Overview
Tinalakay sa aralin ang pagkakaiba ng tao, hayop, at halaman, at ang natatanging kakayahan ng tao na mag-isip, magpasya at kumilos batay sa katotohanan at kabutihan.
Balik-Aral: Pagkakaiba ng Tao, Hayop, at Halaman
- Ang tao ay natatangi dahil sa kakayahang mag-isip, magpasya, at kumilos ng may layunin.
- Pareho ang tao at hayop na may mata at kakayahang makakita, pero tao lang ang tunay na nakakaunawa at sumusunod sa mga senyas.
Kalikasan ng Tao
- May dalawang kalikasan ang tao: material (pisikal) at spiritual (espiritwal).
- Sa material na kalikasan: kasama ang panlabas na pandama, panloob na pandama, at emosyon.
- Sa spiritual na kalikasan: kasama ang isip (intellect) at kilos loob (will).
Panlabas at Panloob na Pandama
- Panlabas na pandama: paningin, pangamoy, panlasa, pandinig, at pandamdam.
- Nagbibigay ng direktang ugnayan sa realidad ang panlabas na pandama.
- Panloob na pandama: kamalayan, memoria, imahinasyon, at instinct.
- Kamalayan: kaalaman at pag-unawa sa paligid.
- Memoria: kakayahang alalahanin ang nakaraan.
- Imahinasyon: paglikha ng larawan o ideya sa isip.
- Instinct: agad na pagtugon nang hindi nag-iisip.
Isip at Kilos Loob
- Isip: kakayahang magmuni, umunawa, maghanap ng kaalaman, at alamin ang tama/mali.
- Kilos loob: kakayahang pumili, gumawa, at panindigan ang desisyon.
- Ginagamit ang isip at kilos loob sa paggawa ng mabuti para sa sarili at kapwa.
Pagsusulit at Pagwawasto
- Ang tao ay may likas na kaalaman sa mabuti at masama.
- Hindi lamang pisikal na anyo ang pagkakaiba ng tao sa ibang nilikha.
- Kamalayan ang nagbibigay ng malay sa pandama, hindi memoria.
- Ang isip ay layong kumuha ng buod ng karanasan at bigyan ito ng kahulugan.
- Panlabas na pandama ang paningin, pandinig, pangamoy, panlasa, at pandamdam.
Key Terms & Definitions
- Material na Kalikasan — pisikal na aspeto ng tao tulad ng pandama at emosyon.
- Spiritual na Kalikasan — aspeto ng tao na tumutukoy sa isip at kilos loob.
- Panlabas na Pandama — paningin, pangamoy, panlasa, pandinig, at pandamdam.
- Panloob na Pandama — kamalayan, memoria, imahinasyon, at instinct.
- Isip (Intellect) — kakayahan ng tao na mag-isip, magnilay, at magpasya.
- Kilos Loob (Will) — kakayahan ng tao na pumili at isakatuparan ang desisyon.
Action Items / Next Steps
- Sagutan ang gawain: "Ang aking gampanin" tungkol sa tungkulin sa pamilya, paaralan, at pamayanan gamit ang isip at kilos loob.
- Ibahagi ang natutunan sa iba upang mapalaganap ang matalinong pag-iisip at makataong pagkilos.