Transcript for:
İklim Bilgisi ve Önemi

bük cakut Kula YouTube'un en büyük coğraf kanalına Hepiniz hoş geldiniz 6 günde Garanti konular kampımızı bugün geldik artık ikinci gününe Bugün sizinle beraber iklim bilgisini öğreneceğiz iklim bilgisi Yani bu garanti konuları kampının ikinci günü üç videodan oluşacak birincisi iklim bilgisi ile alakalı konuları öğreneceğiz konu anlatımı bu video bundan sonraki videoda iklim bilgisinin soru çözümleri gelecek ikinci video 3üncü videoda da Türkiye ikliminin hem konu anlatımını hem soru çözümünü daha kısa oluyor çünkü Türkiye iklimi tek videoda öğreneceğiz Böylece iklim bilgisini 3 videoda bitirmiş olacağız Niye ü video oldu hocam bu çünkü iklim bilgisi bu sınavın en önemli konusudur Başka konulara da temel oluşturuyor başka konuları da yorumlamam sağlıyor aynı zamanda her sene de soru çıkıyor Geçen sene grafik okuma becerisi şeklinde çıkmıştı Ondan önceki sene dünya haritası üzerinde çıkmıştı bu sene büyük bir ihtimalle Yine dünya haritası üzerinde özellikle de Akdeniz iklimi karşımıza çıkabilir bu konuyu dikkatli dinliyorsun Ben şöyle kalemimi aldım hazırım Sen de şurada beğen tuşuna basıp abone olarak Hazırlandı isan O zaman ne diyoruz Yunus hocayla bir defa öğren bir daha asla unutma gelin şu sorulara ve şu konulara Paraf atalım şimdi kampın İkinci günündeyiz Sayfa 13'ü açıyorsunuz ilk olarak iklim bilgisinin konu anlatımıyla beraber bitireceğiz kampın kitabını BKM kitabı üzerinden % 25'e yakın indirimle alabilirsiniz gençler indirim kodumuz CK sadece benim kitabımda geçerli değil bu CK indirim kodu unutmayın bundan sonra BKM kitap sitesinden alacağınız bütün Z takımı kitaplarında aynı zamanda Paraf Yayınlarının bütün kitaplarında işte IQ serisi var orada başka Konsept kitaplar serisi var işlemsiz kitaplar mor kitap falan bütün hepsinde CK kodunu kullandığınızda artı % indirim alıyorsunuz aklınızda olsun yine bizim garanti konuları kitabımızda da böyle geldik iklim bilgisine iklim bilgisi en önemli konulardan bir tanesi hatta bana göre en önemli konu iklim bilgisi yani doğal afetlerden Evet her sene bir soru geliyor ama bana göre en önemli konu iklim bilgisi Çünkü iklim bilgisinden her sene bir soru geldiği için değil önemli olan kısmı Önemli olan kısmı bize çok ciddi bir temel oluşturması nasıl temel oluşturuyor bakın bundan sonra toprakları öğrenirsin bitkileri öğrenirsin Ne bileyim ayt'den gidersin biyoçeşitliliği öğrenirsin ama hepsinde karşına iklim bilgisini bilmek çıkar iklim bilgisini bildiğinde yorum yapabiliyorsunuz iklim bilgisini bildiğinde birçok konuyu yorumlayabilir diyorsunuz ki ha Burada şu bitki yetişmiş niye e Çünkü burası sıcak ve yağmurlu O yüzden diyorsunuz ki hocam buradaki Toprak çok yıkanmış buranın minerali düşük o zaman yorumunu yapıyorsun Niye iklimini bildiğin için diyorsun ki bu Ekvatoral iklimi çok yağmurlu Yağmur olunca o zaman bu Toprak çok yıkanacak E bu Toprak yıkanınca da verimi düşük olacak bakın Ne oldu iklimle bağdaştırılan yorumlayıp birçok konuyu daha iyi öğrenebiliyorsunuz o yüzden iklim bilgisini çok çok iyi öğreneceksin iklim bilgisiyle alakalı en önemli konu iklim tipleri ama biz orada sıcaklık basınç rüzgarlar yağış nem bir sürü iklimin elemanları var Normalde konu anlatımda Onlar da çok uzun konular çok zor konular ve soru soru çıkmayan bu zamana kadar hiç soru çıkmamış konular biz ne yaptık biliyor musunuz O çok uzun çok zor konuların önemli kısımlarını buraya aldım size anlatacağım üzerine bir de iklim tiplerini öğreneceğiz Asıl sen ne bilmen gerekiyorsa onu göstereceğim sana Böylece Garanti konular konseptini sağlam bir şekilde oturacağız kısa bir zamanda bitireceksiniz Bakın şimdi gençler dünyada ilk olarak şunu bilmeniz lazım bir makr klima iklimler Bunun yanına yazın şöyle bir tane not yazın hemen şuraya Makro klima Makro klima iklim Bir de mikro klima iklim mantığı var Makro klima iklimden kastımız dünyada büyük büyük alanları etkileyen büyük iklimleri kastediyoruz sıcaklığı basıncı nemi daha benzer ve bütün dünyada etkili olan büyük alanlarda etkili olan iklimleri kastediyoruz Bunlar Makro adı üstünde bakın Makro Bir de mikro klima var mikrodan kastımız burada büyük bir iklim tipi var Bunun içerisinde kendini küçük bir yer edinmiş bu iklimden ayrılmış kendine özel bir iklim oluşturmuş Orada küçük bir yerde mikroklima iklimi oluşuyor mikroklima iklimde Senin bilmen gereken mantık şu Türkiye'de mikr klima iklim örnekleri var mesela şurası altını çiz bunun Iğdır'da pamuk yetiştirilmesi Normalde Iğdır Doğu Anadolu'da yüksek bir yer değil mi soğuk orası orada pamuk yetişmemesi lazım doğuda bir yerde pamuk yetiştiriliyor mu Hayır ama Iğdır'da yetiştiriliyor Niye Çünkü Iğdır da doğuda yüksekte ama etrafı dağlarla çevrili dağlarla çevrili ve bir çukur alanda çukur alanda olduğu için biraz daha sıcak Çevresine göre farklı bir iklim oluşuyor orada pamuk yetiştirilebilir O yüzden Iğdır'da Ne oldu Çevresine göre daha küçük bir alanda mikroklima iklim özelliği gösterdi Rize'de turunçgil aynı bunu benim gibi altını çiz böyle bir soru gelebilir Aşağıdakilerden hangisi mikr klime iklim değildir diye turunçgil Rize'de yetişir mi hocam turunç kin Normalde Akdeniz ikliminde olması lazım Akdeniz'de olması lazım E Rize Karadeniz'le Ne alaka Rize'nin bazı vadilerinde kış mevsimi sıcaklıkları düşmediği için sıfırın altına Akdeniz ikliminde de zaten değerli olan bu turunç gilde sıfırın altına düşmeyecek ki o su donmayacak turunç gil yetiştirilmesi de Rize'de olabiliyor yani Rize'deki Karadeniz ikliminin ortasında küçük bir Akdeniz iklimi özelliği oluşmuş artık Yusufeli de yine Bakın aynı şekilde Akdeniz iklimindeki zeytin var yani Buralar mikroklima iklim özelliği gö Bunu unutma Neyi öğrendik makr Klimayı mikroklima kavramını öğrendik Bu kavramlar önemliydi Şimdi geldik büyük iklim tiplerine büyük iklim tipleri sıcak iklimler ılıman iklimler soğuk iklimler olarak ayırıyoruz e sıcaklar ekvatorda soğuklar Kutupta ılıman iklimlerde aralarda kalıyor şimdi bakın Bütün bu iklimleri şimdi öğreneceğiz sizinle dünya haritası üzerinde ama sizden istediğim bir şey var Bunları şimdi böyle ezberlemiş Biz hep ne yapıyoruz İlk önce bunu öğreniyoruz Ekvator ikliminin ne demek olduğunu öğreniyoruz Esen Ekvatoral iklimin sıcak bir iklim olduğunu bildiğin zaman hocam o sıcak iklimlerde diyorsun geliyorsun buraya işte Kutup iklimi soğuk iklim hocam e soğuk bir iklim var içerisinde o zaman soğuk iklimlerde ılıman iklimlere de ne diyoruz biliyor musunuz Türkiye'de görülen iklimler Türkiye'de görülen iklimlerde orta kuşaktaki ılıman iklimler oluyor mesela Akdeniz iklimi Türkiye'de görülüyor mu görülüyor o zaman ı ılıman iklim karasal iklim Türkiye'de görülüyor mu sert karasal iklim görülüyor o zaman ılıman kuşak iklimlerinde Anlaştık mı Bunları da böyle yerleştireceğiniz daha iyi yapacaksın gelelim Şuradaki notumu Normalde gençler dünyanın birçok yerinde tek bir iklim tipi olabilir Bu mümkün dünya dümdüz olsaydı dağlar ovalar akarsular Ne bileyim okyanus akıntıları olmasaydı o zaman Dünyada tek bir iklim tipi görülebilir Tabii güneş ışınlarının geliş açısında hesaba katmak lazım ama bakın enlem karasallık denizellik bir taraf ısınıyor denizin kenarındasın nem var Karanın içine gidiyorsun nem yok Bir taraf daha sıcak daha soğuk yükselti yükselti şurada bakın Yüksel çıkıldıkça 200 metrede 1 derece sıcak azalıyor bir tarafta sıcak Okyanus akıntısı geliyor diğer tarafa soğuk Okyanus akıntısı geliyor Bütün bunlar aslında iklimlerin farklılaşmasına ve değişmesine neden oluyor işte dünyada çok farklı iklimlerin olmasının nedenleri bunlar bunları ezberlemiş şimdi Zaten mantıken göreceğiz biz bunları şimdi şu dünya haritası üzerinde bir şeyi göstermem lazım size aslında tam soru odaklı bir bilgi var Burada şimdi bakın K ve L doğrultusunda genelde böyle sorulabilir bize şuraya bakın K şuraya bakın L K'dan lye gidildikçe iklimde değişiklikler yaş yıyor bunun temel nedeni enlemdeki bakın enlem yazıyorum Bunu nasıl karıştırmaya zı enlem ekvatora uzaklık yakınlıkla alakalı diyeceksin enlemin etkisi ekvatora yakınlık uzaklığın etkisi diyeceksin yani gençler bakın enlemden kastımız şurası alçak enlemler Buralar yüksek enlemler Alçak enlemlerden yüksek enlemlere doğru gidildikçe yani enlemin etkisi Ekvatordan yakınlaşıp uzaklaşma oldukça Ekvatordan uzaklaştıkça iklimler farklı ıla şı değil mi Niye Çünkü Ekvator sıcak kutuplar soğuk ekvator'dan gidildikçe sıcaklıklar düşeceği için iklimlerde değişime uğrayacak bakın K'dan lye giderken iklimlerin değişmesinin temel nedeni enlemin etkisidir ekvatora yakınlık uzaklığın etkisidir Tamam bunu unutma sonra bakın şurada M ve n bu çok tipiktir ve her zaman Sorulur bize M ve n arası Normalde bu M ve n aynı çizgi üzerinde Yani şöyle Aynı paralel üzerinde hemen hemen aynı paralel üzerinde Aynı paralel üzerinde ise Güneş ışınlarını aynı açıyla alması gerekiyor Yani burası işte 90 derecelik açıyla alıyorsa burasının da işte 40 derecelik açıyla aldığını varsayalım Şimdi burası 40 derece ile alıyorsa Burası da 40 derece ile alması lazım E aynı enlemdeki burası normal + 10 derece olabiliyor Misal veriyorum tam böyle değil Niye böyle bir sıcaklık değişimi oluyor Bunu unutma Çünkü geçmiş yıllarda çıkmış sınav sorusudur bu bu yüzden böyle ek ilgi olarak koyduk bunu buraya bakın buradan Golf Stream sıcak su akıntısı geliyor Golf Stream sıcak su akıntısı burayı ne yaptı ısıttı dünya haritasında öğrenmiştik hatırlıyor musun sıcak su akıntılarını Golf Stream sıcak su akıntısı Golf topuna vuruyordu burayı ısıttı + 10 yaptı buradan ne geliyor buradan da labradoru soğuk su akıntısı geliyor Labrador soğuk su akıntısı da buradaki sıcaklığı aşağıya düşürüyor bunlar aynı enlemde olmasına rağmen sıcaklıkları farklılaşıyor çıkmış sınav sorusudur bu bilgi unutma aynı enlemdedir sıcaklıkları niye farklılaştı bunların oky okyanus akıntıları ile alakalı ki biz Okyanus akıntılarını öğrenmiştik seninle beraber n ile p açtım Şimdi geldim buraya bakın n ile p'ye Bakın aynı enlem üzerinde e aynı enlem üzerindeyse Ben bunların sıcaklıklarının aynı olmasını beklerim değil mi E aynı değil burası 10 dereceyken Burası - -10 derece diyelim niye sıcaklıkları aynı değil Demek ki burada aynı enlem üzerinde olmasına rağmen sıcaklıkları aynı değilse enleme ters bir durum var değil mi Çünkü aynı enlemdedir durum var o zaman işin içine Az önce Okyanus akıntı girmişti Şimdi başka bir şey giriyor ne giriyor bakın Burası denizin kenarında nem var burada Burası Karanın içinde nem yok karasallık denizellik geliyor işte sıcaklık üzerinde enlemin etkisi nedir Okyanus akıntılarının etkisi nedir deniz kenarında olmanın Kara içinde olmanın etkisi nedir Anlatabildim mi Evet başka bir örnek Ne vermiş rde step ve çöl iklimi görülüyor bakalım r'yi öğrenmiştik kızılkara takla atan gobiz vardı Buralar step ve çöl iklimlerinin olduğu yerdi niye böyle etraf dağlarla çevrili nereden anlıyorum Burada dağlarla çevrili olduğunu hocam şurada Himalaya Dağları vardı değil mi şuralar böyle dağlık alanlarda dağ sıraları geliyordu buradan demem içeri giremeyince çöl oluşturuyordu burada karasal çölleri Bunlar bakın Dünya haritasını bildiğinizde dünya haritası kampını izleyip geldiğiniz için ne oldu Sen oranın dağ olduğunu biliyorsun arka tarafının Bu yüzden çölleşen de yorum yapabiliyorsun Çöllerin yerini de biliyorsun aynı zamanda Anlaştık mı buraya kadar bu notumuzu geçiyoruz gelelim notumuz ikinci kısmına grafik okuma becerisi geçen sene sorulan soru buradan geldi gençler grafik okuma becerisinden geldi Nasıl soruldu verilen grafikte aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz tarzı bir soru soruldu bakın gençler böyle bir grafiğe baktığımızda bunu okumayı bilmemiz lazım bizim ilk olarak size nasıl okuyacağınızı göstereyim Burası sıcaklık şu çizgi diyor ki bana Şuradaki çizgi sıcaklıktır diyor siyahı aldım sıcaklık kısmını da diyor şuraya bakarsın mesela diyor bana Temmuz ayının sıcaklığını bul Temmuz ayının sıcaklığı şurası değil mi o zaman bu tarafa getireceğim buradaki ok şu tarafa getirmeyeceğim burası yağış getirdim hocam 2829 derecelerde Temmuz ayının sıcaklığı yağış kısmı diyor yağışı da diyor mavi sütunlar da gösteririz diyor mavi sütunları da buraya bakarsın diyor yağış milimetre olarak gösteriliyor mesela Ocak ayının yağışına bak Ocak ayının yağışı 250' lde yani onu da bu tarafa geldim okudum bakın 250 mimer gençler geçen sene bu çıktı şöyle çıktı Yukarıdaki grafikte elde edebilecek bilgiler mesela yağış miktarına ulaşabilir miyim burada ben nasıl ulaşırım aylara da ulaşırım yıla da ulaşırım mesela Ocak ayının yağış miktarı Az önce gördük 250 mimy Peki sana yıllık yağış miktarı diye sorarsa bunu ne yapacaksın hepsini toplayacaksın yıllık yağış miktarı hepsinin toplamı Ocak ayının sorsa bir tane ay topluyorsun ulaştın mı yıllık yağış miktarına Evet hepsini toplarsam hocam ulaşırım Tamam yağış rejimine yağış rejimi ne demek hocam bir dönem fazla yağmış bakın bir dönem fazla yağmış bir dönem fazla yağmış ama şurada yağmamış yani yağışının rejimi nasıl düzensiz ik iki tane rejimim var bir düzenli rejimle iki düzensiz rejim bakın gençler öyle bir not hazırladık ki biz burada birçok konuyu eledik ama en önemli kısımlarını koyduk mesela yağışın rejiminin düzenli düzensiz olduğunu da bu Bilgiden öğreniyorsun nasıl düzenli rejim mesela biosem Semi hocanız rejim yapıyor bu aralar son bir ik aydır rejim yapıyor sürekli yanıma geldiğinde etiketleyin onu yorum yazın aşağıya gelsin bu videoya unutuyorum ben ona söylemeyi geldiğinde bayağı kilo almış tatlı yemiyor yanımda bazı karbonhidratlardan Uzak kalıyor genelde bunu çok iyi yapıyor ben bakıyorum 1 ik aydır gerçekten bayağı bir kilo verdi her gördüğümde bir 56 kilo veriyor iyice zayıflamaya başladı nasıl düzenli rejim yapıyor Semi hocanız bu grafik Semi hocanıza gitmez Semi hocanızın rejimi nasıl böyle biraz daha düzenli ve çok fazla iniş çıkışlar yok düzensiz rejim ne bakın yağışı düzensiz gördünüz mü şunu da unutmayın böyle bir grafiğe baktığınızda altta aylar yazar ocak şubat mart nisan mayıs haziran temmuz ağustos eylül ekim kasım aralık bu son ay bakın Aralık grafiğin son kısmına kalır Bu da kış mevsimidir grafiğin başındakiler de ocak şubat kış mevsimidir unutmayın şununla şu Aslında kış mevsimidir grafiğin başı ve sonu aynı ayları Mevsimi ifade ediyor Bunu da unutmayın Tamam mıyız Tamam demek ki yaş rejimini grafiğe bakarak öğrenebiliyor muyum Evet Geçen sene çıkmış soru buydu unutmayın hangi ayda yağışın ne kadar olduğuna ulaşırım Ocak ayında yağış 250 mimiş Aralık ayında 250 milimetreyi biraz Geçmiş Ama temmuz ayında neredeyse 50 milimin altına sıfırlara gelmiş 20 mm metrelere gelmiş bakın ulaştım mı ulaştım kış yağışlarının kar ya da yağmur şeklinde olduğu geçen senenin herkesi çeldir sınav sorusuyla tutturmuş demiştim ki Soru tahmin videosunda böyle bir grafik yorumluyorsunuz kış mevsimi değil mi Şuradaki sıcaklık kış mevsimi Şimdi sizin Kış mevsiminde sıcaklığını 10 derecenin altına düşmüyorsa 0 derecenin altına düşmüyorsa nasıl Kar şeklinde olabilir ki buradaki yağışlar bir yağ şın kar şeklinde olabilmesi için 0 derecenin altına düşmesi lazım E düşmemiş Demek ki bunlar Yağmur şeklinde Ama bu grafik şuradan 0 derecenin altına gelmiş olsaydı o zaman ben buna kar şeklinde düşmüş derdim sıcaklığım Tamam bunu da unutmayın Demek ki kar mı yağmur mu şeklinde düştüğünde ulaşabiliyoruz sıcaklık özellikleriyle alakalı yıllık sıcaklık farkını bulabiliriz ne demek yıllık sıcak farkı yıllık sıcaklık farkı en yüksek sıcaklık 30 en düşük sıcaklık 10 en yüksek sıcaklıktan en düşük en az sıcaklığı çıkarttığımda yıllık sıcaklık farkını bulabil yıllık sıcaklık ortalaması ne demek Bütün ayları toplarım ocak şubat mart aylarında ne kadar sıcaklık olmuş Bunu 12'ye böldüğünüz de ne olacak ortalama yıllık sıcaklığı bulmuş olacaksınız bunu da grafikten ulaşır mıyım Evet bulunduğu yarım küreye nasıl ulaşırım bu grafikten Bakın şimdi Gençler biz grafikleri Kuzey yarım küreye göre kendimize göre ayarlıyoruz şu grafiğe bakar mısınız haziran temmuz ağustos ayı yaz mevsimi değil mi Evet e Yaz mevsiminde Sen sıcaklıkların daha fazla olmasını beklersin grafikte sıcaklıklar Yaz mevsiminde daha fazla da o zaman bu Kuzey yarımkürede Güney yarımkürede nasıl oluyor biliyor musunuz Güney yarımkürenin grafiği haziran temmuz ağustos aylarında grafik böyle oluyor grafik böyle oluyor yani diyor ki haziran temmuz ağustos aylarında bize göre yaz ama onlara göre kış aylarında sıcaklar düşmüş oluyor Bunu da unutmayın aklınızda bulunsun iklimin denizel mi karasal mı olduğunu da bulabilirim nereden bulurum Eğer sıcaklık şuraya bakın Sıfır derecenin altına düşmediyse o zaman ben buna denizel bir iklime aittir derim Çünkü denizde ne var denizin kenarında nemli olduğu için orası sıcaklıklar 0 derecenin altına düşemiyorum mesela Akdeniz'de Karadeniz'de ama karasal iklime gittiğimiz zaman Karanın içine girdiğimiz zaman artık sıcaklar İç Anadolu'ya girdiğimiz zaman 0 derecenin altına düşmeye başlar Bu da bize denizel mi karasal mı olduğu yorumu da yaptırır unutmayın tamam bir bölgede buna Yıldız at bunun Altını da çiz gençler bir bölgede bitki örtüsüne bakarak oranın iklimini kestirebilmek çok kolaydır çünkü en fazla bitki örtüsüyle ikl ler birbiriyle bağdaşır Yani ben bir yerde kaktüs görüyorsam bitki örtüsü bak burası hemen çöldür diyebilirim Ben bir yerde Bozkır görüyorsam Tamam Burası karasal iklimdir diye biliyorum iklimlerle bitki örtüsü birbiriyle çok bağdaştırılması Evet biris kalıyoruz gereksiz bir sürü ıvır zıvır konular var onları eliyoruz en bilinmesi gereken şeyleri öğreniyoruz Şu an seninle mesela grafik okumayı öğrendik seninle ne yaptık orman alt sınırı orman üst sınırı orman alt sınırı şu demek bakın alt diyor ormanın başladığı yer orman üst sınırı ormanın bittiği yer bunları belirleyenler soruyorlar bize ormanın alt sınırını belirleyen Nedir yani ormanın alt sınırı ormanın başladığı yer ya bir yerde ormanın başlayabilmesi için ne lazım bize Sizce Sıcaklık mı su mu sıcaklıktan dizi Su lazım bize öncelikli olarak Eğer su yoksa orman başlayamaz O yüzden ormanın alt sınırını yağış belirler altını çiz ormanın üst sınırı yani dağların tepesinde çıkabileceği sınır Dağların tepesine kadar çıktığınızda gençler bir yerden sonra artık ağaçlar görmezsiniz çayırlar başlar ağaç artık orada yetişemez neden su olmadığı için mi Hayır sıcaklıklar o kadar fazla düşüyor ki ağaçlar artık o kadar yükseklerde yetişemiyor çayırlara bırakıyor yerini yani ormanın üst sınırını sıcak llar belirliyor bunu ezberleme gerek yok mantıken yapacaksın ormanın Yükseklerde yağmurdan dolayı sana sıcaklıktan dolayı olmaz diyeceksin güzel bir hap bilgisini daha öğrend bir hap bilgimiz daha ormanın üst sınırı en yüksek nerededir ekvator'da altını çiz bir hap bilgi daha Çünkü ekvator'da sıcaklıklar yüksek Dik açılarla geliyor oraya Güneş ışınları şimdi Dik açılarla geldiği zaman sıcaklıklar fazla oluyor o zaman dağların tepelerine çıkıldıkça daha da yükseklere çıkıldıkça ne kadar yükseğe çıkarsanız çıkın sıcaklıkları o kadar fazla düşüremiyorum O yüzden ormanlar üst sınır olarak en fazla nereye en fazla ekvator'da yükseklere kadar çıkabiliyorlar orman üst sınırı en fazla Ekvator bu bilgiyi de unutma gelelim diğer hap bilgimize şimdi bitkiler Ekvatordan kutuplara gidildikçe farklılık oluşturuyor biz buna yatayda dağılış diyoruz Yani şöyle bir dünya haritası çizdiğimizde şurası Ekvator burada geniş Yapraklı ağaçlar oluyor sonra kutba gidildikçe Kutupta iğne Yapraklı ağaçlar oluyor Orta kuşakta bunların tam ortasında karma Ormanı oluyor Neden böyle oluyor çünkü Ekvator sıcak kutuplar soğuk Ne oldu sıcaktan soğuğa gidildikçe bitkiler kuşaklar oluşturdu Bunu unutma Bu yatayda dağılış Bir de Aynısının bitkilerin kuşakları oluşturduğu dikeyde dağılış dediğimiz Dağların tepesine gidildikçe yaşanan durum var Dağların tepesine gidildikçe gençler 200 metrede 1 sant dce sıcaklığımız düşer bunu Bazen size 100 metrede 0.5 Derece olarak da söyleyebilirler aynı şey 0.5 100 metrede 0.5 200 metrede bir 1 derece yapmış oluyor değil mi daha düz olsun diye 200 metrede 1 derece diyoruz şöyle de bir ek bilgi vereyim sana niye bu sıcaklıklar 200 metrede 1 derece düşüyor Çünkü dünya yerden yansıyan ışınlarla ısınır yani şu dünyaya güneşten enerji gelir enerji kırılmamış bir sıcaklık olarak düşünün böyle bir cam fanus düşünün bunun içinde sıcaklık var ama kırılmamış harekete geçmemiş enerji bu yere çarptığında kırılır ve sıcaklık ortaya çıkar O yüzden yere çarptığında sıcaklık ortaya çıktığı için aşağı kesimler lerde sıcaklık oluşuyor sıcaklık oluşur Bu sıcaklık yükseklere çıkıldıkça da etkisini kaybetmeye başlar 200 metrede 1 derece sıcaklıklar düşer neden 200 metrede 1 derece sıcaklıklar düşüyor Çünkü dünya yerden yansıyan ışınlarla ısınıyor aşağı taraf sıcak yukarılara çıkıldıkça sıcaklıklar düşer Bu yüzden bu yüzden dolayı dünyada dağların tepelerine çıkıldıkça bitkiler de kuşaklar oluşturuyor dikeyde dalış diyoruz biz buna Bakın aynı ekvatordaki gibi aşağı kesimlerde geniş Yapraklı ağaçlar oluyor yukarı kesimlerde iğne Yapraklı ağaçlar oluyor ortasında karma ormanlar oluyor hem iğne var hem geniş var ama artık ormanın üst sınırında artık sıcaklıkların düştüğü ağaçların yetişemeyeceği sınırların üst kesiminde de kalıcı Karlar Çayır alanları oluşuyor Anlaştık mı burada da çok güzel bir bilgi öğrendik seninle gelelim şimdi ana hap bilgileri öğrendik iklime geçmeden önce Şimdi geldik iklim tiplerini öğreneceğiz yü haraları kampında zaten bir temel atmıştın Ama ben yine sana hiç bilmiyormuşsun gibi öğreteceğim geldim buraya Ekvatoral iklim ekvatorda görülür hocam Ekvator çizgisini çizmeyi bilmen lazım Nasıl çizeceğiz bu çizginin olmadığını varsay burada Afrika kıtasını görüyorsun Afrika kıtasını bakın şurasında bir girinti var bir girinti var içeri doğru bu girin dinin altından geçecekmiş gibi Çizeceksin şöyle altından geçecekmiş gibi bunu çizmen çok önemli Çünkü bunu çizdiğinde diğer iklimleri de yerleştirebilir nede görülüyor biz ne yaptık dünya haritaları kampında Amazon havzasını öğrendik Çünkü burada Amazon Nehri vardı Kongo havzasını öğrendik Kongo Nehri vardı Amazon havzası Kongo havzası Endonezya ve Malezya çevresinde görülüyor Ekvatoral iklim Ekvatoral iklimin nerede görüldüğünü öğrendik mi Bir de şunu unutma bazen şöyle tabir edilebiliyor bu 10 kuzey ve 10 Güney enlemlerinde ne demek 10 Kuzey 10 Güney bakın 10 Kuzey enlemi 10 Güney enlemi gördük mü 10 Kuzey 10 Güney enlemlerin Anlaştık mı görüldüğü yerler bizim için önemli Ekvatoral iklimin Tamam geldik yağış ve sıcaklık özelliklerine bu grafikleri yorumlamayı öğreneceksin bakıyorum şimdi ben grafiğe şöyle bir baktığım zaman ilk bakışta sıcaklıkla böyle çok fazla değişmemiş sıcaklıklar hemen hemen aynı bakın 20 derecenin üzerinde Burası yıl boyunca sıcakmış sonra bakıyorum yağışına bakıyorum arkadaş yağışlar da hep var öyle bir kurak dönem yok yıl boyunca sıcak yıl boyunca yağışlı bir iklime sahip Ekvator Neden Çünkü Ekvator Güneş ışınları yıl boyunca dik ve dike yakın açılarla geliyor dik ve dike yakın açılarla geldiği için yıl boyunca ısınıp yıl boyunca sıcaklık oluşturuyor yıl boyunca da ısınan hava yükselip Yağmur oluşturuyor burada grafiğine şöyle kabaca baktık gelin özelliklerine bakalım yıllık sıcaklık ortalaması 25 derece civarında olup günlük sıcaklık farkları oldukça azdır yıllık sıcaklık farkı 23 dereceyi geçmez şimdi E ne oldu bu bilgiyi okudukta ne demek yani bu bu bilgiyi ezberleyecek miyiz ezberlemeye CKS bu bilgiyi nasıl öğreniyoruz biliyor musunuz şu mantık İlk önce sen iklimi aklına getiriyorsun Ekvatoral iklim hocam Ekvatoral iklim çok sıcak bir iklim E o zaman burada sıcaklıklar 10 derecedir desem sana inanmazsın inanmamanın ekvatoru sıcak 20 25 ler hocam o civarlarda olması lazım dersin o yüzden mantığını böyle kullanıp böyle çıkartacaksın bunların sıcaklıklarını sıcaklıklarını ezberlemeye CKS Nasıl yapacağız biliyor musunuz ekvator'dan başlayacağız sıcaklıklara Biz mantıken ekvator'da 25' lde olacak bir üstündeki iklimi göreceğiz Az sonra Savan iklimi savanlarda 20'ye düşecek bu sıcaklık sonra bir üstündeki iklime geçeceğiz Muson iklimine Muson da artık 15'lere doğru düşmeye başlayacak Aslında sıcaklıklar 25 ekvator'da başlayıp 20 15 10 5 böyle beşer beşer düşüyor Yani bunu ezberleme gerek kalmıyor ekvatoru 25'te başlatıp diğerlerini beşer beşer düşüreceksin E hocam diğerlerini bilmiyorum E şimdi öğreneceğiz ya Merak etme Evet geldik buradaki mantık ne demek ki bunu ezberlemeye sıcaklıklar burada yüksekmiş bunu bileceğim günlük sıcaklık farkı da ne demek günlük sıcak farkı sabah sıcak değil mi Ekvator akşam da sıcak Akşam soğuk olmuyor günlük sıcaklık farkı az olmuş oluyor çöl Mesela sabah sıcak Akşam soğuk akşam donuyor çölde Ne oldu çölde günlük sıcak farkı artmış oldu Bir de bakın Burada ne diyor yıllık sıcaklık farkı 2 3 dereceyi geçmez yıllık sıcaklık farkını nasıl yorumlayacak grafiğe baktım gençler bakın mevsimler değişmiş değil mi mevsimler değişmiş olmasına rağmen herhangi bir şöyle bir sıcaklık değişimi olmuş mu Mesela şurası 50 derece de burası -10 D olsa yıllık sıcaklık farkı bakın 60 derece olur böyle bir durum var mı yıllık sıcaklı farkında Hayır bakın 1 2 derece oynuyor değil mi 2 2 3 derece anca değişebiliyor İşte buna da yıllık sıcaklık farkı diyoruz yani ekvator'da yıllık sıcaklık farkı fazla oynamaz yılın her Mevsimi sıcaktır her Mevsimi yazdır diyeceksin Anlaştık mı Şimdi burası bizim için önemli benim aslında yıllardır beklediğim sorudur bu Fiziksel çözülme kimyasal çözülme yorumu yapabilmek Ve bunu yaparken de iklim üzerinden ya da Toprak üzerinden yapıp bize sormalarını istiyor Bu sene artık gelir inşallah ne demek fiziksel çözünme denildiğinde aklına şu gelecek bak şu nasıl oluyor çölde çölde Kayalar sabah çok sıcak genleştirici aldım balyozu vurdum parçalandı fiziksel parçalanma bu demek coğrafya için söylüyorum Ben kimyada Tabii ki bunu daha iyi ayrıntılı öğreniyorsunuz bizim için nasıl bakacaksın iklimlerde çölde su yok o zaman fiziki bir parçalanma olacak ama bir yerde su varsa o zaman kimya sul parçalanma Ah Pardon kimyasal parçalanma dedim kimyasal parçalanma olacak o zaman yani şu kimyasal parçalanma dediğinde biri bana kimy sulu parçalanma diyorum hocam Suyun olduğu iklimlerde ararım fiziksel parçalanma suyun olmadığı iklimlerde olacak Ekvator ikliminde hangisi olur Ekvator hocam her mevsim yağmur yağıyordu kimy suul parçalanmanın olduğu yerdir Tamam ekvator'da kimyasal parçalanma var geldim buraya Şimdi seninle yağış nem basınç gibi iklim elemanlarını öğrenmedik ama o iklim elemanlarının en önemlilerinden bir tanesi yağış çeşitleridir gençler yağış çeşitlerimiz bir tanesini Şimdi burada göreceğiz diğerlerinde diğerlerinde göstereceğim sana altını çiz konveksiyonel yağış görülür ekvatorda ne demek konveksiyonel yağış nasıl kodluyoz [Müzik] kuşun konması için yükselmesi lazım kuşun yükselmesini düşüneceksiniz Anlaştık mı hocam kuşun yükselmesi konveksiyonel yükselim yağışı diyeceksin Ne demek hocam ısınan hava yükseliyor ve yağışı oluşturuyor İç Anadolu kısımlarında böyle denizden uzak yerlerde Karanın ortalarında oluyor bu ve ekvator'da oluyor ekvator'da ekvator'da Her Mevsim sıcak Her Mevsim sıcak olduğu için ısınan hava yükseliyor Anlaştık mı yükselip yağış bırakıyor Biz de buna konveksiyonel bir diğer ismi yükselim yağışları diyoruz bakın bunları biraz daha böyle kodlayaz yorumlamayı öğreneceğiz ekvator'da yağış rejimi düzenlidir ne demek e şuraya baksana grafiğe yağış rejimi böyle mi Hayır ekvator'da her mevsim yağmur yağıyor o zaman yağış rejimi düzenli olmuş oluyor Anlaştık mı geldim buraya hocam Şuradaki 200 milimetreleri nasıl öğreneceğiz bu iklimlerin yağış milimetreleri ezberleyecek mi Hayır bunları somutlayıcı orada anlatırken bile hala şu an aklında belki 2000 mm demiş 2000 mm ne demek biliyor musunuz at buradan 3 0'ı 2 metre demek yani diyor ki bana yıllık yağış 2 metre yağıyor burada kilometrekareye 2 metrelik bir yağmur düşüyormuş bunu böyle somut bunu somutlamaya Karadeniz iklimi gençler Karadeniz'i biliyoruz Biz Karadeniz iklimi 1000100 mmere 1500 milimetreleri de geçiyor Bazı yerlerde 1,5 metre diyelim 1 metre diyelim 1 1,5 metre daha aklında kalması için 1 metre diyelim Karadeniz'de 1 metrelik Yağmur oluyormuş 1 metre kareye bunu bildiğin zaman diğer iklimleri yorumlayabilirsiniz de 1 1,5 metre oluyorsa Akdeniz'de bundan daha düşük olmak zorundadır dersin ezberlemek zorunda kalmazsın Akdeniz'de Karadeniz'de 1 metre ise 1000 milimetre ise sana bir soru vurulduğunda Bozkır ikliminde step ikliminde 2000 mm yağmur yağar denildiğinde sen dersin ki hocam Karadeniz'de 1 1,5 metre yağıyordu bozkırda İç Anadolu'da nasıl 2 metre yağsın dersin ha bu bilgi yanlışmış dersin Böylece bu milimetreleri ezberleme siin Karadeniz'de 1 1,5 yağıyor ya ekvatorda 2 metre yağıyor yani Karadeniz'den çok çok daha fazla yağıyor ekvator'da Çünkü yılın her Mevsimi yağışlı burası bu milimetreleri de nasıl yorumlayacak zı gösterdim size konveksiyonel yağışın ne demek olduğunu da gösterdim geldik bu bu bölgenin bitki örtüsüne ve toprak yapısına Şimdi ben bir yerde sıcaklığın çok fazla olduğunu biliyorduk Burada şimdi bu bölgede sıcaklık çok fazla Her Mevsim sıcak e Her mevsimde yağmur var E bitki için daha ne olsun Hem sıcak hem yağışlı hem yağmur var hem sıcaklık var E o zaman burada bol miktarda bitki olacak Her taraf bitki örtüsü olacak ve bunlar ya yaprağını dökmeyecek geniş Yapraklı ağaçlar olacaklar niye yaprağını dökmeyecek e yaprağını bitkiler Kış mevsiminde döküyor kış mevsimi var mı burada yok E o zaman yılın 12 ay boyunca büyüyen yağmur ormanları olacak Burada bakın adı üstünde zaten tropikal yağmur ormanları Ekvator dediğimiz yer tropik bölgeler değil mi zaten tropikal yağmur ormanları Burası bazen buna Amazon yağmur ormanları da denir Amazon Ormanları da denir Hani Ekvatoral iklim Amazon Ormanları bölgesinde oluyordu ya o yüzden Amazon Ormanları deniyor burada Tamam hayvan türü ve bitki türü bakımından dünyanın biyoçeşitlilik açısından en zengin yerleridir Burası niye hem sıcaklık var hem yağmur var çünkü Tamam bitki örtüsünü görmüş olduk şimdi bakın Biz Ayrıca bitkileri bu konuda Bu kampta görmeyeceğiz ama böyle böyle Ekvator iklimini gördük bitkisini göreceğiz diğer iklimleri de görüp bitkilerini görünce Aslında bitkileri de bir yer en önemlilerini de öğrenmiş oluyoruz diğeri laterit Topraklar burada görülür bunu nasıl kodlayaz laterit Topraklar itler var orada bakın later it Topraklar itleri i yarışları yapacağız sizinle it yarışları yapacağız ama bize bir çizgi lazım şöyle şöyle Bunu koydum kırmızı köpeklerle yapacağız bunu kırmızı köpeğin yoksa katılamazsınız Kusura bakmayın niye böyle bir kodlama yapıyoruz biliyor musunuz bakın laterit toprakları itiler yarıştırıyor nerede yarıştırıyor Ekvator çizgisinin üzerinde yarıştırıyor itleri ama itler kırmızı olacaklar kırmızı itleri yarıştırıyor burada Niye kırmızı diyorum Çünkü bu lateri i Topraklar i Topraklar kırmızı topraklardır gençler şöyle ekvator'da görülen şu şekildeki kırmızı topraklara laterit Topraklar diyoruz biz niye bunlar kırmızı bu bölge sıcak değil mi sıcak yağmur da var su da var Evet topraktaki Demir oksitleniyor Bu yüzden kırmızı oluyorlar sıcaklık ve yağış olduğu için topraktaki Demir oksitlenir kırmızı renkli olmasına neden oluyor bu toprakların özelliklerini sen kendin iklimi bildiği için çıkartabilirsin laterit dedin it ekvator'da koşuyordu Ekvatoral ikliminde görülür E o zaman burada çok fazla yağmur yok mu var o zaman topraktaki mineraller yıkanıp gidecek verimli bir toprak olmayacak yıkanmanın fazla olduğu bir toprak olacak burası Anlaştık mı toprağını da bu şekilde öğrendik geldik ikinci iklime bu video biraz uzuyor gençler Neden Çünkü bu konu çok çok önemli bir konu bu konuyu bildiğin zaman coğrafyada bütün konularla alakalı yorum yapabilirsin O yüzden ağır ağır uzun uzun işliyoruz aynı zamanda bu konunun önünde basınç rüzgarlar sıcaklık gibi belki de Anlatsam 67 saatte anlatılacak konular var o konulardan da hap bilgileri en önemli bilgileri de öğretiyorum sana aynı zamanda öğretmeninin bir ayda anlatamayacağı konuları bir ayda öğrenemeyeceğiniz bu video belki de kampın en uzun videosu olacak merak etmeyin diğerleri daha kısa olacak geldik Savan iklimine Ekvatoral iklimi Ekvator çizgisinde oluyordu Savan iklimi nerede oluyor Savan deyince aklımıza saran gelecek saran iklim ekvatoru saran iklim ekvatorun bir altında ve bir üstünde olan iklim bakın ekvatoru ne yaptı Ekvator Burası Ekvator Burası ekvatoru ne yaptı ekvatoru sardı ekvatorun bir üstünde ve bir altında olan ya bu Savan iklimini bu saran iklimi diye sö söyleyen öğrencim her bu kodlamayı anlattığımda aklıma geliyor kendisine teşekkür ediyorum En Sevdiğim kodlamalarda birini bir öğrencim yaptı yine burada ders anlatırken videoların altına yorum yapmıştım Savan iklimi dedik saran iklim dedik ha ekvatoru saran iklim o zaman ekvatorun bir altı ve bir üstünde oluyor şöyle biraz Hindistan'a doğru kayıyor bu kadar kaymıyor Ama bu kadar değil Muson iklimi var oralarda biraz da gençler şu Avustralya'nın Kuzey kesimlerine doğru kayıyor bakın yine Çünkü Savan ikliminin enlemlerine denk geliyor Tamam nerede görüldüğünü öğrendik 102 derece enlem lerinde ekvatoru saran iklim burası işte bakın sudan Çat Nijerya mali buradaki ülkeleri saymışlar bize geldik bu tarafa yağış ve sıcaklık özelliklerine bakacağız Şimdi bir şey göstereceğim size buradaki mantığı öğrenmeniz için şimdi bir dakika Savan dedik Savan gençler Güneş ışınları nasıl biliyor musunuz şöyle Sara alalım Güneş nasıl ekvatora dik düşüyor beni takip edin buradaki mantığı öğrenin ekvatora dik düşüyor ekvatora dik düştükten sonra kuzeye doğru yöneliyor değil mi Güneş Hani Haziran ayında kuzeye doğru gidecek yengeç dönencesine gidecek geldik kuzeye kuzeye vurduğunda Güneş kuzeydeki savanlar vuruyor kuzeydeki savanlar dik vurduğunda güneş ışınları Orada hava ısınıyor ısınan hava yükselip Yağmur oluşturuyor ve yağmur olduğu için o bölgeler yağışlı oluyor bu Savan iklimi nasıl bir iklim biliyor musunuz Savan saman diyeceksin buna saman sarı otların olduğu iklim sarı büyük bir metreyi bulan Otlar var burada saman Savan öyle çalıştıracak saman av av var bakın burada av belgesellerin çekildiği yer diyeceksin ha kafanda saman denildiğinde şu çağrış çı mı Bak sana dedim ben Savan dedim Savan saman sarı Otlar av belgesel avlanma Hah işte şu Savan belgesellerin çekildiği yer çağrıştığı Sen bu sorunun hepsini yaparsın ama her zaman böyle sarı değiller şuraya bakın e Buralar yemyeşil de olmuş Hani o belg selerin çekildiğini hiç böyle biz görmüyorduk Hocam bize hep bunu gösteriyorlar hep hep Şuradaki sarıyı gösteriyorlar Ama ne yazık ki ne yazık ki değil ya Kötü bir şey değil bu o bölgede bir dönem yağmurlu o bölge nasıl güneş ışınları geldi mi kuzeye geldi e Hah Güneş şarı kuzeye geldiğinde 6 ay boyunca Yağmur oluşturuyor burada sonra bu Güneş gü güneydeki savanlar kuzeydekiler yağmur aldı güneydeki uzaklaştı Çünkü bakın şöyle güneş uzaklaştığı için güneydeki kuzeydekiler yeşeriyor sonra ne oluyor biliyor musunuz Güneş buradan güneye gelmeye başlıyor ekvatora dik düşüyor sonra sonra burada güneydeki savanlar dik düşüyor Bu sefer güneydeki savanlar yeşil oluyorlar kuzeydekiler sar arıyorlar yani Savan iklimi ne biliyor musunuz alt 6 ay boyunca Yağmur alıyor 6 ay boyunca Yağmur almıyor nedeni İşte bu Güneş Çınarın bir kuzeye bir güneye gelmesi Böylece 6 ay boyunca Yeşiller 6 ay boyunca Sarılar grafiğine de bakar mısınız yıllık yağış grafiğine bakın Yaz mevsimine bakın nasıl yağışlı kış mevsimine bakın kurak var kuraklık var çöl gibi hiç yağmamış işte burası Savan iklim bunun sıcaklık grafiğine bakmanızı istiyorum sıcaklıklar çok fazla böyle inmiş çıkmamış Niye Çünkü ekvator'dan hala çok uzaklaşmadan inmeye başlamış bakın 56 derecelik bir sıcaklık farkı oluşmaya başlamış değil mi sıcaklıklar da biraz daha 20'ye böyle yaklaşmaya başlamış Evet bu işte Savan ikliminin grafiği Bakın iki kez artar yıllık sıcaklık 20 derecenin üzerinde yıllık sıcaklık ortalaması 20 derecenin üzerinde ekvator'da kaçtı 25'i ekvatorun bir üstüne çıktık 20'ye düştü bakın sıcaklık farklarına bakın 810 derecelere kadar çıkmaya başladı ekvatorda 23 derecelerde bunları ezberlemiş mantıken yaz mevsimi yağışlı kışı kuraktır Az önce anlattım sana Yazın güneş ışınları dik geliyor Yağmur oluşturuyor diye Az önce hepsini anlattım sana yıllık yağış miktarına bakar mısınız 1.500 mimer Karadeniz kadar yağmur alıyormuş Demek ki oradaki savanlar belgesellerin çekildiği yerler hiç de yağışsız yerler değil gençler Karadeniz kadar yağmur alıyormuş ama ne zaman sadece 6 aylık yaz döneminde alıyormuş Bu Yağmur geldik bu tarafa bitki örtüsü uzun boylu otlardan oluşan savanlarda samanı çağrıştırıyor aklımıza getiriyor diyorsun ki hocam bunlar 1 metreyi bulan savanlar buranın bit görüsü Hemen aklına getiriyorsun gençler bakın şöyle ağaçlar var Akasya ağaçları var savanlar arasında tek tük ağaçlar olabiliyor bunlara Galeri ormanları deniyor şu Galeri ormanlarının altını çizin Ama tek tük ağaçlar oluyor burada evet meraklısına da bir iki bilgi verelim geçelim savanda ve Ekvatoral iklimde yıllık sıcaklık farkı azdı değil mi böyle çok fazla azalıp artmıyor Bunun nedeni ne güneş ışınlarının buraya sürekli dik ve dike yakın açılarla gelmesi burada Ne mevsimler belirgin mi Hayır niye güneş ışınları hep dik kaçıyla geliyor hep yaz mevsimi yani orası bu tarafta Ekvatoral iklimde günlük sıcaklık farkı azdır dedik niye yani sabah da sıcaklık aynıdır hemen hemen akşam da çünkü nem var nem sıcaklığı tutuyor bu sayede günlük sıcaklık Farkımız da azalmış oluyor geldik 3üncü iklimimiz Muson iklimi Muson savanda ne dedik Savan dedik saman dedik kodlamam ı yaptık Muson deyince de aklımıza bir kodlama gelmesi lazım musonu Mus sonu son taraf kıtanın son tarafı Gelecek aklına Muson kıtanın son tarafı bakın şöyle Muson Muson kıtanın son tarafı şurada Madagaskar Madagaskar kısmında da görülebiliyor aklınızda bulunsun Muson kıtanın son tarafında görülen iklim yani Güneydoğu Asya'da görülen iklimimiz şöyle bakın güneydoğu Asya Muson iklimi geçtim şuraya şimdi gençler Muson iklimi nasıl oluşuyor Bunun mantığını bilmen lazım bunu rüzgarlar kısmında ve basınçlar kısmında an atıyoruz basınç Rüzgarları böyle öğrenmediği kısmını göstereceğim şimdi sana burada ama nasıl hocam gençler Yaz mevsiminde Kara kütlesi alçak basınçtır ne demek hocam Alçak basınç alçak baskı var demek ki insanların üstünde az baskı az gaz var demek yani Yaz mevsiminde Kara ısınır ısınan hava yükselir ne olur burada az gaz olur az gaz olunca da biz buna Alçak basınç deriz O yüzden Alçak basınç az gaz vardır Yaz mevsiminde Hindistan'ın üstünde ama denizler daha geç soğur denizler soğuk soğuktur soğuk olduğu için büzüşen gazlar çöker çok gaz olur çok gaz olunca da çok gaz fazla baskı yapar yüksek baskı yapar yüksek basınç olur Rüzgar da yüksek basınçtan alçak basınca doğru Eser bu Her zaman böyledir yani yüksek basınçtan kastımız fazla gaz Burada da az gaz vardır Alçak basınç az gaz fazla gazlar az gaza doğru hareket eder bu yüzden burada Yaz mevsiminde gençler 6 ay boyunca karaya doğru bir Denizden Gelen nem vardır e burada Himalaya Dağları yok muydu arka tarafta Evet tırmanıp Yağmur oluşturur al sı ay boyunca yağmur yağar sonra ne olur bu sefer kış mevsimi geldiğinde Kara soğur soğuyup yüksek basınç olur Deniz sıcaktır Kış mevsiminde Alçak basınç olur bu sefer Karadan denize doğru Rüzgar Eser Kış mevsiminde karadan geliyorsa Yağmur getiremez nem getiremez yağmurlu olmaz İşte bu yüzden bu yüzden grafiğine bakın 6 ay boyunca Denizden Gelen Havadan dolayı musonu rüzgarlarından dolayı 6 ay boyunca yağmur yağar geri kalan Kış mevsiminde yağmurlar azalır yağmurunu yaz Mus sonlarıyla beraber alır Muson iklimi bunun mantığını da burada Anlatıyorum sana işte şunu unutma Muson yağmurları yıl boyunca 6 ay boyunca sel ve taşkınlara neden oluyor bu bölgeyi hatırlayalım yaz mevsimi E yaz mevsimi yağmurlu İsa ben burada buğday ekmeye cğ ne yapacağım ben burada pirinç ekeceğim suyu seven Karadeniz gibi düşünün burayı pirinç ve çay ekeceğim yani İklim benim Ne ekeceğim bile belirlemiş mi Evet dünyanın en fazla nüfuslanmış alanları aynı zamanda bu bölgeler bunu da unutmayın gelelim yağış grafiğini yorumlamaya bakın Ne oldu oldu sıcaklık ortalaması 15 20'lere düşmeye başladı ekvator'da 25'i Savan da 20'yi musona geldim artık kuzeye doğru gidiyorum 15'e düştüm sıcaklık farklarında artıyor 10-15 derecelerde şuraya bakın dikkat edin yıllık yağış miktarı 2000 milimetreleri Ekvator kadar yağmur alıyor Burası gençler çok ciddi Yağmur alıyor O yüzden sel ve Taşkınlar yaşanıyor bu bölgede bu iklimin oluşmasına ne neden oldu buradaki iklimin oluşmasına Muson Rüzgarlara neden oldu Rüzgar sonucunda oluşan bir iklim Aslında Burası rüzgarın etkili olduğu bir iklim şuraya dikkat etmenizi istiyorum bakın sıcaklıklar düşüyor değil mi Evet bu savandaki yağışlar nasıldı biliyor musunuz onu söylemeyi unuttum size buraya notunu almadık herhalde ya da benim gözümden mi kaçtı buradaki yağışlar gençler aynı ekvatordaki gibi konveksiyonel şeklindedir yani burada Az önce ne dedik Savan için ısınan hava yükselip yağmur oluşturmuyor mu şuraya bakın burada ısınan hava yükselip Yağmur oluşturuyor savanda yağışlar konveksiyonel şek musona yağışlar nasıl Yeni bir yağış türünü öğreniyoruz bak konveksiyonel öğrenmiştik konmak yükselmek kuş yükselip konuyordu yükselim yağışları orografik yağışlar şeklindedir orografik bunu nasıl kodluyoruz Evet şarkıcı moduna bir bürüneyim şarkıcı Yunus hoca orda bir dağ var uzakta O dağ bizim dağımız dır bak nasıl kodluyorum ğ bir dağ var uzak Dağ or dağ orografik yağışlar bakın orografik ğ dağlarda oluşan yağışlı Muson ikliminde o bölgede kıtanın son tarafı dediğimiz o bölgede hangi dağları öğrendik biz dünya haraları kampında Himalaya dağlarını e Muson Rüzgarları nemi alıp Hangi dağlara tırmandırdı Yağmur oluşturdu himala dağlarına e dağlara tırmanırsa ora bir dağ var uzakta bu yağış çeşidine Yamaç yağışı deriz dağ yağışları Yamaç Dağın yamacına tırmanarak oluşan yağışlar orografik yağışlar denir Ne öğrendik konveksiyonel yağışlar ısın havanın yükselmesiyle oluşan yağışlı orografik yağışlar dağların yamaçlarına tırmanarak oluşan yağışlı bu yağış çeşidini de öğrendik bitki örtüsü kış sıcaklıkları biraz düşmeye başlamamış mıydı düşmeye başlamıştı E o zaman yapraklar artık dökülmeye başlayacak geniş Yapraklı ağaçlar var ama artık bunlar yapraklarını döküyorlar Hatta bunlara tik ağaçları tiak tik teak ağaçları da diyoruz burada teak ağacı ünlü gençler bunu nasıl kodluyoruz teak ağacı tik diye okunuyor bu ama biz teak diyoruz bunu okunuşuyla yazılışıyla okuyoruz bunu takak diye karate yapıyorum takak diye karite yapan genelde karate ile uğraşan güneydoğu Asya değil mi o zaman buradaki ağaç da ağaçları olacak Bunun kodlamasını da yaptık geldik çöl iklimimiz şimdi bakın bir iklim sorulacaksınız iklimidir bize sorulacak olan çöl iklimi niye değerlidir Çünkü çöl iklim bütün sorularda karşımıza soruyorlar zaten biz dünya haritası kampında buradaki Çöllerin hepsini öğrendik işte bu yüzden dünya haritası kampı çok önemli Çöllerin yerini sen artık biliyorsun Arizona atakama Kızıl kum Karakum takla atan gobi Kızıl Kara takla atan gobi tarhana içen vardı Büyük Victoria Gibson çölleri vardı burada namı kalıyordu aklımızda gençler Bir de şurada Çok ayrıntı bizim kampımız da yok ama çok ayrıntı Bu kitapta yine bir göstereyim dedim konu anlatımı yaparken şurada Patagonya dediğimiz yerde de bir çölleşme var bu da aklınızda bulunsun şimdi bu Çöller nasıl oluşuyor şöyle Yakınlaştır alım bunun mantığını anlatayım size şöyle Şuraya bir çizgi çizdim yengeç dön öncesini çizdim güneye de bir çizgi çizdim oğlak D öncesini çizdim şimdi dikkat edin Çöllerin hemen hemen hepsi aynı çizgide Hocam şu tam oturmuyor bu çizgiye Dünya yuvarlak olduğunda Aslında oturuyor bu düz çizgi düz bir harita üzerinde oturuyormuş gibi görünüyor Aslında bu böyle böyle biraz daha yamuk çizilen bir çizg şimdi bakın Bunlar yengeç dönencesi oğlak dönencesi buradaki mantık çöl oluşum mantığı ne biliyor musunuz burada ısınan hava yükseldi ekvatorda ne yaptı burada Yağmur oluşturdu mu sürekli ekvatora Yağmur bıraktı mı bıraktı sonra bu hava yükseklerden yükseklerden dünyanın diğer tarafına doğru hareket ediyor dünyanın diğer tarafına doğru hareket edip dünyanın dönmesinden kaynaklanan bir durum var burada dünya o havayı aşağıya itmeye başlıyor 30 enlemlerde 30 enlemlerde bu hava aşağıya inmeye başlıyor yani gökyüzünü düşünün hava yukarı çıkacağına 30 enlemlerde aşağıya iniyor Şimdi hava aşağıya iniyorsa yukarı çıkamıyorsa nasıl Yağmur olabilir Yağmur olamıyor işte hava yukarı çıkamadığı için bu hava sürekli buraya burada aşağıya indiği için burada hava yukarı çıkamadığı için yağmur oluşamaz saa da biz buna çöl deriz bir yerde yağışlar yıllık olarak 200 250 milimetrenin altındaysa orası çöl işte Buralar sıcak Çöller Biz bunlara tropikal tropikal çöl sıcak çöl diyoruz dönenceler çevresinde 30 enlemler çevresinde oluşuyor Bu Çöller Anlaştık mı buraya kadar bunlar sıcak Çöller niye oluştu yukarıdan aşağı hava indiği için yukarı hava çıkamadığı için bir çölümü daha var bizim karasal çöl Çöller onların mantığı şu onların mantığını da anlatayım size şurası kızılkara takla atan gobi ölümüz var ya E şimdi burada bizim Himalaya dağlarımız yok muydu Himalaya dağlarımız şimdi buradan Muson Rüzgarları geldi yağmurunu bıraktı e arka tarafa indiler fön Rüzgarı yaptılar arka tarafa nem gidebildi mi gidemedi Kara kütlesi kocaman bir kara kütlesi bakın denizden o kadar çok uzak ki o kadar çok uzak olduğu için su yok nem yok nem olmayınca da yağış olamıyor O yüzden bu bölgelerde Çol oluyor Kızıl kum Kara kum takla makan gobi Kızıl Kara takla atan gobi çöl müz bizim karasal çöllerim Bunu unutmayın Tabii bir de kutuplarda kutup bölgelerinde de gençler yıllık yağış miktarı 250 milimetrenin altındadır onlara da soğuk çöl diyoruz biz anlaştık mı Çöllerin oluşum mantığını öğrendik yerlerini dünya haritaları kampında öğrenmiştik kodlamış tık şurada sana bu bilgiyi verdim alçalan hava görüldüğü için yağış olmaz çöl olur çölün nasıl oluşturun bilgisini Az önce verdim sana buradaki bitkilerimiz ne kurakçıl Otlar ve kaktüsler değil mi çöy deyince aklımıza direkt Onlar geliyor buranın yağış ve sıcaklık grafiğine bakalım şöyle Yakınlaştır alım Bakın yağışa bakın yok denecek kadar az 50 mm bakın 50 milimetreye bile ulaşamamış 30 60 90 desek 100 işte 120 130 mm bir yerde yağışlar 200 250 mimin altındaysa Biz ona çöl deriz Bunu unutma buradaki sayıyı unutma 200 250 milimetrenin altındaysa çöldür Burası Az daha rakam diyordum buradaki rakamı unutma Allah'ım artık bu sayısalcıların belaların bazen rakam diyorum dilim sürçüyor hocam O rakam değil hocam O rakam değil bana da öğrettiniz bunu yani öyle söyleye söyleye Hani türkçe öğretmenleri daha iyi anlamındaki D ayrı yazılır oradaki dyi daı ayrı yazacaksın falan diye diye öğretiyor ya bize baskı yapıyor siz de bana Baskı yapıyorsunuz Ben de artık sayı rakam arasındaki farka çok dikkat ediyorum Evet devam edelim yoruldunuz biraz yoruldunuz gençler bakın yorulmadan hiçbir şey olmaz kaç şu an şu an biz 1 milyonu geçtik abone sayısı olarak 1 milyonu geçtik gençler 1.30 dayız 1 milyon Bir de 30.000 öğrenci artı 30.000 öğrencimiz var İnsanlara çok kolay geliyor şimdi bakıyorsunuz Belki beni ilk defa bu videoyla bu videolarla yeni tanıdınız böyle baktınız tanıdınız beni lan Adama bak lan 1 milyon olmuş O ne güzel dediniz o iş öyle kolay olmuyor Hayat o kadar kolay değil Siz son kısmını görüyor Peki bundan önceki 3 seneyi gördünüz mü mesela Rota CK kanalına gidip 200 300 tane Günde 10 saat 15 saatlik canlı yayınları gördünüz mü Günde 10 saat 15 saat çalıştım bu 1 milyon aboneye ulaşabilmek için o kitapları yazabilmek için o videoları çekebilmek için deli gibi çalıştım Gençler bugün son noktasını Siz görüyorsun acılar olmadığında son noktanın hiçbir değeri olmaz acılar olacak fedakarlıklar yapacaksınız deli gibi çalışacaksınız ki Ulaştığınız yer size tat versin ulaştığınızda Mutlu olabilir 1 milyon aboneye ulaştığımda o 1 milyonu gördüğümde ağladım Çünkü 3 sene yaptığım bütün o mücadeleler geldi aklıma aynı şey senin için olacak inşallah uğraşıyorsun aylardır uğraşıyorsun aylardır deli gibi çalışıyorsun Pes Etme moralin bazen düşecek Pes Etme bu acılar Aslında sana daha çok değer katıyor bu acılar hedefini değerli kılıyor yarın öbür gün hedeflediğin şeye gittiğin zaman kazandığın zaman şöyle yapacaksın Oh be Ulan deli gibi çalıştım İyi ki çalıştım diyeceksin o zaman daha zevkli gelecek sana o kazandığın başarı hiçbir şey mücadele vermeden kazanmış olsan o kadar zevkli gelmezdi Sana acılar acılar Ulaştığınız hedefi değerli kılıyor gençler yorulduk yoruldun 6 aydır 7 aydır 8 aydır 9 aydır çalışıyorsun yoruldun Yorulduğun her kez yoruluyor Bunu unutma yorulduğunda pes edenler bırak pes etsin Sen yorulup pes edenlerden olma yorulduğunda dik denenip ben çünkü şu an yoruldum Aslında size gaz veriyorum ama ben şu an yoruldum Bayağı uzun oldu Video daha da uzayacak yorulduğunda aynı şu an benim yaptığım gibi kendine gel oğlum motivasyonunu tekrar diri tut diyorum şu an yorulmuş olabilirsin ama videonun ilk başındaki heyecan ve zevkle anlatabilme lazım deyip tekrar kendimi toparlıyorum aynı şeyi yap aylardır çalışıyorsun yoruldun ayağa kalkmayı yorulduğunda ayağa kalkmayı bil kendini motive et meyi öğren Anlaştık mı dış motivasyonlar ama iç motivasyonlar her zaman en değerlisi yorulduğumuz O zaman şöyle hiç yorulmadan aynı şek ve heyecanla devam edelim şuradan sıcaklık ortalamasına bakın gençler 30 derecelerde sıcaklıklar çok çok yüksek Burada 30 derecelere 40 derecelere gidecek neredeyse Bakın şimdi Hocam şöyle bir şey gelmiyor mu senin aklına Şimdi en yüksek sıcaklıklar çöl ikliminde E hocam Ekvator ikliminde olması gerekmiyor mu en yüksek sıcaklıkların Çünkü güneş ışınları ekvatora Dik açılarla düşüyor e Çöller daha kuzeyde daha ekvatora göre daha soğuk olması lazım yani ekvatorun daha sıcak olması lazım ama Ekvator daha sıcak değil Çöller daha sıcak niye Ekvator daha sıcak değil biliyor musunuz ekvator'da nem var gençler nem ekvatorun Güneş vursa bile aşırı derecede ısınmasını engelliyor Çünkü oradaki gazları ısıtmak lazım Bunu unutmayın tamam Şu bilgi de bizim için çok çok önemli nem çok az Çöllerde şimdi böyle olunca ne oluyor biliyor musunuz sabah hemen ısınıyor Çöller Çünkü etrafta gaz yok İlk önce gazı ısıtacak gibi bir derdi de yok Hemen ısınıyor Akşam olduğunda sıcaklığı tutacak gaz da yok hemen soğuyor Bu yüzden Ç öer dünyadaki bak günlük sıcaklık farkının en fazla olduğu yerlerdir nerede altını çiz bunun yaz buraya notunu yaz büyük bir ihtimalle vardır Bu aşağıda notu yaz sen Ema günlük sıcaklık farkının en fazla olduğu yer çöllerdeki yağışlara bakın eğer bir yağış ulaşacaksın burada konveksiyonel şeklindedir konveksiyonel konuyordu kuş yükselip konuyordu yükselip yağışları ısınan havanın yükselmesiyle olacak Buradaki yağışlar devam ediyoruz ve artık bu sene sorunun gelmesi gerektiği yere dikkat edin soru büyük bir ihtimalle Buradan gelebilir Akdeniz iklimine geliyoruz niye Akdeniz iklimi ÖSYM çok sever Akdeniz iklimini sormayı Ama son ik senedir buraya bulaşmıyor artık Akdeniz ikliminin zamanı geldi Ben Ne diyordum her zaman size bir kodlamam vardı Türkiye ikliminde çok işimize yarayacak bu Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış cephe karsik bunu yaz bunun altına yazarken de benimle beraber tekrar et Ben bunu yazarken de seninle beraber tekrar edeceğim ki zihninde iyice yer etsin karstik Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış cephe karstik Akdeniz kızılçam Maki Çalık kış cephe karstik Akdeniz kızılçam Maki Çalık kış cephe karstik Akdeniz kızılçam Maki Çalık kış cephe karsik Akdeniz kızılçam Maki Çalık kış cephe karsik Akdeniz kızılçam Maki Çalık kış cephe şu karstik Bizim ülkemize ait bizim ülkemizde Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde karstik araziler var onu geç bu ülkemize ait Akdeniz kızılçam Maki Çalık kış cephe karsik Akdeniz kızılçam Maki Çalık kış cephe karsik Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış cephe bunu boşa böyle tekrar etmiyorum zihninde zonklayan da zihninde zonklayan la bütün Akdeniz iklimini öğrendin farkında değilsin Akdeniz ikliminin bitki örtüsü kızılçam ormanları dır karstik Akdeniz kızılçam Kızıl çamı keserseniz makiler oluşur makiler Kızıl çamın kesilmesiyle oluşan Bodur çalılarda bak çalılardan Maki Çalı makiler Çalı bitki örtüsüdür Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış kış yağmurunu kış mevsiminde alır Akdeniz iklimi kış cephe Bu Yağmurlar cephe şeklindedir cepe yağmurları şeklinde bakın Ne oldu sadece bir kodlamayla bütün hepsini öğrendik karsik Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış cephe karsik Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış cephe karsik Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış cephe karsik Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış cephe şimdi özelliklerini öğrenmeye başlamadan önce Dünya harası üzerinde nerelerde olduğunu bilmek Bizim için en önemli kısım Burası bunu sana sınavda soracak soracaksan bu sene Bakın şimdi Akdeniz iklimini ilk önce Akdeniz çevresinde ararsınız Siz o zaman gelirsiniz akdeniz'i şöyle bir işaretlerseniz akdeniz'i bulduktan sonra buradan karşıya bir çizgi Çizeceksin Ne oldu bakın Kaliforniya kısımlarına geldi bunu işaret Akdeniz Afrika'nın en kuzeyinde Afrika'nın en kuzeyinden en güneyine iniyoruz Şurayı işaretliyoruz uç bölgeyi kap bölgesi deniyor buraya Ümit bur un olduğu kesim sonra iki tarafa çizgi çekiyoruz bak çizgi çekiyoruz orta Şili çizgi çekiyoruz Avustralya'nın uç kesimleri Anlaştık mı Şimdi bunu başka bir harita üzerinde göstereyim size burada çizili olduğu için şöyle biraz daha boş bir harita üzerinde yapalım bunu kınız da otursun şurada yapalım Ne yapacaksın senin karşına böyle çıktığı zaman hemen akdeniz'i çizdim karşıya bir çizgi çizdim bu köşeyi işaretledim Afrika'nın en kuzeyinden en güneyinin uç kesimini işaretledim Bu tarafa bir çizgi çizdi uç kesimleri işaretledi bu tarafa bir çizgi çizdi bu köşeye işaret Akdeniz ikliminin görüldüğü yerler Buralar Evet bunu öğrendin sınav sorusunu bu senenin sınav sorusunu öğrettim sana çaktırmayın sınav sorularını alıyorum böyle Ara ara söylüyorum size hiç çaktırmayın Aramızda Kalsın gençler 30 40 enlemlerde görülüyor Akdeniz iklimi bakın Akdeniz çevresi Kaliforniya kap bölgesi bunları öğrendik Doğu Batı Karadeniz kıyıları buraları öğrendik yıllık yağış sıcaklık grafiğine Bakalım eğer sorulacaksınız önce gösterdiğim ya da artık bu grafiğin bir kere daha karşımıza çıkma ihtimali var msüde Belki bunu sorarlar Tamam o zaman sınav sorusunu tam söyleyeyim size ya hazır başladık söylemeye tam söyleyeyim msüde o zaman böyle grafik olarak sorsunlar tyt'de de dünya haritası şeklinde sorsunlar ha Tam tersi de olabilir tam hatırlayamadım şimdi soruyu bakın hemen şu grafik başka yerde görebileceğiniz bir grafik değil köşelerde yağmuru görürsen köşelerde yağmuru görürsen hemen buna Akdeniz ikliminin grafiği diyeceksin yapıştıracak köşelerde Yağmur bakın diğer grafiklere dikkat edin böyle değildi Akdeniz iklimine bakın Mesela şey Muson iklimine yazın alıyordu yağmurunu Savan iklimine bakın yazın alıyordu yağmurunu Hepsi farklı görüyor musunuz bakın Ekvatoral iklime bakın çok farklı her dönem yağmurunu alıyordu Ama buradaki grafiğimiz Bir daha da hiç göremeyeceğiniz bir grafik bu şuraya bakın köşelerde köşeler ne demek Aralık Ocak Şubat Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış kışın yağmurunu alıyor burası kış yağmurlarıyla beraber besleniyor buradaki iklimimiz yazları sıcak kurak ne demek hocam yazları sıcak kurak bakın yazın sıcak kurak ne demek hocam Yağmur var mı yağmur yok E hem sıcak yağmur yok o zaman kurak olmuş oluyor işte yazlar sıcak ve kurak kışlara bakın ılık yağışlı Bu ne demek hocam kışları yağmurlu mu evet Ilık ne demek hocam sıcaklıklar 0 derecenin altına düşüyor mu Hayır o zaman ılık Burası diyorsun Tamam mıyız bakın artık sıcaklıklar düşüyor Muson iklimiyle aynı çizgide enlemde Burası 15 dereceler 20 dereceler civarında sıcaklık farkları artık artmaya başladı bakın şuraya 1820 derecelere çıkmaya başladı nasıl yağışlarımdan Yağmur şeklinde görüyoruz bunları nasıl karsik Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış cephe yağışlar nasıl cephe şeklinde cepheden kastımız ne şu ne demek bu hocam bir sıcak hava var bir soğuk hava var şuraya yazalım soğuk hava var Bunlar karşılaştığı yerlere sanki Savaş askerlerinin karşılaşması gibi cephe diyoruz sıcak soğuk karşılaşıp Burada yağmur oluşturuyor işte cephe yağmurları Akdeniz ikliminde gençler yağış miktarına bakın 600.000 milimetreleri Karadeniz iklimi 1.500 mil metrelerde ydi 1 1,5 metrelerde ydi Akdeniz Onun bir tık altında Tamam Akdeniz'de de yine yağmur yağıyor gençler yağış rejimi Tabii ki düzensiz şuraya bakın düzensiz bir rejim var geldik buraya ek bilgi ek bilgide cephe yağmurları var cephe yağmurlarının nasıl oluştuğunu söyledim sana bugün ne yaptık ü tane yağış çeşidini öğrendik 1 konveksiyonel 2 orografik 3 cephesel yağışlar cephesel yağışların da yabancı ismini söyleyelim frontal yağışlar nasıl kodluyoruz bunu front fırın fırınların içi nasıl sıcak fırınların dışı nasıl soğuk o zaman fırınlar sıcak ve soğuğun karşılaştığı yerler cephesel yağışların olduğu yerler bunu da böyle kodluyoruz üç yağış çeşidini de öğrendik bunu bize dünya haritası üzerinde sorabilirler Mesela burada bizim imara dağlarımız vardı dağlara tırmanıyordu Yağmur oluşturuyordu o zaman dağlara orada bir dağ var uzakta orografik yağışlar Bunlar o zaman yani orografik yağışları dünyada en bilindik yeri Himalaya dağların olduğu yerler cephesel yağışları bana sorarsa o zaman Akdeniz ikliminin oldu olduğu yerde arayacağım Akdeniz kızılçam Magi Çalı kış cephe 60 enlemlerde gençler oluyor bu cephesel yağışlar Akdeniz ikliminin olduğu yerlerde oluyor bu cephesel yağışlar Bir de şurada 60 enlemlerde oluyor aklınızda bulunsun konveksiyonel yağışlar da ekvatorda Savan ikliminde ve karaların içinde çöl ikliminde oluyor Evet yağış çeşitlerini de öğrenmiş olduk bitki örtüsü Akdeniz Kızıl çamı Kızıl çamları kesersem makineler oluşuyor Akdeniz kızılçam Maki Çallı kış cephe gençler Şimdi biz bitkilerle alakalı ayrıntılı bir konu işlemesi yapmayacağız O yüzden maki'nin türlerini de biz buraya yazdık maki'nin en bilindik türü zeytindir Aslında o bizim zeytin dediğimiz şey yediğimiz o zeytinler bir maki türü maki'nin türlerini şöyle kodluyoruz Biz bunu yazın oraya isterseniz Maki Defne ve Funda adında iki tane kızımız var Defne Funda Defne bir tane daha Yazın buraya hemen Funda kodlamada eksik olanları yazın Defne ve Funda adında bu iki kızımız katrana boyanmış sandala binip katran ağacı Sandal yazın bunları katrana boyanmış sandala binip Mersin'e Mersin Mersin koca bulmaya gidiyorlar koca yemiş yaz koca yemiş koca bulmaya gidiyorlar ve orada bir kermese giriyorlar kermes de yazın burada yok Burada en önemlilerini koymuş Ben hepsini kodlarken hepsini kodlayayım size kermesi kermeste koca bulmaları amaç koca yemiş ve bir anda keçiler basıyor kermes keçi boynuzu ve ne zıkkım yemeye geldiniz buraya diye keçilere bağırıyorlar Tabii kermes de zeytin de yiyorlar ya da sandala binerken acıkıyor sakız çiğniyor sandalda gençler Bunlar çak çak çak cak çak sakız çiğniyor sakız ağacı O ara susuyorlar o ara acıkıyor sakızları çıkartıp zeytin de yiyorlar maki bitki örtüsünün türleri maki'nin en bilindik türü zeytindir çıkarsa karşımıza bu çıkar Biraz gençler kadifemsi dir maki'nin türleri Maki böyle dikenli çalılar ve her mevsim yeşildir Bodur 1 metreyi bulan Bodur çalılardan bu bölgeler sıcak olduğu için içindeki suyu kaybetmemek için böyle biraz kadifemsi tüylüdür suyu korumak için buranın toprağı terra rosa Toprak kırmızı Akdeniz toprakları Terra rza bunu nasıl kodlayaz biliyor musunuz Terra rza terleyen Roza Roza bir isim Roza bizim ülkemize geliyor diyor ki ben tatile gitmek istiyorum Biz de onu nereye yollayacağız o zaman e Akdeniz'e yollayacağız en güzel tatil yeri Akdeniz terleyen rozayı Akdeniz'e yolladık Akdeniz'de kızardı hıp kırmızı oldu Akdeniz'de o güneşin altında kızarırsın Akdeniz'deki bu topraklar kırmızı renkli Topraklar ve Akdeniz karstik Akdeniz kızılçam Maki Çalık kış cephe karstik karstik arazi buralar kalkerli arazi Kalker kireç taşıyıc stik kireç taşıdır Şurayı görüyor musunuz bakın Bunlar kireç taşı işte karstik Akdeniz kızılçam Maki diyoruz ya karstik Akdeniz kızılçam Maki bir resimde hepsi bakın Çalı kış cephe bakın Burası Akdeniz'de gittiğinizde göreceğiniz bunlardır işte kızılçam ağaçları makiler karstik kalkerli araziler erimiş arazilerdeki arazi olduğu için bu topraklarda kireç miktarı fazla oluyor tamam Bakın zaten Kireçli toprak her tarafta kireç var Evet bunu da geçtik geldik ılıman okyanusal iklimimiz ılıman okyanusal iklim okyanus iklimi Okyanus akıntılarının etkili olduğu iklim diyeceksin Sen buna ılıman Bir de ılıman okyanusa okyanus iklimi Deniz iklimi Karadeniz iklimi diyeceksin bizdeki Karadeniz iklimine benziyor bu gençler Ilıman okyanusal iklimi denildiğinde aklına Karadeniz iklimi gelecek ve Karadeniz iklimi geldiğinde hepsini yapacaksın bakın 4060 enlemler nerelerde görüldüğünü şöyle harita üzerinden çalışalım dikkat edin Alaska sıcak su akıntısı Golf Stream sıcak su akıntısı Golf Stream sıcak su akıntısı bakın Amerika'ya vurdu buradan Avrupa'ya gitti vurdu aynı zamanda bu Golf Steam sıcak su akıntısı Batı rüzgarlarının etkisiyle oluşuyor gençler Batı Rüzgarları buradan devam eder Karadeniz'den gelir Bakın bu Batı Rüzgarları Karadeniz'deki nemi alıp Karadeniz'deki dağlara tırmandırır işte Batı Rüzgarları bizim ülkemizdeki iklim üzerinde de etkilidir Karadeniz'deki iklimin oluşmasında buradan gelen batı rüzgarlarının etkisi de vardır ne yaptık Golf Stream sıcak su akıntısı Evet şurada Mozambik sıcak su akıntısı var Madagaskar sıcak su akıntısı var bakın yine burada Avustralya Doğu Avustralya sıcak su akıntısı var ılıman okyanus iklimi de Batı rüzgarlarıyla sıcak su akıntılarıyla bağdaştırılır Rüzgarları sıcak su akıntıları etkili bunda Muson Rüzgarları Muson ikliminde etkiliydi meraklısına bilgide zaten de tam olarak Şuradaki golam sıcak su akıntısı Labrador soğuk su akıntısı verilmiş size ne demiştim sıcaklığı anlatırken bu okyanus akıntıları sıcaklık üzerinde etkili olabiliyor bakın 5 derece yapıyor İngiltere kıyılarını İngiltere kıyılarını Golf steim sıcak su akıntısı Labrador soğuk su akıntısı 15 -15 derece yapıyor aynı çizgideki yeri işte Golf sim sıcak su akıntısı bu kadar değerli ve önemli Normalde İngiltere'de kış mevsimi yaşanması gerekirken İngiltere karlarla kaplı bir ülke olması gerekirken sürekli yağmurun yağdığı bir ülke İşte o dizileri izlerken İngiliz dizilerini izlerken sürekli Yağmur görmenizin nedeni bu kar görmemeniz nedeni bu Normalde hep kar olması lazım oralarda Evet bu ek bilgiyi de öğrendik gelelim yağış ve sıcaklık özelliklerine gençler bakın dünyada yağış rejiminin düzenli olduğu iki iklim var biri Ekvator iklimde hep düzenliydi diğeri ılıman okyanusal bakın her mevsim yağışlı yağış rejimi nasıl düzenli sıcaklıklara dikkat etmenizi istiyorum sizden sıcaklıklar artık sıcaklık farkları artmaya başl başladı kutuba gitmeye başlıyoruz artık sıcaklık farklarımız arttı ama hala 0 derecenin altına inmedik niye denizin kenarındayız Çünkü Karanın içine girmedik ama İyice yaklaşmaya başladık Bunu unutmayın yazları kışları ılık geçer yazları serindir 13 15 derece yıllık sıcaklık ortalaması var sıcaklık ortalamanız artık iyice düşüyor bakın sıcaklık farkı 10-15 derece nem var burada Bol yağış alıyor Burası Şurayı altını çizin yağış rejimi düzenli burada yağış miktarına bakın 1 metre Karadeniz ikliminde ne dedik 1 1 bu5 buç metreydi ezberleme gerek yok Bunu genelde Karadeniz iklimi nasıl bulutlu kapalı Güneşli gün sayısı az Karadenizde böyle değil mi Evet Peki hocam bitki örtüsü artık kutpa doğru gelmeye başladık Karadeniz iklimini Karadeniz'i bir düşünün geniş Yapraklı ağaçlar olduğu gibi iğne Yapraklı ağaçlar da var geniş Yapraklı ağaçlar yapraklarını döküyor artık burada yani burada hem iğne yaprak hem geniş Yapraklı ağaçlar yani karma ormanlar var artık ve buranın toprağı toprağını ezberleme gerek yok yine bakın ne diyor kahve rengi buna takılma kahve kestane orman toprakları e orman toprağı dedi bize orman hangi iklimde var daha yani böyle şey olarak Türkiye'deki iklimi düşün orman ülkemizde hangi iklimde var Karadeniz ikliminde Ha o zaman ılıman okyanusal iklimde var diyeceksin Karadeniz ılıman okyanusal ikl Kahverengi orman toprağı derse sana aklına oradan gelecek tamam orman toprağını da ılm okyanusal iklimi de bitirdik Geldik şimdi step iklimine Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step bozur step Bozkur step Bunu unutma Bozkır step Bozkır step Bozkır step karalarda artık Karanın içine girmeye başladık ılıman karasal iklim başladı bu step iklimi biraz daha karasal iklim ama Karanın içine yeni girmeye başlıyoruz ılıman karasal iklimdir iklim ılıman burada böyle Çöllerin etrafı Karanın içlerine yeni girdiğimiz yerler Bunların böyle haritasını çalışamazsın haritasını ezbere bilemezsiniz gençler karışıktır bunu harita olarak da sormaz size Ama burayı çöl verip çölün yakınındaki hangi iklim olabilir diye sorabilir çölün yanında step iklimi var çölle geçiş iklimini oluşturuyor bu mantığı bilmen yeterli tamam geçiş iklimidir yağış sıcaklık özelliklerine bakalım şuna dikkat etmeni istiyorum Artık senden step ılıman karasal iklim dedik ya sıcaklığına bak sıcaklık artık 0 dereceye yaklaşmış buradan anlayacaksın bunu hocam 0 dereceye yaklaşmış Hatta sıfırın altına düşüyor Bazı yerlerde Mesela bizim İç Anadolu kısmında E o zaman hocam sıfıra daha yeni yaklaşıp yeni düştüğümüz göre o zaman burası step Bozkır iklimi step şöyle kodlayabiliriz Bak ilk defa şimdi söyledim step Stop stop Artık dur stop denize denize Artık dur diyoruz stop artık karaya girmeye başladık Deniz iklimine neme denize stop step iklimi stop iklimi Denizi Artık dur diyoruz artık dur Deniz Biz Karanın içine girmeye başlıyoruz diyoruz Bu videoya özgü ilk kodlamayı Bu bazen böyle ders anlatırken anlattığım esnada beynimde bazı şeyler dönüyor ya diyorum bu step iklimini nasıl akıllarına gelebilir galiba bu havada kalıyor diyorum bunu tabii Anlatırken Beynimin içinde çeviriyorum o ara bir aydınlanma yaşıyorum birçok videoda da kodlamayı dersin esnasında bulmuşumdur gençler step iklimi stop iklimi stop iklimi Burası denize stop diyoruz artık karaya girmeye başlıyoruz stop Dur bakalım artık karaya geldin diyoruz nereden anlayacağız karaya geldiğimizde artık 0 dereceye geldik Evet yağışına bakın yağışlar düşük ne kadar 250 400 milimetreleri biraz daha az yağsa çöl olacak E zaten Öyle değil mi bakın Az yağıyor çölün yanı değil miydi Bunlar Evet biraz az daha düşse yağışlar çöl olacak Aynı bizim İç Anadolu Güneydoğu Anadolu gibi yağışlar Az daha düşse çöle dönecek oralar en fazla yağışını ilkbaharda ve kışta alıyor genelde de ilkbaharda alıyor gençler şurada alıyor stop ilkbaharda alıyor yağışını stop ilkbahar stop ilk defa karaya girmeye başlıyorsunuz stop ilk defa bu da bu videoya özgü bir kodlama stop ilk defa karaya giriyorsunuz artık çekilin bakalım kenara stop iklimi stop iklimi ilk defa karaya giriyorsunuz ilk defa ilk defa ilkbaharda yağmurunu alıyor En fazla yağmuru ilkbaharda bu grafiğe bakıp şuradan en fazla yağmuru ilkbaharda deyip Aa burası step diyebiliyorsunuz sorularda böyle bol bol sorular çözüp orada da öğreteceğim size bunu step iklimi karaların içinde olduğu için mantıken düşünün karaların içinde cephe oluşmaz Bir sıcak bir soğuk oluşmaz ne oluşacak karaların içinde karaların içi Deniz de yok Yamaç yağışı da oluşamaz ısınan hava yükselip Yağmur oluşturacak ısınan hava yükseldiği için konveksiyonel yağışlar olur Gençler bu konveksiyonel yağışlara ülkemizde 4 ikindi yağmurları diyorlar geld geldik bitki örtüsüne Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step geçen senenin KPSS sorusu bakın büyükbaş hayvancılık şeklinde sordular bu Bozkır step bağlantısını ve küçükbaş bağlantısını sorabilirler bize Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Bozkır step Boz Bozkır step Bozkır boşluk Bozkır boşluk iklimi boşluk iklimi İşte bu bizim İç Anadolu'da görülen iklim çayırların küçük olduğu ağaçların olmadığı ilkbaharda yeşerip yazın sararan ot toplulukları Bunlar Sen şimdi bu ot topluluğunda büyükbaşı hayvancılık yapabilir misin yapamazsın burada ne yapacaksın küçükbaş hayvancılık yapacaksın bozkırlarda böyle koyun besliyorsun küçükbaş hayvan besliyorsun unutmayın Evet buranın bitki örtüsü Bozkır bozkırlar seyrek cılız Otlar küçükbaş hayvancılık yapıyor oluyor gençler şu bilgi biraz ek bir bilgi bu bozkırlara çok meşhur Amerikalılar için meşhur priller deniliyor Amerika'da çok önemli değil Sizin için ama şurası bizim için çok çok önemli Eğer ki Bozkır alanlar Bozkır ağaçların insanlar tarafından yok edilmesiyle tahrip edilmesiyle oluşmuşsa ona antropojen Bozkır diyoruz antropojen Bozkır insanlar tarafından tahrip edilen Bozkır demek şuna bir kodlama bulabilir misiniz yani Şunu kodlayınız ama antropojen Bozkır denildiğinde insanların tahrip etmesi gerecek aklımıza yani antropojen denildiğinde aklımıza insanların tahribi gelmesi lazım antrop jen öyle bir kodlama bulun ki yorumlara Yazın ben sizin kodlamaları bulduğunuz kodlamaları beğenince kullanıyorum antropojen denildiğinde insanların tahrip etmesi sonucunda oluşan kelimesi gelecek aklımıza öyle bağdaştıran lazım bekliyorum kodlamanın Bu arada en çok sevdiğiniz iklimi de aşağıya yorumlara yazın bakalım benim en çok sevdiğim iklim dönemlere göre değişiyor En sevdiğiniz Mevsimi bir yazın bakalım ben genelde kış mevsiminin olduğu kar örtüsünün kar yağışlarının olduğu iklimleri seviyorum böyle bir Norveç'te bir Kanada'da o bölgelerde öyle bir iklimde yaşamak güzel olurdu tabii Onların da zorlukları başka küçükbaş hayvancılık için elverişlidir söyledik bunun altını çizin gençler bakın toprağına kestane ve kahverengi bunu takmayın step toprakları E zaten step toprakları Bozkır toprakları dediğinde direkt iklimini de bulmuş oluyorsun ismi üstünde geldik sert karasal iklime Az önceki ılıman Karasal iklimde bu sert karasal ikl şimdi bir kodlama yapacağız nasıl yapıyorduk bu kodlamam tundra ikliminden yapacağım Bu kodlamayı şimdi kodlamam ı yapalım şöyle haritayı koydum Atın üstüne bindim haritayı koydum Türkiye'den yola çıkacağım sizinle amacım kıtanın bittiği yere gitmek soğuk iklimleri seviyorum dedim ya az önce bundan sonra tundur iklimi var onun kodlamasını da şimdi yapıyoruz iki iklimde de bu kodlamayı kullanacağız Şimdi ben Türkiye'den yola çıktım taylara bindim atlara değil taylara Ata binemem atlar çok büyük taylara daha küçüklerine bineceğim taylara bindim yola çıktım taylara bindim amacım hikaye yazıyorum size amacım Kutup bölgesine gitmek tam kıtanın bittiği yeri görebilmek çok mer merak ediyorum kıtanın bittiği yerde ne var acaba diye yola çıktım taylara bindim dıkıdık dıkıdık dıkıdık dıkıdık tayları la beraber gidiyorum mutluyuz mesuduz her şey çok güzel ama bir yere geliyoruz ki hava soğumaya başlıyor Karanın iyice iç kesimlerine girmeye başladık kıtanın bittiği yere daha varamadan tam kıtanın bittiği yer bir altındaki yere geldik hava artık soğumaya başladı etrafımızda böyle iğne yapraklı çam ağaçları olmaya başladı Ben gözümü kapatıyorum Siz kapatmayın oradaki resme bakın boşuna o resm yapmadık her tarafta çam ağaçları var kar örtüsü kaplı çam ağaçları artık çok üşüdüm Dayanamıyorum artık dayanamıyorum olmayacak Allah'ım şu çam ağaçlarından yaprakları dökü toplayıp şeyleri odunları toplayıp bir ağaç bir ağaç yakayım diyorum ya bir ateş yakayım Bir ısını ateşi yakıyorum ateşin başında biraz ısınıyorum tayları tayları oradaki çam ağaçlarına bağlıyorum tayları oradaki çam ağaçlarına bağladım ısındım iyice ısındım Ateşim yandı botlarımı polarları giyindim soğuk ya hava polımı giyindim botumu giyindim artık daha da böyle ısındım Tamam hazırım dedim tam yola çıkacağım çıkamıyorum neden sayılarım tayları donmuş gençler tayları ağaçlara bağladığım o tayları ısıtmadığı için donmuş Allah da benim cezamı Vermesin Vermesin Vermesin değil mi vermesin diyorsunuz Evet Taylar mı tayları donmuş E ne yapacağım o zaman yürüyerek devam etmem lazım Neyse yürüyerek devam edeceğim Ama bu hikayemizin bir sonraki kısmında olsun hikayemizi burada bitirelim Gelin g im şimdi buraya gelelim bugünkü kodlamam sert karasal iklim Niye anlattın Yunus Hoca bütün bu hikayeyi diyorsun ya geldik sert karasal iklime kıtanın tam bittiği yere gidemedik kıtanın artık iç kesiminde iizmir var iç kısımlarda görülüyor bakın Kanada'da İskandinav yarımadasında bakın İskandinav İstanbullu kan davalıları diyorduk ya buraya İskandinav Yarımadası Kanada'da İskandinav yarımadasında Sibirya dediğimiz kısımda Rusya Sibirya bölgesinde görülüyor bizim ülke imizde de buna benzeyen iklim Erzurum Kars çevresinde unutma görüldüğü yeri öğrendik Bir de gençler şurada dağların yüksek kesimlerinde yüksek dağları görmüştük dağların yüksek kesimlerinde görülüyor kodlamayı niye yaptığımızı geleceğiz Merak etmeyin yağışını yazın alıyor sert karasal iklim yazın alıyor niye yazın alıyor biliyor musunuz Bunu size Türkiye üzerinden göstereyim gençler şöyle bir Erzurum çevresi sert karasal iklim değil mi Bizim şimdi az önce söyledim İç Anadolu'da ılıman karasal şimdi İç Anadolu'da yağışlar ilkbaharda düşüyor Ama sert karasal Erzurum çevresinde yazın düşüyor buradaki mantık şudur mantığı öğrenirseniz ezberlemenin başlar Ama Erzurum çevresinde ilkbaharda hava daha öyle çok ciddi ısınamaz İç Anadolu'da daha alçak olduğu için ilkbaharda hava ısınır K kar yağdı kıştan çıktık O kar erimeye başlar eriyen kar ilkbaharda Burası ısındığı için eriyen kar ilkbaharda Burada nem oluşturup yağışlara ilkbaharda neden olur bu Erzurum çevresinde ise o kışın yağan karlar ancak Yaz mevsiminde erir Yaz mevsiminde eridiği için yaz mevsiminde Yağmur oluşturabilir orada anlaştık o yüzden sert karasal iklim yağışını Yaz mevsiminde alır bakın sert karasal iklim olduğunu nereden anlıyorum bu grafiğe bakınca -10 L gelmiş ılıman karasal iklim daha sıfırlara yeni yaklaşmıştı O yüzden -10 mara geldiği için Burası sert karasal iklim diyoruz yağışına bakın yağışı ılıman karasal göre daha fazladır yani İç Anadolu Bölgesi daha çöl gibidir Doğu Anadolu Bir tık daha fazla yağmuru alır gençler Bunu unutmayın en az yağışı kışın düşüyor en fazla yağışı bakın Yaz mevsiminde düşüyor Kışın kar şeklinde yağmurlar nereden Anladım bakın 0 derecenin altında sıcaklık E o zaman kar şeklinde düşüyor zaten burada bir düşüyor ben Van'da görev yapmıştım Erciş'te bir yıl muradiye'de görev yaptım Bir yıl da Erciş'te gençler bir düşüyor Burada kar 5 ay 6 ay kar görüyorsun özledim vallahi billahi özledim oradan tayinimi alıp bu tarafa geldikten sonra hiç kar kar görmedim ya Bak şu an şu an bile kar göremiyorum hiç yağmadı kar özlüyorum açıkçası karavan gezilerine başladığımız zaman Aa bir dakika belki de ilk defa izliyor bu kampla beraber Beni izliyorsun karavan gezilerine başlamamı da çok az kaldı 1 milyon olunca karavanı alıp gezilere başlayacağım dedim 1 milyon oldum şimdi karavan bakıyorum geçen karavan fuarına gittim minibüs karavanlara baktım şu an biraz daha böyle Offroad araçları var onların üzerine yapılan karavanlar şeklinde tarzda bir karavanla yola çıkmayı planlıyorum Yaza siz sınava girerken Ben de inşallah karavanı almış olacağım 2-3 ay içerisinde aracı alacağım sonraki 23 ay içerisinde de üstüne karavanı yaptıracağım inşallah siz yazın sınava girerken Ben de karavanla dolaşmaya başlayacağım kış Kış mevsiminde net söylüyorum Kış mevsiminde kar göremiyorum artık burada batıda yaşamaktan Kış mevsiminde gidip Offroad aracını da aldık 4x 4'le o karlı dağlı yollarda gezip gezip dolaşacağım Bütün Türkiye'yi dolaşacağım gençler gün gelecek göreceksiniz Bütün Türkiye'yi dolaşmış Türkiye'deki bütün illerde 20 gün bir ay yaşamış o illerin bütün rotalarını çıkartmış gerçek bir Seyahatname ortaya çıkartacağım Evliya Çelebi'nin yüzlerce yıl önce yaptığını ben de bugün video Seyahatname olarak yapacağım Hım göreceksin tek bir amacım tek bir hedefim var Gerçek bir coğrafyacı Seyahatname yazan Geçmişteki coğrafyacılar gibi olabilmek az kaldı sizin hayalleriniz var gençler Bizim de hayallerimiz var hayalleri için deli gibi çalışanların kazanacağı bir sınav olsun Evet buradaki bilgileri öğrendik başka kaldı mı gelelim buraya gençler şunu unutmayın karasallık şiddeti yüksek kesimlere çıkıldıkça artar mesela Erzurum Kars çevresinde karasallık daha şiddetli İç Anadolu'da karasallık daha az şiddetlidir neden Çünkü Erzurum Kars çevresinde yüksek kesimlerde nem daha azdır o yüzden o bölgeler daha çok soğur yaz mevsimde de çabuk ısınır çok ısınır şiddeti çok fazladır karasallık şiddeti Çöller için ne demiştik günlük sıcaklık farkı çok yüksek demiştik değil mi Çöller için yani sabah akşam arasında sıcaklık farkı fazla demişti bu karasal iklim için sert karasal iklim için ne söylüyoruz biliyor musunuz yıllık sıcaklık farkı çok fazladır Yazın çok ısınır Kışın çok soğur yıllık sıcak farkının en fazla olduğu yer karasal burada Ayazlar çok fazla olur Erzurum çevresi Bulut olmadığı için hava soğuk aşağıya çöküyor ayazlı günler çok fazla yaşanır bunu da ek bilgi olarak öğrenelim gelelim artık şu kodlamayı niye yaptığımıza sert karasal iklim dedik Tayga ormanları Tay O taylara niye bindik sanıyorsunuz gençler Hani o tayları bir ormanlara bağladık ağaçlara bağladık biz değil mi iğne yapraklı ağaçlara bağladık onları biz iğne yapraklı ağaçlara niye bağladık sanıyorsunuz işte Sibirya bölgesinde İskandinav dağlarında o Kanada'nın o bölgesinde O alanı her tarafı unutmayın şu bölge gençler ormanlarla kaplıdır dünyada en fazla ormanın olduğu yer Evet Ekvator bölgesidir ama onun dışında bu bölgede de orman varlığı çok fazladır ama nasıl orman Bunlar iğne yapraklı çam ağaçları iğne yapraklı çam ağaçları İşte buradaki iğne yapraklı çam ağaçlarından oluşan ormanlara Tayga ormanları diyoruz biz tayları bağladık ya o iğne yapraklara Tayga taylara binmiştik iğne yapraklı ağaçlara bağlamıştı iğne yapraklı ağaçlara verilen isim boreal buna boreal de deniliyor özellikle Kanada kısmında boreal deniliyor bunun kodlamasını size bırakıyorum yani şu iğne yapraklı ağaç dediğimizde Tayga ormanları dediğimizde aklımıza boreal de gelmeli yani Tayga Taylar La boreal bağdaştırmak diyor boreal bulamadım sizde orası tamam tabii her tarafta böyle ağaçlar yok çam ağaçları yok Bazı yerlerde çayırlar Bazı yerlerde de bozkırlar oluyor Doğu Anadolu'yu düşünün Erzurum çevresini biraz daha alçak kesimlerinde bozkırlar vardır yüksek kesimlerinde çayırlar vardır Erzurum'da oradaki yüksek kesimlerde yetişen çayırlara da Dağ çayırları diyoruz biz geldik toprağına Erzurum çevresinde Çernezyom Topraklar görünür Çernezyom Topraklar çerezyum toprakları çerezyum bak nasıl çerezleri yiyor Kara çerezleri yiyor Kara çekirdekleri siyah çekirdekleri yiyor siyah çekirdekleri yerken ağzı yüzü kararıyor bu insanın Çernezyom çerezi yom diyeceksin Çernezyom çerezi Om nasıl çerezler Kara çerezler ne demek bu hocam Gençler bu Çernezyom toprakları Kara topraklardır Çernezyom bakın burada ne var Çernezyom Çernezyom Çayır bitki örtüsü altında oluşur çayırların altında oluşur diyeceksin bakın bir şey daha var burada Er var Çernezyom Erzurum çevresindedir diyeceksin Erzurum Erzurum çevresindedir diyeceksin Çayır bitki örtüsü altında Erzurum çevresinde yani sert kısal iklimde görülen toprağa Çernezyom Toprak denir Çernezyom Toprak Çerez yiyorum Nasıl çerez derdi Kara çerez derdi O zaman Bunlar Kara Topraklar bir toprak karaysa çok verimlidir gençler Bunu unutmayın tamam bu topraklar verimli topraklardır bunu da öğrendik ama kodlamam bitmedi bizim hedefimiz Neydi o tayları öldürdük orada yi yapraklı ağaçlarda dondular artık kıtanın son tarafına Gitmeye devam etmemiz lazım bakın geçen sene değil ondan önceki sene çıkan soru tam olarak buydu kıtanın son tarafını işaretlemiş derdi burada görülen iklim neydi dediler bu kadar güzel bir soruydu aynısı İnşallah diğer iklimler için Akdeniz iklimi için gelir Biz Neyse Yolumuza devam edelim buradaydık sert karasal iklimden yola devam ediyorum bu sefer tabanvay gideceğiz ama nasıl kunduralarım da yürüyeceğiz Taylar gitti polarları giymişti artık kunduralarım zla gitmemiz lazım yürüdüm yürüdüm yürüdüm kıtanın tam bittiği yere geldim kunduralarım la beraber bir bastım bataklık mış Burası bataklık mış zar zor bela ayaklarımı çıkarttım oradan kunduralarım orada kaldı ayaklarımı çıplak ayaklarımla beraber çıkarttım Zor Bela çıktım bataklıktan bu iklimimiz ismi kıtanın tam son kısmındaki iklimimiz ismi tunda iklimi Kundura iklimi kunduralarım bın battığı iklim kunduralarım nerede batırmış tık kıtanın tam bittiği yerde batırmış tık bir dakika biraz enerjim düştü o eski aşk ve heyecanla dersin başındaki aşk ve heyecanla anlatamaz oldum yani saatte kaç olmuş Kaç saattir devam ed diyoruz o zaman şöyle bir toplanalım kendimize gelelim bu hayatta başaramayacağın yapamayacağın senin moralini bozabilecek hiçbir şey yok kaldığın yerden devam et hadi dikten aynı şekilde devam ediyoruz canlan Evet diğeri tundra iklimi ne dedik kunduralarım battı tundra iklimi bataklığın olduğu kıtanın son tarafındaki bakın Burası kıtanın son tarafı ama Şuradaki grönland'ın ilk başlangıç tarafı unutma ikisi zaten aynı yere denk geliyor bak Evet kundra ikliminin görüldüğü yerleri İskandinav Yarımadası Sibirya Kanada ın kuzeyi Grönland Adası'nın kıyı kesimleri olmuş oldu Anlaştık mı geldik yağış sıcaklık grafiğine sıcaklıklar artık iyice düştü bakın sıcaklıklar artık -20 -30 vara düştü Burada dikkat etmeni istediğim şey şu şöyle biraz daha ince yapalım bakın sıcaklıklara bakar mısınız az biraz 0 derecenin üstüne çıkabilmiş çok azı 0 derecenin üstüne çıkmış Az önce bataklık demiştim ya size olay ne biliyor musunuz Yılın 9 ayı buradaki Topraklar donmuş halde her taraf donmuş halde o yüzden burada ağaç yetişmiyor donmuş bir yerde ağaç yetişebilir mi Allah aşkına Yılın 9 ayına bakar mısınız Yılın 9 ayı donmuş burada ağaç yetişmiyor yetişmeyince de Yılın 9 ayı donmuş olunca da buradaki Toprak Sadece şurada yılın 3 ayı biraz sıcak oluyor 0 derecenin Üstüne çıkıyor yılın 3 ayı biraz sıcak olduğu için birazcık eriyor toprağın üst kısmı ama alt kısmı eriyem üst kısmı birazcık eriyince oradaki Sulak bataklık haline geliyor O su aşağıya eriyip gidemiyor aşağı kısımlar donmuş halde Üst taraf bataklık halini oluşturuyor Burası şurası gençler hafif hafif bataklıklarda Buralar burada ağaç yetişemiyor Yılın 9 ayı donmuş böyle yosunlar likenler yetişiyor burada karibu geyikleri var burada hiç karibu geyiği görmedim o bölgelerde çok oluyor filmlerde görüyorum İnşallah bir gün nasip olacak karavan gezilerinde 5 sene ya da 6 sene Türkiye'yi dolaşacağım bütün şehirlerde bir 20 gün yaşayacağım Merak etmeyin hepinizle karşılaşacağız gençler çünkü 20 gün ben o şehirde yaşayacağım yani Öyle Git gezdik geldik değil 20 gün yaşayıp notlar alacağım videolar Çekeceğim yani gezeceğim o şehri hissedeceğim yaşayacağım ve bütün ülkemizdeki şehirleri düşündüğünüz zaman 5-6 yıl sürecek o arada böyle bir ayda bir 2 ayda bir biraz böyle videolar izlendiğinde para kazanmaya başladığımda iyice yurt dışına gitmeye başlayacağım e ik ayda bir İşte yurt dışındaki bazı büyük şehirlere gidip oralarda da çekimler yapacağım sonra döneceğim 2ü günlük 4 günlük tatiller de olacak öyle o zaman İnşallah böyle Norveç gibi biraz daha kuta yakın yerlere gidebileceğim bakın sıcaklıklar -30 40 dereceler ortalama yağışa bakar mısınız 2002 150 mm çöle dönmüş artık Buralar değil mi neredeyse çöl Buralar Eğer yağmur yağarsa da ısınan havanın yükselmesiyle olduğu için konveksiyonel yağışlar şeklinde oluyor geldik bu tarafa bataklık şeklindedir söyledik anlattık bunu sabahtan beri anlatıyorum bakın yosun liken çiçekli bitkiler söyledim buna tundra deniyor buranın bitki örtüsü de tundra o yosunlar liken lere tundra bitki örtüsü deniyor iklimine tundra deniyor toprağına da tundra deniyor buranın Allah aşkına bütün hepsine böyle deseydin ya mesela niye Ekvator'un iklimine Ekvator demişler de toprağına laterit demişler toan da Ekvator de mesela tundra En sevdiğiniz iklim olabilir ağaç yoktur demiştik bütün bunları anlattım size gençler meraklısına bilgi Bunu niye koyduk buraya Biliyor musunuz Bir tane sınav sorusunda geçmiş yıllarda çok eski yıllarda böyle bir bilgi sorulmuştu böyle bir soru sorulmuştu demişti ki şöyle Rusya'nın çok kuzeyde kutba yakın bölgelerinde tundra alanlarında Normalde insanların yaşamaması gerekirken burada bakın 3 4 bin'lik bir nüfus yaşıyor Bunun nedeni nedir diye sorulmuştu bunun nedeni bu bölgedeki doğalgaz petrol yatakları tamam böyle bir soru sorulmuştu devam edelim geldik Kutup iklimine artık bitiriyoruz Merak etmeyin uzadı ama bitiyor Kutup iklimi gençler bakın şurada grönland'ın iç kesimlerinde görülüyor Zaten grönland'ın şu kıyı kesimlerinde tundra vardı Az önce gördük iç kesimlerine gidildikçe artık Kutup görülüyor Bir de şurada Antarktika'da görülüyor Kutup iklimi burada bilimsel araştırmalar için varlar sadece evet Kutup ikliminin sıcaklığına bakın yılın her ayı sıcaklık 0 derecenin altında -60 - 70'lere düşmüş yağ yok denecek kadar az çöl Buralar zaten yağış yok burada 200 Mim 200 mimin altında buzlarla kaplı yağış yok denecek kadar az şöyle yapalım mı bu iklimleri kendimiz bulmaya çalışalım Bakın şimdi nasıl bulacağım biliyor musunuz en fazla yağmuruna bakıyorum Çubuk Mart mart ayı ilkbahar stop ilk defa karaya giriyorsun ılıman karasal iklim değil mi Nereden Anladım Hem bu ilkbahardan hem de 0 derecenin altına Yeni Yeni gelmeye başlamış karaya daha yeni gelmiş stop step iklimi top karaya geliyorsun burası o yağışlarımdan Ekvator ılıman okyanusal iklim düzenli Ama bu Ekvator olamaz sıcaklıklar 5 derecelerde 10 derecelerde Demek ki burası ılıman okyanuslar Evet diğeri sıcaklıklara bakıyorum 0 derecenin altına düşmüş 10 derecelere yaklaşmış Erzurum ve çevresi değil mi Burası yazın almış yağışını O zaman burası Erzurum ve çevresi sert karasal iklim Sibirya bölgesi diğeri -70 dereceler Allah aşkına Kutup Burası diğeri 0 derece çizgimi çizdim -20 dereceler Çok soğuk buralar soğuk iklim 0 derecenin üzerine biraz çıkabilmiş sıcaklıklar hocam Burası tunda kunduralarım ı bıraktığımız bataklık yeri bu iklim hocam köşelerde yağmuru görürsem buna hemen Akdeniz kızılçam Maki Çalı kış kış iklimi derim hocam Burası her mevsim yağmurlu Her Mevsim sıcak Ekvator Şimdi geldik buraya en sevdiğim şey Keşke böyle çok ayrıntılı bir soru sorsalar bu iki grafik birbirine çok benzer Muson ve savanın grafiği birbirine çok benzer Çünkü ikisi de Yaz mevsiminde yağmurunu alır ama ikisini birbirinden ayıran bazı farklar var ne bu farklar bakın gençler dikkat edin 20 derecenin altına düşmeye başlamış sıcaklık Sıcaklık 20 derecenin üstünde Demek ki bu 20 derecenin üstünde olan yer ekvatora daha yakın ekvatoru saran iklim Savan iklimi Burası da Muson iklimi olmuş oluyor Bir tane daha ayırma yöntemi var Bu ikisini Savan ikliminde Biz direkt kuraklık görüyorduk değil mi Hani o sarı otların olduğu yer bakın direkt yağışlar o kadar az Düşmüş ki kuraklık olmuş burada öyle mutlak bir kuraklık görülmüyor Muson iklimin Savan iklimi Muson ikliminde birbirinden böyle ayırıyoruz şimdi iklim tiplerini bitirdik ama iklim tiplerine gelmeden önce iklim elemanları var Normalde basınç Rüzgar sıcaklıklar işte atmosferin katmanları gibi olaylar var onları size hap bilgi şeklinde anlatacağım burada bilmen gerekenle alakalı şeyleri vereceğim mesela atmosferin katmanları bunu nasıl kodlayayım kısa anlatacağım merak etme Trabzonspor muhteşem takım E hocam Ee Hocam kendi takımını anlatıyorsun bize Olmaz böyle diyorsun Trabzon spor muhteşem takım Ee hocam böyle olmaz ama kendi takımını kodluyoz şöyle şöyle Yakınlaştır ezberlemiş troposfer Trabzonspor muhteşem takım Ee hocam troposfer stratosfer Mezosfer termosfer ekzosfer troposfer Dünyaya en yakın olan katı o zaman canlılar burada Yaşar iklim olayları burada görülür su buharı nem ağır bir gazdır çok fazla yükseklere çıkamaz çoğu buradadır O yüzden iklimler iklim olayları burada görülür yağış kar burada görülür Bunun özelliklerini ezberleme canlıların yaşadığı yer burasıdır iklimler burada görülür buradan çıkartacaksın Dünyaya en yakın katman Burası stratosfer Trabzonspor stratosfer bunun özelliği ne biliyor musunuz bunun içinde Ozon tabakası var Ozan spor yapıyor stratosfer Trabzon Spor Ozan spor yapıyor spor yapan bir Ozan Ozan bizi spor yaparak koruyor gençler kendini de koruyor bizi de koruyor Ozan Ozon tabakası Güneşten gelen zararlı ışınlardan bizi koruyan tabaka stratosfer katmanının içindedir nasıl kodlayın Ozan bizi güneşteki zararlı ışınlardan koruyor aynı zamanda Ozan spor yapıyor kendini de koruyor o zaman spor katmanında olacak stratosferde olacak Mezosfer meteor Mezosfer meteor meteorların parçalandığı katmandır Mezosfer Tamam buradan gelecek aklımıza kodlaması da bu termosfer termometre term sıcaklık sıcaklığı çağrıştırıyor Demek ki dünyanın en sıcak katmanı Burası termosfer katmanıdır çok sıcaktır burası gen gençler Radyo dalgalarının yansıtıldığı yerde buradadır iyonosfer katmanı var burada iyonosfer iyonosfer iyon radyon Radyo dalgalarının yansıtıldığı katmandır iyon radyon egzos Fer egzoz arabanın en dışı Buranın da en dışı en dışta durur bizim uydularımız uzayda Durmaz egzos en dış katmanda durur atmosferin katmanlarını da böylece hap bilgi olarak göstermiş oldum sana hiç göstermemektedir katmanları konusunda atmosferin en önemli noktasını göstermiş olduk şimdi burada troposferin kalınlığını bize sorabiliyor bakın ekvator'da 16 km kutuplarda 9 km troposferin kalınlığı Bunun nedeni gençler Bakın şu ekvatorda ısınan hava yükseliyor e ısındı yükseldi kalınlaştı buradaysa soğuk hava çöküyor O yüzden daha ince bir de çekirdek de bunda etkili yani yer çekimi de bunda etkili şöyle çekirdek gibi düşünün Burası Çekirdekten daha uzak yer çekimi burada daha az gazlar daha fazla gidiyor dışarıya doğru burada yerçekim daha fazla gazları daha fazla çekiyor Bir de burada gençler savrulma etkisi var Ekvator dönüyor Ekvator tarafında böyle bir savrulma etkisi de var bunun da etkisi var geldik bu tarafa enlem etkisi diye bir etkimiz var bunu anlattım sana bu konunun içerisinde Ekvatordan yakınlaşıp uzaklaşmaya bağlı olarak değişen şeylerde enlem Ekvatordan uzaklaşıp yakınlaşma bitki örtüsü kuşaklara ayrılır Neden Çünkü Ekvator sıcak kutuplar soğuk kutuplara gidildikçe bitkiler değişir bu Ekvatordan uzaklaşma ile alakalıdır enlem etkisidir denizlerin tuzluluk oranı azalır neden ekvator'da hava çok sıcaktır ısınan hava yükselir buharlaşır geride tuz kalır tuzludur kutuplara gidildikçe buharlaşma azalacağı için tuzluk oranı da azalır Ekvatordan uzaklaşmaya alakalı bir durum mu o zaman Ekvatordan uzaklaşma enlemin etkisi tarım orman yerleşme ve kalıcı kar sınırı alçalır Şimdi ben size kalıcı kar sınırını göstereyim bu kalıcı kar sınırı çok önemli hap bir bilgidir değerli bir bilgidir kesinlikle buna bakmamız lazım gençler bakın kalıcı kar sınırı dağların en tepelerinde hiç Erimeden kalan karları ifade eder bakın ekvator'da kalıcı kar sınırı 5300 metreler dedir Çünkü aşağı kesimler sıcak olduğu için erir kutuplara bakın kalıcı kar sınırı deniz seviyesine kadar iner yani niye soğuk Çünkü kalıcı kar sınırı yüksektir kalıcı kar sınırı yüksektir denildiğinde bize yüksektedir demek istiyor hangisinde kalıcı kar sınırı yüksektir yüksektedir ekvator'da kalıcı kar sınırı yüksektedir yüksektir dağların tepelerinde yani hangisinde kalıcı kar sınırı Alçak tır alçaktadır demek istiyor kutuplarda kalıcı kar sınırı alçaktır alçak bunu da unutmayın kalıcı kar sınırı niye böyle değişiklik gösterdi sıcaklıktan dolayı Ekvatordan uzaklaşmaktır sıcaklık her zaman Ekvatordan kutuplara doğru düzenli olarak azalmaz zaten düzenli olarak azaldığında Biz ona enlem etkisi diyoruz ama bazen bunu Bozar bazı şeyler işin içine yükselti girer bu düzenli azalmayı Bozar karasallık girer Okyanus sıcak su sıcak soğuk okyanus akıntıları girer bunu bozar o yüzden sıcaklık üzerinde enlemin etkisi de vardır yükseltinin etkisi de vardır sıcak soğuk Okyanus akıntılarının etkisi de vardır Bunu unutmayın gelelim bir diğer çıkma ihtimali olan hap bilgimize iklim kısmında Bakı bakmak güneşe bakmak güneşe bakan taraf Bakın bu taraf güneşe bakan taraf güneşi gördüğü için karlar erimiş bu taraf güneşi görmeyen taraf dulda diyoruz biz buna dulda kalmış güneşi görmeyen taraf Bakı bu Güneşe bakan tarafı ifade ediyor güneşe dönük yamaçlarda yani Bak bakıda bakıda ortaya çıkan durumlar bize yorum olarak sorulabilir güneş ışınlarının yere düşme açısı büyüktür ne demek yani daha böyle 90 dereceye yakın açılarla düşer Güneş Buraya böyle nasıl Biraz daha büyük açılarla düşmez mi 90 dereceye yakın açılarla Ne oldu büyük açı oldu değil mi burada güneşlenme süresi daha uzundur Güneş daha fazla vurur buraya E buraya Güneş çok fazla vurursa sıcaklık ortalamamız da daha yüksek olur kalıcı kar orman üst sınırı tarım üst sınırı yüksektir yani yüksektedir ne demek e Sen burayı ısıtırsan kalıcı Kars sınırı daha yüksekte olur anlamına geliyor Tamam Aynı tür bitkilerin Olgunlaşma süresi kısadır Burası güneşi aldığı için daha çabuk olgunlaşır burada bitki Bakı etkisini de Unutma önemli bizim için geldik Bir diğer hap bilgiye gençler Normalde Güneş ışınları tam tepe noktada ne zaman olur 12'de olur değil mi 12 tam tepe noktadır ama günün en sıcak noktası 12 değildir Tamam en Tepe noktada alıyoruz biz güneşi ama ondan sonraki saatlerde Hala sıcaklık birikimi oluyor sıcaklık birikiminden dolayı en yüksek sıcaklıkta 23 saat sonraya sarkar saat 23 gibi olur en yüksek sıcaklar bunun nedeni de atmosferdeki ısı birikimidir günün en soğuk olduğu saatte böyle tam Gecenin saat böyle 3ü 3'ü 4'ü değildir güneş doğmadan hemen öncesidir Çünkü dünya Gece boyunca ısı kaybeder 3'te de ısı kaybeder 4'te de ısı kaybeder 5'te de ısı kaybeder 6'da Güneşin doğduğunu varsayalım güneşi doğana kadar ısı kaybeder güneş doğduğunda artık ısı almaya başladığı için güneş doğmadan bir öncesi En soğuk olan zamandır gençler Bunu unutmayın geldik buradaki hap bilgilerimize Karalar çabuk ısınır çabuk soğur denizlerde geç ısınır geç soğur gençler Güneş vurmaya başladığında sabah karaya Kara hemen ısınır ama Deniz hemen ısınmaz denize gittiğiniz yazın sabah saat 10'da soğuktur Deniz ne zaman ısınacak Deniz 3'e 4E 5'e doğru çok güzel ısınır Mesela ben akşam 56 gibi Denize girmeyi severim Çünkü sıcaktır Deniz Deniz geç ısınır geç soğur Karalar hızlı ısınır hızlı soğur Bunu unutma Bu yüzden de karasal iklimlerde sıcaklık farkı fazla olur yani Erzurum'da sıcaklık farkı fazladır ama denizin kenarındaki Akdeniz'de sıcaklık farkı o kadar fazla değildir Bunun nedeni bu ısınma farklılıkları aynı zamanda Kuzey yarımkürede sıcaklık temmuz ayına sarkar en sıcak Haziran değil Temmuz ayına sarkar ısı birikimi devam eder Bunu unutma en soğuk ay için de bu geçerlidir en soğuk ay da ocak değil şubattır hala Çünkü soğuklar devam ediyor Evet oradaki hap bilgilerimizi de bitirdik Geldik buradaki hap bilgilerimize ülkemizde gençler kuzeyden isen Rüzgar sıcaklığı düşürür Güney denesen de artırır niye Kuzey kutuptan geliyor Güney ekvator'dan geliyor bu ekvatora yakınlık uzaklıkla mı alakalı Evet o zaman biz buna enlemin ek isteriz dönenceler civarının dünyanın en sıcak yerleri olması neyle alakalıydı dönenceler çölleri Ekvator olması gerekirken en sıcak yer dönenceler çevresi niye nemin az olmasıyla alakalı ekvator'da nem fazlaydı yavaş ısınıp yavaş soğuyacak olamıyordu Çöllerde nem aaz olunca çok ısınıp çok da soğuyabilir geceleri aynı enlemde yer alan İzmir'den ana doğru sıcaklıkların düşmesi İzmir'i hemen şöyle Türkiye'yi çizelim İzmir burada Van burada böyle çizdik hemen aynı elimde ama İzmir daha sıcak çünkü daha alçak Van daha yüksekte yükseğe çıkıldıkça sıcaklar düşüyor Bu neyle alakalı yükseltiyle alakalı Kuzey yarımkürede dağların Güney yamacında yerleşme sınırı daha yüksekte yer alır bizim mesela Kuzey yarım küredeyiz Biz bizim güneye bakan cephelerimiz daha sıcaktır yerleşmemesi daha yüksektedir yükseğe kadar çıkabilir Bunun nedeni güneşe bakması Bakı ekvator'dan kutuplara doğru Eskiler kuşaklar oluşturur ekvator'dan kutpa gidiyorum sıcaklıklar değişiyor Ekvatordan uzaklaşıyorum Ekvator enlemin etkisi bir dağ Yamacı boyunca bitki örsünü değişikliğe uğraması dağ çizdim geniş yaprak karma iğne yaprak neden yükseltiden kaynaklanıyor değil mi sıcaklıkların değişimi kışın deniz denizen rüzgarın ılıtılmış ile alakalı bir durum bunların her biri sınav test sorusudur ona göre kışın bulutlu gecelerin sabahının açık gecelerin sabahına göre Daha ılık olması bulutlu geceler nemli gecelerdir sıcaklığı içeride hapseder nemlilik le alakalı bir durum Kanada kıyılarının aynı enlemindeki İngiltere kıyılarından daha sıcak olması bunu size göstermiştim az ön iki defa gösterdim bu konuda Kanada kıyısı İngiltere kıyısı okyanus akıntıları ile alakalı bunlar aslında hep sınav sorusuyla da biraz değinelim sonra bitiriyoruz bu konu bu kampın en uzun konusu Merak etmeyin diğer konular bu kadar uzun olmayacak şimdi gençler basıncın mantığını İyi otur tutmanız lazım bir yerde böyle size sorulduğunda yüksek basınç Alçak basınç yapacağınız şey şu bir yerde çok gaz varsa şöyle çok gaz varsa fazla gaz benim üstüme fazla baskı yapar değil mi yüksek basınç olur Bunu aklınıza getirmeniz lazım Bak biri bana yüksek basınç dediği zaman bunu aklıma Getirirsem bütün soruları yaparım yüksek basınç yüksek baskı varmış Yüksek baskı olması için fazla gaz olması lazım fazla gazı aklına getireceksin unutma Burası yüksek basınç Alçak basınç ne demek az baskı az gaz E az gaz varsa Alçak basınç olur Alçak basınç alanlarında az gaz vardır Bunu unutmayın şimdi diyor ki bize Alçak basınç alanının özellikleri Sen ne yapacaksın Alçak basınç alanı diyor bana o zaman Alçak basınç alçak baskı az gazla olur o zaman gazlar gitmiş gazlar nereye gitmiş gazlar yukarı gitmiş diyeceksin bu bu resmi Düşünme bu resmi Düşünme bu resmi Kendin çizebilen lazım Sana biri Alçak basınç dediğinde hocam gazlar yukarı gitmiş diyeceksin gazlar yukarı gitmiş diyeceksin o zaman yukarıya doğru giden ok Çizeceksin kendine o zaman hocam hocam gazlar kenardan gelip çarpışıp yukarı gider bu şekli çizersen bütün soruları yorumlarsınız en çizmeni istiyorum Buna Bakarsan da Alçak basınç alanının bütün özelliklerini kendin yorumlarsınız dikey yönlü Bakın bu dikey yönlü hava hareketi şurası dikey yönlü hava hareketi dikey yönlü hava hareketi yükselici didir bakın Alçak basınç alanında dikey yönlü hava hareketi nasıl yükseliyor değil mi yatay yönlü hava hareketi çevreden merkeze Doğrudur bakın çevreden devreden Nereye geliyor merkeze geliyor değil mi Sadece şunu çizerek buna bakarak yorum yapıyorsun Önemli olan bunu çizmeyi bilmek hava kütleleri yükseldikçe soğur ve yağış bırakır E şimdi bu hava böyle yükselecek demedim mi sana az gaz varsa bu ne yapacak yükselecek e yükselirse bir tane daha Çizeceksin somutlayıcı kaybı az olacak bakın Alçak basınç alanının özelliklerini ezberlemeden hap bir şekilde öğrendik şimdi geldim yüksek basınç alanının özellikleri ezberlemiş bana sordu teste bana sordu yüksek basınç alanının özellikleri yüksek baskı fazla baskı fazla gaz o zaman hemen kendime fazla bir gaz çizdim fazla bir gaz çizdim şu sağda gördüğünüz resmi bizim kendimizin çizebilmesi lazım Kendime hemen fazla bir gaz çizdim şimdi fazla gazın olabilmesi için bu gazın yukarıdan aşağıya gelmesi lazım Çünkü yukarıdan aşağıya O gazlar sıkışacak E bu gazlar sıkışırsa da çevreye ne olacak çevreye gidecekler çevresine Rüzgar gönderirler Bakın bu gazları çevresine gönderip Rüzgar oluşturuyorlar Aslında Bunlar Anlaştık mı bakalım dikey yönlü hava hareketi alçalıcı özelliktedir Evet burası yüksek basınç ama Şuradaki dikey yönlü hava hareketi ne yapıyor alçalıyor çizince çok kolay oluyor yatay yönlü hava hareketine bakın yatay yönlü hava hareketi merkezden çevreye Doğrudur merkezden çevreye Doğrudur Anlaştık mı burada gençler hava aşağıya doğru indiği için yağmur oluşturamaz Burası Çünkü kap büyüyor artık Burada yağmur oluşamaz yukarı çık gaz gazlar yukarı çıkamazsan nasıl Yağmur oluşturacak gazlar aşağıya iniyor nasıl Yağmur oluşturacak yağış ihtimali az hava açıktır Bunu unutmayın ve burada bulutsuz gecelerde ısı kaybı fazla olduğu için Ayazlar yaşanır Alçak basınç alanının özelliklerini de gösterdim sana Evet dünyada iki tür basınç var az önce sana söyledim ya yüksek basınç Alçak basınç diye bunların bir tanesi termik basınçlar bir tanesi de dinamik basınçlar şunun altını çizim termik basınçtan bahsederse bize Demek ki bu termik termometre sıcak soğuklukla alakalı oluşmuş dersin dinamik basınçlarda bahsederse de dünya döndüğü için oluşmuş Burası bunlara sıcak ya da soğuk dur yorumu yapamaz Anlaştık mı yani bana termik yüksek basınç derse ben buna Demek ki bu termik soğuk ya da soğuk sıcak ya da soğuk yorumu yapabilirim yüksek basınç diyor gazlar çok fazla fazla yüksek gaz var gazlar sıcakta mı fazla olur soğukta mı soğukta Demek ki bu bölge soğuk bir yer yorumu yapıyor Tamam gençler dünya döndüğü için rüzgarlar da düz bir şekilde gidemezler rüzgarlar Yani şöyle düz bir şekilde gitmez sapmaya uğrarlar sapmaya uğradıkları için de şöyle şekillerde bakın şöyle sapmalara gösterilirler bunların hangisinin Kuzey hangisinin Güney yarımkürede olduğunu biz bulabiliyoruz bunların basınçlarını da bulabiliyoruz nasıl hocam Bak iki tane karşılıklı oku buluyorum tamam mı Bunları birleştiriyorum bir karşılıklı ok diğer karşılıklı ok birleştirdim düz s çıktı değil mi Her şeyin Düzü kuzeydedir kuzeyde yaşıyoruz ya biz Düzü kim ters her şeyin tersi nerede güneyde değil mi Biz yaz yaşıyoruz onlar kış yaşıyor her her şeyin dilim artık sürçme başladı uzadıkça video ama bir şeyden de eksik bırakmak istemiyorum sizi bu iklim konusu çok önemli yerlerinde bu kadar ayrıntılı olmayacak mesela Bakın iki tane karşılıklı ok birleştirdim ters Dee çıktı o zaman bu Güney Yarım Küre bunların Alçak yüksek basınç olduklarını da bulabilirsiniz nasıl bulabilirsiniz Eğer ki bize 1020 demiş bak 1013 1013 1013 1013 1013 1013 103 103 103 103 103 103 103 103 103 103 normal basınçtır 13'ün üstü yüksek 6 alçak basınçtır O zaman bana burada 1020 demiş 103'e yüksek basınç alanı Burası buradaki sayılardan bulabiliyorsunuz bunu geldim 1000 1013 1013 1013 1013 101' altında O zaman burası Alçak basınç Bu sayıları vermeseydi de bulabilirdim nasıl bulabilirdim hani size Az önce ok çizmeyi öğrettim ya bazen bunu verip bunun üzerinden yorum yapmanızı ister sizden o zaman Ne yapacaksınız oklara bakacaksınız Oklar nereye gitmiş içeri gitmiş o zaman kendine içeri giden ok çizdim içeri giders bu Ok ne yapar yükselir yukarı çıkar yukarı çıkar Burada yağmur oluşturur gazlar ne yapar gider az gaz var az baskı var O zaman bu bölge Alçak basınç alanıdır buna bakarak bu bölgenin bütün yorumunu yaparsınız ne derim Mesela bu bölgede dikey yönlü hava hareketi yükselici ilir yatay yönlü hava hareketi çevreden merkeze Doğrudur bu bölge Alçak basınç alanıdır bu bölgede yağmurlu bir yerdir hava kapalıdır bulutludur bir tane daha yorum yapacağız şimdi şurası Oklar nereye gitmiş dışarı gitmiş o zaman kendime dışarı giden Oklar çizdim okların dışarı gidebilmesi için yukarıdan aşağıya gelmeleri lazım yukarıdan aşağıya gelip burada bir sürü gaz oluşturdular değil mi o zaman burada fazla gaz var yüksek basınç alanı Burası yani burada hava açıktır Bulut yoktur dikey yönlü hava hareketi yukarıdan aşağıya Doğrudur alçalıcı yatay yönlü hava hareketi merkezden çevreye Doğrudur Rüzgar gönderir bakın Rüzgar gönderiyor içeri olsaydı Rüzgar alırdı hangi yarım kürededir iki tane karşılıklı oku birleştiriyorum ters çıktı Güney Yarım bakın Bütün yorumları sadece çizerek yap bu hap bilgiyi de gösterdim size sona doğru geliyoruz artık Merak etmeyin rüzgarlar kısımlarıyla da alakalı size bir iki nokta göstereyim meltem rüzgarları Meltem Meltem Meltem diye biri dinliyor mu şu an beni Meltem Günlük mü tutuyorsun sürekli Ah bak Dikkat et o günlüğünü ailen kardeşlerin falan yakalarsa çok sıkıntı Meltem günlük tutuyormuş Meltem günlük tutar her zaman Meltem günlük Meltem günlük tutuyormuş Meltem Meltem yaz buraya hemen günlük tutuyormuş günlük rüzgarlardır Bunu unutma günlük basınç farklarına göre oluşuyor günlük denizden karaya Karadan denize ya da vadiden dağa dağdan vadiye dönüşüyor gidiyorlar günlük rüzgar Bunlar gün içinde yön değiştiriyorlar Muson Rüzgarları Muson kıtanın son tarafındaki rüzgardı 6 ay Hindistan'a geliyordu 6 ay tersine gidiyordu Muson Rüzgarı Bak kodlamayı şöyle yapıyorsun Muson kıtanın son tarafı Muson mevsimlik Rüzgar Muson mevsimlik rüzgardır Meltem Meltem günlük tutuyordu Meltem günlük rüzgardı bunu bildiğin zaman buradaki Yorumların hepsini yapabiliyorsun neden yapabiliyorsun Muson mevsim o zaman yıllık harekete göre oluşum Meltem günlük o zaman günlük harekete göre oluşum Muson kıtanın son tarafı daha geniş alanda Meltem Daha dar alanda günlük tutuyor Meltem küçük alanda kendi çapında eğleniyor Muson uzun süreli 6 ay Meltem günlük sabah akşam iklimi etkiler Muson Muson iklimi oluşturuyor zaten iklimi etkilemez günlük oluşuyor bu kara ve deniz oluştuğu ortam kara ve deniz Meltemler kara Deniz meltemleri dağ Vadi meltemleri şeklinde ayrılabiliyor bayağı bayağı hap bilgiler öğrendik Fön rüzgarları en fazla sorulabilen olan rüzgarlardan biri fön makinesinden aklımıza gelecek fön makinesi nasıl sıcak ha bunlar da sıcak rüzgarlar işte ne yapıyorlar biliyor musunuz deniz kenarından geliyorlar burada içindeki yağmuru döküyorlar içindeki yağmuru döktükten sonra arka tarafa geçtiğinde işler değişiyor Neden Çünkü burada sıcaklıklar yükseklere çıkıldıkça 200 metrede 1 derece azalırken artık arka tarafta sıcaklıklar 100 metrede bir derece artıyor Bu da çok ciddi arka tarafta sıcakların artmasına neden oluyor Bakın aynı yükseltide 500 metrede Burası 14 sant dereceyken Burası 23 sant D oluyor Bunun nedeni Fön rüzgarları sıcak rüzgarlar olması fön rüzgarlarını unutma sıcak rüzgarlardır bunlar aynı zamanda bazı etkiler yapar mesela burada kar örtüsünü eritip sellere neden olabilir sıcak çünkü Artı bu gittiği yerde tarım ürünleri varsa tarım ürünlerinin erken olgunlaşmasına neden olur artı Yağmur oluşumunu engeller gençler Çünkü burayı ısıtıyor ısıtınca kabımız içini dolduramıyor artık Yağmur oluşturamıyoruz nem açığı ortaya çıkıyor bu yüzden Yağmur oluşamaz Evet o kısmı da bitirdik Geldik artık yağış kısmına bir de yağışın dağılışına rüzgarlarla alakalı basınçlarla alakalı sıcaklıkla alakalı konuştuk iklim tiplerinin hepsini öğrendik biraz da dünyada yağmurun nerede olduğunu bilmen lazım Senin dikkat edin yağışların olduğu yere bir Ekvator çizgisinin olduğu yer Ekvator yağışın olduğu yer 2 Muson rüzgarlarından dolayı bu bölge güneydoğu Asya bölgesi 3 sıcak su akıntılarının olduğu yerler bak Golf Stream sıcak su akıntısı Brezilya Madagaskar sıcak su akıntısı Avustralya Doğu Avustralya sıcak su akıntısı bu bölgeler dünyada yağışın fazla olduğu yerler Evet burada da bakın Amazon Kong havzası gösteriyor zaten Muson asya'sı söylediklerimin hepsi burada 250 milimetrenin altında yağış alan yerler yani çölleri kastediyor bize Çöllerin yerlerini biliyoruz Biz şurada tropikal çöllerim kızılkara takl atan gobi karasal çöllerim ve kutup kısımlarında da soğuk çöllerim var Evet koskoca bir konuyu bitirdik gençler tebrik ediyorum sizi kendimi de tebrik ediyorum Çok çok uzun bir video oldu ama merak etmeyin bu kampın en uzun videosuyla gençler şunu da unutmayın biraz dah Hani zorlanmam lazım değil mi Tamam 39 günlük kampı izlemiyorsunuz ama bari 6 günlük kampı da hakkıyla beraber yap değil mi birazcık zorlanacağı Ben de zorlanacağı siz de zorlanacaksınız hepimiz zorlanacağı zorlanmadan kömürden elmasa dönüşülür kömürden elmasa nasıl dönüşüyor dönüşüm oluyor kömürü gençler yüksek sıcaklık basınç altında bırakıyoruz yüksek sıcaklık basınç altında bırakılan kömür elmasa dönüşür Elmas olabilmesi için kömürün çok yüksek sıcaklık basınç altında kalması lazım elmasa dönüşebilme için yüksek sıcaklık basınç altında kalman lazım Öyle lay lay lom kömür olarak takılayım sağda solda hiç de yüksek sıcaklık basınç altında kalmayayım dersen kömür olarak takılırsın sağda solda Elmas olacaksan birazcık baskı zorlama olması lazım Bunları unutma Evet bu konuyu da bitirmiş olduk gençler seviliyorsunuz İnşallah videoları beğeniyorsunuz durur bugünkü konuyu bitirdik Hemen şimdi bundan sonra soru çözüm videosu geliyor soru çözüm videosunu kaçırmıyor musun asıl soru çözüm üzerinden bir sürü pekiştirme yapacağız konuyu iyice pekiştirecek asla unutma Bu kampa da konu anlatımını da Paraf attık soru çözüm videosunda Hemen şimdi görüşmek üzere m