Elektromagnetisme en Elektriciteit

Basisstructuur van Atomen

• Atomen bestaan uit:
  • Atoomkern: positief geladen
  • Elektronen: negatief geladen
• Elektrisch neutraal: evenveel positieve als negatieve lading

Statische Elektriciteit

• Ontstaat door wrijving tussen twee voorwerpen
  • Elektronen springen over naar ander voorwerp
  • Ene voorwerp wordt negatief, het andere positief geladen
• Elektrische spanning:
  • Tegensteld geladen voorwerpen staan onder spanning
  • Spanning levert energie voor apparaten
  • Gemeten met een spanningsmeter (voltmeter)

Geleiders en Isolatoren

• Geleiders: stoffen waar elektronen makkelijk door stromen
• Isolatoren: stoffen waar elektronen niet of moeilijk door stromen

Elektrische Stroom

• Constant stroom vereist:
  • Spanningsbron
  • Gesloten stroomkring
• Schakelaar: verbreekt stroomkring (open stroomkring)
• Elektronenstroom: van negatieve naar positieve pool
• Stroomsterkte:
  • Aantal elektronen per seconde door draad
  • Afhankelijk van spanning
  • Gemeten met stroommeter (amperemeter)

Elektrische Schakelingen

• Schakeling: stroomkring met meerdere onderdelen
• Schakelschema's met symbolen
• Soorten schakelingen:
  • Serieschakeling
    • Stroomsterkte is overal gelijk
    • Onderbreking stopt de stroom
    • Spanning verdeelt zich over onderdelen
  • Parallelschakeling
    • Spanning over elk deel gelijk aan bronspanning
    • Onderbreking stopt niet de stroom door andere delen
    • Stroomsterkte verdeelt zich over onderdelen

Elektrische Energie

• Spanningsbron levert elektrische energie
• Energiebronnen:
  • Elektriciteitscentrale (kolen, gas, kernenergie)
  • Duurzame energie (zonnepanelen, windmolens)
• Hoogspanningsgeleiders transporteren energie
• Vermogen: energiegebruik per seconde
  • Gemeten in joule
  • Vaak aangegeven op typeplaatje

Elektriciteit en Veiligheid

• Hoge spanning/stroomsterkte is gevaarlijk
• Voorzieningen in de meterkast:
  • Hoofdkabel: stroom binnenkomst
  • kWh-meter: stroommeting
  • Hoofdschakelaar: stroom uitschakelen
  • Hoofdgroepen met aardlekschakelaars
  • Zekeringen voor overbelasting en kortsluiting
• Aardlekschakelaar: uitschakeling bij stroomlek van >30 mA
• Zekering: onderbreekt bij >16A stroom
• Randaarde op metalen apparaten: voorkomt schokken
• Dubbele isolatie van draden en apparaten: voorkomt schokken
  • Binnen- en buitenkant isolerend
• Overbelasting: teveel apparaten op een groep
• Kortsluiting: door beschadigde snoer

Dit zijn de belangrijkste punten en concepten van de presentatie over elektriciteit en veiligheid rond elektrische installaties. Begrip van elektrische termen en veiligheidsmaatregelen is essentieel voor het veilig omgaan met elektriciteit.