Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh dan selamat sijata Hari ini kita akan belajar sejarah tingkatan 2 bab 6 Kesultanan Johor-Riau bersama saya Cak Gua Anas Baik dalam bab ini kita akan lihat 2 perkara bahagian pertama kita akan lihat pengasasan Kesultanan Johor-Riau dan bahagian kedua kita akan lihat kegemilangan ataupun kehebatan Kesultanan Johor-Riau Pertama sekali kita akan lihat pengasasan Kesultanan Johor-Riau melalui 3 perkara Pertama kita akan lihat pengasasan kerajaan Yang kedua kita akan lihat cabaran ke arah kegembangan Yang ketiga kita akan lihat strategi mengatasi cabaran Untuk pengetahuan, Kesultanan Johor-Riau ini merupakan waris kepada Kesultanan Melayu Melaka Di mana banyak warisan-warisan Sistem pemerintahan dan pentadbirannya Merupakan daripada Kesultanan Melayu Melaka warisannya Baik, jadi Kesultanan Johoraw ini diasaskan oleh Raja Ali iaitu Putera Sultan Mahmud Shah Dan Tun Fatimah baginda menggunakan gelaran Sultan Alawuddin Rakyat Shah I Jadi ketika itu, Bendahara Sri Nara Diraja dititahkan untuk mengkumpulkan rakyat untuk membuka negeri di pesisir Sungai Johor Jadi dalam pengasasan Kesungguhan Johor yang ini terdapat beberapa pembinaan, pembinaan pusat pemerintahan yang dipindah mengikut keadaan Jadi yang pertama sekali kita lihat pusat pementahan di Kota Kara di Pekan Tua Jadi pusat pementahan ini dibina pada tahun 1528 oleh Sultan Alauddin Raksasa I Kedudukan Kota Kara ini dipilih kerana ia terletak berhampiran dengan sungai yang lebar dan dalam dan ini secara jeda langsung memudahkan kapal untuk keluar masuk kerana sungai yang lebar dan juga mempunyai kawasan yang berbukit. Okey. Kawasan yang berbukit bakau ini secara tak langsung menjadi benteng pertahanan daripada ancaman luar.
Jadi itu yang pertama di Kota Kara. Jadi selepas itu pusat pemerintahan yang seterusnya dibina di Kota Sayung di Sayung Pinang. Okey.
Apabila Kota Kara yang sebelum ini dibina diserang dan dimusnahkan oleh Portugis pada tahun 1535 jadi Sultan Al-A'uddin Riyad Shah I berundur dan membuka Kota Sayung dan Kota Sayung ini dianggap selamat ketika itu kerana kapal-kapal perang sukar untuk memasuki kerana pemilihannya ialah berdekatan dengan sungai yang sempit Itu sebab pemilihan kota Sayom Dan pusat pemerintahan yang seterusnya ialah pusat pemerintahan di kota Batu, Jopolama Pusat pemerintahan ini dibina pada tahun 1540 Sultan Alauddin Raksasa I juga memindahkan ia ke sini Kawasan ini juga dikenali sebagai Tanjung Batu dan kedudukan yang strategik di Sungai Johor Yang lebar dan dalam memudahkan kemasukan kapal dagang Jadi pusat pemerintahan Johor berpindah daripada Porta Kara Ke Kota Sayung dan akhir sekali Kota Batu Baik itu pengatasan kerajaan Baik seterusnya kita lihat cabaran Johor ataupun Kesultanan Johor-Riau ini ke arah kegemilangan. Apakah perkara-perkara yang harus dilalui oleh Kesultanan Johor-Riau ini sebelum mereka mencapai satu tahap yang gemilang dan hebat pada ketika itu. Jadi ada empat cabaran yang kita akan lihat hari ini. Cabaran yang pertama ialah Perang Tiga Segi. Perang Tiga Segi ini ialah persaingan di antara Johor, Aceh dan Portugis.
dan perang ini memakan masa selama 100 tahun baik, jadi kita lihat Apa yang dimaksudkan dengan Perang Tiga Segi ini? Perang Tiga Segi ini antara Johor dan Aceh serta Portugis Apakah yang mereka inginkan antara satu sama lain? Kita lihat yang pertama sekali, Johor Portugis Johor menyerang Portugis ialah kerana untuk mengusir Portugis daripada Melaka untuk kembalikan semula Melaka itu Alright, itu yang pertama Manakala Portugis menyerang Johor kerana mereka menganggap bahawa Johor berpakat dengan Aceh untuk menjatuhkan Portugis Baik, selepas itu kita lihat pula mengapa Aceh menyerang Johor Aceh menyerang Johor kerana Johor telah mengganggu perdagangan Aceh Jadi Aceh berasa tergugat Dan manakala Aceh menyerang Portugis kerana Portugis hendak menguasai perdagangan Aceh Jadi berlaku perperangan antara 3 kawasan ini Itu dipanggil Perang Tiga Segi Dan perang ini berakhir apabila Johor memberikan bantuan kepada Belanda Untuk menyalahkan Portugis Dan menguasai Melaka pada tahun 1641 Manakala Aceh ketika itu mengalami kemerosotan apabila kemangkatan Sultan Iskandar tani.
Maka tamat perang tersebut. Baik itu yang pertama perang tiga segi. Yang kedua pula ialah Perang Johor-Jamdi.
Perang Johor-Jamdi ini antara Johor dan Jamdi kerana Johor menuntut wilayah tungkal daripada kerajaan Jamdi dan krisis ini berlarutan daripada tahun 1659 sehingga 1679. Dan akhir sekali Johor menyerang Jambi pada tahun 1629 Dan menyebabkan Jambi tewas dan tunduk pada kekuasaan Kesultanan Johor Riau Ok itu Perang Johor-Jambi Yang ketiga ialah Konflik Pembesar Ok konflik pembesar ialah di antara Bendahara Tun Habib Abdul Majid Dengan Laksamana Tun Abdul Jamil untuk menguasai pemerintahan kerajaan Jokowi Riau Jadi persaingan ini berakhir apabila Laksamana Tun Abdul Jamil berundur ke Terengganu dan ketika itu Bendahara kembali berpengaruh dalam pemerintahan kerajaan Jokowi Riau dan Bendahara Padang Saujana merupakan gelaran kepada kepada anaknya dan jawatan bendahara itu digantikan oleh anak kepada bendahara Tun Abdul Jamil ini Maaf, bendahara Tun Abdul Majid iaitu Tun Abdul Jalil Okey, gelaran sebentar tadi, bendahara Padang Sojanak ialah gelaran kepada Tun Habib, bendahara Tun Habib Dan jawatannya diganti oleh anaknya iaitu Tun Abdul Jalil setelah dia meninggal dunia Berlaku kekiruan sikit kat situ sebab nama dia lebih kurang sama Baik, seterusnya kita lihat ancaman Raja Kecil Yang keempat, ancaman Raja Kecil pula apabila Raja Kecil ini menyerang Johor pada tahun 1718 Kerana ia ingin menuntut tahta kerajaan Johor kerana Raja Kecil ini menuntut yang mendakwa bahawa dia merupakan putera kepada Sultan Mahmud Syaf I iaitu Sultan Mahmud Mangkat Dijulang. Yang kita kira itu Sultan Mahmud Mangkat Dijulang tidak meninggalkan waris. Jadi dia menuntut serta serta menggunakan gelaran ketika itu Sultan Abdul Jalil Rahmat Syah sebagai Sultan Jokowi Riau dan pada ketika itu Raja Sulaiman iaitu putera kepada Sultan Abdul Jalil Raiyat Syah IV telah meminta bantuan daripada Oku Bugis 5 bersaudara untuk melewaskan Raja Kecil dan akhirnya Raja Kecil dapat ditewaskan dan Raja Sulaiman ditabalkan sebagai Sultan Jokowi dan ketika itu Daimariwa Seorang daripada opu Bugis tersebut telah dilantik sebagai Yang di Pertuan Muda dan Yang Tuan Muda Bugis yang pertama di Johor Jadi ada empat cabaran yang telah dihadapi oleh Johor sebelum dia mencapai ke arah kegemilangan yang ribat Yang pertama Perang Tiga Segi, yang kedua Perang Johor Jamli, yang ketiga Konflik Pembesar dan keempat Ancaman Raja Kekecil Baik sekarang kita lihat pula apakah strategi yang digunakan oleh Kesertuan Jogoraya untuk menghadapi cabaran tadi Jadi ada 3 strategi yang kita akan lihat Yang pertama ialah pemindahan pusat pemerintahan Jadi pusat pemerintahan yang saya telah maklumkan tadi merupakan salah satu strategi untuk menghadapi cabaran ini Yang pertama mereka telah meletakkan pusat pemerintahan ini di sepanjang petisir pantai. Okey dan perkara ini dilakukan kerana untuk sebagai satu strategi ketenteraan dan pertahanan serta muslihat. Okey dan juga untuk mempertahankan diri daripada ancaman Portugis dan Aceh.
Okey itu ialah sebab mengapa mereka melakukan pemindahan. pusat pemerintahan. Baik yang kedua mereka juga telah membina kota pertahanan. Okey dan kota pertahanan ini dibina seiring.
Okey dengan perubahan lokasi pusat pemerintahan. Okey dan di antara ciri-ciri yang ada di kota pertahanan tersebut ialah seperti di Kota Kara. Okey.
ia dibina sewaktu pengasasan Kesultanan Johor-Ia ia terletak di Kuala Sungai Telur mempunyai pagar yang dibuat daripada panjang kayu besar setinggi 40 kaki dan adanya bedil dan meriam di kawasan kota pertahanan tersebut jadi itu salah satu strategi yang diperniakan dan strategi yang terakhir ialah Kesultanan Johor-Ia menjalankan hubungan dengan Belanda Hubungan ini melalui perjanjian persahabatan dengan Belanda Jadi pada tahun 1602 Belanda telah menawarkan bantuan kepada Sultan Alauddin Rayyad Shah II Untuk melindungi Johor daripada serangan Portugis dari dan Aceh Dan perjanjian itu telah ditandatangani Dan selepas itu Belanda telah meminta bantuan Johor untuk menyerang Melaka Johor telah mengambil bahagian dalam perperangan tersebut dengan memberi beberapa bantuan kepada Portugis sorry memberi bantuan kepada Belanda untuk menyerang Portugis jadi antara bantuannya ialah membantu mengangkut peralatan perang membuat tapak meriam, menggali parit kubu menyekat musuh lari daripada hutan serta menaikkan semangat tentang Belanda. Baik, dan sekali Johor membantu Belanda mengepung dan menyerang Portugis pada tahun 1640 Dan Portugis di Melaka berjaya ditewaskan pada tahun 1641 Jadi itu antara strategi yang digunakan oleh Kesultanan Johor-Yah Pertama, pemindahan pusat pemerintahan Kedua, membina kuota pertahanan Ketiga, hubungan dengan Belanda Ok baik. Ok seterusnya kita lihat pula Ok tadi kita dah lihat apa cabaran dan bagaimana mereka menghadapi cabaran tersebut Sekarang kita lihat kehebatan ataupun kegemilangan Keseruan Johor-Yauk ini yang telah menjadikan Keseruan Johor-Yauk ini sebagai satu kuasa dan empire yang hebat satu masa dahulu. Ok Baik, kita dapat tiga aspek kegenangan ini Yang pertama ialah pusat perdagangan Dan kenapa dikatakan pusat perdagangan ini Menurutkan salah satu kehebatan Kesunan Johor-Yau ialah disebabkan Kedudukan yang strategik Yang pelabuhannya sentiasa berada di kawasan Cinggah yang besar dan dalam Dan lokasi pelabuhan ini berada di kawasan selat-belah yang membolehkan mereka mengawal laluan kapal dagang antara timur dan barat dan juga pelabuhan riau ketika itu terletak di persimpangan lalu lintas maritim yang strategik untuk menjadikan poin perdagangan itu yang pertama kedua yang strategik yang kedua ia menjadi pusat pengumpulan dan pengedaran pelbagai barang dagangan berlakunya aktiviti pertukaran barang seperti lada hitam ima dan emas dan sebagainya.
Jadi itu yang kedua. Yang ketiga ia telah menjadi tumpuan para pedagang. Antaranya ialah pedagang daripada Gujarat, daripada China, daripada Belanda, Inggeris, Jawa dan Siam. Dan yang terakhir sekali menjadikan yang menyebabkan ia menjadi satu pusat pedagang yang hebat kerana kesibukan pelabuhan. Johor-Riau itu sendiri kerana daripada terdapat 500 hingga 600 buah kapal dagang pelbagai bangsa berlabuh di pelabuhan tersebut dan antara kapal dagang yang berlabuh termasuklah kapal daripada Siam, Portugis, Inggeris dan kapal lain-lain jadi ini telah menyebabkan Kesultanan Johor-Riau ini menjadi sebuah pusat perdagangan yang unggul.
Okey. Baik. Yang kedua pula kita lihat dari sudut pengurusan pelabuhan. Okey. Yang telah menonjap naikkan kegemilangan Kesultanan Johor-Riau ini.
Okey. Yang pertama di pelabuhan terdapatnya kemudahan pelabuhan. Seperti adanya gudang bawah tanah. Okey.
Yang kedua mempunyai pegawai yang terlatih untuk mengendalikan urusan perdagangan. Dan yang ketiga. Okey.
membekalkan barang dagangan yang diperlukan oleh pedagang jadi kemudahan pelabuhan itu menyebabkan pelabuhan di Kesultanan Johor Yauk ini menjadi gemilang ok yang kedua ialah urusan jual beli ok urusan jual beli ini dilakukan melalui dua cara di Kesultanan Johor Yauk yang pertama melalui tukar barang serta melalui mata uang. Okey antara mata uang yang ada ketika itu ialah seperti emas, wang perak, pupang, wang timah dan sebagainya Okey, baik seterusnya terdapat sistem naungan Okey sistem naungan ini ialah di mana pedagang luar dan pedagang tempatan mendapat naungan daripada bendahara Laksamana, Temenggong dan Raja Indra Bonsu Jadi mereka ini melalui sistem ini Pedagang-pedagang ini mudah mendapat surat kebenaran daripada Belanda Dan mendapat kebenaran untuk berlayar tanpa gangguan di Selat Melaka Baik, jadi itu sistem naungan jadi seterusnya yang ketiga ialah terdapatnya kemudahan membaiki dan membina kapal di pelabuhan tersebut ok dan akhir sekali terdapatnya peranan orang laut dimana orang laut ini menjadi pengawal menjadi penunjuk arah serta menjadi penjaga keselamatan di perairan Joko dan Selat, Melaka baik itu pengurusan pelabuhan dan sekali kita lihat persuratan Persuratan ini pula menjadi salah satu kegenangan daripada kesertian jual riau ini kerana terdapatnya karya-karya agung. Antaranya ialah Sulalatus Salatin.
Sulalatus Salatin ini bermaksud Salasilah Raja-Raja atau Peraturan Segala Raja-Raja. Nasca asal ini ialah karya yang bernama Hikayat Melayu. dan telah disusun dan ditulis semula oleh Tun Seri Lanam pada tahun 1612 dan kandungan dalam karya ini menceritakan tentang asal-usul keturunan Raja-Raja Melaka adat istiadat kerajaan dan sejarah Kesultanan Melayu Melaka itu yang pertama yang kedua terdapatnya karya agung yang bertajuk Hikayat Hang Tuah ok sejarah, sejarawan menyatakan bahawa Naskah ini dihasilkan oleh pengarang dari Jopo selepas kekalahan Portugis di Melaka pada tahun 1641. Okay.
Ikaya Hang Tuah ini merupakan satu epik kepahlawanan yang merentas sepanjang zaman kegimlangan Kesultanan Melayu Melaka dan kandungannya juga berkaitan dengan ketaatan dan kesetiaan Hang Tuah kepada Raja dan Kesultanan Melayu Melaka. Okay dan untuk pengetahuan kedua-dua karya ini sebenarnya telah diiktiraf sebagai satu hasil kesusahsataraan klasik dan epik Melayu tradisional oleh UNESCO. Okey baik jadi itu karya agung dan terdapat juga tokoh perseratan yang terkenal Okey iaitu seperti Ton Sri Lanang. Okey yang telah menghasilkan karya agung Surah Latif Salatin tadi Okey baik dan akhir sekali terdapat juga karya-karya lain seperti Tajif Salatin, Tufa'al Nafi'dan Syai'i untuk Puteri Okey baik jadi Tiga perkara tadi merupakan aspek kegemilangan iaitu pusat perdagangan, pengurusan pelabuhan dan perseratan Baik, jadi kita telah belajar dua perkara dalam keseluruhan Johor-Riau ini Yang pertama pengasasan keseluruhan Johor-Riau dan kedua kita telah lihat kegemilangan keseluruhan Johor-Riau Baik, jadi kita akan jumpa lagi dalam bab yang seterusnya untuk kita Kita akan bincangkan tentang kesertian Melayu yang seterusnya Terima kasih