Türkçe Dersi Notları

Dersin Başlangıcı

• Öğretmen: Kadir Gümüş
• Hedef: Türkçe dersinden 4'te 40 yapmak
• Instagram: Kadir Gümüş Office

İlk Konu: Ses Bilgisi

• Ünlülerin Tanımı
  • Kalın Ünlüler: a, ı, o, u
  • İnce Ünlüler: e, i, ö, ü
• Ünlü Uyumu
  • Büyük ünlü uyumu
  • Küçük ünlü uyumu

Ünlü Türemesi

• Ünlü türemesi: Bir ünlünün diğer bir ünlüyü oluşturması
• Örnekler:
  • "biricik" ➔ "biricik"
  • "azcık" ➔ "azcık"
• Yanlış Bilinenler:
  • Fiillere küçültme eki gelmez; sadece isimlere gelir.
  • Örnek: "öpmek" ➔ "öpüş" (fiil isme dönüşüm)

Pekiştirme

• Pekiştirme Kuralı:
  • İlk ünlüyü yaz ve ardından sözcüğü yaz.
  • Örnekler:
    • "mavi" ➔ "masmavi"
    • "sarı" ➔ "sapsarı"

Ünlü Düşmesi

• Ünlü düşmesi:
  • Çekim ekleri geldiğinde veya yapım ekleri geldiğinde meydana gelir.
• Örnekler:
  • "beyin" ➔ "beyni"
  • "karın" ➔ "karnı"

Ünlü Aşınması

• İki ünlü yan yana geldiğinde biri düşebilir.
• Örnek:
  • "kahvaltı" ➔ "kahvaltı"

Ses Olayları

• Ünlü daralması:
  • Geniş ünlülerin daralması
  • Örnek:
    • "yaşamak" ➔ "yaşadı"
• Kökte ünlü değişimi:
  • Bir ünlünün diğerine dönüşmesi
  • Örnek:
    • "sen" ➔ "sana"

Deyim ve Hikaye

• Deyim: "Cemazi evvelini bilmek"
  • Anlamı: Geçmişteki kötü durumları bilmek
  • Hikaye:
    • Geçmişte devlet dairelerinde evrakların olduğu torbalar olurdu.
    • Torbanın üzerine "cemazi evvel" yazar ve zamanla bu deyim kullanılır hale gelir.

Sonuç

• Notlar:
  • Her konuyu dikkatle takip edin
  • Ünlü düşmesi, türemesi gibi ses olayları üzerinde durulacak
• Ödev: Ses bilgisiyle ilgili sorular ve etkinlikler.

---

• Dikkat edilmesi gereken noktalar ve yanlış bilinen şeyler üzerinde duruldu.
• Öğrencilerin bu bilgileri göz önünde bulundurarak çalışma yapmaları önerildi.