Overview
เนื้อหาบรรยายเกี่ยวกับอันตรายของการใช้ยาเสพติดในกลุ่มวัยรุ่น เช่น ยาโปร, ทรามาดอล, เบนโซไดอะซีปีน ฯลฯ โดยเน้นผลเสียทั้งระยะสั้นและระยะยาว รวมถึงคำศัพท์ยาที่พบในกลุ่มวัยรุ่น
ประเภทและอันตรายของยาเสพติดในวัยรุ่น
- วัยรุ่นนิยมใช้ยาเสพติดเพื่อเข้าสังคมหรืออยากเท่ เช่น โปร โคดิล, ทรามาดอล, โรเช่ ฯลฯ
- การใช้ยาเหล่านี้เสี่ยงต่อสุขภาพทั้งระยะสั้น (มึนเมา, อุบัติเหตุ, ชัก) และระยะยาว (สมองเสีย, กล้ามเนื้อผิดปกติ)
- ผลข้างเคียงบางอย่างถาวรและรักษาไม่ได้ เช่น อาการเคลื่อนไหวผิดปกติ ลิ้นแข็ง
ยาโปร (Promethazine/Procodyl)
- เป็นยากลุ่มแก้แพ้ (Antihistamine) ที่ถูกนำมาใช้เสพติดเพราะทำให้มึนเมา
- ผลข้างเคียงรุนแรง: กดระบบประสาท, กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง, Thardive Dyskinesia, Anticholinergic Effect (ปากแห้ง, มัว, ปัสสาวะไม่ออก)
- อาจทำให้ตาบอดแบบเฉียบพลัน (Angle Closure Glaucoma)
- ทำให้เกิดความดันตกอย่างเฉียบพลัน (Orthostatic Hypotension)
ทรามาดอล (Tramadol)
- เป็นยาแก้ปวดที่มีฤทธิ์มึนเมา ติดได้
- ใช้ในปริมาณมากอาจทำให้ชัก, หัวใจเต้นผิดปกติ, Serotonin Syndrome, โซเดียมต่ำ, สมองบวม และเสียชีวิตได้
- วัยรุ่นมักใช้เกินขนาด 20-40 เม็ดในคราวเดียว
B5 (Trihexyphenidyl/Burst-Hexol)
- เป็นยารักษาอาการกล้ามเนื้อแข็งเกร็งจากผลข้างเคียงยา
- วัยรุ่นนำมาใช้ผิดเพื่อมึนเมา อาจทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- ตรวจไม่พบในปัสสาวะทั่วไป
ยาโรเช่ (Roche/Benzodiazepine)
- เป็นกลุ่มยานอนหลับ (Diazepam, Clonazepam, etc.) ติดได้
- มีฤทธิ์เหมือนเหล้าทำให้มึนเมา
- หาซื้อยาก แต่มีการลักลอบนำออกขาย
เหตุผลที่วัยรุ่นใช้ยาเสพติด
- ความต้องการเข้าสังคม รู้สึกเท่ อยากมีความสุข ทำตามกลุ่มเพื่อน
ผลเสียระยะยาว
- สมรรถภาพทางเพศเสื่อม สมองเสีย คุณภาพชีวิตและสังคมแย่
- อาจเป็นภาระของครอบครัวและสังคมในอนาคต
Key Terms & Definitions
- ยาโปร (Procodyl/Promethazine) — ยาแก้แพ้ที่ทำให้มึนเมา มีผลข้างเคียงร้ายแรง
- Tramadol — ยาแก้ปวด มีฤทธิ์มึนเมาและอันตรายถ้าใช้เกินขนาด
- B5 (Trihexyphenidyl) — ยารักษาภาวะกล้ามเนื้อแข็งเกร็ง วัยรุ่นนำมาใช้เสพติด
- Benzodiazepine (ยาโรเช่) — ยานอนหลับ ติดง่าย มีฤทธิ์มึนเมา
- Extrapyramidal Symptoms — อาการกล้ามเนื้อแข็งเกร็งหรือเคลื่อนไหวผิดปกติ
- Serotonin Syndrome — ภาวะรุนแรงจากสารสื่อประสาทผิดปกติ อันตรายถึงชีวิต
Action Items / Next Steps
- ศึกษาข้อมูลยาเสพติดชนิดอื่นๆ ที่อาจถูกนำมาใช้ผิดวิธี
- แจ้งเตือนหรือพูดคุยกับคนใกล้ตัว โดยเฉพาะวัยรุ่นเรื่องอันตรายของการใช้ยาเสพติด
- สังเกตุพฤติกรรมบุตรหลานเกี่ยวกับการได้รับยาแก้แพ้หรือยาน้ำโดยไม่มีเหตุผลทางการแพทย์