🗡️

Mga Pag-aalsa at Gomburza sa Kasaysayan

Oct 13, 2024

Mga Pag-aalsa Bago ang 1872

Pag-aalsa Laban sa Kolonyalismong Kastila

  • Ilang mga pag-aalsa tulad ng Gabriela Silang, Palaris Revolt, Tamdut Revolt.
  • Hindi sabay-sabay kaya hindi nagtagumpay.

Relihiyosong Aspeto ng Pag-aalsa

  • Mga unang Pilipino, tulad nina Bangkaw, Sumuroy, at Tapar, ay may relisyosong oryentasyon.
  • Hermano Pule, Cofradia de San Jose sa Tayabas, 1841.
    • Na-persecute ng mga praile.
    • Hermano Pule pinugutan.
    • Tayabas Regiment nag-alsa bilang tugon.

Sekularisasyon at mga Pagbabago

Pedro Pelaez at ang Sekularisasyon

  • Isa sa mga pinuno ng inisyatibang sekularisasyon.
  • Nag-iwan ng impluwensya sa mga susunod na pari.

Pagbabago sa Pamahalaang Espanyol

  • Glorious Revolution ng Espanya, 1868.
  • Carlos Maria de la Torre: Liberal na Gobernador-Heneral.
    • Nagtangkang makuha ang loob ng mga tao.
  • Rafael de Izquierdo: Strikto, konserbatibo.

Liberalismo sa Europa

  • Abolition ng Galleon Trade.
  • Pagbubukas ng Pilipinas sa pandaigdigang kalakalan.
  • Suez Canal, 1869: Mabilis na pagpasok ng mga ideya mula Europa.

Kolonyal na Pamumuno ng mga Praile

Frayle at Mga Sekular na Pari

  • Frayle (Regulars): Dominicans, Augustinians, Recollects, Franciscans, Jesuits.
  • Sekular na Pari: Mga pari na nasa ilalim ng obispo.
  • Tensyon sa pagitan ng regulars at sekulars.
  • Council of Trent: Dapat ang mga regulars ay para sa misyonaryong gawain lamang.

Gomburza at ang Sekularisasyon

Gomburza

  • Mariano Gomez, Jose Burgos, Jacinto Zamora.
  • Iginigiit ang sekularisasyon.
  • Impluwensya sa mga sumunod na henerasyon.

Cavite Mutiny, 1872

  • Enero 20, 1872: Pag-aalsa ng mga sundalo sa Cavite.
  • Sinisi ang Gomburza sa pag-aalsa.
  • Walang sapat na ebidensya laban sa Gomburza.

Pagbitay sa Gomburza

Pagbitay

  • Pebrero 17, 1872: Pagbitay sa pamamagitan ng garote.
  • Mariano Gomez, Jacinto Zamora, Jose Burgos: Pinatay.
  • Maraming nagdasal at nagluksa.

Epekto sa Kasaysayan

  • Inspirasyon para sa mga susunod na henerasyon ng mga rebolusyonaryo.
  • Pagkilala sa kanilang kontribusyon sa nasyonalismo.
  • Pag-angat ng kamalayan sa kalayaan at pagkakaisa ng mga Pilipino.

Konklusyon

  • Ang pagbitay sa Gomburza ay nagbigay daan sa mas malawak na kilusang makabayan.
  • Ang sakripisyo nila ay naging inspirasyon sa propaganda movement at rebolusyon.