Dzień dobry witam na kolejnej lekcji historii dzisiaj podsumujemy sobie wiadomości z działu 6 to jest świat w okresie międzywojennym dział szósty składał się z pięciu tematów to jest świat po I wojnie światowej na rodzinę faszyzmu Związek Socjalistycznych Republic radzieckich lub sowieckich jako Imperium komunistyczne kultura i zmiany społeczno w okresie międzywojennym oraz świat na drodze ku II wojnie światowej zaczynamy od świata po I wojnie światowej działania wojenne trwały ponad 4 lata zmobilizowano łącznie 65 milionów żołnierzy 8,5 miliona żołnierzy zginęło ponad 20 milionów zostało rannych trzy i pół miliona żołnierzy stało się kalekami na cele wojenne wydano 200 miliardów dolarów Należy też pamiętać o tym że w czasie I Wojny Światowej gospodarka państw została przedstawiona na tryb wojenny Co oznacza Wyłączenie niektórych dziedzin gospodarki stąd też po I Wojnie Światowej mamy zarówno kryzys w gospodarstwie jak i rolnictwie działania wojenne zakończono w listopadzie 1918 roku od stycznia 1919 do stycznia 1920 roku w Paryżu miała miejsce konferencja której celem był ustalenie powojennego ładu najważniejsze były głosy przywódców Stanów Zjednoczonych Wielkiej Brytanii Francji ich i Włoch czyli tak zwanej wielkiej czwórki traktaty zawarte oddzielnie z każdym z pokonanych państw 28 czerwca 1919 roku podpisano traktat z Niemcami Niemcy utraciły część swoich ziem ograniczono liczbę wojska które pozbawiono floty wojennej lotnictwa natomiast Nadrenia francusko-niemieckie pogranicze zostało zdemilitaryzowane Niemcy zostały również zobligowane do wypłaty odszkodowań W latach 1919-1920 podpisano traktaty z Austrią Węgrami i Turcją po I Wojnie Światowej zniknęły wielkie monarchie europejskie powstały nowe państwa między Polska wzrosło oznaczenie Francji strefę wpływów rozszerzyła także Wielka Brytania w 1925 roku w Locarno odbyła się konferencja z udziałem Niemiec Francji Belgii Wielkiej Brytanii i Włoch podpisano tak zwane pakt reński w którym to Niemcy zobowiązały się do przestrzegania granicy z Francją i belgią w 1920 roku na mocy Traktatu Wersalskiego powstała Liga Narodów międzynarodowa organizacja której celem było zapobieganie przyszłym konfliktom pewną rangę tej instytucji obniżał fakt że Stany Zjednoczone nigdy nie stały się członkiem ligi Narodów a sama jakby idea zapobiegania wojnie zapobiegania szerokim szerszemu konfliktowi też można powiedzieć nie spełniła swojego zadania gdyż jak wiemy w 1939 roku Jednak doszło do kolejnej wojny światowej stąd Liga Narodów i taką idealną organizacją po prostu nie była po pierwszej wojnie światowej postępował rozwój gospodarki na świecie szczególnie szybko rozwijały się Stany Zjednoczone Amerykanie inwestowali zarówno w rynek lokalny jak i też rynek europejski należy tutaj zwrócić też uwagę że ceny akcji na giełdzie rosły bardzo szybko często kosztowały więcej niż faktycznie były warte 24 października 1929 roku doszło do gwałtownej obniżki cen na nowojorskie giełdzie dzień ten nazywany jest czarnym czwartkiem i stał się on początkiem ogólnoświatowego kryzysu i teraz w ramach tego kryzysu spadały ceny akcji inwestorzy tracili swoje środki wycofywali swoje środki z banków banki upadały Z tej racji że same też niejednokrotnie inwestowały w akcję upadały również przedsiębiorstwa postępowało bezrobocie i uborzało społeczeństwo ludzie którzy tracili pracę albo którzy nawet jej nie tracili ale zauważali dostrzegali kryzys kupowali mniej stąd filmy przedsiębiorstwa traciły rynek zbytu ograniczały produkcję zwalniały kolejnych pracowników i tak można powiedzieć ten kryzys sam się napędzał W 1933 roku Prezydent USA Franklin Delano roosefeld wprowadził program reform ekonomiczno-społecznych który określano jako New Deal nowy ład instytucje państwowe zaczęły organizować roboty publiczne Co dało miejsce pracy dla bezrobotnych Zakładano zwiększenie też ingerencji państwa w gospodarkę i tak też powoli z kryzysu zaczęto wychodzić zanim przejdziemy do dalszych tematów przypomnijmy sobie czym jest totalitaryzm jest to system rządów polegający na pełnym podporządkowaniu społeczeństwa władzy państwowej najczęściej jednostce istotą państwa totalitarnego jest zniesienie praw i wolności obywatelskich połączone z przejęciem kontroli nad wszystkimi dziedzinami życia gospodarczego społecznego i kulturalnego ludności nadzorowi podlegają też poglądy i przejawy aktywności jednostki to jest życie rodzinne religijne a nawet gusta estetyczne narzędziami państwa totalitarnego są między innymi rozbudowane aparat policyjny prowadzący inwigilacje to jest śledzący i terroryzujący ludność oraz system propagandy i indoktrynacji i w nawiązaniu do tego totalitaryzmu mamy narodziny faszyzmu po I Wojnie Światowej nastroje nacjonalistyczne nadal narastały panował coraz większy kryzys gospodarczy społeczeństwa nie były zadowolone z rządów demokratycznych problem ten był szczególnie widoczny we Włoszech w Niemczech gdzie popularność zyskiwała idea władz dyktatorskiej we Włoszech w 1919 roku powstały związki Kombatantów włoskich na bazie których powstał ruch faszystowski z włoskiego fascio związek w 1921 roku utworzono narodową partię faszystowską z Benito Mussolini na czele partia szybkozyskiwała popularność a faszyści głosili hasła nacjonalistyczne oraz potrzeby utrzymania społecznego porządku Mussolini zaś traktowany był jako nieomylny przywódca otaczany był kultem a zbrojne oddziały faszystów tak zwane czarne koszule zwalczały inne organizacje polityczne w październiku 1922 roku we Włoszech doszło do zamachu stanu zwanego marszem na Rzym król powierzył mussoliniemu urząd premiera nowy rząd powstał 30 października 1922 roku Chociaż Nie zniesiono monarchii władca utracił wpływ na rządy w państwie w latach 1925-1926 Pełnia dydyktatorskiej Przeszła w ręce Mussoliniego przyjął on tytuł ducze z włoskiego wódz w 1929 roku mussolinizawar z papieżem piusem 11 tak traktaty laterańskie które utworzyły Watykan i zakończyły spór z Papiestwem trwający od zjednoczenia Włoch W Niemczech Natomiast w latach 20 XX wieku Adolf Hitler zaczął głosić ideologię nazizmu był weteranem I wojny światowej świetny mówcą i sprawnym organizatorem partia do której wstąpił narodowo Socjalistyczna niemiecka partia robotników szybko uległa jego wpływom Hitler stał się jej przywódcą wodzem obdarzonym niepodważalnym autorytetem Hitler nawiązywał do Mussoliniego i faszyzmu włoskiego głosił potrzebę obalenia ładu Wersalskiego i wskrzeszenia wielkości Niemiec w nazizmie kluczową rolę odgrywał także rasizm i antysemityzm w listopadzie 1923 roku naziści zorganizowali nieudany pucz To jest próba siłowego przejęcia władzy w Monachium tutaj wzorowały się Hitler szczególnie na mussolinim który dokonał marszularzem i w taki oto sposób przejął władzę pucz okazał się nieudany Hitler skazany na 5 lat więzienia nsdap została zdelegalizowana jednak na przełomie 1924 i 1925 roku Hitler wychodzi na wolność odbudował partię polityczną i ponownie ją zalegalizował pobyt w więzieniu zwiększył popularność Hitlera napisał On także książkę mein Camp czyli moja walka w której to zawarł swoje poglądy ideologie nazizmu wzrost Poparcia dla radykalnych haseł głoszonych przez Hitlera i nsdap nastąpił w latach 30 kiedy społeczeństwo odczuwało dotkliwe skutki kryzysu gospodarczego 30 stycznia 1933 roku Prezydent palfon Hindenburg mianował Hitlera kanclerzem czyli premierem Hitler jednak dążył do władzy całkowitej na mocy dekretu o ochronie narodu i państwa wskutek spalenia Reichstagu rząd Hitlera uzyskał specjalne uprawnienia wszystkie partie oprócz nas do AP przestały istnieć Hitler na czele nsdap objął natomiast pełnię władzę w państwie a przejęcie całkowitej władzy przez Hitlera rozpoczęło istnienie III Rzeszy Niemieckiej w lipcu 1935 roku Hitler przejął uprawnienia prezydenta tym samym stał się dyktatorem z nieograniczoną władzą to jest fuhrerem z niemieckiego wodzem w listopadzie 1938 roku zorganizowano pogrom ludności żydowskiej nazywany nocą kryształową Hitler zrealizował obietnicę odbudowy gospodarki W 1932 roku Niemcy zostały zwolnione z dalszego wypłacania reparacji wojennych rozbudowywano system kontroli społeczeństwa i jego indoktrynacji propagandą nazistowską kierował Józef Goebbels Związek Radziecki jako Imperium komunistyczne Bolszewicy wygrali wojnę domową w Rosji i umacniali swoją pozycję oraz eliminowali przeciwników politycznych na czele kraju stał Włodzimierz Lenin w grudniu 1917 roku Jako główne narzędzie Terroru powstała ogólno rosyjska nadzwyczajna komisja do walki z kontrrewolucją i sabotażem czeka z feliksem dzierżyńskim na czele w 1918 roku przyjęto konstytucję bolszewickiej Rosji która głosiła że władze należy do ludu pracującego w istocie jednak trwała dyktatura bolszewików upaństwowiono przedsiębiorstwa gospodarka była sterowana centralnie w 1921 roku Lenin ogłosił wprowadzenie nowej polityki ekonomicznej zachowano własność państwową i wprowadzono elementy wolnego rynku 30 grudnia 1922 roku w Moskwie utworzono Związek Socjalistycznych Republic sowieckich zsrs można też używać zamiennie nazwy związek specjalistycznych Republik Radzieckich ZSRR w 1924 roku zmarł Włodzimierz Lenin walkę o władzę wygrał wówczas Józef Stalin który do tej pory był sekretarzem generalnego Komitetu centralnego partii komunistycznej Stalin stopniowo usuwał znanych i ambitnych działaczy komunistycznych w 1929 roku partia bolszewicka zmieniła nazwę na trzech związkową komunistyczną partią bolszewików Na jej czele stanął stajni jako sekretarz generalny sprawował on władzę dyktatorską właściwie niczym nieograniczoną W 1934 roku powołano NKWD ludowo komisariat spraw wewnętrznych który objął rolę policji politycznej i aparatu bezpieczeństwa w latach 1936-1938 NKWD przeprowadziło wielką czystkę wśród dawnych przywódców bolszewickich oraz dowództwa Armii Czerwonej na wielką skalę rozbudowano także system łagrów którymi za Gułag to jest główny zarząd obozów w 1928 roku Stalin ogłosił zakończenie nowej polityki ekonomicznej rozpoczęła się masowa kolektywizacja rolnictwa tworzono spółdzielnie rolnicze tak zwane kołchozy oraz gospodarstwa państwowe produkcja rolna podporządkowana była państwu co 5 lat w Moskwie ustalano plany gospodarcze skutkiem kolektywizacji był głód w następstwie którego zmarło 6 milionów ludzi Stalin wprowadził Kult własnej osoby tak zwane kult jednostki ukazywano go w prasie literaturze filmach oraz dziełach sztuki jako geniusza wojskowego i politycznego był przedstawiany jako twórca potęgi gospodarczej dobrobytu Związku Radzieckiego Stalin jako wództwa uważany był za największe autorytet we wszystkich dziedzinach Niemcy i Związek Radziecki w równym stopniu krytykowały system Wersalski w kwietniu 1922 roku w rapallo podpisano traktat o współpracę niemiecko-rosyjskiej ta współpraca nieco się zatrzymała po dojściu Hitlera do władzy jednak ostatecznie 23 sierpnia 1939 roku podpisano pakt ribbentrop-mołotow który oficjalnie dotyczył współpracy Niemiec i Związku Radzieckiego jednak nieoficjalnie podzielono strefy wpływów w Europie a tajny aneks tego dokumentu zawierał plan podziału ziem polskich tutaj też należy pamiętać że ani Stalin ani Hitler nie planowali jakiejś daleko idącej wieloletniej przyjaźni dla Niemiec dla Niemców dla Hitlera dla nazistów komuniści byli zawsze największym wrogiem a ten sojusz w rozumieniu Hitlera i także Stalina miał być rozwiązaniem tylko tymczasowym czyli krótkotrwałym dalej mamy kultura i zmiany społeczne w okresie międzywojennym mieszkańcy powojennej Europy uzyskiwali coraz więcej praw w tym także dostęp do udziału w życiu politycznym wprowadzono obowiązek szkolny wzrastała liczba osób potrafiących czytać i pisać tym samym zwiększało się czytelnictwo pracy stopniowo ograniczano rolę religii postępował proces rozdzielania państwa od kościoła słuchanie rady oraz oglądanie filmów w kinie stało się natomiast ulubioną rozrywką pod koniec lat 20 XX wieku do sprzedaży Wielkiej Brytanii trafiły pierwsze odbiorniki telewizyjne proces emancypacji kobiet rozpoczął się już przed I Wojną Światową został przyspieszony przez działania wojenne wiele kobiet podjęło pracę wysuwano też postulaty równouprawnienia równouprawnienia politycznego mass media czyli środki masowego przekazu wykorzystywano do kształtowania opinii publicznej i teraz państwach demokratycznych Media właściwie przekazywały informacje przekazywały wiadomości miały informacyjny i rozrywkowy Natomiast w państwach totalitarnych takich jak III Rzesza czy Związek Radziecki Media przede wszystkim były takim środkiem indoktrynacji społeczeństwa czyli przekazywania pewnej ideologii początkowo filmowcy rejestrowali tylko ważne ich zdaniem wydarzenia szybko zaczęto jednak realizować filmy których głównym celem było dostarczanie widzom rozrywki w 1929 roku po raz pierwszy wręczano Oscary nagrody przyznawane przez amerykańską akademię filmową w dwudziestoleciu międzywojennym Nastąpiła zmiana w sposobie podróżowania konkurencją dla kolei stały się samochody i samoloty najwięcej samochodów produkowano w USA Dzięki wprowadzeniu produkcji taśmowej znacznie obniżono koszty produkcji w okresie międzywojennym zerwano z nurtami architektury nawiązującymi do stylu w historycznych rozwijał się głównie modernizm i funkcjonalizm dominowała prostota i funkcjonalność rezygnowano z dekorowania budynków w systemach totalitarnych rozwijało się natomiast budownictwo monumentalne które czerpało z dorobku klasycyzmu nowe nurty pojawiły się także w sztuce mamy szczur realizm w którym zmierzano do Wyzwolenia sztuki z pod wpływu rozumu odwoły się do wyobraźni i marzeń dadaizm kierowano się nieograniczoną swobodą twórczą Czy wreszcie futuryzm w którym podkreślono piękno zdobyczy technologicznych i teraz świat na drodze ku II wojnie światowej po dojściu do władzy Hitlera III Rzesza zaczęła łamać postanowienia Traktatu Wersalskiego niemiecka gospodarka została przedstawiona na produkcję zbrojeniową w 1935 roku Przywrócono powszechną powszechną służbę wojskową i rozpoczęto rozbudowę sił zbrojnych w 1936 roku wojska niemieckie wkroczyły do wkroczyły do zdemilitaryzowane i strefy nadrenii świat zachodu nie zareagował w latach 1936-1937 Na mocy podpisanych porozumień pomiędzy Niemcami Włochami i Japonią powstał pakt antykominternowski sojusz wojskowy tak zwana oś Berlin Rzym Tokio kraj z przymierzone z Niemcami zaczęto natomiast określać jako państwa Osi w marcu 1938 roku wojska niemieckie wkroczyły do Austrii za zgodą większości austriackiego społeczeństwa przeprowadzono przyłączenie Austrii do III Rzeszy tak zwany Anschluss państwa zachodnie ponownie nie zareagowały 30 września 1938 roku podczas obrad konferencji w Monachium premierzy Włoch Niemiec Francji i Wielkiej Brytanii zawarli układ na mocy którego obszar Sudetów włączono do Niemiec w marcu 1939 roku nacjonaliści słowaccy z księdzem Józefem Tiso ogłosili niepodległość Słowacji na pozostałym terytorium Hitler utworzył uzależniony od Niemiec protektorat Czech i Moraw tym samym dokonał się swego rodzaju rozbiór Czechosłowacji w latach 1936-1939 trwa wojna domowa w Hiszpanii z której zwycięsko wyszedł popierany przez Hitlera generał Francisco franco wojnę kosztowała życie ponad 500 tysięcy ludzi po I Wojnie Światowej Japonia zaczęła się szybko rozwijać rosła i liczba ludności w społeczeństwie japońskim Budziły się nastroje nacjonalistyczne w 1931 roku Japonia zaatakowała Chiny opanowała mandżurię z której utwo marionetkowe cesarstwo mandżułko w 1937 roku Japonia ponownie zaatakowała Chiny osłabione wojną domową i tym razem Japonii udało się opanować znaczną część kraju w niniejszym filmie Przedstawiłem tylko najważniejsze informacje dotyczące dwudziestolecia międzywojennego bardzo Zachęcam do obejrzenia filmików dotyczących poszczególnych tematów gdzie przedstawiłem więcej szczegółów Dziękuję za uwagę