Układ limfatyczny ssaków i ptaków

Tematem wykładu jest układ limfatyczny. Wykład przeznaczony jest wyłącznie dla studentów pierwszego roku Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. W trakcie wykładu omówiony zostanie układ limfatyczny ssaków oraz układ limfatyczny ptaków. Rozpoczynamy od układu limfatycznego ssaków. Omawianie układu limfatycznego rozpoczniemy od grasicy, bowiem jest to szczególny narząd limfatyczny nazywany niekiedy centralnym narządem limfatycznym, jest nim narządem, w którym dojrzewają limfocyty T. W odróżnieniu od innych narządów limfatycznych jest on izolowany od antygenów zewnętrznych. Krasica zbudowana jest z dwóch zrośniętych ze sobą płatów. Od zewnątrz narząd otoczony jest delikatną torebką łączną tkankową, od której do jego wnętrza penetrują przegrody łącznotkankowe. Dzielą one narząd na części zwane pseudozrazikami. W obrębie każdego z pseudozrazików można wyróżnić część korową i część rdzenną. Części korowe są od siebie pooddzielane tkanką łączną, natomiast części rdzenne nie są od siebie oddzielone, zachowują komunikację. Części korowe są ciemniejsze, bowiem zawierają więcej limfocytów, natomiast części rdzenne są jaśniejsze, bowiem zawierają mniej limfocytów. Zdjęcie przedstawia grasicę w małym powiększeniu mikroskopu. Widoczna jest torebka łącznotkankowa. Od torebki w głąb narządu przebiegają pasma tkanki łącznej, przegrody łącznotkankowe, które dzielą ten narząd na pseudo-zraziki. Pseudo-zraziki bowiem nie są one kompletnie od siebie oddzielone. W części obwodowej zrazików możemy obserwować, iż tkanka łączna wynika do tej części korowej. tworząc takie wpuklenia. I część obwodowa, część korowa jest, każdego z tych pseudozrecików jest ciemniejsza, część rdzenna jest jaśniejsza. W budowie grasicy można wyróżnić następujące elementy. Torebka i beleczki łączno-tkankowe, co już zostało omówione, torebka i odchodzące od niej pasma tkanki łącznej. Następnie tkanka nabłonkowa, która jest bardzo szczególna, bowiem... Duża część komórek tej tkanki przyjmuje postać gwiaździstą. Nie przylega, tak jak zwykle, to w tkance nabłonkowej bywa. Komórki te nie przylegają ściśle do siebie, a przypominają tkankę siateczkową. Mają długie wypustki, łączą się tymi wypustkami ze sobą. I ta przeprzałcona tkanka nabłonkowa rozpostarta jest na torebce i beleczkach łącznotkankowych. Teraz przestrzenie w tej tkance, przestrzenie pomiędzy tymi gwiaździstymi komórkami, Wypełnione są limfocytami, to są limfocyty T lub ich prekursory. Następnie znajdziemy tam również makrofagi, komórki prezentujące antygen, komórki tłuszczowe oraz oczywiście naczynia krwionośne i naczynia limfatyczne. Tylko tyle, że jeśli chodzi o naczynia limfatyczne, tu nie występują naczynia doprowadzające. Do grasicy nie dopływa limfa. Grasica jest izolowana od antygenów zewnętrznych. Tutaj znajdziemy tylko naczynia limfatyczne odprowadzające. No i oczywiście włókna nerwowe. Przejdę teraz do omówienia komórek nabłonkowych grasicy. Komórki nabłonkowe budują zrąb tego narządu. Oczywiście w skład tego zrąbu wchodzi torebka i przechibleczki łączna tkankowe, natomiast drugim elementem są komórki nabłonkowe. Jest to jedyny narząd limfatyczny, gdzie zrąb zbudowany jest z komórek nabłonkowych. Komórki te są pochodzenia endodermalnego. u niektórych gatunków ektodermalnych. To są komórki nabłonkowe. Wyznacznikiem tego jest obecność w tych komórkach tonofilamentów oraz fakt, że są połączone ze sobą za pomocą desmosomów. Są one liczniejsze w części rdzennej niż w części korowej. Wyróżnia się sześć typów komórek nabłonkowych grasicy. Typ pierwszy to płaskie komórki, ściśle przylegające do siebie. a więc zachowujące się tak jak typowe komórki nabłonkowe. Komórki te w postaci jednej ciągłej warstwy wyściołają od wewnątrz torebkę grasicy oraz otaczają beleczki łącznotkankowe wchodzące do wnętrza zrazików oraz otaczają naczynia krwionośne. Są połączone ze sobą za pomocą połączeń zamykających. Tym samym izolują wnętrze kory. Grazicy od tkanki łącznej, od również naczni krwionośnej. Zapewniają w tej części grasicy szczególny rodzaj izolacji, izolując ją od reszty organizmu. Komórki te zawierają antygeny zgodności tkankowej. Typ drugi to komórki występujące wewnątrz kory. Mają długie, płaskie wypustki, za pomocą których łączą się ze sobą. W ten sposób formują przedziały. Przedziały, w których znajdują się... znajdują się limfocyty. Komórki te, podobnie jak komórki płaskie, korwu pierwszego, zawierają antygeny zgodności tkankowej. Typ trzeci to komórki występujące w korze na granicy pomiędzy korą a rdzeniem. Są to komórki ściśle przylegające do siebie i zapewniające zamknięcie kory od strony rdzenia. W związku z tym kora wyizolowana jest całkowicie od innych struktur, od reszty organizmu. poprzez komórki typu I, które wyścierają torebkę i przegrody łącznotkankowe i otaczają naczynia krwionośne oraz komórki typu III, które oddzielają ścisłą warstwą korę od rdzenia. Wewnątrz kory znajduje się rusztowanie zbudowane z komórek typu II, mających długie, płaskie wypustki. Komórki typu II różnią się od komórek, które bardzo... Często z nimi kojarzymy komórek tkanki siateczkowej tym, że komórki tkanki siateczkowej mają wypustki smukłe, owalne na przekroju. Te wypustki są bardziej płaskie, chociaż nie zawsze na przekrojach mikroskopowych jest to widoczne. Wracając jeszcze do komórek typu trzeciego, komórki te wyróżniają się tym, że mają bardzo dobrze rozwiniętą siateczkę śródplazmatyczną, szorstką. Kolejne trzy typy komórek nabłonkowych leżą w... I tak typ czwarty to są komórki, które leżą w bezpośrednim sąsiedztwie komórek typu trzeciego, tworzą warstwę, która oddziela rdzeń od kory. Typ piąty to są komórki z wypustkami, podobnie jak typ drugi, tworzące gęstą sieć w rdzeniu. Ta sieć jest dużo bardziej gęsta niż sieć występująca w korze, stąd też jest mniej przestrzeni na rdzeniu. limfocyty, dlatego też rdzeń jest jaśniejszy, bo zawiera mniej limfocytów. I typ szósty to są komórki, które układają się koncentrycznie, budują tak zwane ciałka hasala. Komórki te, w miarę jak ciałko rośnie we wnętrzu tego ciałka, komórki ulegają rogowaceniu, czyli gromadzą tonofilamenty, ulegają tym samym martwicy i również wapnieniu. Na fotografiach widoczne są ciałka Hasala. Tutaj i tutaj są takie duże, długo funkcjonujące już ciałka Hasala, długo tworzone i ciałko takie zbudowane jest z koncentrycznie ułożonych komórek nabłonkowych. Komórki nabłonkowe jest stosunkowo łatwo rozpoznać w grasicy, bowiem one mają duże, bogate wełchromatyne jądro i stosunkowo dużo cytoplasm. Tu widzimy komórki żywe, one układają się mniej lub bardziej koncentrycznie, natomiast w środku znajdują się komórki, które ulegały zrogowaceniu i ta zrogowa cała ciała masa na tych preparatach barwi się na kolor czerwony. Mikrofotografie przedstawiają korę oraz rdzeń krasicy. W obrębie kory widoczne są limfocyty oraz komórki nabłonkowe. Komórki nabłonkowe można rozpoznać po tym, że są dużo większe niż limfocyty, mają duże. Jądro, jądro bogate jest w euchromatynę, czyli jest jasne, z reguły zawiera wyraźne jąderko. I to jądro w przypadku komórek nabłonkowych otoczone jest szerokim pasmem cytoplazmy, też z reguły jasno barwiącej się. Natomiast limfocyty mają ciemne jądro, jądra otoczone cienkim rąbkiem cytoplazmy. Komórek nabłonkowych jest zdecydowanie więcej w rdzeniu i tym samym w rdzeniu jest mniej. limfocytów. Jeszcze jedna mikrofotografia ukazująca komórki nabłonkowe. Widoczne są ich duże, bogate w ochromatynę jądra cytoplazma, natomiast tutaj znajdują się limfocyty. Widoczne są również wypustki komórek nabłonkowych, które tworzą nisze. Kolejnym składnikiem budującym grasicę są Limfocyty w postaci niedojrzałej docierają do grasicy ze szpiku kostnego. I takie niedojrzałe limfocyty nazywamy tymocytami. Charakteryzują się one tym, iż są negatywne w reakcjach immunochemicznych na obecność antygenów CD4 i CD8. Mają one również zróżnicowalną zdolność rozpoznawania antygenów. To znaczy są wśród nich komórki, które są w stanie rozpoznawać antygeny własne jako obce. Czyli tzw. antygeny zgodności tkankowej, które są na powierzchni komórek nabłonkowych, po to, żeby sprawdzić działanie tych limfocytów, są przez te komórki rozpoznawane jako obce. Takie komórki są bardzo groźne dla organizmu, bo mogłyby zaatakować własny organizm. Również są wśród tych limfocytów takie limfocyty, które bardzo efektywnie rozpoznają antygeny i takie, które robią to bardzo słabo. Stąd też w grasicy następuje selekcja limfocytów. Selekcja limfocytów. w obrębie której możemy wyróżnić selekcję dodatnią i selekcję ujemną. Selekcja ujemna to jest indukcja apoptozy tych komórek, które rozpoznają własne antygeny jako obce. Natomiast selekcja dodatnia to jest proliferacja, stworzenie warunków do proliferacji tych limfocytów, które rozpoznają antygeny właściwie własne jako własne i również robią to w sposób sprawny. Te antygeny są. Te limfocyty są namnażane i tworzone są klony limfocytu. Limfocyty w trakcie selekcji, w trakcie namnażania, przebywania wyrazicy dojrzewają, w związku z tym stają się komórkami CD4-dodatnimi i CD8-dodatnimi. Po selekcji mają wysoką zdolność rozpoznawania antygenów i wykazują tolerancję na własne antygeny, czyli na tzw. antygeny zgodności tkankowej. W świetle roli grasicy jako miejsca selekcji limfocytów, które rozpoznają w sposób prawidłowy własne jako własne i te są namnażane, i tych, które rozpoznają własne jako obce, a takich wśród prekursorów może być nawet 80% i te są likwidowane. W tym świetle sąkowo łatwo zrozumieć, dlaczego kora grasicy jest izolowana od środowiska zewnętrznego. Bowiem tutaj na obręb kory grasicy, gdzie limfocyt musi być sprawdzony pod kątem tego, czy rozpoznaje właściwie własne jako własne, tutaj nie mogą znaleźć się obce antygeny. Mogłoby to bowiem doprowadzić do powstania tolerancji immunologicznej na antygeny obce, co byłoby bardzo groźne. Stąd też ta kora grasicy została wyizolowana komórkami typu I od torebki. i od naczyń, które zresztą w tych przegródach przebiegają, natomiast komórkami nabłonkowymi typu trzeciego od rdzenia grasicy. Środek to komórki gwiaździste, które to komórki, podobnie jak komórki płaskie, zawierają antygeny zgodności tkankowej. Naczynienie grasicy. Naczynia krwionośne, naczynia tętnicze docierają do torebki grasicy, tutaj się rozgałęziają. wynikają do beleczych łącznotkankowych. Wraz z nimi podążają na teren rdzenia i do poszczególnych pseudozrezików wchodzą od strony rdzenia. Tworzą oczywiście naczynia włosowate na terenie rdzenia i kory, co nie jest tu zaznaczone na tym schemacie, natomiast zbierają się w naczynia żylne i odpływ z terenu kory naczyniami żylnymi jest zarówno do rdzenia, jak i bezpośrednio do torebki. To, co szczególnie istotne, to fakt, iż wszystkie naczynia w obrębie kory pseudo-zdrazika są oddzielone komórkami nadbłonkowymi od wnętrza pseudo-zdrazika. I jak już wcześniej było powiedziane, w obrębie grasicy nie występują naczynia limfatyczne doprowadzające, są tylko naczynia limfatyczne odprowadzające, które odprowadzają nadmiar płynu tkankowego, który tutaj się tworzy. W korze grasicy występuje bariera krew grasica. Barierem tą tworzą naczynia włosowate o ścianach ciągłych. W tym miejscu chcę podkreślić, że we wszystkich barierach szczególna rola przypada komórkom śródbłonka i we wszystkich miejscach, gdzie jest bariera komórki śródbłonka, tworzą warstwę ścianku, są pozbawione porów i to od nich zależy w dużym stopniu możliwość przechodzenia przez... te bariery różnych elementów. Następnie znajduje się, tu mamy komórki, pokazane komórki nabłonkowe, następnie znajduje się tkanka łączna okołonaczyniowa, która otacza naczynia i dalej mamy komórki nabłonkowe typu pierwszego, płaskie komórki, które tworzą jedną warstwę ściśle przylegającą do struktur łącznotkankowych. Grasica jest najbardziej aktywna u osobników młodych, mniej więcej do okresu uzyskania dojrzałości płciowej. Następnie grasica powoli zaprzestaje swoich funkcji i staje się ciałem tłuszczowym. To znaczy namnażają się tam komórki, które gromadzą tłuszcz i grasica przekształca się w ciało tłuszczowe grasicy. Rola grasicy. Grasica jest miejscem dojrzewania limfocytów T. odpowiedzialnych za odporność typu komórkowego. Poza tym grasica pełni funkcje wydzielnicze, wydziaływają substancje biologicznie aktywne, wpływające na funkcjonowanie układu immunologicznego. Te substancje wytwarzane są przez komórki nabłonkowe. Zwracamy uwagę, że niektóre z nich zawierają dobrze rozwiniętą siateczkę śródplazmatyczną czworską. Do tych substancji zaliczamy tymulinę i tymozynę. Poza grasicą wszystkie inne struktury układu limfatycznego stale kontaktują się z antygenami obcymi. Niejako ten kontakt z antygenami obcymi tak szybko, jak tylko jest to możliwe po ich wyniknięciu do wnętrza organizmu, jest esencją działania układu limfatycznego. Omawianie tych struktur rozpoczniemy od grudek chłonnych. Grudki chłonne to skupiska limfocytów B w tkance siateczkowej. Limfocyty to komórki o stosunkowo dużym udziale jądra w ich objętości. Jądra limfocytów się nieciemno barwią, są bogate w heterochromatynę, w związku z tym grudki chłonne obserwujemy jako skupiska ciemno barwiących się na kolor niebieski bądź fioletowy kulek. W grudkach chłonnych oprócz limfocytów B występują również pojedyncze limfocyty T oraz komórki immunologiczne dodatkowe. do których zaliczamy np. komórki prezentujące antygen. Możemy wyróżnić dwa typy grudek chłonnych. Grudki chłonne pierwotne charakteryzują się jednolitym zabarwieniem, bowiem w całości na obwodzie i w środku zbudowane są z limfocytów. Oraz grudki chłonne wtórne, które powstają z grudek chłonnych pierwotnych w skutek kontaktu z antygenem. Pod wpływem kontaktu z antygenem w części centralnej grudki Część komórek polega transformacji plastycznej, stając się limfoblastami. Te limfoblasty zaczynają się namnażać i tworzy się skupisko limfoblastów w części centralnej. Limfoblasty mają jądra o mniej zbitej chromatynie, bogatsze wełk chromatynem, stąd też w takiej grudce wnętrze tej grudki jest jaśniejsze niż jej obwód. Ponadto wyróżniamy grudki chłonne nieotorbione i grudki chłonne otorbione. Grudki chłonne nieotorbione To grudki występujące w ścianach innych narządów niż narządy układu limfotycznego. Najwięcej znajdujemy ich w narządach rurowych należących do układu pokarmowego, układu oddechowego, może w mniejszej ilości układu moczopłciowego, ale sporadycznie grudki chłonne znajdują się również w narządach niemających cech narządów rurowych. I grudki te mogą występować pojedynczo lub też mogą być skupione. Przykładem takich grudek skupionych są kępki pejera, W ścianie jelit one występują po przeciwnej stronie kreski, duże skupiska grudek chłonnych oraz przykładem takich grudek chłonnych skupionych są migdałki. Natomiast grudki otorbione występują wewnątrz narządów limfatycznych, a mianowicie wewnątrz węzłów chłonnych i śledzionych. Budowa i funkcja węzłów chłonnych. Żeby zrozumieć sposób funkcjonowania węzłów chłonnych trzeba... odpowiedzieć na pytanie, jak powstaje limfa i czym jest limfa. Otóż naczynia włosowate przebiegają w tkance łącznej, włóknistej, luźnej. Poza centralnym układem nerwowym one zawsze przebiegają w istocie substancji międzykomórkowej, w istocie podstawowej tkanki łącznej. I teraz krew wpływając do systemu naczyń włosowatych wpływa pod stosunkowo dużym ciśnieniem, co powoduje, iż z Tworzy się przesącz, przez naczynia przesącza się płyn tkankowy, który występuje w obrębie substancji międzykonworkowej tkanki łącznej. Dalej w miarę przepływu krwi przez naczynia włosowate ciśnienie hydrostatyczne ulega obniżeniu, ale z kolei wewnątrz naczynia podnosi się ciśnienie onkotyczne i ciśnienie osmotyczne. Bowiem w pierwszej... W pierwszej części tego naczynia doszło do ubytku wody. Ta woda została przefiltrowana przez ściany naczynia na zewnątrz. W związku z tym tu mamy wyższe ciśnienie osmotyczne i onkotyczne i woda z kolei jest zbierana. Woda z kolei jest zbierana, stąd też to, co zostało tutaj odfiltrowane, w znacznym stopniu zbierane jest w tej kończowej części naczynia włosowej. Natomiast ten system resorcji tego płynu tkankowego jest mniej wydajny niż system jego powstawania. W związku z tym powstaje pewien nadmiar płynu tkankowego. I ten nadmiar płynu tkankowego zbierany jest w naczyniach limfatycznych włosowatych. Naczynia limfatyczne włosowate są to ślepo zakończone cewki, które działają jak dreny zbierające nadmiar płynu tkankowego. I ten płyn tkankowy odpływa do większych naczyń limfatycznych. W związku z tym tkanka łączna, w której są naczynia włosowate, jest cały czas przemywana płynem tkankowym, który zbiera się w naczyniach limfatycznych. Jeśli w tej tkance zajdzie jakikolwiek proces zapalny, coś się wydarzy, dojdzie do infekcji, to produkty tego procesu Oczywiście będą w tym płynie tkankowym i jest bardzo duża szansa, że one dostaną się do naczyń limfatycznych. I teraz, jeśli by w tej postaci, powiem, limfa odpływa do systemu żylnego, jeśli by w tej postaci trafiły do krwi i zostały rozniesione po całym organizmie, to mogłoby to być niebezpieczne. Po drugie, limfa, zbierając te wszystkie rzeczy, które są w tkance, zawiera istotne informacje o tym, co się dzieje. Jeśli doszło do... lokalnego zakażenia, to limfa zawiera informacje poprzez antygeny, które tam spłyną, które się do niej dostaną, zawiera informacje o tym, jakie to jest zakażenie i jeśli organizm jest w stanie, to może, uzyskując taką informację, podjąć działanie obronne. To działanie obronne może podjąć już na poziomie węzłów chłonnych. I teraz w odpływ limfy z tkanki włączone są... węzły chłonne. Węzły chłonne są na przebiegu naczyń limfatycznych odprowadzających limfę. Ich zadaniem jest odfiltrowanie mechaniczne limfy, uruchomienie systemu fagocytów, które mogą te elementy, które da się sfagocytować, mogą sfagocytować no i wreszcie uruchomienie mechanizmów odporności swoistej powierzchni limfocyty obecne w węzłach chłonnych. Węzeł chłonny ma najczęściej kształt fasolowaty, aczkolwiek tu pewne modyfikacje tego kształtu występują. One mogą być mniej lub bardziej wydłużone, mniejsze, większe. Niekiedy węzły chłonne są bardzo duże. I teraz w budowie węzła chłonnego wyróżniamy dwa główne składniki. Zrąb łącznotkankowy oraz miąższ. Zrąb łącznotkankowy składa się z torebki, która otacza od zewnątrz węzeł chłonny. Następnie od torebki w głąb węzła chłonnego odchodzą beleczki promieniste kory. One mają... układ regularny, dlatego nazywamy je beleczkami promienistymi. Te z kolei beleczki promieniste kory przechodzą w beleczki rdzenia, mające układ nieregularny. Następnie na torebce, beleczkach promienistych kory i beleczkach rdzenia rozpostarta jest tkanka siateczkowa, tkanka łączna, komórki której mają długie wypustki, za pomocą których się łączą, tworzą sieć, a pomiędzy tymi komórkami występują dodatkowo włókna z kolagenu typu. I teraz na tym zrębie, w skład którego wchodzi torebka, beleczki promieniste, kory, beleczki rdzenia i tkanka siateczkowa, na tym zrębie zamontowany jest miąższ. Miąższ składający się z limfocytów, które wypełniają przestrzenie w tkance siateczkowej i tworzą skupiska w postaci grudek chłonnych, obszaru przykorowego i pas rdzenny. Czyli limfocyty występujące w obrębie węzeł chłonnego tworzą trzy... różne struktury, mianowicie grudki chłonne, pas przekorowy i pasma rdzenny. Z kolei w miejscach, gdzie tych limfocytów jest mniej, nazywamy zatokami węzła chłonnego. Zatoki węzła chłonnego są to obszary tkanki siateczkowej leżące pomiędzy skupiskami limfocytów, a torebką i beleczkami. W budowie węzła chłonnego możemy wyróżnić część korową i część rdzenną. Skład. W części korowej wchodzi oczywiście torebka łączna tkankowa, do której dochodzą naczynia limfatyczne doprowadzające. Za pomocą tych naczyń limfa dopływa do węzła chłonnego. Następnie pod torebką znajduje się zatoka brzeżna. Głębiej leżą grudki chłonne zbudowane z limfocytów typu B i jeszcze głębiej znajduje się pas przykorowy, czyli tzw. kora głęboka. Na mikrofotografii widoczna jest torebka węzła chłonnego. Jak już powiedziałem, przez tą torebkę przechodzą naczynia limfatyczne doprowadzające. Tych naczyń jest więcej niż naczyń odprowadzających, które opuszczają węzeł chłonny w miejscu zwanym wnęką. I w obrębie tych naczyń występują zestawki. Tu są widoczne takie sfałdowania, które są listkami tych zastawek. Jest to przestrzeń właśnie takiego naczynia doprowadzającego. I zadaniem tych zastawek jest uniemożliwienie cofnięcia się limfy. W związku z tym limfa dzięki zestawkom przepływa w jedną stronę. Nie ma możliwości. nie ma możliwości jej cofnięcia. I dopływa większą ilością naczyń niż odpływa. Pod torebką znajdujemy zatokę brzeżną. Zatoka ta wypełniona jest tkanką siateczkową. W zatocy tej występują liczne makrofagi. Jest ona tutaj widoczne czerwoną, zabarwione komórki. To są właśnie makrofagi obecne w zatoce. Znajdujemy tu również pojedyncze limfocyty. Zatoka ta jest oddzielona od... grudki chłonnej za pomocą nieciągłej warstwy komórek śródbłonka. Ta warstwa nie jest warstwą ciągłą, no niemniej w pewnym stopniu oddziela, rozgranicza, przynajmniej pod względem takim strukturalnym, samą zatokę od obszaru grudki chłonnej. Grudki chłonne mogą być pierwotne, o jednolitej barwliwości, zbudowane z limfocytów oraz wtórne, w których część środkowa jest jaśniejsza. Nazywamy ją ośrodkiem odczynowym, bowiem w tej części środkowej znajdują się limfoboblasty, które się dzielą. Natomiast część obwodowa zawiera limfocyty i jest ciemniejsza. Gródka chłonna oczywiście zbudowana jest głównie z limfocytów B. Znajdujemy tam pojedyncze limfocyty T oraz komórki immunologiczne dodatkowe, wśród nich komórki prezentujące antygen i makrofagi. I gródka chłonna oddzielona jest od pasa przykorowego. nieciągłą warstwą kongurek śródbłonka. Na preparacie barwionym hematoksyliną i ozyną przejście grudki chłonnej w pas przykorowy, w tą korę głęboką, jest trudne do zaobserwowania. To znaczy ta granica pomiędzy grudką chłonną a częścią przykorową jest trudna do zaobserwowania. Jedna i druga struktura zbudowana jest z limfocytów, które w barwieniu HE wyglądają tak samo. Natomiast jeśli zastosuje się barwienie immunochemiczne, wtedy wyraźnie widać tę granicę, to miejsce, rozgraniczenia przez komórki śródbłonka, gdzie się kończy grudka chłonna, a gdzie się zaczyna pas przykorowy. Na mikrofotografii widoczne jest właśnie takie warwienie immunochemiczne na limfocyty B. Tutaj mamy grudkę chłonną. Widać, że te komórki wykazują bardzo intensywną reakcję. To są wszystko limfocyty B. Natomiast tutaj mamy pas przykorowy. Tutaj limfocyty B występują pojedynczo praktycznie. jest ich bardzo, bardzo mało i to rozgraniczenie jest wyraźne pomiędzy grudką chłonną a pasem przykorowym. W barwieniu HE jedne i drugie limfocyty wyglądają tak samo, w związku z tym tutaj tą granicę jest bardzo trudno zaobserwować. I drugie zdjęcie pokazuje reakcję immunochemiczną na komórki immunologiczne dodatkowe, które rozrzucone są pomiędzy limfocytami w obrębie grudki chłonnej. Na schemacie zaznaczona jest warstwa komórek śródbłonka, które oddzielają grudkę chłonną od pasa przykorowego. Dzięki obecności tej warstwy to rozgraniczenie limfocytów B obecnych w grudce, limfocytów T obecnych w pasie przykorowym, które widzieliśmy na poprzednim zdjęciu, jest tak bardzo wyraźne. Na schemacie widać również komórki śródbłonka, które ograniczają przestrzeń zatok. Te komórki śródbłonka nie tworzą warstwy ciągłej i one nie... ograniczają komunikację pomiędzy limfą a limfocytami obecnie w grudce chłonnej, bądź też w strefie przykorowej czy później w rdzeniu, w pasmach rdzennych. Ta komunikacja jest niczym niezakłócona. Natomiast one nadają węzłowi chłonnemu pewną architekturę i zabezpieczają przed nadmiernym wynikaniem limfocytów z grudek chłonnych, z pasa przykorowego do zatok i gromadzeniem się w zatokach limfocytów. Korze węzła chłonnego oprócz torebki, następnie beleczek promienistych kory, wspomniane już zatoki brzeżnej, do której limfa dopływa naczyniami doprowadzającymi i grudek chłonnych występują również zatoki promieniste kory. Zatoki promieniste kory są to przestrzenie położone pomiędzy grudkami chłonnymi a beleczkami łączotkankowymi. Wypełnione są tkanką siateczkową. Zawierają liczne makrofagi i komórki prezentujące antygen. Ich zadaniem jest eliminacja ... bakterii, komórek nowotworowych, cząstek stałych. I one są, jak już na poprzednim slajdzie było pokazane, ograniczone nieciągłą warstwą komórek wśród błonka. Generalnie zadaniem zatoki brzeżnej i zatok promienistych kory jest w pierwszym... rzędzie zatrzymanie tych struktur największych, które po prostu mogą utknąć w oczkach tkanki siateczkowej. To są m.in. komórki nowotworowe. Zadaniem węzła chłonnego jest ograniczyć możliwość powstawania przerzutów w przypadku nowotworów. Tu na zdjęciu mamy węzeł chłony właśnie z przerzutem nowotworu. Widoczne są komórki nowotworowe, które namnażają się w obrębie zatoki brzeżne i zatoki promienistej. Korytem oczywiście towarzyszy powiększenie węzła chłonnego. Tak więc Zatoka Brzeżna i Zatoka Promista jest tą pierwszą linią obrony mechanicznej. Duże struktury są tam zatrzymywane. Następnie struktury, te które mogą być sfagocytowane, są sfagocytowane. W obrębie Zatoki Brzeżnej i Zatok Promisty i Kory jest duża liczba sfagocytów, które sfagocytują. Natomiast to, co nie zostanie sfagocytowane, wchodzi w kontakt z limfocytami T i limfocytami B, B obecnie w urodkach łony, T w pasie przykorowym i indukuje odpowiedź ze strony układu immunologicznego. Część przykorowa, czyli tzw. kora głęboka, leżąca na granicy pomiędzy korą właściwą i rdzeniem, to jest miejsce, gdzie są skupiska limfocytów T, ona jest zbudowana głównie z limfocytów T, limfocytów B jest tam bardzo mało, występują tam komórki prezentujące antygen i to co najbardziej szczególne, mianowicie występują tam żyłki z wysokim śródbłonkiem, które umożliwiają wnikanie limfocytów z naczyń do wnętrza węzła chłonnego. Tutaj widzimy reakcję immunochemiczną na limfocyty T. W obrębie grudki chłonnej tych limfocytów jest bardzo niedużo, natomiast tworzą one potężne skupisko w obrębie kory głębokiej, tej części przykorowej. Tu na kolor zielony świecą limfocyty. B zlokalizowany w grudkach chłonnych. Na zdjęciu widoczne są żyłki z wysokim śródbłonkiem. Tutaj, tutaj, tu i tu w większym powiększeniu. W przypadku tych naczyń komórki śródbłonka nie są płaskie jak zwykle, a są po prostu sześcienne. Te komórki umożliwiają, ułatwiają przechodzenie limfocytów z wnętrza naczyń do kory głębokiej i odgrywają istotną rolę w resyrkulacji limfocytów w węźle chłonnym. Część rdzenna węzła chłonnego, tutaj struktury są ułożone w nieregularne pasma i możemy wyróżnić pasma rdzenne zbudowane z limfocytów B oraz plazmocytów. To są te obszary tkanki siateczkowej, które są dość gęsto wypełnione limfocytami B i plazmocytami. Następnie zatoki rdzenia, obszary tkanki siateczkowej, czyli tych limfocytów jest dużo mniej, leżące pomiędzy pasmami rdzennymi, a wspomnianymi już beleczkami. łącznotkankowymi rdzenia, dlatego że trzeci element budulcowy tu widoczny dobrze na schemacie, to są beleczki łącznotkankowe rdzenia. Następnie od strony wnęki w rdzeniu znajduje się zatoka wnęki, do której zbiera się limfa i od tej zatoki wnęki odchodzą naczynia limfatyczne odprowadzające. One też mają zatoki, które zabezpieczają przepływ limf w jedną stronę, od strony kory do strony rdzenia. Przepływ. Limfy jednokierunkowe zatoki chronią przed możliwością cofania się limfy. Tutaj mamy barwienie immunochemiczne pasma rdzennego. Widoczna jest pozytywna reakcja na plazmocyty. Rozmieszczenie limfocytów w węźle chłonnych. I tak w części korowej, w krótkach chłonnych znajdują się limfocyty B i nieliczne limfocyty T. Z kolei część podkorowa jest miejscem, gdzie dominują limfocyty T i w rdzeni węzła chłonnego, pasma rdzenne, tu występują limfocyty B oraz plazmocyty. Krążenie limfocytów w węźle chłonnym przedstawia się następująco. Limfocyty docierają do węzła chłonnego dwoma drogami. Po pierwsze wraz z limfą wpływają do zatoki brzeżnej, zatoki promienistej kory i tutaj mogą przedostać się do... grudek chłonnych, mogą zasiedlać grudki chłonne, mogą się namnażać w grudkach chłonnych i mogą również dostawać się do kory głębokiej, do części przykorowej. Następnie limfocyty, które mogą dostać się do węzła chłonnego, również drogą naczyń krwionośnych, w części przykorowej, w tej korze głębokiej, znajdują się wspomniane już żyłki z wysokim śródbotniem, które umożliwiają przechodzenie limfocytu. Limfocyty te lokują się w obrębie kory głębokiej, mogą również przechodzić do... grudek chłonnych. Następnie limfocyty, które powstają w wyniku podziału komórek w obrębie grudek chłonnych, w obrębie części przykorowej, one po pierwsze zasiedlają sznury rdzenne, to tyczy się limfocytów B. Limfocyty B, które powstają w grudkach chłonnych, zasiedlają sznury rdzenne. W sznurach rdzennych przekształcają się w plazmocyty i te plazmocyty produkują przeciwciała, które wraz z limfą odpływają do krwi. Natomiast limfocyty jako takie mogą opuszczać węzeł chłonny drogą. naczyń limfatycznych. W węźle chłonnym oprócz limfocytów występują również komórki immunologiczne dodatkowe i tak w obrębie kory węzła chłonnego możemy spotkać makrofagi zatokowe. One występują w zatokach brzeżnych i zatokach promienistych. Następnie komórki welonowate, które występują w zatokach brzeżnych. Makrofagi z barwliwą cytoplazmą, które są w centrach namnażania. W krótkach chłonnych następnie makrofagi brzeżne, w krótkach chłonnych w sąsiedztwie zatok brzeżnych i komórki dendrytyczne grudek chłonnych. To są komórki prezentujące antykę. Z kolei w strefie podkorowej znajdziemy krótkomórki palczyste oraz makrofagi bogate w lipidy. W rdzeniu węzła chłonnego występują klasyczne makrofagi. Obraz zrębu łącznotkankowego węzła chłonnego. widziane w mikroskopie skeningowym. Tak wygląda wnętrze zatok. We wnętrzu zatok jest mało komórek. Tu widzimy dwie okrągłe komórki. Zapewne są to limfocyty. Natomiast we zatoce jest mało limfocytów, stąd też jej wnętrze wypełnia tkanka średoczkowa komórki z wypustkami, łączące się tymi wypustkami pomiędzy nimi włókna średoczkowe. Oprócz komórek, czyli tych komórek świateczki, które nie są aktywne immunologiczne, tutaj w tym zrębie znajdziemy wymienione wcześniej makrofagi, znajdziemy również wymienione wcześniej limfocyty. Stąd też ten zrąb łącznotkankowy odgrywa bardzo istotną rolę jako środowisko takiej zatoki. Zatoka nie jest pusta, zatoka jest przestrzenią wypełnioną siecią, taką jak widać na tym obrazie z mikroskopu skenningowego. W węźle chłonnym wyróżnia się trzy przedziały. Przedział zatok limfatycznych, on został już opisany jako te przestrzenie ograniczone komórkami śródbłonka, czyli jest to zatoka brzeżna, do której dochodzą naczynia doprowadzające zatoka promienista kory, następnie zatoki rdzenia i zatoka wnęki. Kolejny przedział to przedział śródmiąższowy, oddzielony nieciągłą warstwą śródbłonka od przedziału zatok. Przedział śródmiąższowy zawiera Gródki chłonne zawiera pas przykorowy i sznury rdzenne. I wreszcie przedział naczyń krwionośnych, czyli wnętrze naczyń krwionośnych, które występują w węźle chłonnym. Przepływ limfy przez węzeł chłonny. Limfa do węzła chłonnego dopływa naczyniami doprowadzającymi. Od strony wypukłej węzeł chłonnego tych naczyń doprowadzających jest więcej niż naczyń odprowadzających. I w obrębie naczyń doprowadzających występują zastawki, które zapewniają jednokierunkowy przepływ limf. Następnie limfa wpływa do zatok brzeżnych, zatok brzeżnych do zatok promienistych kory, dalej do zatok rdzenia i dostaje się do zatoki wnęki. Zatoki wnęki odpływa naczyniami odprowadzającymi, w których również są zastawki. I przepływ krwi w węźle chłonnym. Naczynia tętnicze wchodzą od strony wnęki, przebiegają w strukturach łącznotkankowych, kapilaryzują, zbierają się w naczynia żylne i które opuszczają węzeł chłonny od strony wnęki. To, co szczególnie istotne, to obecność żyłek z wysokim śródbłonkiem w korze głębokiej, które umożliwiają przechodzenie limfocytów z naczyń do węzła chłonnego. Pomówiona budowa węzła chłonnego dotyczy najbardziej typowego przypadku, można by powiedzieć budowy standardowej bądź klasycznej. Natomiast są węzły chłonne wykazujące bardzo istotne odrębności od omówionego wcześniej schematu i teraz o tych szczególnych węzłach chłonnych. Węzeł chłonny świni. Węźle tym ułożenie struktur jest odwrotne. To znaczy elementy kory leżą w środku, a elementy rdzenia położone są obwodowo. Jeśli spojrzymy na zdjęcie preparatu. To w środku centralnie znajdziemy grudki chłonne, następnie pas przykorowy i części związane z rdzeniem, zatoki rdzenne i pasma rdzenne. Przepływ limfy w takim węźle jest w zasadzie taki jak w węźle normalnym, czyli najpierw limfa przepływa w okolicach grudek chłonnych. W związku z tym naczynia limfatyczne przebiegają tak, że limfa zaczyna płynąć od środka ku obwodowi. Drugi typ węzła chłonnego o szczególnej budowie to węzeł krwiolimfatyczny. Węzły takie znajdziemy u małych przeżywaczy. Ma to miejsce w śledzionie, o czym za moment będziemy mówić. W węźle tym krew wylewa się do zatok. To znaczy naczynia krwionośne w określonych miejscach są otwarte i krew wylewa się do zatok węzła chłonnego. Występuje w zatokach węzła chłonnego. Zmówna obecność dużej ilości krwi. Taki węzeł ma ciemne zabarwienie. Wygląda z tego powodu dość nietypowo. Natomiast tu widzimy preparat histologiczny. Widoczna jest. zatoka brzeżna, ona w całości wypełniona jest krwią. Ta krew w zatokach węzła krwiolimfatycznego nie krzepnie. Ona po prostu przepływa przez węzeł krwiolimfatyczny, tak jak przepływa przez śledzionę, o czym za chwilę będziemy mówić. Obraz rdzenia węźla krwiolimfatycznym i tu w zatokach bardzo dużo erytrocytów, bardzo dużo klinek czerwonych. Na tym zdjęciu z kolei widoczny jest śródbłonek. To są komórki śródbłonka, które ograniczają poszczególne przedziały węzła chłonnego i tu widzimy bardzo liczne erytrocyty i pomiędzy nimi limfocyty. Obecność pełnej krwi jest cechą szczególną węzła krwi olimpatycznej. Tak więc mamy dwie główne modyfikacje budowy węzła chłonnego. Węzeł o odwrotnym układzie struktur, gdzie części korowe leżą wewnątrz, a części rdzenne leżą na zewnątrz, występują u świni. Czasami taki węzł spotykamy również u konia. Druga modyfikacja to jest układ węzła krwiolimfatycznego, który występuje u różnych gatunków zwierząt. Tu mamy również na tej liście dotyczącej różnych gatunków węzeł krowy. On z reguły ma typowy układ, natomiast u krowy występują bardzo duże grudki chłonne. Te węzły generalnie są duże, mają bardzo duże grudki chłonne, stąd też na preparatach histologicznych czasem widać jest... po prostu same grudki, czy też nawet preparat w dużej części zawiera po prostu jedną czy dwie grudki słabo ograniczone, stąd też na preparatach węzłów chłonnych krowy trzeba się liczyć z tym, że tą strukturę jest bardzo trudno, prawiłową strukturę węzła jest bardzo trudno zaobserwować i w tej diagnozy można się pomylić, uważając, że jest to węzł zmieniony, no bo nie widzimy struktury zatok. Rola węzłów chłonnych. Po pierwsze filtracja mechaniczna limfy. To już o czym wspominaliśmy. Tkanka siateczkowa w zatokach brzeżnej, w zatokach promienistych kory, w mniejszym stopniu w zatokach rdzenia. Zatrzymywanie bakterii i komórek nowotworowych. Fagocytoza bakterii i obcych cząstek obecnych w limfie. Fagocyty, które wymienialiśmy, które występują w zatokach. Następnie kontakt limfocytów z antygenami obecnymi w limfie. Uruchamia mechanizm odporności humoralnej. Linfocyty B wędrują do części rdzennej, układają się w pasmach rdzennych, przekształcają się tam w plazmocyty, wytwarzają przeciwciała, które w las z limfą płyną do krwioobiegu. W ten sposób organizm, jak zapozna się z antygenem, może natychmiast uruchomić produkcję przeciwciał i razem w momencie, w którym antygen przekroczy barierę węzła chodnego, to już przeciwciała też płyną w... systemie krążenia znajdują się we krwi. I oczywiście kontakt z limfocytami B i uruchomienie odporności komórkowej. Siłą rzeczy, rolą węzeł ochłonnego jest wytwarzanie limfocytów i wytwarzanie przeciwdział. Przejdę teraz do omówienia budowy śledziony z saków. Śledziona ma stosunkowo skomplikowaną budowę przestrzenną. W związku z tym postaram się ją omówić, niejako składając narząd. z poszczególnych elementów. I tak na początek torebka i beleczki śledzionowe, beleczki łącznotkankowe śledzionowe. Mianowicie śledziona od zewnątrz otoczona jest grubszą lub cieńszą torebką, zależy to od gatunku, o tym za moment. Następnie od tej torebki do wnętrza narządu przebiegają beleczki łącznotkankowe, zwane beleczkami śledzionowymi. To nie są przegrody. One nie mają postać przegród, tylko mają postać owalnych na przekroju, nieregularnie przebiegających, rozgałęziejących się beleczek. Trochę przypominają gałęzie w koronie drzew. Jeśli spojrzymy na preparat, to bez problemu można zaobserwować na powierzchni zewnętrznej śledziony torebkę śledzionową i przebiegające od niej beleczki. W zależności od gatunku są one cieńsze bądź grubsze, mogą też zawierać mniejszą lub większą ilość komórek mięśniowych gładkich, stąd też są mniej lub bardziej kwasochłonne. Różnice gatunkowe w budowie torebki beleczek wynikają z obecności dwóch typów śledzion usaków. Mianowicie możemy wyróżnić śledzionę typu spichrzowego. Śledziona ta zawiera liczne komórki mięśniowe gładkie w torebce i w beleczkach. Torebka i beleczki są wtedy grube. I śledziona taka pełni rolę magazynu krwi. Występuje u wielu gatunków zwierząt, świni, bydła, psa, konia. Drugi typ śledziony to śledziona typu obronnego. Zawiera nieliczne komórki mięśniowe gładkie w torebce i w beleczkach. łączność tkankowych ma słabą zdolność zmiany objętości, no bo nie ma komórek mięśniowych, występuje u człowieka i królika i ma ograniczone możliwości, jeśli chodzi o gromadzenie krwi. Na torebce i beleczkach rozpostarta jest tkanka siateczkowa, zaznaczono to jej kolorem szary. Następnym elementem wyznaczającym strukturę śledziony są naczynia krwionośne. Do śledziony dochodzi tętnica śledzionowa, która rozdziela się na odgałęzienia w obrębie torebki śledzionych i te odgałęzienia wchodzą do beleczek śledzionowych. Znaczy niektóre przebiega w beleczce, no się nazywa tętnicy beleczkowej, ona oddaje odgałęzienia, które wchodzą do miaski. Na terenie miaski tętnicą to nazywamy tętnicą miaski, ona wchodzi do grudki chłonnej, na tym etapie jest to już tętniczka. w obrębie przechodząc przez grudkę chłonną, nazywamy tę tętniczkę tętniczką centralną. Następnie dzieli się ona wychodząc z grudki na naczynia pędzelkowate, które z kolei wpadają do naczyń zatokowych. Naczynia zatokowe to naczynia o bardzo dużej średnicy, średnicy przekraczającej 150 mikrometrów, o ścianach nieciągłych. W związku z tym z tych naczyń krew bez problemu wydostaje się do tkanki siateczkowej. Stąd też przestrzenie tkanki siateczkowej, tak jak to było w węzłach hemolimfatycznych, w zatokach węzłów hemolimfatycznych, przestrzenie w tej tkance siateczkowej wypełniają się krwią. Ta krew oczywiście nie krzepie. Stąd też mamy w obrazie mikroskopowym śledziony obszary, w których występuje ... Krew w pełnym składzie, to znaczy z dużą ilością erytrocytów. Są to zatoki śledzionowe oraz elementy tkanki siateczkowej wypełnione krwią, tak zwane sznury śledzionowe. Wokół naczyń w sposób specjalny układają się limfocyty. I tak wtedy, kiedy tętnica miazgi opuszcza beleczkę, to znaczy kiedy tętnica opuszcza beleczkę i staje się tętnicą miazgi, Ona zostaje otoczona przez pochewkę z limfocytów T. Następnie naczynie to przechodzi dalej i dalej wchodzi do grudki chłonnej i nosi nazwę tętniczki centralnej. Od tego naczynia odchodzą wtedy naczynia, które doprowadzają krew do zatoki brzeżnej leżącej wokół grudki. I grudki chłonne, które występują w śledzionie, i pochewki z limfocytów T razem tworzą tzw. miazgę białą. Czas na uporządkowanie i uszczegółowienie kwestii związanych z krążeniem krwi w śledzionie. Tak więc do śledziony dochodzi już wspomniana tętnica śledzionowa. Ona dzieli się w torebce, tworzy rozgałęzienia w torebce i te rozgałęzienia wnikają do beleczek śledzionowych, tworzą tam tętnice beleczkowe. Następnie znowu się rozgałęziają i ich odgałęzienia wchodzą do miazgi, noszą nazwę tętnic miast. W niektórych podręcznikach tętnice te nazywane są tętnicami centralnymi, ale nie jest to określenie, które osobiście preferują. Myślę, że bardziej zrozumiałym jest określenie tętnice miaski. Następnie tętnice te, co już powiedziałem, otoczone są pochewką z limfocytów. Te na całym swoim przebiegu. Tętnice te wchodzą do grudek chłonnych jako tzw. tętniczki centralne. Na tym etapie są to już ewidentnie tętniczki. One przebiegają na obwodzie grudek chłonnych, natomiast nazywane są tętniczkami centralnymi. Tętniczki te oddają odgałęzienia, które wpadają do zatok brzeżnych otaczających grudkę chłonną. Następnie tętniczka centralna opuszcza grudkę chłonną i dzieli się na... tętniczki pędzelkowate, które mają trzy odcinki. Pierwszy odcinek jest to odcinek o budowie typowej tętniczki. Następnie mamy taki bardzo szczególny odcinek, tak zwany odcinek z osłonką Schweiger-Seidla. Jest to odcinek, gdzie naczynie jest pokryte makrofagami i ostatnia część to naczynie kapilarne. Te naczynia kapilarne wpadają do zatok śledzionowych, ale również mogą otwierać się w środku. bezpośrednio do miąższu śledziony. To zależy od gatunku, który był badany, wtedy ten opis śledziony jest różny. Udział tej krwi, która wpada do zatoki, która wylewa się do miąższu, u różnych zwierząt jest różny. Niemniej to nawet jeśli ta krew dostaje się do zatok śledzionowych, to zatoki śledzionowe to naczynia o nieszczelnych ścianach. To są naczynia. Duże o średnicy przekraczającej 150 mikrometrów, w których ściany zbudowane są z wydłużonych komórek, ale nie pokrytych w całości błoną podstawną, ufiksowanych za pomocą włókien siateczkowych. Stąd też pomiędzy tymi komórkami są przestrzenie pozwalające na to, że elementy morfotyczne krwi mogą opuszczać te naczynia bez większego problemu. I przedostają się do tkanki siateczkowej, obszary wypełnione. elementami morfotycznymi, nazywamy sznurami śledzionowymi. I krew zbiera się w żyłach miazgi i te żyły miazgi przechodzą do żył beleczkowych, zbierają się w żyłą śledzionową, która odprowadza krew ze śledziony. I jeszcze raz tętnica beleczkowa, następnie tętnica miazgi, nazywana niekiedy tętnicą centralną bądź środkową. Ona wchodzi do grudki chłonnej, wtedy już ma... Postać tętniczki nosi nazwę tętniczki centralnej bądź jak tutaj środkowej i na całym swoim przebiegu pokryta jest osłonką z limfocytów T. W miejscu, w którym ma postać tętniczki centralnej, to jest miejsce, gdzie znajduje się grudka chłonna. Ona przebiega na obwodzie grudki chłonnej, oddaje od gałęzienia do zatok brzeżnych. Następnie opuszcza grudkę chłonną, dzieli się na tętnice pędzelkowate, trzy odcinki. Pierwszy o charakterze tętniczki, następny z osłonką Schweiger-Zeidla i ostatnie naczynie włosowate. Naczynie to może otwierać się do miazgi, mówimy wtedy ewidentnie o krążeniu twardym, krew po prostu wylewa się do miazgi, bądź też może otwierać się do naczyń zatokowych, ale naczynia zatokowe i tak nie są szczelne, w związku z tym przez ich ściany krew wydostaje się do tkanki siateczkowej otaczającej tworząc sznury śledzionowe. Z tkanki siateczkowej krew zbierana jest. żyłami miazdki, które wpadają do żył beleczkowych, łączą się w żyłę w torebce większej żyły i one łączą się z żyłą śledzionową, która opuszcza narząd. Na rysunku pokazane są zatoki śledzionowe, czyli naczynia zatokowe występujące w śledzionie. One opisywane są jako beczki o rozeschniętych klepkach, czyli takie struktury, w których te klepki, czyli komórki nie przylegają w sposób ścisły do siebie. Pomiędzy nimi są takie przestrzenie, że pozwalają swobodnie wchodzić i wychodzić krwinką. Natomiast sam kształt i stabilność takiej zatoce zapewniają wókna, siateczkowe wókna z kolagenu typu III, które otaczają tą zatokę. Również samo naczynie, jak wchodzi, tutaj nie ma jakichś szczelnych połączeń. Istnieje możliwość taka, że po prostu bezpośrednio z naczynia włosowatego Krew dostaje się do tkanki siateczkowej lub też wpływa do zatoki i z zatoki wędruje do tkanki siateczkowej w drugą stronę. Oczywiście ten przepływ w tym wypadku też jest możliwy, bo te przestrzenie są po prostu bardzo szerokie. Śledziona świeżo pobrana ze zwłok na przekroju ma kolor ciemnoczerwony i ciemnobordowy, ciemnoczerwono-fioletowy. Jeśli popatrzy się na ten narząd pod lupą, to na tym ciemnym tle można znaleźć jaśniejsze miejsca. Stąd też w opisie śledziony pojawiło się pojęcie miazgi białej i miazgi czerwonej. Dlaczego miazgi? Dlatego, że konsystencja śledziony jest stosunkowo wiotka, taka pulpowata, przypomina to po prostu coś, co opisujemy mianem pulpy bądź miazgi. I teraz te jasne miejsca, te jaśniejsze miejsca, są skupiskami limfocytów. bowiem w tych miejscach, gdzie są limfocyty, nie ma krwinek czerwonych, dlatego te miejsca nie są po prostu czerwone. Natomiast cały obszar dookoła jest intensywnie ciemno-czerwono-fioletowy. Stąd też wypracowano pojęcie miazgi białej i miazgi czerwonej. Jeśli z takiej śledziony zrobi się preparat histologiczny, to okaże się, że na tym preparacie histologicznym miazga biała, będąca skupiskami limfocytów, jest. zdecydowanie ciemniejsza. Są to ciemnonibieskie bądź ciemnogranatowe, czasem ciemno-fioletowe w zależności od barwienia obszary. Bowiem są to skupiska limfocytów. Limfocyt głównie składa się z jądra. Jądr bogatego w heterochromatynę, w obrębie limfocytów jest relatywnie mało cytoplazmy, w związku z tym te miejsca są ciemno zabarwione. Natomiast pomiędzy nimi jest obszar nieco jaśniejszy, bowiem tam są... Erytrocyty. Erytrocyty są bardziej kwasochłonne, jest ich bardzo dużo. We krwi, proszę, że ich liczbę mierzymy w milionach, natomiast krwinek białych, które tam występują, ich ilości zniżone są zaledwie w tysiącach. Stąd też erytrocyty dominują i pomiędzy nimi jest obszar jaśniejszy, bardziej różowy, taki różowy z elementami niebieskiego i to jest miazga czerwona. Przekrój śledziony na preparacie histologicznym, widziany pod bardzo małym powiększeniem i Te ciemno-niebieskie miejsca to jest miazga biała, natomiast to wszystko, co jest dookoła, to jest miazga czerwona. Jeszcze jedno zdjęcie. To zdjęcie pokazywałem już na początku omawiania śledziony. Teraz można zidentyfikować w zasadzie wszystkie elementy. Mamy torebkę, następnie beleczkę mącznarkową przekrojoną wzdłuż, następnie mamy miazgę białą w postaci grudek chłonnych. i pochewek wokół naczni. Pochewek te zbudowane są z limfocytów T i następnie tutaj mamy miazgę czerwoną. Miazga czerwona śledziony składa się z dwóch elementów. Są to mianowicie zatoki śledzionowe i sznury śledzionowe. Zatoki śledzionowe są to naczynia włosowate o charakterze zatokowym, o dużej średnicy, średnicy sięgającej stóp. 150 mikrometrów, ograniczone wrzecionowatymi komórkami, które nie przylegają ściśle do siebie. Komórki te są otoczone włóknami kolagenowymi z kolagenu typu trzeciego, które je umacniają, natomiast błona podstawna występuje wokół tych naczyń jedynie fragmentarycznie. Z kolei wokół tych naczyń układają się również makrofagi. Z kolei sznury śledzionowe zbudowane są z komórek siateczki z licznymi wypustkami tworzących gąbczaste jamy. wypełnione elementami morfotycznymi krwi. Są to po prostu obszary tkanki siateczkowej wypełnione krwią. Tak wygląda powierzchnia przekroju śledziony oglądana w mikroskopie skeningowym. Widoczne jest naczynie zatokowe, a to tokoła to ta gąbczasta przestrzeń ułożona, zbudowana z tkanki siateczkowej. Różnica pomiędzy tkanką siateczkową a gąbką jest taka, że w gąbce mamy pewne zamknięte komórki, komórka wcale nie jest przepuszczalna, natomiast to jest po prostu przestrzenna sieć zbudowana z komórek połączonych wypustkami, w związku z tym oczaki tej sieci są połączone i tu możliwe jest swobodne przenikanie, przechodzenie krwinek w obrębie tej tkanki siateczkowej. Większe powiększenie, naczynie zatokowe, widoczne są otwory w obrębie tego naczynia zatokowego i komórki siateczki. Przy naczyniu widoczne są tutaj również makrofagi. Obraz w mikroskopie świetlnym pokazujący naczynie krwionośne, śledzionie, szerokie naczynia zatrukowe wypełnione krwinkami. Również w otaczającej tkance znajdujemy krwinki czerwone. Miazga biała zbudowana jest również z dwóch elementów. Są to okołonaczyniowe osłonki otaczające tętnice miazgi. te centralne, one zbudowane są z limfocytów T oraz grudki chłonne śledzionowe. Tu widzimy zdjęcie preparatu barwionego metodą HE. Przebiega naczynie, to jest ta tętnica miazgi i ona jest otoczona wybarwionymi na kolor niebieski limfocyta. Ta otoczka z limfocytów nie jest bardzo szeroka, to jest raczej dość wąska pochewka z limfocytów. Natomiast jeśli wykona się barwienie immunochemiczne na limfocyty typu T, to... pozytywna reakcja jest wokół naczyń. Widać, że to naczynia, że one są rozmieszczone po prostu bezpośrednio wokół naczyń. Natomiast grudki chłonne śledzionowe charakteryzują się tym, że one są przebite tą już tętniczką centralną, ta tętniczka przechodzi na obwodzie i one są zbudowane z limfocytów typu B. Zdjęcie z preparatu barwionego metodą HE, beleczka śledzionowa i tutaj mamy miąższ śledziony, to miazgę śledziony, w obrębie której możemy wyróżnić miazgę białą, reprezentowaną przez grudkę chłonną. Tu widzimy tętniczkę. centralną, tu z kolei mamy miazgę czerwoną, występują tutaj naczynia zatokowe, widzimy te komórki budujące ściany tych naczyń. Z kolei te elementy, które tu są widoczne, to są beleczki śledzionowe, czyli te twory łącznotkankowe przekrojone w poprzek. Inny preparat, miazga biała, grudka chłonna, tanniczka centralna i tutaj jest miazga czerwona. zatok śledzionowych zlokalizowane są liczne makrofagi. Tu widoczne są w barwieniu immunochemicznym na kolor brązowy. Również znajdujemy liczne komórki prezentujące antygen, tak zwane komórki dendrytyczne, które leżą w strefach brzeżnych wokół skupisk limfocytów. Rola śledzionych. Po pierwsze fagocytoza elementów obcych, które znajdą się we krwi. Krew z reguły jest jałowa i pozbawiona elementów obcych, ale są sytuacje, kiedy może dochodzić do bakteriemii, obecności bakterii we krwi, jakieś cząstki z różnych powodów we krwi. Wtedy one są fagocytowane przez fagocyty obecne w śledzionie, ułożone chociażby wokół zatok śledzionowy. Następnie śledziona jest miejscem kontaktu limfocytów z antygenami obecnymi we krwi. dzięki czemu uruchamiane są mechanizmy obrony swoistej. W obu tych dwóch pierwszych punktach wymienionych śledziona pełni rolę troszkę podobną do węzła chłonnego, ale w odniesieniu do krwi. Węzeł chłonny fagocytuje to wszystko, co jest w limfie i kontaktuje układ immunologiczny z tym wszystkim, co jest w limfie. Natomiast śledziona z tym wszystkim, co jest we krwi, tutaj w takich przypadkach w warunkach fizjologicznych, i patologicznych jest z reguły mniej. One już mają bardzo poważny charakter, jeśli występują. Następnie śledziona jest miejscem wytwarzania limfocytów. W śledzionie zachodzi degradacja krwinek czerwonych. Śledziona bierze udział w przemianie bilirubiny. U wielu gatunków śledziona jest magazynem krwi. W razie nagłej potrzeby skurcz śledziony jest w stanie uwolnić spore ilości krwi. Śledziona odpowiada za wytwarzanie krwinek w trakcie życia płodowego. Przejdę teraz do mówienia układu limfatycznego ptaków. Porównanie układu limfatycznego ptaków do układu limfatycznego ssaków wskazuje zarówno na podobieństwa, jak i różnice. Jedną z istotniejszych różnic jest obecność torebki fabrycjusza, nazywanej często również torbą fabrycjusza. Jest to woreczkowate wypuklenie grzbietowej części kloaki. W tym miejscu. błona śluzowa tworzy podłużne fałdy. Tutaj widoczny jest taki fałd błony śluzowej torebki Fabrycjusza. W obrębie fałdów zlokalizowane są grudki chłonne. W każdej grudce możemy wyróżnić część korową i część rdzenną. Obie te części oddzielone są od siebie nabłonkiem i torebka Fabrycjusza jest miejscem dojrzewania. i wytwarzania limfocytów B. Widoczne jest zdjęcie z mikroskopu świetlnego pokazujące przekrój torebki Fabrycjusza w barwieniu HE. Tutaj widoczny jest jeden z fałdów. Jak widać w świetle narządu takich fałdów jest dużo i w obrębie fałdu znajdujemy dwa lub trzy szeregi grudek chłonnych. Te grudki chłonne są w sposób bardzo ścisły. połączone z powierzchnią nabłonka, ale o tym za moment. W obrębie nabłonka pokrywającego fałdy błony śluzowej torebki Fabrycjusza możemy wyróżnić dwa obszary, niejako dwa rodzaje tego nabłonka. Jeden to jest oczywiście nabłonek międzygródkowy. Jest to nabłonek zbudowany z komórek wydzielających śluz i on pokrywa 90% powierzchni błony śluzowej torebki Fabrycjusza. Natomiast przy każdej grupie... znajduje się miejsce, w którym występuje specjalny napłonek, który zapewnia komunikację pomiędzy światłem torebki fabrycjusza a częścią rdzenną grudki. Tutaj ten nabłonek nadgródkowy widoczny jest w większym powiększeniu. On przede wszystkim charakteryzuje się tym, że tu nie ma błony podstawnej. O ile ten nabłonek międzygródkowy, czyli taki typowy nabłonek wydzielający śluz, posiada błonę podstawną, to w tym miejscu tej błony podstawnej się nie obserwuje. Obserwuje się za to troszkę spłaszczonych komórek zwanych komórkami podporowymi i te komórki podporowe mają swoje pochodzenie w nabłonku. który z kolei oddziela część korową grudki od części rdzennej grudki. Zadaniem tego nabłonka nadgrudkowego, tego nabłonka, który pokrywa powierzchnię błony śluzowej w miejscu, gdzie jest grudka, gdzie on się komunikuje z rdzeniem tej grudki, jest zapewnienie transportu antygenów pomiędzy światłem torebki Fabryciusza a tą częścią rdzenną. Na zdjęciu widoczny jest nabłonek. międzygródkowy, czyli nabłonek, który wydziela śluz. On nie pozostaje w związku z funkcjami grudek chłonnych. Oddzielony jest od tych grudek chłonnych tkanką łączną. Natomiast w tym miejscu widoczny jest fragment nabłonka grudkowego. Widać wyraźnie, że on się zmienia. Tu jest granica i to jest ten nabłonek, który zapewnia komunikację grudki ze światłem torebki Fabrycjusza. Natomiast tutaj widzimy grudki. W obrębie z każdej z tych grudek możemy wyróżnić część korową i część rdzenną. Części te oddzielone są od siebie nabłonkiem, który za moment pokaże większym powiększeniu. Tutaj widoczny jest nabłonek, który oddziela część rdzenną grudki od części korowej grudki. W tym miejscu warto zwrócić uwagę, iż części te w rozwoju powstają w różnym czasie. Jako pierwsza powstaje część rdzenna. Część rdzenna powstaje w okresie rozwoju zarodkowego. Natomiast dopiero w momencie wylęgu zaczyna się rozwijać część korowa i ta część korowa rozwija się intensywnie dopiero po wylęgu. Śledziona u ptaków również różni się od śledzionych u ptaków. Po pierwsze otoczona jest delikatną torebką łączną tkankową. U ptaków śledziona nie pełni funkcji magazynu krwi, w związku z tym u łącznotkankowych, czyli torebka łącznotkankowa beleczki są zdecydowanie słabiej wykształcone. Podobnie jak u ssaków miąższ utworzony jest przez miazgę białą i miazgę czerwoną. Miazga biała występuje w dwóch postaciach. W postaci miazgi rozproszonej i w postaci miazgi skupionej. Miazga skupiona to grudki chłon. Takie same w zasadzie jak u ssaków. Natomiast miazga rozproszona to są rozlane zgrupowania limfoblastów. Natomiast miazga czerwona ma budowę analogiczną jak u ssaków. Obraz średziony w barwieniu HE w małym powiększeniu. Widoczna jest miazga czerwona, miazga biała skupiona i miazga biała rozproszona. Tutaj widoczna jest miazga biała. rozproszona. Ona zbudowana jest z limfoblastów. Limfoblasty charakteryzują się tym, że mają jądra bogate w euchromatynę, więcej cytoplazmy niż limfocyty, w związku z tym w porównaniu do grudek chłonnych ten obszar jest wyraźnie jaśniejszy. Również nie obserwujemy tutaj w zasadzie innych komórek niż limfoblasty. Natomiast w obrębie miazgi czerwonej, którą widać tutaj, widoczne są różnego typu komórek i zwracam uwagę, że krinti u ptaków są jądrzaste, jak również u ptaków występują tzw. heterofile, które mają kwasochłonne ziarnistości w barwieniu HE, co sprawia, iż miazga czerwona u ptaków jest bardzo wyraźnie widoczna. Jeszcze jedno zdjęcie ukazujące miazgę białą rozproszoną i miazgę czerwoną. Miazga biała rozproszona w jeszcze większym powiększeniu. Bardzo wyraźnie widać jest strukturę jąder limfoblastów. i miazga biała skupiona w postaci grudki chromochłonnej. Ona zbudowana jest z limfocytów. Komórki mają mniej cytoplazmy i mają bardziej zbitą chromatynę w jądrze, stąd też wybarwiają się ciepli. Tu widoczna jest miazga czerwona. Budowa listologiczna grasicy ptaków jest zbliżona do budowy grasicy ssaków, w związku z tym nie będę jej omawiał. Na zakończenie chcę zaznaczyć, że krótkie chłonne występują u ptaków powszechnie, są one zbudowane podobnie jak u ssaków, bardzo rozpowszechnione, natomiast u ptaków w zasadzie nie występują typowe węzły chłonne, natomiast można spotkać z upiska. tkanki limfatycznej na przebiegu, czyli jako trochę z boku w naczyniach limfatycznych. Ta tkanka dotyka do limfy, natomiast nie zakłóca przebiegu, przepływu tej limfy. Nie jest tak jak u psaków, że limfa przepływając przeciska się przez jakieś tam przestrzenie, po prostu tkanka jest niejako z boku. Tego typu skupiska są ptaków powszechne. Niektórzy uważają je za odpowiednik węzłów chłonnych, ale różnic jest więcej niż podobieństw. Dziękuję za uwagę.

Rozpoczynamy od układu limfatycznego ssaków. Omawianie układu limfatycznego rozpoczniemy od grasicy, bowiem jest to szczególny narząd limfatyczny nazywany niekiedy centralnym narządem limfatycznym, jest nim narządem, w którym dojrzewają limfocyty T. W odróżnieniu od innych narządów limfatycznych jest on izolowany od antygenów zewnętrznych.

Krasica zbudowana jest z dwóch zrośniętych ze sobą płatów. Od zewnątrz narząd otoczony jest delikatną torebką łączną tkankową, od której do jego wnętrza penetrują przegrody łącznotkankowe. Dzielą one narząd na części zwane pseudozrazikami.

W obrębie każdego z pseudozrazików można wyróżnić część korową i część rdzenną. Części korowe są od siebie pooddzielane tkanką łączną, natomiast części rdzenne nie są od siebie oddzielone, zachowują komunikację. Części korowe są ciemniejsze, bowiem zawierają więcej limfocytów, natomiast części rdzenne są jaśniejsze, bowiem zawierają mniej limfocytów.

Zdjęcie przedstawia grasicę w małym powiększeniu mikroskopu. Widoczna jest torebka łącznotkankowa. Od torebki w głąb narządu przebiegają pasma tkanki łącznej, przegrody łącznotkankowe, które dzielą ten narząd na pseudo-zraziki. Pseudo-zraziki bowiem nie są one kompletnie od siebie oddzielone. W części obwodowej zrazików możemy obserwować, iż tkanka łączna wynika do tej części korowej.

tworząc takie wpuklenia. I część obwodowa, część korowa jest, każdego z tych pseudozrecików jest ciemniejsza, część rdzenna jest jaśniejsza. W budowie grasicy można wyróżnić następujące elementy.

Torebka i beleczki łączno-tkankowe, co już zostało omówione, torebka i odchodzące od niej pasma tkanki łącznej. Następnie tkanka nabłonkowa, która jest bardzo szczególna, bowiem... Duża część komórek tej tkanki przyjmuje postać gwiaździstą.

Nie przylega, tak jak zwykle, to w tkance nabłonkowej bywa. Komórki te nie przylegają ściśle do siebie, a przypominają tkankę siateczkową. Mają długie wypustki, łączą się tymi wypustkami ze sobą. I ta przeprzałcona tkanka nabłonkowa rozpostarta jest na torebce i beleczkach łącznotkankowych.

Teraz przestrzenie w tej tkance, przestrzenie pomiędzy tymi gwiaździstymi komórkami, Wypełnione są limfocytami, to są limfocyty T lub ich prekursory. Następnie znajdziemy tam również makrofagi, komórki prezentujące antygen, komórki tłuszczowe oraz oczywiście naczynia krwionośne i naczynia limfatyczne. Tylko tyle, że jeśli chodzi o naczynia limfatyczne, tu nie występują naczynia doprowadzające.

Do grasicy nie dopływa limfa. Grasica jest izolowana od antygenów zewnętrznych. Tutaj znajdziemy tylko naczynia limfatyczne odprowadzające.

No i oczywiście włókna nerwowe. Przejdę teraz do omówienia komórek nabłonkowych grasicy. Komórki nabłonkowe budują zrąb tego narządu. Oczywiście w skład tego zrąbu wchodzi torebka i przechibleczki łączna tkankowe, natomiast drugim elementem są komórki nabłonkowe. Jest to jedyny narząd limfatyczny, gdzie zrąb zbudowany jest z komórek nabłonkowych.

Komórki te są pochodzenia endodermalnego. u niektórych gatunków ektodermalnych. To są komórki nabłonkowe. Wyznacznikiem tego jest obecność w tych komórkach tonofilamentów oraz fakt, że są połączone ze sobą za pomocą desmosomów.

Są one liczniejsze w części rdzennej niż w części korowej. Wyróżnia się sześć typów komórek nabłonkowych grasicy. Typ pierwszy to płaskie komórki, ściśle przylegające do siebie. a więc zachowujące się tak jak typowe komórki nabłonkowe. Komórki te w postaci jednej ciągłej warstwy wyściołają od wewnątrz torebkę grasicy oraz otaczają beleczki łącznotkankowe wchodzące do wnętrza zrazików oraz otaczają naczynia krwionośne.

Są połączone ze sobą za pomocą połączeń zamykających. Tym samym izolują wnętrze kory. Grazicy od tkanki łącznej, od również naczni krwionośnej.

Zapewniają w tej części grasicy szczególny rodzaj izolacji, izolując ją od reszty organizmu. Komórki te zawierają antygeny zgodności tkankowej. Typ drugi to komórki występujące wewnątrz kory. Mają długie, płaskie wypustki, za pomocą których łączą się ze sobą. W ten sposób formują przedziały.

Przedziały, w których znajdują się... znajdują się limfocyty. Komórki te, podobnie jak komórki płaskie, korwu pierwszego, zawierają antygeny zgodności tkankowej. Typ trzeci to komórki występujące w korze na granicy pomiędzy korą a rdzeniem.

Są to komórki ściśle przylegające do siebie i zapewniające zamknięcie kory od strony rdzenia. W związku z tym kora wyizolowana jest całkowicie od innych struktur, od reszty organizmu. poprzez komórki typu I, które wyścierają torebkę i przegrody łącznotkankowe i otaczają naczynia krwionośne oraz komórki typu III, które oddzielają ścisłą warstwą korę od rdzenia. Wewnątrz kory znajduje się rusztowanie zbudowane z komórek typu II, mających długie, płaskie wypustki. Komórki typu II różnią się od komórek, które bardzo...

Często z nimi kojarzymy komórek tkanki siateczkowej tym, że komórki tkanki siateczkowej mają wypustki smukłe, owalne na przekroju. Te wypustki są bardziej płaskie, chociaż nie zawsze na przekrojach mikroskopowych jest to widoczne. Wracając jeszcze do komórek typu trzeciego, komórki te wyróżniają się tym, że mają bardzo dobrze rozwiniętą siateczkę śródplazmatyczną, szorstką.

Kolejne trzy typy komórek nabłonkowych leżą w... I tak typ czwarty to są komórki, które leżą w bezpośrednim sąsiedztwie komórek typu trzeciego, tworzą warstwę, która oddziela rdzeń od kory. Typ piąty to są komórki z wypustkami, podobnie jak typ drugi, tworzące gęstą sieć w rdzeniu. Ta sieć jest dużo bardziej gęsta niż sieć występująca w korze, stąd też jest mniej przestrzeni na rdzeniu. limfocyty, dlatego też rdzeń jest jaśniejszy, bo zawiera mniej limfocytów.

I typ szósty to są komórki, które układają się koncentrycznie, budują tak zwane ciałka hasala. Komórki te, w miarę jak ciałko rośnie we wnętrzu tego ciałka, komórki ulegają rogowaceniu, czyli gromadzą tonofilamenty, ulegają tym samym martwicy i również wapnieniu. Na fotografiach widoczne są ciałka Hasala. Tutaj i tutaj są takie duże, długo funkcjonujące już ciałka Hasala, długo tworzone i ciałko takie zbudowane jest z koncentrycznie ułożonych komórek nabłonkowych.

Komórki nabłonkowe jest stosunkowo łatwo rozpoznać w grasicy, bowiem one mają duże, bogate wełchromatyne jądro i stosunkowo dużo cytoplasm. Tu widzimy komórki żywe, one układają się mniej lub bardziej koncentrycznie, natomiast w środku znajdują się komórki, które ulegały zrogowaceniu i ta zrogowa cała ciała masa na tych preparatach barwi się na kolor czerwony. Mikrofotografie przedstawiają korę oraz rdzeń krasicy. W obrębie kory widoczne są limfocyty oraz komórki nabłonkowe.

Komórki nabłonkowe można rozpoznać po tym, że są dużo większe niż limfocyty, mają duże. Jądro, jądro bogate jest w euchromatynę, czyli jest jasne, z reguły zawiera wyraźne jąderko. I to jądro w przypadku komórek nabłonkowych otoczone jest szerokim pasmem cytoplazmy, też z reguły jasno barwiącej się. Natomiast limfocyty mają ciemne jądro, jądra otoczone cienkim rąbkiem cytoplazmy.

Komórek nabłonkowych jest zdecydowanie więcej w rdzeniu i tym samym w rdzeniu jest mniej. limfocytów. Jeszcze jedna mikrofotografia ukazująca komórki nabłonkowe. Widoczne są ich duże, bogate w ochromatynę jądra cytoplazma, natomiast tutaj znajdują się limfocyty. Widoczne są również wypustki komórek nabłonkowych, które tworzą nisze.

Kolejnym składnikiem budującym grasicę są Limfocyty w postaci niedojrzałej docierają do grasicy ze szpiku kostnego. I takie niedojrzałe limfocyty nazywamy tymocytami. Charakteryzują się one tym, iż są negatywne w reakcjach immunochemicznych na obecność antygenów CD4 i CD8. Mają one również zróżnicowalną zdolność rozpoznawania antygenów. To znaczy są wśród nich komórki, które są w stanie rozpoznawać antygeny własne jako obce.

Czyli tzw. antygeny zgodności tkankowej, które są na powierzchni komórek nabłonkowych, po to, żeby sprawdzić działanie tych limfocytów, są przez te komórki rozpoznawane jako obce. Takie komórki są bardzo groźne dla organizmu, bo mogłyby zaatakować własny organizm. Również są wśród tych limfocytów takie limfocyty, które bardzo efektywnie rozpoznają antygeny i takie, które robią to bardzo słabo.

Stąd też w grasicy następuje selekcja limfocytów. Selekcja limfocytów. w obrębie której możemy wyróżnić selekcję dodatnią i selekcję ujemną. Selekcja ujemna to jest indukcja apoptozy tych komórek, które rozpoznają własne antygeny jako obce. Natomiast selekcja dodatnia to jest proliferacja, stworzenie warunków do proliferacji tych limfocytów, które rozpoznają antygeny właściwie własne jako własne i również robią to w sposób sprawny.

Te antygeny są. Te limfocyty są namnażane i tworzone są klony limfocytu. Limfocyty w trakcie selekcji, w trakcie namnażania, przebywania wyrazicy dojrzewają, w związku z tym stają się komórkami CD4-dodatnimi i CD8-dodatnimi. Po selekcji mają wysoką zdolność rozpoznawania antygenów i wykazują tolerancję na własne antygeny, czyli na tzw. antygeny zgodności tkankowej.

W świetle roli grasicy jako miejsca selekcji limfocytów, które rozpoznają w sposób prawidłowy własne jako własne i te są namnażane, i tych, które rozpoznają własne jako obce, a takich wśród prekursorów może być nawet 80% i te są likwidowane. W tym świetle sąkowo łatwo zrozumieć, dlaczego kora grasicy jest izolowana od środowiska zewnętrznego. Bowiem tutaj na obręb kory grasicy, gdzie limfocyt musi być sprawdzony pod kątem tego, czy rozpoznaje właściwie własne jako własne, tutaj nie mogą znaleźć się obce antygeny.

Mogłoby to bowiem doprowadzić do powstania tolerancji immunologicznej na antygeny obce, co byłoby bardzo groźne. Stąd też ta kora grasicy została wyizolowana komórkami typu I od torebki. i od naczyń, które zresztą w tych przegródach przebiegają, natomiast komórkami nabłonkowymi typu trzeciego od rdzenia grasicy. Środek to komórki gwiaździste, które to komórki, podobnie jak komórki płaskie, zawierają antygeny zgodności tkankowej.

Naczynienie grasicy. Naczynia krwionośne, naczynia tętnicze docierają do torebki grasicy, tutaj się rozgałęziają. wynikają do beleczych łącznotkankowych.

Wraz z nimi podążają na teren rdzenia i do poszczególnych pseudozrezików wchodzą od strony rdzenia. Tworzą oczywiście naczynia włosowate na terenie rdzenia i kory, co nie jest tu zaznaczone na tym schemacie, natomiast zbierają się w naczynia żylne i odpływ z terenu kory naczyniami żylnymi jest zarówno do rdzenia, jak i bezpośrednio do torebki. To, co szczególnie istotne, to fakt, iż wszystkie naczynia w obrębie kory pseudo-zdrazika są oddzielone komórkami nadbłonkowymi od wnętrza pseudo-zdrazika. I jak już wcześniej było powiedziane, w obrębie grasicy nie występują naczynia limfatyczne doprowadzające, są tylko naczynia limfatyczne odprowadzające, które odprowadzają nadmiar płynu tkankowego, który tutaj się tworzy.

W korze grasicy występuje bariera krew grasica. Barierem tą tworzą naczynia włosowate o ścianach ciągłych. W tym miejscu chcę podkreślić, że we wszystkich barierach szczególna rola przypada komórkom śródbłonka i we wszystkich miejscach, gdzie jest bariera komórki śródbłonka, tworzą warstwę ścianku, są pozbawione porów i to od nich zależy w dużym stopniu możliwość przechodzenia przez...

te bariery różnych elementów. Następnie znajduje się, tu mamy komórki, pokazane komórki nabłonkowe, następnie znajduje się tkanka łączna okołonaczyniowa, która otacza naczynia i dalej mamy komórki nabłonkowe typu pierwszego, płaskie komórki, które tworzą jedną warstwę ściśle przylegającą do struktur łącznotkankowych. Grasica jest najbardziej aktywna u osobników młodych, mniej więcej do okresu uzyskania dojrzałości płciowej. Następnie grasica powoli zaprzestaje swoich funkcji i staje się ciałem tłuszczowym. To znaczy namnażają się tam komórki, które gromadzą tłuszcz i grasica przekształca się w ciało tłuszczowe grasicy.

Rola grasicy. Grasica jest miejscem dojrzewania limfocytów T. odpowiedzialnych za odporność typu komórkowego.

Poza tym grasica pełni funkcje wydzielnicze, wydziaływają substancje biologicznie aktywne, wpływające na funkcjonowanie układu immunologicznego. Te substancje wytwarzane są przez komórki nabłonkowe. Zwracamy uwagę, że niektóre z nich zawierają dobrze rozwiniętą siateczkę śródplazmatyczną czworską. Do tych substancji zaliczamy tymulinę i tymozynę.

Poza grasicą wszystkie inne struktury układu limfatycznego stale kontaktują się z antygenami obcymi. Niejako ten kontakt z antygenami obcymi tak szybko, jak tylko jest to możliwe po ich wyniknięciu do wnętrza organizmu, jest esencją działania układu limfatycznego. Omawianie tych struktur rozpoczniemy od grudek chłonnych. Grudki chłonne to skupiska limfocytów B w tkance siateczkowej. Limfocyty to komórki o stosunkowo dużym udziale jądra w ich objętości.

Jądra limfocytów się nieciemno barwią, są bogate w heterochromatynę, w związku z tym grudki chłonne obserwujemy jako skupiska ciemno barwiących się na kolor niebieski bądź fioletowy kulek. W grudkach chłonnych oprócz limfocytów B występują również pojedyncze limfocyty T oraz komórki immunologiczne dodatkowe. do których zaliczamy np.

komórki prezentujące antygen. Możemy wyróżnić dwa typy grudek chłonnych. Grudki chłonne pierwotne charakteryzują się jednolitym zabarwieniem, bowiem w całości na obwodzie i w środku zbudowane są z limfocytów.

Oraz grudki chłonne wtórne, które powstają z grudek chłonnych pierwotnych w skutek kontaktu z antygenem. Pod wpływem kontaktu z antygenem w części centralnej grudki Część komórek polega transformacji plastycznej, stając się limfoblastami. Te limfoblasty zaczynają się namnażać i tworzy się skupisko limfoblastów w części centralnej.

Limfoblasty mają jądra o mniej zbitej chromatynie, bogatsze wełk chromatynem, stąd też w takiej grudce wnętrze tej grudki jest jaśniejsze niż jej obwód. Ponadto wyróżniamy grudki chłonne nieotorbione i grudki chłonne otorbione. Grudki chłonne nieotorbione To grudki występujące w ścianach innych narządów niż narządy układu limfotycznego.

Najwięcej znajdujemy ich w narządach rurowych należących do układu pokarmowego, układu oddechowego, może w mniejszej ilości układu moczopłciowego, ale sporadycznie grudki chłonne znajdują się również w narządach niemających cech narządów rurowych. I grudki te mogą występować pojedynczo lub też mogą być skupione. Przykładem takich grudek skupionych są kępki pejera, W ścianie jelit one występują po przeciwnej stronie kreski, duże skupiska grudek chłonnych oraz przykładem takich grudek chłonnych skupionych są migdałki.

Natomiast grudki otorbione występują wewnątrz narządów limfatycznych, a mianowicie wewnątrz węzłów chłonnych i śledzionych. Budowa i funkcja węzłów chłonnych. Żeby zrozumieć sposób funkcjonowania węzłów chłonnych trzeba...

odpowiedzieć na pytanie, jak powstaje limfa i czym jest limfa. Otóż naczynia włosowate przebiegają w tkance łącznej, włóknistej, luźnej. Poza centralnym układem nerwowym one zawsze przebiegają w istocie substancji międzykomórkowej, w istocie podstawowej tkanki łącznej. I teraz krew wpływając do systemu naczyń włosowatych wpływa pod stosunkowo dużym ciśnieniem, co powoduje, iż z Tworzy się przesącz, przez naczynia przesącza się płyn tkankowy, który występuje w obrębie substancji międzykonworkowej tkanki łącznej. Dalej w miarę przepływu krwi przez naczynia włosowate ciśnienie hydrostatyczne ulega obniżeniu, ale z kolei wewnątrz naczynia podnosi się ciśnienie onkotyczne i ciśnienie osmotyczne.

Bowiem w pierwszej... W pierwszej części tego naczynia doszło do ubytku wody. Ta woda została przefiltrowana przez ściany naczynia na zewnątrz.

W związku z tym tu mamy wyższe ciśnienie osmotyczne i onkotyczne i woda z kolei jest zbierana. Woda z kolei jest zbierana, stąd też to, co zostało tutaj odfiltrowane, w znacznym stopniu zbierane jest w tej kończowej części naczynia włosowej. Natomiast ten system resorcji tego płynu tkankowego jest mniej wydajny niż system jego powstawania. W związku z tym powstaje pewien nadmiar płynu tkankowego. I ten nadmiar płynu tkankowego zbierany jest w naczyniach limfatycznych włosowatych.

Naczynia limfatyczne włosowate są to ślepo zakończone cewki, które działają jak dreny zbierające nadmiar płynu tkankowego. I ten płyn tkankowy odpływa do większych naczyń limfatycznych. W związku z tym tkanka łączna, w której są naczynia włosowate, jest cały czas przemywana płynem tkankowym, który zbiera się w naczyniach limfatycznych. Jeśli w tej tkance zajdzie jakikolwiek proces zapalny, coś się wydarzy, dojdzie do infekcji, to produkty tego procesu Oczywiście będą w tym płynie tkankowym i jest bardzo duża szansa, że one dostaną się do naczyń limfatycznych. I teraz, jeśli by w tej postaci, powiem, limfa odpływa do systemu żylnego, jeśli by w tej postaci trafiły do krwi i zostały rozniesione po całym organizmie, to mogłoby to być niebezpieczne.

Po drugie, limfa, zbierając te wszystkie rzeczy, które są w tkance, zawiera istotne informacje o tym, co się dzieje. Jeśli doszło do... lokalnego zakażenia, to limfa zawiera informacje poprzez antygeny, które tam spłyną, które się do niej dostaną, zawiera informacje o tym, jakie to jest zakażenie i jeśli organizm jest w stanie, to może, uzyskując taką informację, podjąć działanie obronne. To działanie obronne może podjąć już na poziomie węzłów chłonnych.

I teraz w odpływ limfy z tkanki włączone są... węzły chłonne. Węzły chłonne są na przebiegu naczyń limfatycznych odprowadzających limfę. Ich zadaniem jest odfiltrowanie mechaniczne limfy, uruchomienie systemu fagocytów, które mogą te elementy, które da się sfagocytować, mogą sfagocytować no i wreszcie uruchomienie mechanizmów odporności swoistej powierzchni limfocyty obecne w węzłach chłonnych. Węzeł chłonny ma najczęściej kształt fasolowaty, aczkolwiek tu pewne modyfikacje tego kształtu występują.

One mogą być mniej lub bardziej wydłużone, mniejsze, większe. Niekiedy węzły chłonne są bardzo duże. I teraz w budowie węzła chłonnego wyróżniamy dwa główne składniki.

Zrąb łącznotkankowy oraz miąższ. Zrąb łącznotkankowy składa się z torebki, która otacza od zewnątrz węzeł chłonny. Następnie od torebki w głąb węzła chłonnego odchodzą beleczki promieniste kory.

One mają... układ regularny, dlatego nazywamy je beleczkami promienistymi. Te z kolei beleczki promieniste kory przechodzą w beleczki rdzenia, mające układ nieregularny.

Następnie na torebce, beleczkach promienistych kory i beleczkach rdzenia rozpostarta jest tkanka siateczkowa, tkanka łączna, komórki której mają długie wypustki, za pomocą których się łączą, tworzą sieć, a pomiędzy tymi komórkami występują dodatkowo włókna z kolagenu typu. I teraz na tym zrębie, w skład którego wchodzi torebka, beleczki promieniste, kory, beleczki rdzenia i tkanka siateczkowa, na tym zrębie zamontowany jest miąższ. Miąższ składający się z limfocytów, które wypełniają przestrzenie w tkance siateczkowej i tworzą skupiska w postaci grudek chłonnych, obszaru przykorowego i pas rdzenny. Czyli limfocyty występujące w obrębie węzeł chłonnego tworzą trzy...

różne struktury, mianowicie grudki chłonne, pas przekorowy i pasma rdzenny. Z kolei w miejscach, gdzie tych limfocytów jest mniej, nazywamy zatokami węzła chłonnego. Zatoki węzła chłonnego są to obszary tkanki siateczkowej leżące pomiędzy skupiskami limfocytów, a torebką i beleczkami.

W budowie węzła chłonnego możemy wyróżnić część korową i część rdzenną. Skład. W części korowej wchodzi oczywiście torebka łączna tkankowa, do której dochodzą naczynia limfatyczne doprowadzające.

Za pomocą tych naczyń limfa dopływa do węzła chłonnego. Następnie pod torebką znajduje się zatoka brzeżna. Głębiej leżą grudki chłonne zbudowane z limfocytów typu B i jeszcze głębiej znajduje się pas przykorowy, czyli tzw.

kora głęboka. Na mikrofotografii widoczna jest torebka węzła chłonnego. Jak już powiedziałem, przez tą torebkę przechodzą naczynia limfatyczne doprowadzające. Tych naczyń jest więcej niż naczyń odprowadzających, które opuszczają węzeł chłonny w miejscu zwanym wnęką.

I w obrębie tych naczyń występują zestawki. Tu są widoczne takie sfałdowania, które są listkami tych zastawek. Jest to przestrzeń właśnie takiego naczynia doprowadzającego. I zadaniem tych zastawek jest uniemożliwienie cofnięcia się limfy.

W związku z tym limfa dzięki zestawkom przepływa w jedną stronę. Nie ma możliwości. nie ma możliwości jej cofnięcia. I dopływa większą ilością naczyń niż odpływa.

Pod torebką znajdujemy zatokę brzeżną. Zatoka ta wypełniona jest tkanką siateczkową. W zatocy tej występują liczne makrofagi. Jest ona tutaj widoczne czerwoną, zabarwione komórki.

To są właśnie makrofagi obecne w zatoce. Znajdujemy tu również pojedyncze limfocyty. Zatoka ta jest oddzielona od... grudki chłonnej za pomocą nieciągłej warstwy komórek śródbłonka.

Ta warstwa nie jest warstwą ciągłą, no niemniej w pewnym stopniu oddziela, rozgranicza, przynajmniej pod względem takim strukturalnym, samą zatokę od obszaru grudki chłonnej. Grudki chłonne mogą być pierwotne, o jednolitej barwliwości, zbudowane z limfocytów oraz wtórne, w których część środkowa jest jaśniejsza. Nazywamy ją ośrodkiem odczynowym, bowiem w tej części środkowej znajdują się limfoboblasty, które się dzielą. Natomiast część obwodowa zawiera limfocyty i jest ciemniejsza. Gródka chłonna oczywiście zbudowana jest głównie z limfocytów B.

Znajdujemy tam pojedyncze limfocyty T oraz komórki immunologiczne dodatkowe, wśród nich komórki prezentujące antygen i makrofagi. I gródka chłonna oddzielona jest od pasa przykorowego. nieciągłą warstwą kongurek śródbłonka. Na preparacie barwionym hematoksyliną i ozyną przejście grudki chłonnej w pas przykorowy, w tą korę głęboką, jest trudne do zaobserwowania.

To znaczy ta granica pomiędzy grudką chłonną a częścią przykorową jest trudna do zaobserwowania. Jedna i druga struktura zbudowana jest z limfocytów, które w barwieniu HE wyglądają tak samo. Natomiast jeśli zastosuje się barwienie immunochemiczne, wtedy wyraźnie widać tę granicę, to miejsce, rozgraniczenia przez komórki śródbłonka, gdzie się kończy grudka chłonna, a gdzie się zaczyna pas przykorowy.

Na mikrofotografii widoczne jest właśnie takie warwienie immunochemiczne na limfocyty B. Tutaj mamy grudkę chłonną. Widać, że te komórki wykazują bardzo intensywną reakcję. To są wszystko limfocyty B. Natomiast tutaj mamy pas przykorowy.

Tutaj limfocyty B występują pojedynczo praktycznie. jest ich bardzo, bardzo mało i to rozgraniczenie jest wyraźne pomiędzy grudką chłonną a pasem przykorowym. W barwieniu HE jedne i drugie limfocyty wyglądają tak samo, w związku z tym tutaj tą granicę jest bardzo trudno zaobserwować. I drugie zdjęcie pokazuje reakcję immunochemiczną na komórki immunologiczne dodatkowe, które rozrzucone są pomiędzy limfocytami w obrębie grudki chłonnej. Na schemacie zaznaczona jest warstwa komórek śródbłonka, które oddzielają grudkę chłonną od pasa przykorowego.

Dzięki obecności tej warstwy to rozgraniczenie limfocytów B obecnych w grudce, limfocytów T obecnych w pasie przykorowym, które widzieliśmy na poprzednim zdjęciu, jest tak bardzo wyraźne. Na schemacie widać również komórki śródbłonka, które ograniczają przestrzeń zatok. Te komórki śródbłonka nie tworzą warstwy ciągłej i one nie...

ograniczają komunikację pomiędzy limfą a limfocytami obecnie w grudce chłonnej, bądź też w strefie przykorowej czy później w rdzeniu, w pasmach rdzennych. Ta komunikacja jest niczym niezakłócona. Natomiast one nadają węzłowi chłonnemu pewną architekturę i zabezpieczają przed nadmiernym wynikaniem limfocytów z grudek chłonnych, z pasa przykorowego do zatok i gromadzeniem się w zatokach limfocytów. Korze węzła chłonnego oprócz torebki, następnie beleczek promienistych kory, wspomniane już zatoki brzeżnej, do której limfa dopływa naczyniami doprowadzającymi i grudek chłonnych występują również zatoki promieniste kory. Zatoki promieniste kory są to przestrzenie położone pomiędzy grudkami chłonnymi a beleczkami łączotkankowymi.

Wypełnione są tkanką siateczkową. Zawierają liczne makrofagi i komórki prezentujące antygen. Ich zadaniem jest eliminacja ... bakterii, komórek nowotworowych, cząstek stałych. I one są, jak już na poprzednim slajdzie było pokazane, ograniczone nieciągłą warstwą komórek wśród błonka.

Generalnie zadaniem zatoki brzeżnej i zatok promienistych kory jest w pierwszym... rzędzie zatrzymanie tych struktur największych, które po prostu mogą utknąć w oczkach tkanki siateczkowej. To są m.in. komórki nowotworowe.

Zadaniem węzła chłonnego jest ograniczyć możliwość powstawania przerzutów w przypadku nowotworów. Tu na zdjęciu mamy węzeł chłony właśnie z przerzutem nowotworu. Widoczne są komórki nowotworowe, które namnażają się w obrębie zatoki brzeżne i zatoki promienistej. Korytem oczywiście towarzyszy powiększenie węzła chłonnego.

Tak więc Zatoka Brzeżna i Zatoka Promista jest tą pierwszą linią obrony mechanicznej. Duże struktury są tam zatrzymywane. Następnie struktury, te które mogą być sfagocytowane, są sfagocytowane. W obrębie Zatoki Brzeżnej i Zatok Promisty i Kory jest duża liczba sfagocytów, które sfagocytują. Natomiast to, co nie zostanie sfagocytowane, wchodzi w kontakt z limfocytami T i limfocytami B, B obecnie w urodkach łony, T w pasie przykorowym i indukuje odpowiedź ze strony układu immunologicznego.

Część przykorowa, czyli tzw. kora głęboka, leżąca na granicy pomiędzy korą właściwą i rdzeniem, to jest miejsce, gdzie są skupiska limfocytów T, ona jest zbudowana głównie z limfocytów T, limfocytów B jest tam bardzo mało, występują tam komórki prezentujące antygen i to co najbardziej szczególne, mianowicie występują tam żyłki z wysokim śródbłonkiem, które umożliwiają wnikanie limfocytów z naczyń do wnętrza węzła chłonnego. Tutaj widzimy reakcję immunochemiczną na limfocyty T. W obrębie grudki chłonnej tych limfocytów jest bardzo niedużo, natomiast tworzą one potężne skupisko w obrębie kory głębokiej, tej części przykorowej. Tu na kolor zielony świecą limfocyty.

B zlokalizowany w grudkach chłonnych. Na zdjęciu widoczne są żyłki z wysokim śródbłonkiem. Tutaj, tutaj, tu i tu w większym powiększeniu. W przypadku tych naczyń komórki śródbłonka nie są płaskie jak zwykle, a są po prostu sześcienne.

Te komórki umożliwiają, ułatwiają przechodzenie limfocytów z wnętrza naczyń do kory głębokiej i odgrywają istotną rolę w resyrkulacji limfocytów w węźle chłonnym. Część rdzenna węzła chłonnego, tutaj struktury są ułożone w nieregularne pasma i możemy wyróżnić pasma rdzenne zbudowane z limfocytów B oraz plazmocytów. To są te obszary tkanki siateczkowej, które są dość gęsto wypełnione limfocytami B i plazmocytami.

Następnie zatoki rdzenia, obszary tkanki siateczkowej, czyli tych limfocytów jest dużo mniej, leżące pomiędzy pasmami rdzennymi, a wspomnianymi już beleczkami. łącznotkankowymi rdzenia, dlatego że trzeci element budulcowy tu widoczny dobrze na schemacie, to są beleczki łącznotkankowe rdzenia. Następnie od strony wnęki w rdzeniu znajduje się zatoka wnęki, do której zbiera się limfa i od tej zatoki wnęki odchodzą naczynia limfatyczne odprowadzające. One też mają zatoki, które zabezpieczają przepływ limf w jedną stronę, od strony kory do strony rdzenia.

Przepływ. Limfy jednokierunkowe zatoki chronią przed możliwością cofania się limfy. Tutaj mamy barwienie immunochemiczne pasma rdzennego. Widoczna jest pozytywna reakcja na plazmocyty. Rozmieszczenie limfocytów w węźle chłonnych.

I tak w części korowej, w krótkach chłonnych znajdują się limfocyty B i nieliczne limfocyty T. Z kolei część podkorowa jest miejscem, gdzie dominują limfocyty T i w rdzeni węzła chłonnego, pasma rdzenne, tu występują limfocyty B oraz plazmocyty. Krążenie limfocytów w węźle chłonnym przedstawia się następująco.

Limfocyty docierają do węzła chłonnego dwoma drogami. Po pierwsze wraz z limfą wpływają do zatoki brzeżnej, zatoki promienistej kory i tutaj mogą przedostać się do... grudek chłonnych, mogą zasiedlać grudki chłonne, mogą się namnażać w grudkach chłonnych i mogą również dostawać się do kory głębokiej, do części przykorowej. Następnie limfocyty, które mogą dostać się do węzła chłonnego, również drogą naczyń krwionośnych, w części przykorowej, w tej korze głębokiej, znajdują się wspomniane już żyłki z wysokim śródbotniem, które umożliwiają przechodzenie limfocytu. Limfocyty te lokują się w obrębie kory głębokiej, mogą również przechodzić do...

grudek chłonnych. Następnie limfocyty, które powstają w wyniku podziału komórek w obrębie grudek chłonnych, w obrębie części przykorowej, one po pierwsze zasiedlają sznury rdzenne, to tyczy się limfocytów B. Limfocyty B, które powstają w grudkach chłonnych, zasiedlają sznury rdzenne. W sznurach rdzennych przekształcają się w plazmocyty i te plazmocyty produkują przeciwciała, które wraz z limfą odpływają do krwi.

Natomiast limfocyty jako takie mogą opuszczać węzeł chłonny drogą. naczyń limfatycznych. W węźle chłonnym oprócz limfocytów występują również komórki immunologiczne dodatkowe i tak w obrębie kory węzła chłonnego możemy spotkać makrofagi zatokowe.

One występują w zatokach brzeżnych i zatokach promienistych. Następnie komórki welonowate, które występują w zatokach brzeżnych. Makrofagi z barwliwą cytoplazmą, które są w centrach namnażania. W krótkach chłonnych następnie makrofagi brzeżne, w krótkach chłonnych w sąsiedztwie zatok brzeżnych i komórki dendrytyczne grudek chłonnych.

To są komórki prezentujące antykę. Z kolei w strefie podkorowej znajdziemy krótkomórki palczyste oraz makrofagi bogate w lipidy. W rdzeniu węzła chłonnego występują klasyczne makrofagi.

Obraz zrębu łącznotkankowego węzła chłonnego. widziane w mikroskopie skeningowym. Tak wygląda wnętrze zatok. We wnętrzu zatok jest mało komórek.

Tu widzimy dwie okrągłe komórki. Zapewne są to limfocyty. Natomiast we zatoce jest mało limfocytów, stąd też jej wnętrze wypełnia tkanka średoczkowa komórki z wypustkami, łączące się tymi wypustkami pomiędzy nimi włókna średoczkowe.

Oprócz komórek, czyli tych komórek świateczki, które nie są aktywne immunologiczne, tutaj w tym zrębie znajdziemy wymienione wcześniej makrofagi, znajdziemy również wymienione wcześniej limfocyty. Stąd też ten zrąb łącznotkankowy odgrywa bardzo istotną rolę jako środowisko takiej zatoki. Zatoka nie jest pusta, zatoka jest przestrzenią wypełnioną siecią, taką jak widać na tym obrazie z mikroskopu skenningowego.

W węźle chłonnym wyróżnia się trzy przedziały. Przedział zatok limfatycznych, on został już opisany jako te przestrzenie ograniczone komórkami śródbłonka, czyli jest to zatoka brzeżna, do której dochodzą naczynia doprowadzające zatoka promienista kory, następnie zatoki rdzenia i zatoka wnęki. Kolejny przedział to przedział śródmiąższowy, oddzielony nieciągłą warstwą śródbłonka od przedziału zatok. Przedział śródmiąższowy zawiera Gródki chłonne zawiera pas przykorowy i sznury rdzenne. I wreszcie przedział naczyń krwionośnych, czyli wnętrze naczyń krwionośnych, które występują w węźle chłonnym.

Przepływ limfy przez węzeł chłonny. Limfa do węzła chłonnego dopływa naczyniami doprowadzającymi. Od strony wypukłej węzeł chłonnego tych naczyń doprowadzających jest więcej niż naczyń odprowadzających. I w obrębie naczyń doprowadzających występują zastawki, które zapewniają jednokierunkowy przepływ limf. Następnie limfa wpływa do zatok brzeżnych, zatok brzeżnych do zatok promienistych kory, dalej do zatok rdzenia i dostaje się do zatoki wnęki.

Zatoki wnęki odpływa naczyniami odprowadzającymi, w których również są zastawki. I przepływ krwi w węźle chłonnym. Naczynia tętnicze wchodzą od strony wnęki, przebiegają w strukturach łącznotkankowych, kapilaryzują, zbierają się w naczynia żylne i które opuszczają węzeł chłonny od strony wnęki. To, co szczególnie istotne, to obecność żyłek z wysokim śródbłonkiem w korze głębokiej, które umożliwiają przechodzenie limfocytów z naczyń do węzła chłonnego. Pomówiona budowa węzła chłonnego dotyczy najbardziej typowego przypadku, można by powiedzieć budowy standardowej bądź klasycznej.

Natomiast są węzły chłonne wykazujące bardzo istotne odrębności od omówionego wcześniej schematu i teraz o tych szczególnych węzłach chłonnych. Węzeł chłonny świni. Węźle tym ułożenie struktur jest odwrotne. To znaczy elementy kory leżą w środku, a elementy rdzenia położone są obwodowo. Jeśli spojrzymy na zdjęcie preparatu.

To w środku centralnie znajdziemy grudki chłonne, następnie pas przykorowy i części związane z rdzeniem, zatoki rdzenne i pasma rdzenne. Przepływ limfy w takim węźle jest w zasadzie taki jak w węźle normalnym, czyli najpierw limfa przepływa w okolicach grudek chłonnych. W związku z tym naczynia limfatyczne przebiegają tak, że limfa zaczyna płynąć od środka ku obwodowi. Drugi typ węzła chłonnego o szczególnej budowie to węzeł krwiolimfatyczny.

Węzły takie znajdziemy u małych przeżywaczy. Ma to miejsce w śledzionie, o czym za moment będziemy mówić. W węźle tym krew wylewa się do zatok.

To znaczy naczynia krwionośne w określonych miejscach są otwarte i krew wylewa się do zatok węzła chłonnego. Występuje w zatokach węzła chłonnego. Zmówna obecność dużej ilości krwi. Taki węzeł ma ciemne zabarwienie. Wygląda z tego powodu dość nietypowo.

Natomiast tu widzimy preparat histologiczny. Widoczna jest. zatoka brzeżna, ona w całości wypełniona jest krwią. Ta krew w zatokach węzła krwiolimfatycznego nie krzepnie.

Ona po prostu przepływa przez węzeł krwiolimfatyczny, tak jak przepływa przez śledzionę, o czym za chwilę będziemy mówić. Obraz rdzenia węźla krwiolimfatycznym i tu w zatokach bardzo dużo erytrocytów, bardzo dużo klinek czerwonych. Na tym zdjęciu z kolei widoczny jest śródbłonek. To są komórki śródbłonka, które ograniczają poszczególne przedziały węzła chłonnego i tu widzimy bardzo liczne erytrocyty i pomiędzy nimi limfocyty. Obecność pełnej krwi jest cechą szczególną węzła krwi olimpatycznej.

Tak więc mamy dwie główne modyfikacje budowy węzła chłonnego. Węzeł o odwrotnym układzie struktur, gdzie części korowe leżą wewnątrz, a części rdzenne leżą na zewnątrz, występują u świni. Czasami taki węzł spotykamy również u konia.

Druga modyfikacja to jest układ węzła krwiolimfatycznego, który występuje u różnych gatunków zwierząt. Tu mamy również na tej liście dotyczącej różnych gatunków węzeł krowy. On z reguły ma typowy układ, natomiast u krowy występują bardzo duże grudki chłonne. Te węzły generalnie są duże, mają bardzo duże grudki chłonne, stąd też na preparatach histologicznych czasem widać jest...

po prostu same grudki, czy też nawet preparat w dużej części zawiera po prostu jedną czy dwie grudki słabo ograniczone, stąd też na preparatach węzłów chłonnych krowy trzeba się liczyć z tym, że tą strukturę jest bardzo trudno, prawiłową strukturę węzła jest bardzo trudno zaobserwować i w tej diagnozy można się pomylić, uważając, że jest to węzł zmieniony, no bo nie widzimy struktury zatok. Rola węzłów chłonnych. Po pierwsze filtracja mechaniczna limfy.

To już o czym wspominaliśmy. Tkanka siateczkowa w zatokach brzeżnej, w zatokach promienistych kory, w mniejszym stopniu w zatokach rdzenia. Zatrzymywanie bakterii i komórek nowotworowych. Fagocytoza bakterii i obcych cząstek obecnych w limfie. Fagocyty, które wymienialiśmy, które występują w zatokach.

Następnie kontakt limfocytów z antygenami obecnymi w limfie. Uruchamia mechanizm odporności humoralnej. Linfocyty B wędrują do części rdzennej, układają się w pasmach rdzennych, przekształcają się tam w plazmocyty, wytwarzają przeciwciała, które w las z limfą płyną do krwioobiegu. W ten sposób organizm, jak zapozna się z antygenem, może natychmiast uruchomić produkcję przeciwciał i razem w momencie, w którym antygen przekroczy barierę węzła chodnego, to już przeciwciała też płyną w...

systemie krążenia znajdują się we krwi. I oczywiście kontakt z limfocytami B i uruchomienie odporności komórkowej. Siłą rzeczy, rolą węzeł ochłonnego jest wytwarzanie limfocytów i wytwarzanie przeciwdział.

Przejdę teraz do omówienia budowy śledziony z saków. Śledziona ma stosunkowo skomplikowaną budowę przestrzenną. W związku z tym postaram się ją omówić, niejako składając narząd.

z poszczególnych elementów. I tak na początek torebka i beleczki śledzionowe, beleczki łącznotkankowe śledzionowe. Mianowicie śledziona od zewnątrz otoczona jest grubszą lub cieńszą torebką, zależy to od gatunku, o tym za moment. Następnie od tej torebki do wnętrza narządu przebiegają beleczki łącznotkankowe, zwane beleczkami śledzionowymi. To nie są przegrody.

One nie mają postać przegród, tylko mają postać owalnych na przekroju, nieregularnie przebiegających, rozgałęziejących się beleczek. Trochę przypominają gałęzie w koronie drzew. Jeśli spojrzymy na preparat, to bez problemu można zaobserwować na powierzchni zewnętrznej śledziony torebkę śledzionową i przebiegające od niej beleczki.

W zależności od gatunku są one cieńsze bądź grubsze, mogą też zawierać mniejszą lub większą ilość komórek mięśniowych gładkich, stąd też są mniej lub bardziej kwasochłonne. Różnice gatunkowe w budowie torebki beleczek wynikają z obecności dwóch typów śledzion usaków. Mianowicie możemy wyróżnić śledzionę typu spichrzowego. Śledziona ta zawiera liczne komórki mięśniowe gładkie w torebce i w beleczkach. Torebka i beleczki są wtedy grube.

I śledziona taka pełni rolę magazynu krwi. Występuje u wielu gatunków zwierząt, świni, bydła, psa, konia. Drugi typ śledziony to śledziona typu obronnego. Zawiera nieliczne komórki mięśniowe gładkie w torebce i w beleczkach.

łączność tkankowych ma słabą zdolność zmiany objętości, no bo nie ma komórek mięśniowych, występuje u człowieka i królika i ma ograniczone możliwości, jeśli chodzi o gromadzenie krwi. Na torebce i beleczkach rozpostarta jest tkanka siateczkowa, zaznaczono to jej kolorem szary. Następnym elementem wyznaczającym strukturę śledziony są naczynia krwionośne.

Do śledziony dochodzi tętnica śledzionowa, która rozdziela się na odgałęzienia w obrębie torebki śledzionych i te odgałęzienia wchodzą do beleczek śledzionowych. Znaczy niektóre przebiega w beleczce, no się nazywa tętnicy beleczkowej, ona oddaje odgałęzienia, które wchodzą do miaski. Na terenie miaski tętnicą to nazywamy tętnicą miaski, ona wchodzi do grudki chłonnej, na tym etapie jest to już tętniczka. w obrębie przechodząc przez grudkę chłonną, nazywamy tę tętniczkę tętniczką centralną.

Następnie dzieli się ona wychodząc z grudki na naczynia pędzelkowate, które z kolei wpadają do naczyń zatokowych. Naczynia zatokowe to naczynia o bardzo dużej średnicy, średnicy przekraczającej 150 mikrometrów, o ścianach nieciągłych. W związku z tym z tych naczyń krew bez problemu wydostaje się do tkanki siateczkowej. Stąd też przestrzenie tkanki siateczkowej, tak jak to było w węzłach hemolimfatycznych, w zatokach węzłów hemolimfatycznych, przestrzenie w tej tkance siateczkowej wypełniają się krwią.

Ta krew oczywiście nie krzepie. Stąd też mamy w obrazie mikroskopowym śledziony obszary, w których występuje ... Krew w pełnym składzie, to znaczy z dużą ilością erytrocytów. Są to zatoki śledzionowe oraz elementy tkanki siateczkowej wypełnione krwią, tak zwane sznury śledzionowe. Wokół naczyń w sposób specjalny układają się limfocyty.

I tak wtedy, kiedy tętnica miazgi opuszcza beleczkę, to znaczy kiedy tętnica opuszcza beleczkę i staje się tętnicą miazgi, Ona zostaje otoczona przez pochewkę z limfocytów T. Następnie naczynie to przechodzi dalej i dalej wchodzi do grudki chłonnej i nosi nazwę tętniczki centralnej. Od tego naczynia odchodzą wtedy naczynia, które doprowadzają krew do zatoki brzeżnej leżącej wokół grudki.

I grudki chłonne, które występują w śledzionie, i pochewki z limfocytów T razem tworzą tzw. miazgę białą. Czas na uporządkowanie i uszczegółowienie kwestii związanych z krążeniem krwi w śledzionie. Tak więc do śledziony dochodzi już wspomniana tętnica śledzionowa. Ona dzieli się w torebce, tworzy rozgałęzienia w torebce i te rozgałęzienia wnikają do beleczek śledzionowych, tworzą tam tętnice beleczkowe.

Następnie znowu się rozgałęziają i ich odgałęzienia wchodzą do miazgi, noszą nazwę tętnic miast. W niektórych podręcznikach tętnice te nazywane są tętnicami centralnymi, ale nie jest to określenie, które osobiście preferują. Myślę, że bardziej zrozumiałym jest określenie tętnice miaski. Następnie tętnice te, co już powiedziałem, otoczone są pochewką z limfocytów.

Te na całym swoim przebiegu. Tętnice te wchodzą do grudek chłonnych jako tzw. tętniczki centralne. Na tym etapie są to już ewidentnie tętniczki. One przebiegają na obwodzie grudek chłonnych, natomiast nazywane są tętniczkami centralnymi.

Tętniczki te oddają odgałęzienia, które wpadają do zatok brzeżnych otaczających grudkę chłonną. Następnie tętniczka centralna opuszcza grudkę chłonną i dzieli się na... tętniczki pędzelkowate, które mają trzy odcinki. Pierwszy odcinek jest to odcinek o budowie typowej tętniczki.

Następnie mamy taki bardzo szczególny odcinek, tak zwany odcinek z osłonką Schweiger-Seidla. Jest to odcinek, gdzie naczynie jest pokryte makrofagami i ostatnia część to naczynie kapilarne. Te naczynia kapilarne wpadają do zatok śledzionowych, ale również mogą otwierać się w środku. bezpośrednio do miąższu śledziony. To zależy od gatunku, który był badany, wtedy ten opis śledziony jest różny.

Udział tej krwi, która wpada do zatoki, która wylewa się do miąższu, u różnych zwierząt jest różny. Niemniej to nawet jeśli ta krew dostaje się do zatok śledzionowych, to zatoki śledzionowe to naczynia o nieszczelnych ścianach. To są naczynia. Duże o średnicy przekraczającej 150 mikrometrów, w których ściany zbudowane są z wydłużonych komórek, ale nie pokrytych w całości błoną podstawną, ufiksowanych za pomocą włókien siateczkowych. Stąd też pomiędzy tymi komórkami są przestrzenie pozwalające na to, że elementy morfotyczne krwi mogą opuszczać te naczynia bez większego problemu.

I przedostają się do tkanki siateczkowej, obszary wypełnione. elementami morfotycznymi, nazywamy sznurami śledzionowymi. I krew zbiera się w żyłach miazgi i te żyły miazgi przechodzą do żył beleczkowych, zbierają się w żyłą śledzionową, która odprowadza krew ze śledziony.

I jeszcze raz tętnica beleczkowa, następnie tętnica miazgi, nazywana niekiedy tętnicą centralną bądź środkową. Ona wchodzi do grudki chłonnej, wtedy już ma... Postać tętniczki nosi nazwę tętniczki centralnej bądź jak tutaj środkowej i na całym swoim przebiegu pokryta jest osłonką z limfocytów T. W miejscu, w którym ma postać tętniczki centralnej, to jest miejsce, gdzie znajduje się grudka chłonna.

Ona przebiega na obwodzie grudki chłonnej, oddaje od gałęzienia do zatok brzeżnych. Następnie opuszcza grudkę chłonną, dzieli się na tętnice pędzelkowate, trzy odcinki. Pierwszy o charakterze tętniczki, następny z osłonką Schweiger-Zeidla i ostatnie naczynie włosowate.

Naczynie to może otwierać się do miazgi, mówimy wtedy ewidentnie o krążeniu twardym, krew po prostu wylewa się do miazgi, bądź też może otwierać się do naczyń zatokowych, ale naczynia zatokowe i tak nie są szczelne, w związku z tym przez ich ściany krew wydostaje się do tkanki siateczkowej otaczającej tworząc sznury śledzionowe. Z tkanki siateczkowej krew zbierana jest. żyłami miazdki, które wpadają do żył beleczkowych, łączą się w żyłę w torebce większej żyły i one łączą się z żyłą śledzionową, która opuszcza narząd.

Na rysunku pokazane są zatoki śledzionowe, czyli naczynia zatokowe występujące w śledzionie. One opisywane są jako beczki o rozeschniętych klepkach, czyli takie struktury, w których te klepki, czyli komórki nie przylegają w sposób ścisły do siebie. Pomiędzy nimi są takie przestrzenie, że pozwalają swobodnie wchodzić i wychodzić krwinką.

Natomiast sam kształt i stabilność takiej zatoce zapewniają wókna, siateczkowe wókna z kolagenu typu III, które otaczają tą zatokę. Również samo naczynie, jak wchodzi, tutaj nie ma jakichś szczelnych połączeń. Istnieje możliwość taka, że po prostu bezpośrednio z naczynia włosowatego Krew dostaje się do tkanki siateczkowej lub też wpływa do zatoki i z zatoki wędruje do tkanki siateczkowej w drugą stronę.

Oczywiście ten przepływ w tym wypadku też jest możliwy, bo te przestrzenie są po prostu bardzo szerokie. Śledziona świeżo pobrana ze zwłok na przekroju ma kolor ciemnoczerwony i ciemnobordowy, ciemnoczerwono-fioletowy. Jeśli popatrzy się na ten narząd pod lupą, to na tym ciemnym tle można znaleźć jaśniejsze miejsca. Stąd też w opisie śledziony pojawiło się pojęcie miazgi białej i miazgi czerwonej.

Dlaczego miazgi? Dlatego, że konsystencja śledziony jest stosunkowo wiotka, taka pulpowata, przypomina to po prostu coś, co opisujemy mianem pulpy bądź miazgi. I teraz te jasne miejsca, te jaśniejsze miejsca, są skupiskami limfocytów.

bowiem w tych miejscach, gdzie są limfocyty, nie ma krwinek czerwonych, dlatego te miejsca nie są po prostu czerwone. Natomiast cały obszar dookoła jest intensywnie ciemno-czerwono-fioletowy. Stąd też wypracowano pojęcie miazgi białej i miazgi czerwonej.

Jeśli z takiej śledziony zrobi się preparat histologiczny, to okaże się, że na tym preparacie histologicznym miazga biała, będąca skupiskami limfocytów, jest. zdecydowanie ciemniejsza. Są to ciemnonibieskie bądź ciemnogranatowe, czasem ciemno-fioletowe w zależności od barwienia obszary. Bowiem są to skupiska limfocytów.

Limfocyt głównie składa się z jądra. Jądr bogatego w heterochromatynę, w obrębie limfocytów jest relatywnie mało cytoplazmy, w związku z tym te miejsca są ciemno zabarwione. Natomiast pomiędzy nimi jest obszar nieco jaśniejszy, bowiem tam są...

Erytrocyty. Erytrocyty są bardziej kwasochłonne, jest ich bardzo dużo. We krwi, proszę, że ich liczbę mierzymy w milionach, natomiast krwinek białych, które tam występują, ich ilości zniżone są zaledwie w tysiącach. Stąd też erytrocyty dominują i pomiędzy nimi jest obszar jaśniejszy, bardziej różowy, taki różowy z elementami niebieskiego i to jest miazga czerwona. Przekrój śledziony na preparacie histologicznym, widziany pod bardzo małym powiększeniem i Te ciemno-niebieskie miejsca to jest miazga biała, natomiast to wszystko, co jest dookoła, to jest miazga czerwona.

Jeszcze jedno zdjęcie. To zdjęcie pokazywałem już na początku omawiania śledziony. Teraz można zidentyfikować w zasadzie wszystkie elementy. Mamy torebkę, następnie beleczkę mącznarkową przekrojoną wzdłuż, następnie mamy miazgę białą w postaci grudek chłonnych.

i pochewek wokół naczni. Pochewek te zbudowane są z limfocytów T i następnie tutaj mamy miazgę czerwoną. Miazga czerwona śledziony składa się z dwóch elementów.

Są to mianowicie zatoki śledzionowe i sznury śledzionowe. Zatoki śledzionowe są to naczynia włosowate o charakterze zatokowym, o dużej średnicy, średnicy sięgającej stóp. 150 mikrometrów, ograniczone wrzecionowatymi komórkami, które nie przylegają ściśle do siebie. Komórki te są otoczone włóknami kolagenowymi z kolagenu typu trzeciego, które je umacniają, natomiast błona podstawna występuje wokół tych naczyń jedynie fragmentarycznie. Z kolei wokół tych naczyń układają się również makrofagi.

Z kolei sznury śledzionowe zbudowane są z komórek siateczki z licznymi wypustkami tworzących gąbczaste jamy. wypełnione elementami morfotycznymi krwi. Są to po prostu obszary tkanki siateczkowej wypełnione krwią.

Tak wygląda powierzchnia przekroju śledziony oglądana w mikroskopie skeningowym. Widoczne jest naczynie zatokowe, a to tokoła to ta gąbczasta przestrzeń ułożona, zbudowana z tkanki siateczkowej. Różnica pomiędzy tkanką siateczkową a gąbką jest taka, że w gąbce mamy pewne zamknięte komórki, komórka wcale nie jest przepuszczalna, natomiast to jest po prostu przestrzenna sieć zbudowana z komórek połączonych wypustkami, w związku z tym oczaki tej sieci są połączone i tu możliwe jest swobodne przenikanie, przechodzenie krwinek w obrębie tej tkanki siateczkowej.

Większe powiększenie, naczynie zatokowe, widoczne są otwory w obrębie tego naczynia zatokowego i komórki siateczki. Przy naczyniu widoczne są tutaj również makrofagi. Obraz w mikroskopie świetlnym pokazujący naczynie krwionośne, śledzionie, szerokie naczynia zatrukowe wypełnione krwinkami. Również w otaczającej tkance znajdujemy krwinki czerwone. Miazga biała zbudowana jest również z dwóch elementów.

Są to okołonaczyniowe osłonki otaczające tętnice miazgi. te centralne, one zbudowane są z limfocytów T oraz grudki chłonne śledzionowe. Tu widzimy zdjęcie preparatu barwionego metodą HE. Przebiega naczynie, to jest ta tętnica miazgi i ona jest otoczona wybarwionymi na kolor niebieski limfocyta.

Ta otoczka z limfocytów nie jest bardzo szeroka, to jest raczej dość wąska pochewka z limfocytów. Natomiast jeśli wykona się barwienie immunochemiczne na limfocyty typu T, to... pozytywna reakcja jest wokół naczyń.

Widać, że to naczynia, że one są rozmieszczone po prostu bezpośrednio wokół naczyń. Natomiast grudki chłonne śledzionowe charakteryzują się tym, że one są przebite tą już tętniczką centralną, ta tętniczka przechodzi na obwodzie i one są zbudowane z limfocytów typu B. Zdjęcie z preparatu barwionego metodą HE, beleczka śledzionowa i tutaj mamy miąższ śledziony, to miazgę śledziony, w obrębie której możemy wyróżnić miazgę białą, reprezentowaną przez grudkę chłonną. Tu widzimy tętniczkę.

centralną, tu z kolei mamy miazgę czerwoną, występują tutaj naczynia zatokowe, widzimy te komórki budujące ściany tych naczyń. Z kolei te elementy, które tu są widoczne, to są beleczki śledzionowe, czyli te twory łącznotkankowe przekrojone w poprzek. Inny preparat, miazga biała, grudka chłonna, tanniczka centralna i tutaj jest miazga czerwona. zatok śledzionowych zlokalizowane są liczne makrofagi.

Tu widoczne są w barwieniu immunochemicznym na kolor brązowy. Również znajdujemy liczne komórki prezentujące antygen, tak zwane komórki dendrytyczne, które leżą w strefach brzeżnych wokół skupisk limfocytów. Rola śledzionych. Po pierwsze fagocytoza elementów obcych, które znajdą się we krwi.

Krew z reguły jest jałowa i pozbawiona elementów obcych, ale są sytuacje, kiedy może dochodzić do bakteriemii, obecności bakterii we krwi, jakieś cząstki z różnych powodów we krwi. Wtedy one są fagocytowane przez fagocyty obecne w śledzionie, ułożone chociażby wokół zatok śledzionowy. Następnie śledziona jest miejscem kontaktu limfocytów z antygenami obecnymi we krwi. dzięki czemu uruchamiane są mechanizmy obrony swoistej. W obu tych dwóch pierwszych punktach wymienionych śledziona pełni rolę troszkę podobną do węzła chłonnego, ale w odniesieniu do krwi.

Węzeł chłonny fagocytuje to wszystko, co jest w limfie i kontaktuje układ immunologiczny z tym wszystkim, co jest w limfie. Natomiast śledziona z tym wszystkim, co jest we krwi, tutaj w takich przypadkach w warunkach fizjologicznych, i patologicznych jest z reguły mniej. One już mają bardzo poważny charakter, jeśli występują. Następnie śledziona jest miejscem wytwarzania limfocytów.

W śledzionie zachodzi degradacja krwinek czerwonych. Śledziona bierze udział w przemianie bilirubiny. U wielu gatunków śledziona jest magazynem krwi. W razie nagłej potrzeby skurcz śledziony jest w stanie uwolnić spore ilości krwi.

Śledziona odpowiada za wytwarzanie krwinek w trakcie życia płodowego. Przejdę teraz do mówienia układu limfatycznego ptaków. Porównanie układu limfatycznego ptaków do układu limfatycznego ssaków wskazuje zarówno na podobieństwa, jak i różnice.

Jedną z istotniejszych różnic jest obecność torebki fabrycjusza, nazywanej często również torbą fabrycjusza. Jest to woreczkowate wypuklenie grzbietowej części kloaki. W tym miejscu. błona śluzowa tworzy podłużne fałdy.

Tutaj widoczny jest taki fałd błony śluzowej torebki Fabrycjusza. W obrębie fałdów zlokalizowane są grudki chłonne. W każdej grudce możemy wyróżnić część korową i część rdzenną. Obie te części oddzielone są od siebie nabłonkiem i torebka Fabrycjusza jest miejscem dojrzewania. i wytwarzania limfocytów B.

Widoczne jest zdjęcie z mikroskopu świetlnego pokazujące przekrój torebki Fabrycjusza w barwieniu HE. Tutaj widoczny jest jeden z fałdów. Jak widać w świetle narządu takich fałdów jest dużo i w obrębie fałdu znajdujemy dwa lub trzy szeregi grudek chłonnych. Te grudki chłonne są w sposób bardzo ścisły. połączone z powierzchnią nabłonka, ale o tym za moment.

W obrębie nabłonka pokrywającego fałdy błony śluzowej torebki Fabrycjusza możemy wyróżnić dwa obszary, niejako dwa rodzaje tego nabłonka. Jeden to jest oczywiście nabłonek międzygródkowy. Jest to nabłonek zbudowany z komórek wydzielających śluz i on pokrywa 90% powierzchni błony śluzowej torebki Fabrycjusza. Natomiast przy każdej grupie...

znajduje się miejsce, w którym występuje specjalny napłonek, który zapewnia komunikację pomiędzy światłem torebki fabrycjusza a częścią rdzenną grudki. Tutaj ten nabłonek nadgródkowy widoczny jest w większym powiększeniu. On przede wszystkim charakteryzuje się tym, że tu nie ma błony podstawnej.

O ile ten nabłonek międzygródkowy, czyli taki typowy nabłonek wydzielający śluz, posiada błonę podstawną, to w tym miejscu tej błony podstawnej się nie obserwuje. Obserwuje się za to troszkę spłaszczonych komórek zwanych komórkami podporowymi i te komórki podporowe mają swoje pochodzenie w nabłonku. który z kolei oddziela część korową grudki od części rdzennej grudki.

Zadaniem tego nabłonka nadgrudkowego, tego nabłonka, który pokrywa powierzchnię błony śluzowej w miejscu, gdzie jest grudka, gdzie on się komunikuje z rdzeniem tej grudki, jest zapewnienie transportu antygenów pomiędzy światłem torebki Fabryciusza a tą częścią rdzenną. Na zdjęciu widoczny jest nabłonek. międzygródkowy, czyli nabłonek, który wydziela śluz. On nie pozostaje w związku z funkcjami grudek chłonnych.

Oddzielony jest od tych grudek chłonnych tkanką łączną. Natomiast w tym miejscu widoczny jest fragment nabłonka grudkowego. Widać wyraźnie, że on się zmienia.

Tu jest granica i to jest ten nabłonek, który zapewnia komunikację grudki ze światłem torebki Fabrycjusza. Natomiast tutaj widzimy grudki. W obrębie z każdej z tych grudek możemy wyróżnić część korową i część rdzenną.

Części te oddzielone są od siebie nabłonkiem, który za moment pokaże większym powiększeniu. Tutaj widoczny jest nabłonek, który oddziela część rdzenną grudki od części korowej grudki. W tym miejscu warto zwrócić uwagę, iż części te w rozwoju powstają w różnym czasie. Jako pierwsza powstaje część rdzenna. Część rdzenna powstaje w okresie rozwoju zarodkowego.

Natomiast dopiero w momencie wylęgu zaczyna się rozwijać część korowa i ta część korowa rozwija się intensywnie dopiero po wylęgu. Śledziona u ptaków również różni się od śledzionych u ptaków. Po pierwsze otoczona jest delikatną torebką łączną tkankową. U ptaków śledziona nie pełni funkcji magazynu krwi, w związku z tym u łącznotkankowych, czyli torebka łącznotkankowa beleczki są zdecydowanie słabiej wykształcone.

Podobnie jak u ssaków miąższ utworzony jest przez miazgę białą i miazgę czerwoną. Miazga biała występuje w dwóch postaciach. W postaci miazgi rozproszonej i w postaci miazgi skupionej.

Miazga skupiona to grudki chłon. Takie same w zasadzie jak u ssaków. Natomiast miazga rozproszona to są rozlane zgrupowania limfoblastów. Natomiast miazga czerwona ma budowę analogiczną jak u ssaków. Obraz średziony w barwieniu HE w małym powiększeniu.

Widoczna jest miazga czerwona, miazga biała skupiona i miazga biała rozproszona. Tutaj widoczna jest miazga biała. rozproszona.

Ona zbudowana jest z limfoblastów. Limfoblasty charakteryzują się tym, że mają jądra bogate w euchromatynę, więcej cytoplazmy niż limfocyty, w związku z tym w porównaniu do grudek chłonnych ten obszar jest wyraźnie jaśniejszy. Również nie obserwujemy tutaj w zasadzie innych komórek niż limfoblasty. Natomiast w obrębie miazgi czerwonej, którą widać tutaj, widoczne są różnego typu komórek i zwracam uwagę, że krinti u ptaków są jądrzaste, jak również u ptaków występują tzw.

heterofile, które mają kwasochłonne ziarnistości w barwieniu HE, co sprawia, iż miazga czerwona u ptaków jest bardzo wyraźnie widoczna. Jeszcze jedno zdjęcie ukazujące miazgę białą rozproszoną i miazgę czerwoną. Miazga biała rozproszona w jeszcze większym powiększeniu. Bardzo wyraźnie widać jest strukturę jąder limfoblastów.

i miazga biała skupiona w postaci grudki chromochłonnej. Ona zbudowana jest z limfocytów. Komórki mają mniej cytoplazmy i mają bardziej zbitą chromatynę w jądrze, stąd też wybarwiają się ciepli. Tu widoczna jest miazga czerwona. Budowa listologiczna grasicy ptaków jest zbliżona do budowy grasicy ssaków, w związku z tym nie będę jej omawiał.

Na zakończenie chcę zaznaczyć, że krótkie chłonne występują u ptaków powszechnie, są one zbudowane podobnie jak u ssaków, bardzo rozpowszechnione, natomiast u ptaków w zasadzie nie występują typowe węzły chłonne, natomiast można spotkać z upiska. tkanki limfatycznej na przebiegu, czyli jako trochę z boku w naczyniach limfatycznych. Ta tkanka dotyka do limfy, natomiast nie zakłóca przebiegu, przepływu tej limfy. Nie jest tak jak u psaków, że limfa przepływając przeciska się przez jakieś tam przestrzenie, po prostu tkanka jest niejako z boku. Tego typu skupiska są ptaków powszechne.

Niektórzy uważają je za odpowiednik węzłów chłonnych, ale różnic jest więcej niż podobieństw. Dziękuję za uwagę.

Transcript for:Układ limfatyczny ssaków i ptaków

Transcript for:
Układ limfatyczny ssaków i ptaków