w rozumieniu historycznym nie ma za bardzo czegoś takiego jak Antek za to jest starożytność która opowiada o naszych dziejach od samego początku cywilizacji do czwartego albo piątego wieku naszej ery nie da się wskazać jednej daty która historycznie skończy nam ten okres podręcznik z reguły powie ci że to rok 476 i moment w którym barbarzyńcy zorganizowali sobie elegancką parapetówkę w stolicy Cesarstwa Zachodniorzymskiego ostatecznie początkującego upadek ale krytycy tego podejścia bardzo słusznie powiedzą ci że nie da się wskazać jednej daty dziennej albo nawet rocznej upadku takiego giganta jak Cesarstwo Rzymskie A poza tym jest masa innych wydarzeń jak podział Cesarstwa prawie 100 lat wcześniej albo pojawienie się Arabów w Europie i zaryzykowałbym stwierdzenie że oba te wydarzenia mają dużo większe konsekwencje kulturowe i społeczne niż fakt że umierające od 300 do Imperium został zrabowany podczas 26 każdym razie jest to w historii okres od początku cywilizacji do jakiegoś momentu x i zachęcam żeby tak samo myśleć o literaturze wcześniej z punktu widzenia literatury nie było nic żadnej świadomości kulturowej Żadnych gatunków literackich No i żadnej relacji dziejowej No dobra ta akurat była ale w formie przypominającej odpowiedź przy tablicy po miesięcznej nieobecności czyli takiej bardzo prymitywnej OK Google A po co No generalnie prawidłowość jest taka że ponieważ Antek był pierwszy to wszystko można prześledzić do antyku w sumie serio nieważne Jaki motyw literacki gatunek rodzaj czy co tam innego weźmiesz sobie to da radę go pokazać w antyku pieśni i wiersze dramaty opowieści hymny wszystko się to zaczęło i jakby kropka Antek dzieli się na takie cztery główne elementy i zawsze omawia się je parami bo jest tak najłatwiej pierwsze dwa to starożytna Grecja i starożytny Rzym i tutaj dla młodego adepta sztuki języka polskiego pojawia się pierwsze poważne wyzwania mity nie letnie mity to nie jest jedna książka której streszczenie znajdziesz na internecie i w trakcie jednej jazdy autobusem zapoznasz się z nią żeby później z uśmiechem zmasakrować nadchodzący sprawdzian albo zagadać panią polonistkę jak zapyta Czy podobała ci się lektura mity są bardziej jak takie denerwujące seriale które niby mają jeden wątek główny głównego bohatera albo bohaterów którzy powracają i będą pojawiać się w prawie każdym odcinku Ale tak na serio jest zbieranina gangliona równorzędnych wątków które dzieją się równolegle każdy jest dokładnie tak samo ważny i ma dokładnie takie samo prawdopodobieństwo że pojawi się na sprawdzianie albo na maturze albo nie wiem w plecaku zapomnij o chronologię albo logice bo Jedną z cech definiujących mit jako gatunek literacki jest brak tych elementów Co dodatkowo utrudnia ogarnięcie tego świata złożonego bardziej niż umysłu osoby która na miesiąc przed maturą stwierdziła że czas zacząć gotować uważać na lekcjach A po co no listami to jest tak długa jak kolejka do zgłoszenia nieprzygotowania przed odmawianiem lalki i nie ma sensu się w nią zagłębiać Chyba że chcesz żeby ten odcinek skończył się wiosną 2137 roku ale wymienię kilka losowych mitów które przewijają się przez okres szkolny jeśli któryś z nich wydaje ci się całkowicie obcy No to jak mawiał klasyk wiedz że coś się dzieje jest Tezeusz Prometeusz Odyseusz Narcyz Edyp Orfeusz Dedal dzwonu się z nim jest Ikar Syzyf Persefona No jak Persefona tej Adonis jest nawet koza koza almatea Herakles Złote Runo i Wyprawa Argonautów mit o stworzeniu świata image wojny trojańskiej No i cała Iliada która jest jednocześnie książką samą w sobie która ma własną fabułę i każdy mówi że ją zna A serio to widział jedynie troje w TVN i parę fragmentów z podręcznika który omawia na lekcji więc to jest historia ale też wylęgarnia pomniejszych mitów i opowieści na przykład agamemnonie hektorze czy samym odysie który ma swój osobny mit jest w cholerę rzeczy do czytania w antyku rzymską greckim które nie są w żaden zrób poukładane najlepszy przykład to bogowie greccy a później rzymscy nie ograniczamy się do jednego Boga tylko tworzymy bardziej szerokie spektrum wierzę dzięki czemu możesz Lepiej oddać No nie wiem na przykład złożoność świata wielowymiarowość ludzkich problemów to też pokazuje w dobry sposób ludzkie Rozterki i to że świat nie jest czarnobiały to się zgadza ale nie wiem w jakich kolorach był świat starożytnej Grecji że stworzono na przykład takich bogów ja kwestia czyli bogini domowego ogniska albo amfitryta podobno bogini morza ale wcale nie bo Bogiem może aby jest Posejdon więc Witryna jest jej nie ma jednocześnie dodatkową trudnością ogarnięcie tego wszystkiego jest fakt że bogowie rzymscy to tak naprawdę greccy tylko z innymi nazwami Zeus to Jowisz Atena to minęła Asklepios to eskulapa Hestia wspomniana wcześniej to Westa i nie ma tutaj przesady Kiedy powiem że Rzymianie zachowali się jak taki dwójkowy uczeń do którego na sprawdzian przesadzona najmądrzejsza osobą w klasie i po prostu wszystko całkowicie z różnymi nawet nie wymyślili się żeby podpisać swoim imieniem po wszystkie te historie wszystkie te opowieści mają dokładnie ten sam bieg agresji Herakles na przykład to Hercules normalnie mistrz ściągania nie do wykrycia dodatkowo się różnią się od siebie bo mają różne przekłady powstało w końcu wiele wersji już na samym początku bo powstawały one niezależnie od siebie w różnych społecznościach które po swojemu opisywały znaną im rzeczywistość znaczy Trochę tak samo ale jednak trochę po swojemu później Doszły Tysiąclecia różnych przykładów na łacinę na angielski a później dopiero na polski i efekt finalny jest taki że jaką wersję i czuje Wydaje mi to sobie weźmiesz tak naprawdę możesz się solidnie zaskoczyć i przeczytać trzy razy ten sam limit mając wrażenie że czytasz 3 zupełnie inne rzeczy i tutaj mitologia już jest mniej jak taki wkurzający serial bardziej jak najgorsza telenowela brazylijska gdzie jeden odcinek możesz oglądać 5 razy pod rząd bo i tak wszystko jest tak zagmatwane że myślisz że oglądasz nowe wątki anty grecko-rzymskie to także filozofia epikureizm czyli założenie życie powinno polegać na unikaniu cierpienia Epikur mówi carpe diem czyli Ciesz się każdym dniem tak jakby miał być twoim ostatnim i zupełnie przypadkowo to jest też motto każdego polskiego maturzysty z kolei stoicyzm mówi o tym że trzeba zachować dystans wyczilować i przyjąć rzeczywistość taką jaka jest w tym mówią że jeżeli będziesz kierować się cnotą i rozumiem to wszystko inne się do ciebie dostosuję i zupełnie przypadkiem to też jest motto polskich maturzystów Horacy łączy obie te idee w sposób znany tylko pani od polskiego Nie mam pojęcia jak to się da zrobić takim Turbo ważnym najważniejszym z perspektywy 21 wieku gatunkiem jest dramat grecki No dokładnie tak w czasach komputerów 5g i szósty inteligencji dla ciebie najważniejszy jest dramat klasyczny [Muzyka] taki dramat cechuje się trzema jednostkami czasu miejsca i akcji te cechy wynikają głównie z tego że ten dramat był po prostu wystawiany na scenie więc nie mógł trwać za długo i nie mogą angażować zbyt wielu środków No bo ludzie chcieli oglądać na raz i ile miał potrwać tak każdy dramat grecki opowiada jakieś tam Mittal w sposób prawdopodobny No nie było na przykład efektów specjalnych więc nie można było za bardzo czarować grają w nich od jeden do trzech aktorów i to też wynika raczej z takich logistycznych ograniczeń cechuje się jeszcze jedną rzeczą określaną jako Katharsis Katharsis to jest tak ci które czuję uczeń przy oddawaniu nauczycielce w całości ściągniętego sprawdzianu z lalki chodzi o uwolnienie od cierpienia odreagowanie zablokowanego napięcia z tłumionych emocji no i skorumpowanych myśli amatria to z kolei wina niezawiniona Czyli to co będziecie czekać jak pierwszego dnia szkoły w obecności wychowawcy przecież na korytarzu dobrym tego przykładem była postać którą napewno dostaniesz w trakcie swojej przyprawy przez szkołę średnią chcieli Edyp który był przeklęty już Zanim się urodził wszystko było ustawione przeciw niemu w sumie głównie dlatego że takiego rodzicom powiedziała wyrocznia innym takim ważnym pojęciem na pewno będzie konflikt tragiczny to jest na przykład wtedy kiedy wstajesz rano 30 minut przed lekcjami Masz do wyboru zjeść śniadanie i przejść Spóźnionym lub nie zjeść śniadania i być punktualnie Na lekcjach przykład czegoś takiego masz też w antygonie a przede wszystkim w życiu w ogóle wina niezawiniona i wszystkie te elementy fabularne typowe dla mitów i w ogóle antyku pokazują ci że życie jest jak Ruchome piaski Im bardziej próbujesz jakoś walczyć z przeznaczeniem i coś robić tymbardziej dostaniesz po obiad 2 kolejne kluczowe elementy które również omawia się w parze w kontekście antyku mają związek z mi judeochrześcijańskiej ich główne źródło to są dwie super super cegły Pierwsza z nich to składający się z 46 ksiąg Stary Testament a druga to mający 27 Nowy Testament stary jak nazwa wskazuje jest naprawdę stary bo według różnych źródeł prace nad nim rozpoczęto już 1500 lat przed naszą erą nowy z kolei wcale nie jest specjalnie nowy to raczej taka marketingowa nazwa bo powstał jakieś 1900 albo 2000 lat temu tego podziału które zaraz wymienię i Który z jakiegoś powodu jest niezwykle istotny nie umiem żaden sposób uzasadnić ale Zakładam że wziął się stąd że kiedyś na jakiejś uczelni zebrali się literaturoznawcy i powiedzieli sobie że potrzebują jak najszybciej wymyślić podział ksiąg biblijnych i tak do wszystkich podręczników trafiło rozróżnienie na księgi dydaktyczne prorockie i historyczne dydaktyczne zgodnie z tym w ogóle nie sztucznym podziałem uczą Jak żyć i tłumaczą wartości prorockie tłumaczą wizję przyszłości ale też całkowicie alternatywną rzeczywistość a historyczne skupiają się wokół postaci które serio żyły albo prawdopodobnie żyły ale nie da się tego potwierdzić i często przypominają jakieś kalendaria albo kroniki które w trakcie czytania wywołują podobne emocje instrukcja obsługi myszki bezprzewodowej albo opis sposobów odkamieniania czajnika jeżeli zastosujemy bliższy mojemu sercu podział możemy przyjąć że w Biblii podobnie jak całą antyku znajdziemy dowolny gatunek literacki albo przynajmniej korzenie dowolnego gatunku literackiego będą pieśni hymny kroniki relacje opowiadania łosie jelenie sarny dziki lisy borsuki kuny jenoty kuropatwy bażanty dzikie kaczki gęsi whisky bekasy i cietrzewie a na szczególną uwagę zdaniem polonistów Zasługują przypowieści ich główną cechą jest to że można je rozpatrywać na dwóch płaszczyznach jednej na serio i jednej na niby nad zasadzie co autor miał na myśli mamy więc między innymi historię o Budowniczych domu dobrych darach synu marnotrawnym siewcy chwaście robotnikach w winnicy synach winnicy owce i monecie drzewie figowym miłosiernym Samarytaninie łazarzu Hiobie wisienką na torcie jest fakt że o tym które należy znać a które nie decyduje rzut monetą twojej nauczycielki przed rozpoczęciem rozdziału antyku albo rzut monetą wydawnictwa przed wydaniem kolejnej aktualizacji podręcznika jakbym miał wymienić swoje osobiste top 3 to na pewno byłby to Hiob Samarytanin i syn marnotrawny ale to jakby tylko moja opinia i nie sugeruj się nią ostatnią częścią Biblii jest Apokalipsa która jest tak naciągana symboliką i różnymi znaczeniami to chociaż w każdej epoce antyku połowa pisarzy wzięła coś z tych opowieści dalej wystarczy żeby filmie Hollywood ktoś udał się do biblioteki i otworzył Apokalipsa na losowej stronie i wszyscy sobie myślą jo Ale oryginalne ale tajemnicze ul klimat się zrobił Biblia ma tyle motywów toposów czyli Mod w które pojawiają się w tej czy innej formie w każdej późniejszej owoce archetypów i wzorców jakbym miał je wszystkie tutaj wymieniać To serio doczekaliśmy się tej Apokalipsy w skrócie Wystarczy że zapamiętasz że to jak autor czytam autorzy Biblii przedstawiają cierpienie zwątpienie szczerość niepewność wierność każdą sumie emocje albo sytuacją jaką sobie wymyślisz to będzie powracać w każdym późniejszym zobrazowaniu tego zjawiska i będzie albo nawiązaniem do Biblii albo polemikę z tym jak to zrobiono w Biblii Czy w mitologii właśnie dlatego jeżeli nie wiesz czego się uczyć na przykład przed maturą tak mega strategicznie ważne jest nauczyć się dobrze antyku zarówno greckiego jakiej tego judeochrześcijańskiej no bo nie ma opcji jakby to co jest później zawsze będzie jakoś powiązane z tym co się tutaj od Stary Testament siłą a nawet jak nie bo Osobiście uważam że 99 procent z tego co powstało po antyków w ogóle nie ma nic wspólnego z Biblią czytam mitami greckimi i autor jakby usłyszał że nawiązuje do jakiejś No nie wiem historii o gościu co mu kazał zabić syna na dowód wiary to bym miał więcej pytań niż arkusz operona to i także minimalnej ilości sprytu będziesz w stanie uzasadnić że tak a w sumie koniec końców tylko to się liczy na sam koniec Proponuję ci spojrzenie takiej szerszej perspektywy może z lotu ptaka Antek literaturze to jest okres początków kształtowania się świadomości kulturowej przynajmniej dowodów tego procesu na piśmie No bo świadomość kształtowała się pewnie trochę wcześniej analizujesz te które są ważne z perspektywy jakiegoś sprawdzianu czytam matury ale przede wszystkim są to fundamenty naszej cywilizacji bez nie wpływa antyku greckiego jaki judeochrześcijańskiej go spotkał ten sam proces to twoje biurko po jednym dniu od sprzątania doszło tam do całkowitego wymieszania i powstało coś nowego ale na swój sposób mega wartościowego chociaż w wielu miejscach trudnego do łatwego wytłumaczenia może w sumie W tym filmiku w paru miejscach dałem jasno do zrozumienia jak jest mój stosunek do antyku albo może raczej do sposobu podchodzenia do tej epoki w szkole to uważam że jest to mega ważny okres Jeżeli jesteś osobą która nie bierze pod uwagę zapoznania się z dziadami Panem Tadeuszem albo lalką to Olej wszystko inne i poczytaj po prostu trochę mi to albo jakąś przypowieść bo w przeciwieństwie do tamtych rzeczy te historie mogą ci się przydać i przy okazji żeby się nimi zapoznać nie musisz poświęcić liczby godzin wymaganych do zdania egzaminu na prawko Ale ukończenia stażu w policji w [Muzyka]