📜

Konstitusyon ng 1987

Jul 9, 2025

Overview

Tinalakay sa lecture na ito ang mahahalagang konsepto at provisions ng 1987 Philippine Constitution na madalas lumalabas sa NAPOLCOM exam, kasama ang mga powers of the state, karapatan ng mamamayan, at mga pangunahing ahensya ng gobyerno.

Powers of the State

  • Tatlong kapangyarihan ng estado: police power (kalayaan/ari-arian para sa public welfare), power of eminent domain (private property for public use, may bayad), at power of taxation (pagkolekta ng buwis).

Philippine Constitution at Preambulo

  • Ang Pilipinas ay isang demokratikong bansa: kapangyarihan ay nasa tao.
  • Ang Constitution ay “batas ng mga batas”, nagsisilbing limitasyon at gabay ng gobyerno.
  • Preambulo: layunin at diwa ng bumuo ng konstitusyon, hindi batas.

National Territory

  • Sakop ng teritoryo: mga isla, karagatan, seabed, subsoil, at lahat ng konektadong tubig sa pagitan ng mga isla.
  • Hindi kasama ang foreign colonies at territories ng ibang bansa.

Declaration of Principles

  • Democratic at republican state: representative ang government.
  • Civilian authority (President) ang pinakamataas kahit may gulo o gera.
  • Separation ng church and state.
  • Independent foreign policy at no nuclear weapons sa Pilipinas.

Bill of Rights (Pinaka-mahalaga)

  • Right to due process at equal protection.
  • Warrant of arrest at search warrant kailangan, maliban sa warrantless arrest (in flagrante delicto, hot pursuit, escapee)
  • Only the judge ang nag-iisyu ng warrant.
  • Right to privacy; ebidensya na kinuha ng iligal ay hindi admissible.
  • Freedom of speech, press, religion, assembly, at petition.
  • Liberty of abode at travel (may exception pag public safety).
  • Right to information mula sa gobyerno.
  • Right to form unions at mag-strike.
  • Power of eminent domain: government may kunin ang property for public use, dapat may bayad.
  • Right to legal assistance (PAO).
  • Miranda Rights: karapatang manahimik, magkaroon ng abogado, at hindi puwersahin umamin.
  • Right to bail (may exceptions sa grave offenses).
  • Presumption of innocence.
  • Walang kulong sa utang; walang double jeopardy; ex post facto at bill of attainder bawal.

Citizenship at Suffrage

  • Citizen ka kung ikaw/nanay/tatay mo ay Pilipino noong 1987 o naturalized.
  • Juice sanguinis: dugo, hindi lugar ng kapanganakan.
  • Voting: 18 yrs old, 1 year resident sa Pinas, 6 months sa lugar na pagbobotohan.

Three Branches of Government

  • Legislative: gumagawa ng batas (Senate at House of Representatives).
    • Senate: 24 members, 6 years/term, 2 consecutive terms max, national ang botohan.
    • House of Representatives: >250 members, 3 years/term, 3 consecutive terms max, by district/party-list.
    • Kongreso lang ang pwedeng magdeklara ng gera.
    • President may veto power; Congress pwedeng i-override.
  • Executive: nagpapatupad ng batas (President at Vice President).
    • President: natural born, 40 yrs old, 10 years resident.
    • VP: same qualifications as President; pwedeng i-appoint sa Cabinet.
    • Commander-in-chief ang President; emergency powers up to 60 days, report sa Kongreso within 48hrs.
  • Judiciary: nag-iinterpret ng batas.
    • Supreme Court: 1 Chief Justice at 14 Associate Justices.
    • Justice: natural born, 40 yrs old, 15 yrs judge/practicing lawyer, stay until retirement age.

Constitutional Commissions

  • Civil Service Commission: HR ng gobyerno, code of conduct.
  • Commission on Elections (COMELEC): sa patakaran ng eleksyon.
  • Commission on Audit: Nagbabantay sa pera ng gobyerno.

Impeachment at Special Courts

  • Impeachable officials: President, VP, Supreme Court Justices, Constitutional Commission members, Ombudsman.
  • House of Representatives ang nagsasampa; Senate ang humuhusga.
  • Sandiganbayan: korte sa kasong graft/corruption; Ombudsman ang nagaakusa.

Key Terms & Definitions

  • Police Power — kapangyarihang kunin o limitahan ang kalayaan/ari-arian para sa public welfare.
  • Eminent Domain — kapangyarihang kunin ang pribadong ari-arian para sa pampublikong gamit, may just compensation.
  • Taxation — kapangyarihang maningil ng buwis sa mamamayan.
  • Due Process — tamang proseso bago kunin ang karapatan ng tao.
  • Double Jeopardy — hindi pwede dalawang beses kasuhan sa parehong krimen.
  • Ex post facto law — hindi pwede gawing krimen ang nakaraan bago ang batas.
  • Bill of Attainder — batas na nagpaparusa nang walang due process.

Action Items / Next Steps

  • Panoorin at balikan ang free review videos at YouTube (esp. mapping, CJ System).
  • Sagutan ang free exam para sa scholarship (tingnan sa Telegram group).
  • Magbasa at aralin ang libreng general information book na ipapamahagi.
  • Mag-message sa PT Mentoring page kung sasali sa final coaching/promo (PTFC code).

Full transcript