Ssaki
Wprowadzenie
- Ssaki są rozpowszechnione na całym świecie.
- Człowiek jest najbardziej rozpowszechnionym ssakiem.
- Ssaki opanowały wszystkie środowiska: powietrze, wodę, ziemię, podziemie.
Cechy charakteryzujące ssaki
-
Karmienie młodych mlekiem
- Mleko produkowane przez gruczoły matki.
-
Budowa ciała
- Cztery kończyny.
- Włosy pełnią funkcję izolacyjną (utrzymanie ciepła).
- Wibrysy - włosy czuciowe, pomocne w orientacji.
- Obecność licznych gruczołów (np. potowych).
- Dwa rodzaje uzębienia: mleczne i stałe.
-
Oddychanie i termoregulacja
- Oddychanie płucami.
- Stałocieplne - utrzymują stałą temperaturę ciała.
- Wysokie zapotrzebowanie na energię (pokarm).
-
Rozmnażanie
- Przeważnie żyworodne.
- Rozwój zarodka w macicy.
- Obecność łożyska w większości ssaków.
- Opieka nad potomstwem po narodzinach.
Przystosowania ssaków
- Życie w różnych środowiskach: ląd, woda, powietrze.
- Przykłady: wieloryby w oceanach, orangutany na drzewach.
Ciekawostki
- Torbacze: młode rozwijają się w torbach skóry.
- Dziobaki i kolczatka składają jaja, ale karmią młode mlekiem.
- Wieloryby i delfiny to morskie ssaki, które rodzą się pod wodą.
Ssaki w Polsce
-
Typy ssaków w Polsce
- Owadożerne, np. kret.
- Nietoperze (25 gatunków).
- Gryzonie: bobry, nornice, myszy.
- Kopytne: dzik, jeleń, sarna.
- Drapieżniki: lisy, kuny, rzadko wilki i niedźwiedzie.
-
Specjalne przypadki
- Na wybrzeżach pojawiają się foki.
- Morświny w Bałtyku - podobne do delfinów.
Podsumowanie
- Ssaki są różnorodne, karmią młode mlekiem i opanowały wiele środowisk.
- Są stałocieplne, żyworodne, z łożyskiem.
Praca domowa
- Zadanie polega na zebraniu informacji o ssakach w okolicy i przygotowaniu plakatu lub referatu.
Słownik pojęć
- Gruczoł: wytwór produkujący substancje, np. mleko.
- Łożysko: narząd wymiany substancji matka-potomek.
- Stałocieplność: zdolność do utrzymania stałej temperatury ciała.
- Torbacze: ssaki z torbą dla młodych.
- Żyworodność: rozwój zarodka w organizmie matki.
Tymi notatkami można zrozumieć kluczowe cechy i różnorodność ssaków, z zamiarem dalszego zgłębiania ich adaptacji i rozmieszczenia w różnych ekosystemach.