Açık Öğretim Lisesi Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

1. Ünite: Güncel Dini Meseleler

Dini Meselelerin Çözümünde İlke ve Yöntemler

• Hızlı gelişme ve değişim, dini problemleri de beraberinde getirir.
• Geçmişteki meselelerin yeniden ele alınması gerekebilir.
• Bazı meselelerin günümüzde yeniden ele alınması zorunlu hale gelmiştir.
• Meselelerin çözümünde temel ilke ve yöntemler:
  1. İslam alimlerinin icma ettikleri temel esaslara ters düşmeme.
  2. Yeni hükümlerin zarurat-ı diniyye adı verilen kesin hükümlere aykırı olmaması.
  3. Çözüm önerilerinin fıtrata ters düşmemesi.
  4. Temel ahlaki değerlerin ihlal edilmemesi.
  5. Kararların bireysel sehpalar yerine şura iştah kapsamında alınması.

İktisadi Hayatla İlgili Meseleler

• İslam dini kazancın helal ve meşru yollardan olmasına büyük önem verir.
• Emek olmadan meşru olmayan kazançlar (hibe, hediye ve miras dışında) kabul edilmez.
• Hırsızlık, gasp, yağma, faiz, kumar, karaborsacılık vs. yasaklanmıştır.
• Başkasının mülküne zarar vermek suç sayılır.
• Sosyal adalet esas alınır: paylaşma, yoksulu gözetme, helal kazanç elde etme vs.
• İşçi ve işveren sorumlulukları vurgulanır.

Gıda Maddeleri ve Bağımlılıkla İlgili Meseleler

• Dini hüküm olmadıkça her şey helal kabul edilir (eşyada asıl olan ibaha).
• Haram yiyecekler:
  • Ölmüş hayvan eti
  • Akıtılmış kan
  • Domuz eti
  • Allah’tan başkası adına kesilen hayvanlar
• Zinaya teşvik eden her şey haramdır.
• İçki ve keyif verici maddeler haramdır.

Sağlık ve Tıpla İlgili Meseleler

• Otopsi ve ötenazi gibi konular üzerinde durulur:
  • Otopsi: Ölüm sebebini anlama, bulaşıcı hastalıklarla mücadele.
  • Ötenazi: Dinen haram ve cinayet olarak kabul edilir.
  • Organ nakli: Hayatı korumanın beş temel esastan biri olduğu belirtilir.
  • Kan bağışı: Uygun şartlar altında caiz kabul edilir.
  • Haram maddelerle tedavi: Zaruri hallerde caizdir.
  • İntihar: Kesin olarak yasaktır.

Kuran’dan Mesajlar

• En’am Suresi 151 ve 152 ayetleri: Tevhid inancı, toplum düzeni, canın ve malın dokunulmazlığı, aklın kullanılması.

Ölçme ve Değerlendirme Soruları

• Soru ve cevaplar ile ilgili örnekler sunulmuştur.

2. Ünite: Hint ve Çin Dinleri

Hinduizm

• Dünyanın en kalabalık ikinci ülkesi Hindistan’ın geleneksel dini.
• Çok tanrılı bir inanç sistemi.
• Kast sistemi: Brahmanlar, Kşatriyalar, Vaişyalar, Sutralar, Paryalar.
• Tenasüh inancı: Doğum-ölüm döngüsü.
• İbadetler genelde bireyseldir ve evlerde yapılır.
• Kutsal metinler: Shruti (ilham edilmiş), Smriti (beşeri kaynaklı).
• Kutsal yerler: Himalayalar, Ganj Nehri vs.

Budizm

• Kurucusu: Siddhartha Gautama (Budda).
• Orta yol ve 8 dilimli yol: Doğru söz, doğru davranış, doğru kazanç vs.
• Kutsal metinler: Tripitaka (Üç Sepet).
• Kutsal mekanlar: Lumbini’deki doğum yeri, Bodh Gaya’daki aydınlanma yeri vs.

Konfüçyanizm

• Kurucusu: Konfüçyüs.
• Ahlak temelli bir din.
• Tanrı inancı: Yüce varlık Yi.
• Erdemler: Ciddiyet, cömertlik, samimiyet, çalışkanlık, nezaket.
• Kutsal metinler: Konuşmalar, Beş Klasik ve Dört Kitap.
• Kutsal mekanlar: Konfüçyüs Tapınağı, Konfüçyüs Konutu.

Taoizm

• Kurucusu: Laozi (Lao Tzu).
• Dini ve felsefi bir düşünce.
• Tanrı inancı: Tao (yol), Te (erdem).
• Prensipler: Yin ve Yang, Wu Wei (eylemsizlik).
• Kutsal metinler: Tao Te Ching.
• Kutsal mekanlar: Dağlar ve mağaralar.

Ölçme ve Değerlendirme Soruları

• 10 adet soru ve cevap örnekleri sunulmuştur.