Regeling en Homeostase

Leerdoelen

• Beschrijven hoe regelkringen bijdragen aan het handhaven van homeostase bij de mens.
• Begrip van normwaarden, positieve en negatieve terugkoppeling.
• Onderscheid maken tussen het inwendige en uitwendige milieu van het lichaam.

Homeostase

• Definitie: In stand houden van dynamisch evenwicht in het inwendig milieu van een organisme.
  • Grieks: homoios (gelijk) + stasis (toestand)
• Voorbeeld:
  • Regeling glucoseconcentratie in bloed.
  • Tijdens slaap wordt glucose toegevoegd aan bloed om constant te blijven.
• Gehandhaafd door samenwerking zenuwstelsel en hormoonstelsel.

Inwendig en Uitwendig Milieu

• Inwendig Milieu:
  • Bloed, weefselvloeistof, cellen niet in contact met buitenwereld.
• Uitwendig Milieu:
  • Inhoud van darmen, longen, vagina, baarmoeder.
  • Pas in bloed/weefselvloeistof na opname hoort het bij inwendige milieu.

Regelkringen

• Voorbeeld: Thermostaat in huis vergelijkbaar met lichaamstemperatuurregeling.
• Werking van Regelkring:
  • Receptoren (zintuigen)
  • Conductoren (zenuwen)
  • Controlecentrum (hersenen)
  • Effectors (spieren, klieren)
• Proces:
  • Koud lichaam: zintuigen -> zenuwen -> hersenen -> reactie (bijv. rillen, bloedvaten vernauwen).

Normwaarden en Terugkoppeling

• Normwaarden:
  • Actie wordt ondernomen als waarden boven/onder bepaalde normwaarden komen.
  • Lichaamstemperatuur, glucosegehalte, zuurstofconcentratie rondom normwaarde.
• Negatieve Terugkoppeling:
  • Toename van iets zorgt voor remming, voorkomt extreme waarden.
• Positieve Terugkoppeling:
  • Toename van iets zorgt voor stimulering.
  • Voorbeelden:
    • Bevalling: Oxytocine zorgt voor meer weeën.
    • Slappe lach: Meer gelukstofjes zorgen voor versterking van het proces.

Aanbevolen Bronnen

• Youtube-kanaal 'Biologie met Joost'
• Youtube-kanaal voor chemie en biologie.