Arkadaşlar merhaba. Hocam siz de dersleri bu şekilde işleyin. Özel ders gibi oluyor.
Daha iyi anlıyoruz dediniz. Ben de sizi kırmadım ve bundan sonra derslerimizi bu şekilde işliyoruz. Bu dersimizde sözcük türleri nedir? Ve farkları nelerdir? Kısaca buna göz atacağız.
Öncelikle bir obje üzerinden sözcük türlerinin neler olduğuna bir göz atalım. Bu bir silgi arkadaşlar. İsim olarak bu objenin ismi nedir?
Silgi. Demek ki isim ad dediğimiz zaman bir maddenin, bir varlığın ismi olması gerekiyor. Bahsettiğimiz şeyin.
Sıfat nedir peki? Sıfat bu objenin özellikleri demektir. Yani sıfat özellik nitelik demektir.
Nedir bunun özellikleri? Bakalım sarı olduğunu söyleyebiliriz. Sevimli olduğunu söyleyebiliriz. Küçük olduğunu söyleyebiliriz.
Yani sarı silgi, sevimli silgi, küçük silgi ya da bir silgi ya da bunlarla birlikte dört silgi diyebiliriz. İşte bunların hepsi nedir? Bunun, bu ismin özellikleri yani sıfatlarıdır. Zamir olarak söylememiz gerekirse bunun ismini söylemeyeceğiz.
Eğer bir isim ortadan kalkarsa, Ve bunun yerine başka bir kelime kullanılırsa, onu işaret etmek için ya da ondan bahsetmek için başka bir kelime kullanılırsa, o zaman bu zamir olur. Biz silgi demezsek, silgiyi yani bu objenin ismini cümlede kullanmazsak, bunun yerine bu ya da şu dersek, işte o zaman zamir olur. Hepsini birlikte kastederek bunlar...
Onlar, şunlar diyebiliriz. Ama dikkat ettiyseniz kesinlikle bu maddelerin isimlerini kullanmadık. Yani silgi kelimesini cümlede kullanmazsak, eğer onun yerine başka kelimeler koyarsak zamir oldu.
Eylem olması için ise bir hareket gereklidir. Yani eğer yapabiliyorsak bu maddeyle bir şey yapmamız örneğin. Bununla yapabiliriz.
Silmek eylemini gerçekleştirebiliriz. Demek ki eğer bunu... Eylem olarak kullanırsak silmek olacaktır.
Peki zarf nedir? Zarf da eylemin özelliğini gösterir. Mesela bu silgi güzel siliyor mu? Kötü mü siliyor? Temiz mi siliyor?
Hızlı mı siliyor? Yavaş mı siliyor? İşte bunlar zarfı gösterir.
Örneğin biz diyelim ki bu silgi güzel siliyor. Bakın eylemin özelliği zarfı verdi. Burada zamir ve sıfat farkını görelim.
Bu nedir? Bir ev. Ne dedik? İsim olarak, ad olarak o maddenin, o varlığın ismi olmalı dedik. Demek ki ev, isim.
Şimdi, bu ev bizim dersek, evin öncesinde bir sıfat kullanmış olduk. Sıfatın olabilmesi için ismin olması şarttır. Yani ismin olmadığı yerde sıfat zaten olmaz.
Bu ev. Bakın ismi belirtti. Bu ev dediğimiz zaman bu sıfatı oldu.
Peki bu varlığın ismini kullanmasak, yani ismi cümlede kullanmasak, onun yerine sadece işaret ederek bu dersek ne olur? İşte o zaman zamir olur. Aynı şekilde sorularda da aynı arkadaşlar.
Bazen sorularda zorlanıyorsunuz ama aynı. Hangi ev sizin? Bakın yine dikkat edin. Buradaki ev ismini belirtti, niteledi bu kelime.
Burada ise yine ismi kullanmadık. Yani bu varlığın ismini kullanmadık. Onu sadece tek bir kelimeyle yani onun ismini söylemeden belirttik.
Hangisi sizin hatta ne olduğu bile belli değil. Yani burada arabadan da bahsediyor olabilir. Başka bir şeyden de bahsediyor olabilir.
İşte bu durumda bu da zamir olur. Evet şimdi zarf ve Sıfatın farkına bakalım. Yanımızdan hızlı bir araba geçti. Bakın, hızlı bir araba. Araba, bu varlığın ismi demiştik.
Yani isim. Bir varlığın, bir maddenin ismi ise isimdir. Şimdi bu ikisi, arabanın özellikleri.
Bakın, dikkat edin. Bir kelimesi de arabaya ait. Hızlı olma özelliği de arabaya ait. Hızlı araba, bir araba. Yani her ikisi de...
Sıfattır bunların. Şimdi buraya bakalım. Hızlı konuşuyorsun.
Anlayamıyorum. Burada hızlının önünde... Aynı kelime bakın. Hızlı kelimesinin önünde ne var? Bir eylem yani fiil var.
Eğer fiili niteliyorsa zarftır, ismi niteliyorsa sıfattır. Son olarak kafanızı çoğunlukla karıştıran sıfat ve zarf farkına bakalım. Son zamanlarda çok kitap okudum ve çok güzel bir kitap okudum dedik. Kitap bu. Maddenin ismi varlığın yani bir varlığın ismi onu görmenize de gerek yok.
Bir varlığın bir maddenin ismi ise isim ise addır yani isimdir dedik. Şimdi burada çok olma özelliği kitaba mı ait? Yani birden fazla kitap mı varmış? Çok kitap mı demek istiyor? Evet çok olma özelliği direkt olarak kitaba ait.
O zaman bu sıfattır. Peki burada çok güzel bir kitap okudum. Şimdi bunu inceleyelim.
Kitap yine isim. Bir kitap okumuşum değil mi? Güzel bir kitap okumuşum. Şimdi güzel ve bir kelimeleri zaten isme ait olduğu için sıfat oldular.
Peki burada çok kelimesi kitaba mı ait? Yani ben çok kitap mı okudum? Hayır.
Bir kitap okuduğumu zaten söyledim. Güzel bir kitap okumuşum ben değil mi? O zaman burada çok olma özelliği güzel kelimesine ait.
Yani sıfatın bir özelliğini belirtiyorsa işte bu da zarftır. Bir sonraki dersimizde görüşmek üzere arkadaşlar. Bu arada fulyahoca.com'u ziyaret etmeyi unutmayın.
Sınav öncesi kısa notlar, pdf'ler, konu anlatımları... Herşeyfulihoca.com'da kanalımın topluluk kısmından da paylaşıyorum sürekli. Oradan da takip edebilirsiniz.
Görüşmek üzere.