Szkarłupnie - fascynujące bezkręgowce
Wprowadzenie
- Szkarłupnie to grupa bezkręgowców o około 6000 znanych gatunkach.
- Żyją wyłącznie w morzach i oceanach o pełnym zasoleniu.
- W Bałtyku występuje jeden gatunek rozgwiazdy.
Systematyka
- Szkarłupnie należą do zwierząt wtóroustych, podobnie jak strunowce.
- Do strunowców należą ssaki, gady, ryby, płazy.
- Główne grupy szkarłupni:
- Liliowce
- Rozgwiazdy
- Wężowidła
- Strzykwy
- Jeżowce
Cechy charakterystyczne
- Symetria pięciopromienna: wtórna symetria ciała.
- Larwy mają symetrię dwuboczną.
- Układ wodny (ambulakralny):
- Funkcje: lokomotoryczna, wymiana gazowa, wydalnicza, zmysłowa, pokarmowa.
- Posiadają nóżki wodne z przyssawkami.
- Woda morska krąży w układzie.
- Szkielet z wapiennych płytek:
- Zrośnięte u jeżowców, rozdzielone u rozgwiazd.
- Układ krwionośny: otwarty, brak serca.
- Płyn krążący podobny do limfy.
- Układ nerwowy: brak mózgu, pierścień nerwowy.
- Rozmnażanie: płciowe i bezpłciowe, zdolność do regeneracji.
Grupy szkarłupni
Liliowce
- Najbardziej pierwotne, przypominają rośliny.
- Otwór gębowy od góry, filtrują pokarm.
Rozgwiazdy
- Strona gębowa na spodzie, drapieżne.
- Polują na skorupiaki, mięczaki.
- Potrafią wywalać żołądek na zewnątrz.
Wężowidła
- Podobne do rozgwiazd, bardziej wężowe.
- Brak otworu odbytowego.
Jeżowce
- Kuliste z kolcami, posiadają latarnię Arystotelesa.
- Przemieszczają się na kolcach i nóżkach.
Strzykwy
- Ogórki morskie, miękkie ciało.
- W sytuacji zagrożenia wystrzykują wnętrzności.
Podsumowanie
- Szkarłupnie wyróżniają się wieloma unikalnymi cechami.
- Ich różnorodność i zdolności regeneracyjne są fascynujące.
Dzięki za uwagę i do zobaczenia w następnym odcinku, w którym przejdziemy do omówienia kręgowców! Specjalne podziękowania dla wspierających kanał.