馃嚨馃嚤

Rola pa艅stwa i demokracji w Polsce

Feb 6, 2025

Polska jako pa艅stwo demokratyczne

Wprowadzenie

  • Tematyka lekcji: pa艅stwo i demokracja.
  • Cele:
    • Zrozumienie poj臋cia pa艅stwa.
    • Poznanie cech i funkcji pa艅stwa.
    • Om贸wienie rodzaj贸w ustroj贸w politycznych.
    • R贸偶nice mi臋dzy demokracj膮, autorytaryzmem, a totalitaryzmem.
    • Rodzaje demokracji.

Pa艅stwo i nar贸d

Definicje

  • Pa艅stwo: Organizacja spo艂ecze艅stwa z okre艣lonym terytorium i w艂adz膮.
    • Umo偶liwia utrwalanie to偶samo艣ci narodowej i rozw贸j ekonomiczny.
    • Zapewnia ochron臋 obywatelom.
  • Nar贸d: Zbiorowo艣膰 ludzi z艂膮czona wsp贸lnym pochodzeniem, tradycj膮, kultur膮 i j臋zykiem.

Rodzaje pa艅stw

  • Jednolite narodowo: Zamieszkiwane przez jeden nar贸d (np. Polska).
  • Wielonarodowe: Zamieszkiwane przez wiele narod贸w.

Cechy i funkcje pa艅stwa

Cechy

  • W艂adza: Kierowanie i kontrola nad lud藕mi.
  • Terytorium: Wyznaczone granicami l膮dowymi, powietrznymi, wodnymi.
  • Suwerenno艣膰: Niezale偶no艣膰 wewn臋trzna i zewn臋trzna.
  • Przymusowo艣膰: 艢rodki przymusu, np. podatki, policja, wojsko.

Funkcje

  • Zewn臋trzne: Kontakty mi臋dzynarodowe, ochrona granic.
  • Wewn臋trzne:
    • Prawodawcza: ustanawianie prawa.
    • Administracyjna: funkcjonowanie urz臋d贸w.
    • Porz膮dkowa: utrzymanie bezpiecze艅stwa.
    • Kulturalno-o艣wiatowa: wspomaganie kultury i edukacji.
    • Socjalna: pomoc potrzebuj膮cym.
    • Gospodarcza: rozw贸j ekonomiczny.

Ustroje polityczne

Demokracja

  • Pochodzenie: Staro偶ytna Grecja i Rzym.
  • Charakterystyka:
    • Udzia艂 obywateli w rz膮dzeniu.
    • Wyb贸r w艂adzy przez spo艂ecze艅stwo (np. partie polityczne).
    • Wolno艣膰 s艂owa i brak pa艅stwowej ideologii.

Autorytaryzm

  • Charakterystyka:
    • W艂adza w r臋kach przyw贸dcy i jego otoczenia.
    • Cenzura i ograniczona wolno艣膰 obywateli.
    • Stosowanie si艂 wojskowych i policji.

Totalitaryzm

  • Charakterystyka:
    • Ca艂kowite podporz膮dkowanie jednostki pa艅stwu.
    • Kontrola wszystkich dziedzin 偶ycia.
    • Brak wolno艣ci s艂owa i obowi膮zkowa ideologia.

Rodzaje demokracji

  • Po艣rednia: Decyzje przez przedstawicieli (np. pos艂owie).
  • Bezpo艣rednia: Decyzje przez obywateli (np. referendum).

Demokracja w Polsce

  • Forma: Republika z konstytucyjn膮 demokracj膮.
  • Konstytucja:
    • Artyku艂 5: Ochrona terytorium, praw obywateli.
    • Artyku艂 7: Organy w艂adzy dzia艂aj膮 zgodnie z prawem.
    • Artyku艂 4: W艂adza narodu przez przedstawicieli lub bezpo艣rednio.
    • Artyku艂 62: Prawa wyborcze dla obywateli od 18 roku 偶ycia.

Podsumowanie

  • Lekcja dotyczy艂a roli pa艅stwa i demokracji w Polsce.
  • Poruszono r贸偶nice mi臋dzy r贸偶nymi ustrojami politycznymi oraz funkcjonowanie demokracji w polskim systemie prawnym.

Dzi臋kuj臋 za uwag臋.

Full transcript