Wykład o stawonogach

Wstęp

• Typ zwierząt liczący 1,5 miliona gatunków
• Kurs zoologii na kanale, omówione będą poszczególne podtypy stawonogów
• Łacińska nazwa: artropoda (stawonogi)
• Są kosmopolityczne, występują we wszystkich środowiskach

Główne podtypy stawonogów

• Tchawkowce: wije oraz owady
• Szczękoczułkowce: pajęczaki, staroraki (skrzypłocze)
• Skorupiaki: dzielone na skorupiaki wyższe (rakowce) i niższe (podraczki)

Występowanie i przystosowania

• Zdolność do diapauzy (przetrwanie niekorzystnych warunków)
• Owady jako grupa pierwotnie lądowa
• Dorosłe skorupiaki wytrzymują niskie temperatury

Systematyka i filogeneza

• Heteronomiczna metameria (tagmy)
• Członowane parzyste odnóża
• Obecność szkieletu zewnętrznego
• Mięśnie poprzecznie prążkowane
• Hemocel – jama ciała z hemolimfą
• System otwarty krwionośny
• Linienie i wzrost skokowy

Ogólna budowa ciała

• Ciało podzielone na głowę, tułów i odwłok
• Głowa z akronem
• Tułów z odnóżami tułowiowymi
• Odnóża zbudowane z biodra, krętarza, uda, goleni i stopy

Przekształcenia odnóży

• Odnóża biegowe, pływne, grzebne, chwytne, skoczne

Narządy gębowe

• Żuwaczki, szczęki, czułki
• Specyficzne dla pajęczaków: szczękoczułki i nogogłaszczki

Pokrycie ciała

• Oskórek zbudowany z epikutikuli i prokutikuli
• Funkcje ochronne, chemiczne i mechaniczne
• Barwniki w oskórku i naskórku

Układ nerwowy

• Zwoje mózgowe, obrączka okołoprzełykowa
• Narządy zmysłów: oczy proste i złożone
• Narządy tympanalne i hordotonalne

Układ pokarmowy

• Jelito przednie, środkowe, tylne
• Brak gruczołów wątrobo-trzustkowych u owadów
• Cewki Malpighiego jako struktura wydalnicza

Układ krwionośny

• Układ otwarty z sercem i zatoką okołosercową
• Hemolimfa z hemocyjaniną i hemoglobiną

Układ oddechowy

• Skrzela, płucotchawki, tchawki
• Przetchlinki prowadzące do tracheoli

Układ rozrodczy i rozwój

• Rozdzielnopłciowe, dymorfizm płciowy
• Rozmnażanie płciowe, występuje jajożyworodność
• Rozwój prosty i złożony (przeobrażenie)
  • Przeobrażenie niezupełne (hemimetabolia)
  • Przeobrażenie zupełne (holometabolia)

Zakończenie

• Kolejny wykład o fizjologii roślin
• Zaproszenie na Facebooka i Instagram