Układ Krążenia - Świat pod Lupą

Wprowadzenie

• Układ krążenia porównywany do sieci dróg, autostrad lub instalacji centralnego ogrzewania.
• Serce jako pompa ssąco-tłocząca.

Naczynia krwionośne

• Krew to tkanka płynna.
• Układ krwionośny człowieka jest zamkniętym systemem naczyń.
• Krew transportuje składniki odżywcze i gazy oddechowe.

Nauczysz się

• Związek budowy narządów układu krążenia z funkcjami jakie pełnią.
• Budowa i cykl pracy serca.
• Budowa i funkcje tętnic, żył i naczyń włosowatych.
• Przepływ krwi w krwiobiegu dużym i małym.
• Pomiar tętna i jego porównanie do wyników dla osób zdrowych.

1. Budowa Serca

• Układ krążenia: zamknięty system z sercem i naczyniami krwionośnymi.
• Serce w kształcie stożka, wielkości zaciśniętej pięści, położone za mostkiem.
• Składa się z 4 jam: 2 przedsionków i 2 komór, między którymi są przegrody.
• Komory mają grubsze ściany niż przedsionki, bo tłoczą krew dalej.
• Przedsionki odbierają krew z żył, komory ją wypompowują przez tętnice.
• Zastawki między przedsionkami a komorami i przy wyjściu naczyń zapobiegają cofaniu się krwi.

Polecenie 1

• Lewa komora ma grubszą ścianę niż prawa z powodu konieczności pompowania krwi na większą odległość w ciele.

2. Praca Serca

• Serce pracuje nieprzerwanie, pompując krew do narządów.
• Rytm serca: skurcze przedsionków i komór, pauzy.
• Normalne tętno: 60-80 razy na minutę, ciśnienie krwi: skurczowe 120 mm Hg, rozkurczowe 80 mm Hg.
• Ciśnienie mierzone w spoczynku.
• Serce zaopatruje się w tlen dzięki własnym naczyniom wieńcowym.
• Praca serca nie podlega naszej woli, posiada naturalny rozrusznik.

Obserwacja 1

• Osłuchiwanie serca przy użyciu stetoskopu.
• Polecenie 2: Lekarz nakazuje nie oddychać, aby lepiej usłyszeć serce.

3. Budowa Naczyń Krwionośnych

• Trzy rodzaje naczyń krwionośnych: tętnice, żyły, i naczynia włosowate.
• Tętnice mają grube ściany, bo transportują krew pod wysokim ciśnieniem.
• Żyły mają cieńsze ściany i zastawki zapobiegające cofaniu się krwi.
• Naczynia włosowate zbudowane z jednej warstwy komórek dla łatwej wymiany gazowej.

Polecenie 4

• Wyjaśnienie znaczenia jednowarstwowego nabłonka w naczyniach krwionośnych.

4. Krążenie Krwi w Krwiobiegach

• Dwa obiegi krwi: mały (płucny) i duży.
• W małym obiegu krew jest transportowana z prawej komory do płuc, gdzie następuje wymiana gazowa.
• W dużym obiegu krew z lewego przedsionka jest pompowana do ciała przez aortę.
• Czas przepływu krwi przez cały układ wynosi 22-28 sekund.

Polecenie 5

• Ocena prawdziwości stwierdzenia o przewodzeniu krwi natlenionej przez tętnice.

Podsumowanie

• Układ krążenia składa się z serca, tętnic, żył, i naczyń włosowatych.
• Serce wymusza ruch krwi, podzielone na cztery jamy, z zastawkami kierującymi przepływ krwi.
• Tętnice transportują krew z serca, żyły do serca, naczynia włosowate uczestniczą w wymianie gazowej.

Słowniczek

• Aorta: największa tętnica organizmu.
• Ciśnienie skurczowe i rozkurczowe: wartości ciśnienia krwi w tętnicach.
• Tętno: puls odzwierciedlający skurcze serca.
• Zastawki: błoniaste fałdy zapobiegające cofaniu się krwi.

Zadania

• Ćwiczenia z prawdziwości stwierdzeń dotyczących układu krążenia i funkcjonowania serca.