Overview
Wykład omawia ruch obiegowy Ziemi wokół Słońca i jego wpływ na rachubę czasu oraz cykliczne zmiany pór roku wynikające z nachylenia osi Ziemi.
Ruch obiegowy Ziemi
- Ziemia obiega Słońce w czasie 365 dni, 5 godzin, 48 minut i 46,5 sekundy.
- Rok kalendarzowy ma 365 dni, by uprościć rachubę czasu.
- Wyrównanie różnic czasu zapewniają lata przestępne, czyli rok dłuższy o 1 dzień co 4 lata.
- Kalendarz gregoriański nie przewiduje lat przestępnych dla lat zakończonych na pełne setki, niepodzielnych przez 400.
Pory roku i nachylenie osi Ziemi
- Zmiana pór roku wynika z nachylenia osi Ziemi (66°33') względem płaszczyzny orbity.
- Promienie słoneczne padają prostopadle na równik, ogrzewając go mocniej niż bieguny.
- Wiosna i jesień zaczynają się w dni równonocy (21 marca, 23 września); dzień i noc trwają wtedy równo po 12 godzin.
- Lato na półkuli północnej zaczyna się podczas przesilenia letniego (22 czerwca); dzień jest najdłuższy na północy i najkrótszy na południu.
- Zimą (22 grudnia) dzień jest najkrótszy na północy, a najdłuższy na południu.
Zjawiska astronomiczne związane z oświetleniem Ziemi
- Słońce góruje w zenicie nad określonymi równoleżnikami: zwrotnikiem Raka (lato), równikiem (równonoc), zwrotnikiem Koziorożca (zima).
- Dzień i noc polarna występują w strefach wokół biegunów; najdłużej trwają na samych biegunach (po pół roku).
- Na równiku dzień i noc są zawsze równe i trwają po 12 godzin.
Wpływ ruchu Ziemi na warunki życia
- Zmienne nachylenie osi i ruch Ziemi są podstawowymi czynnikami regulującymi klimat i cykl życia na Ziemi.
- Obserwacje nieba pozwoliły ludziom mierzyć czas i przewidywać zmiany pór roku, zanim poznali przyczyny tych zjawisk.
Key Terms & Definitions
- Ruch obiegowy — ruch Ziemi wokół Słońca.
- Lata przestępne — lata wydłużone o jeden dzień dla wyrównania różnicy między rokiem kalendarzowym a astronomicznym.
- Przesilenie — moment, gdy dzień lub noc są najdłuższe w roku.
- Równonoc — dzień, gdy dzień i noc mają tę samą długość (12 godzin).
- Zenit — punkt na niebie dokładnie nad głową obserwatora.
- Dzień/noc polarna — okresy, gdy Słońce nie zachodzi lub nie wschodzi przez ponad 24 godziny.
Action Items / Next Steps
- Przygotować się do lekcji o wnętrzu Ziemi (zapowiedziane w kolejnym filmie).