałem specyfika wojen o władzę pierwszym wieku przed naszą erą Kim był sulla Co to był pierwszy triumwirat 60 rok przed naszą erą Kim był pompejusz Cezar crassus Co to był rubicon jako symbol symbol czego symbol początku właśnie wojny o władzę co takiego ważnego próbował zrobić Juliusz Cezar i dlaczego mu się nie udało czym są w historii zarówno symbolicznie A wy aby jest to wynik faktu Idy Marcowe czyli zabójstwo Cezara walka o władzę Po zabójstwie Cezara w wyniku tej walki o władzę drugi triumwiratu się takie pojęcie pojawia to ja na arenie politycznej walkę o władzę w Rzymie prowadzą 2 ich wybitne osobistości Oktawian August i Marek Antoniusz to jest Kleopatra A co na początku Cezar i Kleopatra później Marek Antoniusz i Kleopatra zaletą innej takiego trochę mniej historyczna opowieść bitwa pod akcjum jak wspomniałem zwycięstwo Oktawian r&d staje się częścią Republiki zostaje włączony jako prowincja do Republiki Rzymskiej przekształcenie ustrojów pryncypat pierwszy spośród obywateli princeps pierwszym pierwszym pierwszym był Oktawian August Cezar pryncypat Do kiedy do końca trzeciego wieku naszej ery kiedy Dioklecjan dokonuje reform sprowadza pełne Cesarstwa zwane dominantem coraz większy problem No i co państwo ma wewnętrznie z chrześcijaństwem czyli z drugą w kolejności chronologicznej religią monoteistyczną monoteistyczną 313 rok naszej ery Cesarz Konstantyn i Edek tolerancyjny dla chrześcijaństwa edykt mediolański to koniecznie trzeba znać No i cesarz Teodozjusz koniec wieku czwartego reformy począwszy od prowadzenia chrześcijaństwa jako jedynej religii poprzez podział Cesarstwa taki ostateczny na cesarstwo wschodnie i zachodnie no i po Teodozjusz UPO najazdach zewnętrznych a na Półwysep Apeniński po najazdach na tę część wschodnią Cesarstwa mamy początek że olbrzymiego właściwie kontynuację kryzysu ekonomicznego politycznego militarnego skończył się okres podbojów Rzymu gdzie Rzym nie prowadził te podboje AW konsekwencji próbował scalić wszystkie prowincje poprzez proces romanizacji w Opolu zakończeniu procesu podbojów mamy proces barbaryzacja i Rzymu to wszystko te elementy wewnętrzne kryzys władzy kryzys militarny kryzys polityczny kryzys ekonomiczny kryzys finansowy plus jazdy to wszystko prowadzi do tego że 476 roku oto aker a kończy funkcjonowanie Cesarstwa Zachodniorzymskiego powstają państwa barbarzyńskie na Półwyspie Apenińskim to jest koniec starożytności Zobacz tylko tyle i aż tyle dobrze by było znać żeby być spokojnym ze Starożytności na egzaminie maturalnym historii co do reszty czekajcie na następne filmy serdecznie Zapraszam zapraszam was wszystkich na kanał historiach was doktorem Andrzejem jest mnóstwo filmów mnóstwo ciekawych wiadomości przygotowuje się do egzaminu zapraszam na mój Instagram Dzięki i do zobaczenia