Paragraaf 10.2: Verandering van soorten en natuurlijke selectie

Inleiding

• Onderwerp: Verandering van soorten via natuurlijke selectie, met mutaties als sleutelfactor.
• Selectiedruk speelt een cruciale rol: bepaalt of mutaties voordelig of nadelig zijn.
• Resultaten: Veranderingen in de genenpool en soortenontstaan.

Belangrijke Factoren van Evolutie

1. Natuurlijke Selectie

   • Bekende vorm van selectie.
   • Voorwaarden voor natuurlijke selectie:
     • Variatie: Verschillen binnen een genenpool.
     • Voordeel: Eigenschappen die overleving bevorderen.
     • Selectiedruk: Omgevingsinvloeden die bepaalde eigenschappen bevoordelen.
   • Alleen erfelijke eigenschappen komen in aanmerking.

2. Genetic Drift (Genetische Drift)

   • Toevalsfactor die variatie binnen een populatie beïnvloedt.

3. Seksuele Selectie

   • Selectie gebaseerd op aantrekkelijke eigenschappen, zelfs als ze niet overlevingsvoordelen bieden.

4. Kunstmatige Selectie

   • Menselijke invloed op selecteren van eigenschappen, zoals bij vee of gewassen.

Mechanismen van Verandering

• Mutaties

  • Spontane veranderingen in het DNA.
  • Kunnen leiden tot nieuwe eigenschappen die voordelig, nadelig of neutraal zijn.
  • Voorbeelden: Zwartgekleurde berkenspanners werden voordelig door milieuverandering tijdens de industriële revolutie.

• Voorplanting

  • Geslachtelijke voortplanting zorgt voor genetische diversiteit.
  • Nieuwe combinaties door recombinatie en mutaties.

Voorbeelden

• Berkenspanners

  • Verandering van witte naar zwarte variatie door vervuiling.
  • Verschillen in overlevingskansen afhankelijk van omgevingsveranderingen.

• Pauwstaarten

  • Grotere staarten door seksuele selectie, ondanks overlevingsnadel.

Lesdoelen

• Begrijpen van de voorwaarden van natuurlijke selectie.
• Uitleggen van de rol van toevalsfactoren (genetic drift).
• Herkennen van voorbeelden van kunstmatige en seksuele selectie.

Conclusie

• Natuurlijke selectie en andere factoren beïnvloeden de evolutie en het ontstaan van nieuwe soorten.
• Belangrijk om de lesdoelen te beheersen en voorbeelden uit de praktijk te kunnen herkennen.

Veel succes met het bestuderen van deze stof en de bijbehorende opgaven. Vragen kunnen altijd gesteld worden.