Benim sevdici göreceğim cofak otor okuluna, YouTube'un en büyük coğrafya kanalına hepiniz hoş geldiniz. 39 günde TT Coğrafya Kampımızın bugün 22. günü. 10. sınıf coğrafya kampımızında bugün geldik 4. gününe.
Türkiye'deki iç kuvvetleri öğreneceğiz. Kısa bir konudur hiç merak etme. İç kuvvetleri öğrendik, kayıçları öğrendik. Türkiye'deki iç kuvvetleriyle beraber iç kuvvetler kısmını tamamıyla bitiriyoruz.
Bir sonraki videoda en sevdiğim konulardan bir tanesine dış kuvvetlere geçiyoruz. Ben hazırım, sen de hazırsan şurada beğen tuşuna basıp azalan insan. O zaman ne diyoruz?
Yunus Hacali bir defa öğren. Bir daha asla unutma. Gel şu konunun canını okuyalım. Geldik Türkiye'deki iç kuvvetlere. Soru Bankamız çıktı.
Soru Bankamız çıktığı için artık Soru Bankamızın testlerini çözebilirsiniz elinizde ise. Elinizde değilse de önemli değil gençler. Ben Eylül'de bunun kampını yapacağım.
Kamp videolarını da izleyebilirsiniz. Oradan da takip edebilirsiniz. Canınızı sıkmayın. Şimdi geldik.
101'i açıyorsunuz. Hangi sayfaları? Bugün bu konu bittiğinde hangi sayfaları çözeceksin?
Gençler şuna dikkat etmenizi istiyorum sizden. Bu kitabın tanıtımını yapacağım zaten size. Onu da izlersiniz ama yeşil testlerimiz var. Mavi testlerimiz var. Bir de kırmızı testlerimiz var.
Yeşil testler, mavi testler, kavrama ve pekiştirme testleri. Sen yeşil ve mavi testleri çözeceksin şimdi. Kampta da yeşil ve mavi testleri çözeceğiz seninle. Kırmızı testleri, simülasyon testlerini çözmeyeceksin.
Simülasyon testlerini ocakta seninle beraber tatile çıkacaksın ya. O tatilde genel tekrar niyetini çözeceğiz. Yani şimdi öğreneceğiz unutmayalım diye bir pekiştirme serisi düzenledim senin için. Yani şu mantık şu.
İlk önce maviyi çözüyoruz, kavruyoruz. Yeşili çözüyoruz, pekiştiriyoruz. Sonra Ocak ayında tatilde kırmızıyla o çözdüklerimizi unutmamak için bir pekiştirme. Tamamıyla aklımızda kalsın diye bir tekrar kampı yapıyoruz. O kamptan sonra en son sınava bir ay kalada kitabın en arkasında genel tekrar testleri var.
Genel tekrar testlerini de çözüyoruz ve seni sınava öyle uğurluyoruz. Böylece ne yapmış olduk? 3 ayrı dönemde test çözmüş olduk.
3 ayrı dönemde tekrar etmiş olduk. Sizler tekrar etmediğiniz için unutuyorsunuz ya konuları. Konuları unutmamanız için böyle bir sistem geliştirdim kitapta. Sizin şu an yapacağınız şey sayfa 101. İç kuvvetler, kayaçlar ve Türkiye'deki iç kuvvetler testlerini çözüyorsunuz. Sayfa 101'den 108'e kadar çözebilirsiniz bu video bittikten sonra.
Tabi bundan öncekileri de böyle çözebilirsiniz. Eğer kampı düzenli takip ediyorsanız, geç başlamamışsanız. Bundan önce de yeşil ve mavileri çözüyorsunuz. Kırmızı simülasyon testlerini çözmek yok.
Onları Ocak tatilinde tekrar amaçlı çözeceğiz. Ona göre dizayn ettim ben kitabı. Anlaştık mı? Bugün 101 ve 108 arasını çözmenizi istiyorum senden. Bunun, bu kitabın çözüm kampı da Eylül ayında başlayacak.
Kırmızı simülasyon testini çözmek yok. Sınava son bir ay kaladı. Arkadaki genel tekrar testlerini çözeceğiz. Kitabı alacaksanız Trendyol'dan almayın pahalı. BKM kitap.com'dan CK koduyla alın.
Linkler de var. Linklere tıklayın. Orada CK kodunu girdiğinizde BKM'de %10 indirimli.
Üzerine bir de CK koduyla artı %10 indirim yapılıyor. O şekilde oradan ucuza alın. Bir de BKM'de 10 liraya yeni üyeliğe 10 lira da indirim var. O şekilde ucuza alın. Tamam mıyız buraya kadar?
Bugünkü konumuz Türkiye'deki iç kuvvetler. Bak şimdi. İç kuvvetleri öğrenmiştik seninle. Ne demiştim ben sana? İç kuvvet, dış kuvveti geçeceğiz şimdi.
Dış kuvvetler dışarıdan bir güç alıyor. Yağmur, rüzgar, güneş buralardan geliyor güçler. İç kuvvetlerde güç nereden geliyordu? Çekirdek sıcaktı, üstündeki mantuyu, magmayı kaynatıyordu.
Kaynatınca konveksiyonel, önemli olan kavram burası, konveksiyonel lavar akıntıları yükseğe çıkıp, kıtalara çarpıp, kıtaları birbirinden ayırıyordu. İşte iç kuvvetlerin gücü içeriden geliyordu. Nedir bunlar?
Epirojenez, orojenez, epirojenez kıta oluşumu, orojenez dağ oluşumu, volkanizma ve deprem. Bunlar gücünü içeriden alıyor. Şimdi biz bunların... Türkiye'deki örneklerine bakacağız. Yani epirojenezin Türkiye'deki örneklerini bilmen lazım.
Böyle bir test sorusu çıkacak karşına. Çıkıyor. Yani şunu demek istiyor. Kıta oluşumuna aşağıdakilerden hangisi epirojenez örnektir Türkiye'de? Ülkemiz nasıldı bizim?
Tetis denizin içinde edici. Özel eklemelerde tortullar birikmişti. Levhalar sıkıştırınca Türkiye gün yüzüne çıkmıştı değil mi? Nerede?
Senozoin tersi yer döneminde. Türkiye artık oluşmuştu Anadolu Yarımadası. Tabii Türkiye derken Türkiye Cumhuriyeti demek istemiyoruz.
Bunu biliyorsunuz. Anadolu Yarımadası demek istiyoruz. Türkiye oluştu mu?
Tamam. Sonra zamanla aşınma uğruyor Türkiye. Sonra tekrar epirojenik faaliyetlerle Türkiye tekrar yükselme yapıyor.
Peki hocam, Türkiye'deki epirojenezi örneklere bakalım. Ne demiştim sana? Epirojenezde, epirojenez kıta oluşumu.
Kıtaların, geniş kara kütlelerinin yükselip alçalmasından bahsetmemiz lazım. Bak şimdi, örneklere bak. Anadolu mı Yarımadası'nın?
yükselmesi. Anadolu Yarımadası'nın yükselmesi, koca Anadolu Yarımadası'nın yükselmesi bir kıta oluşumudur. Peki hocam transgresyon, regresyon vardı kıta oluşumunda. Hangisine giriyor bu? Düşünün.
Anadolu Yarımadası niye yükseliyor? Bunu yorumlaman lazım. Anadolu Yarımadası'nın üzerinde şimdi biz dağlık engebeliyiz değil mi?
Şimdi bizim üzerimizde akarsular vesaire ne yapıyorlar? Sürekli bir aşıma, taşıma faaliyeti yapıyorlar. Bu aşındırıp taşıdıklarını denizlere götürüyorlar.
Nereye? Karadeniz'e, Akdeniz'e götürüp oraya çanaklara yığıyorlar. Şimdi Anadolu'dan toprak kopup gidiyor.
E Anadolu o zaman ne yapacak? Yavaş yavaş yükselmeyecek mi? Anadolu Anadolu yükselirse, e Anadolu yükseliyor. Deniz ne olacak?
Deniz gerilecek. Hangi faaliyet var burada kıta oluşumundaki? Denizin gerilemesi, R harfinden geliyordu aklımıza.
Regresyon faaliyeti var burada. Bu örneğin nasıl yorumlandığını anladık mı? Tamam, diğerine bakalım.
Karadeniz ve Akdeniz çanaklarının çökümesi. Bak, az önce ne dedim? Anadolu'dan çıkan bütün toprak parçaları Akdeniz Karadeniz'e gidiyor.
Taşınıyor oraya. Oradaki çanaklar ne oluyor? Oradaki çanaklar bu sefer çökmeye başlıyorlar. Tamam mıyız burada?
Diğeri Çukurova ve Ergeni Havzası'nın çökmesi. Şuraya bakın Çukurova, Ergeni Havzası burada. Çevreden taşınan bakın şurada Seyhan, Ceyhan nehirleri.
Çevreden taşınan alüvügeller bu bölgeye ne getiriyor? Bu bölgeye sürekli ağırlaştırıyor. Bu bölgeye sürekli toprak götürüyor. Ve burası ağırlaştıkça ne yapıyor bu bölge? Bu bölge çöküyor.
Ne mi olacak o zaman burada? E kıtanın çökmesi. E orada kıta ağırlaşıp çöküyor.
Deniz o zaman ne yapacak? denizin ilerleme faaliyeti var, transgresyon faaliyeti var. Diğeri, diğer örnek. Toros ve Kuzey Anadolu dağlarının her yıl birkaç milimetre yükselmesi.
Az önce Anadolu'nun yükselmesi gibi düşünün bunu. Niye yükseliyor Toros dağları? Çünkü üzerindeki ağırlıklar yavaş yavaş, yavaş yavaş taşınıyor ve yükselmiş oluyorlar. Diğeri, Ege Denizi, İstanbul ve Çanakkale boğazlarının oluşması.
Hocam şuradaki boğazlarının oluşmasıyla bu kıta hareketinin ne... alakası var. Size hatırlayın bir şey anlatmıştım. Akdeniz'den sular Ege'yi basıyordu. Ege'den Marmara'yı o boğazları doldurup Karadeniz'le birleşiyordu.
Bunun oluşmasına sağlayan şey kıtaların hareket etmeli. Denizlerin ilerlemesi. Transgresyon faaliyeti.
Epirojenez. Türkiye'deki epirojenez örnekleri bunlar işte. Şimdi geldik.
Türkiye'de orojenez örneklerine. Yani Türkiye'deki dağ oluşumu. Türkiye'deki dağlar şöyle gelelim şu şekilde. Türkiye'deki dağlar, kuzeydeki dağlar.
Şu an dağları ezberlemeye çalışmayacaksın. Neden? Çünkü bunu biz 5-6 video sonra zaten Türkiye'nin yeryüzü şekillerini dış kuvvetlerden sonra öğrenirken tek tek bütün dağları öğreneceğiz. Şu an bilmen gereken şey şu senin. Şu an bilmen gereken şey şu senin.
Ne hocam? Kuzeye bak. Kuzeydeki dağlar, kuzeydeki dağlarda bir kıvrım hareketi var.
Bakın sanki Türkiye'yi iki taraftan sıkıştırmışız ve Türkiye kıvrılmış. Şuraya bakar mısınız? Türkiye kıvrılmış.
Güney'e bakın. Türkiye kıvrılmış. İşte kuzeydeki ve güneydeki dağlarımız kıvrım dağlarıdır.
Şurada. batıya doğru bakın Ege tarafına. Buradaki dağlarımız bunları tek tek göreceğiz merak etmeyin.
Kaz kaz kaz kaz madra yönt bozaydın menteş edeceğiz. Buradaki dağlarımız bunlar kırık dağlar. Zaten kırık oldukları belli değil mi? Bakın girintili çıkıntılı her taraf paramparça olmuş bakın her taraf. Buralar kırık dağlarımız.
Senin bu konuda bunu bilmen yeterli. Kuzeydeki dağlarımız kıvrım dağlarımız. Güneydeki dağlarımız kıvrım dağlarımız.
Ege'deki dağlarımız kırık dağlarımız. Yani biri bana Türkiye'de böyle bir harita verdiğinde Horst Graben nerede görürüm dediğinde Hoşt! Yukarı yapıyorduk hocam çok sert. Hocama sert araziler burası.
Sert arazi ise kırılmıştır. Kırılmışsa da hocam bu kırık dağlar nerede o zaman? Ege'de diyeceksin.
Demek ki ben Horst Graben'lere burada rastlarım. Antik Linal Senklinal. Annemiz yukarıda Senklinal.
Aşağıda yumuşak da annemiz. Yumuşak arazilerde oluşmuş kıvrım yapıları olması lazım bize. E burası o zaman nerede olacak? Kuzey Anadolu ve Güney Anadolu dağlarında arayacağız bunları. Bunun mantığını anladık mı?
Evet. Bu konuda bunu bilmen yeterli. Buradaki dağları ezberlemene gerek yok.
Çünkü bu dağların ezberlenmesini biz direkt dağlar konusunda yapacağız seninle beraber. Burada sen Horsu nerede bulacağım, Antiklan nerede, Kıvrımdağı nerede, Kırıkdağı nerede bunu bilsen yeterli bizim için. Şimdi geldik Türkiye'deki volkanizmaya. Ülkemizin volkanizma faaliyetlerinin gerçekleştiği sahalar buralı. Ülkemizdeki volkanik dağlarda bunlar.
Bunları da yine dağlar konusunda tek tek öğreneceğiz. Kula Volkanları diyeceğiz. Erciyes, Hasan, Karacadağ, Karadağ, Melendiz Dağları diyeceğiz.
Karacadağ diyeceğiz. Nemrut Süpan, Tendürek, Ağrı Dağları diyeceğiz. Bunlar bizim volkanik dağlarımız. Ama dağlar kısmında öğreneceğiz bunları kodlamalarla merak etme. Burada bilmen gereken şey şu senin.
Allah'ım bugün dilim yapıştı buna ya. Burada bilmen gereken şey su... Burada bilmen gereken şey şu senin.
Nedir? Hocam volkanik araziler nerede Türkiye'de? Şimdi volkanik dağların olduğu yerlerde zaten volkanik arazi var ama bunun dışında da ufak tefek bazı yerlerde de var.
Bakın özellikle şurada Erzurum-Kars çevresi şu bölgeye bakmanızı istiyorum. Bu bölge ciddi volkanik arazi bölgesi. Özellikle Erzurum-Kars platosu volkanik bir plato.
Volkanik lav platosu burası. Burayı unutmuyorsun dikkatli incele. Burada zaten Karacadağ olduğu için Karacadağ'dan dolayı çıkacak aklına. Erciyes-Karacadağ, Karadağ dağlarının olduğu yer İç Anadolu bölgesinde Kapadokya'nın olduğu yerden yine gelecek aklına.
Burada senin şunu iyi bilmeni istiyorum. Kula Dağları'nı yine öğrendiğimizde aklına gelecek ama bakın Ege'nin, Batı Ege'nin biraz daha kuzey kesimlerinde de volkanik yerler var. Yine şuraya bakar mısınız?
Ankara'nın kuzey kesimlerinde yine volkanik yerler de varmış demek ki. Buraları bilmeni istiyorum senden. Burada bilmen gereken tek şey Türkiye'deki bu volkanik arazinin varlığı. Demek ki ben, kayaçları öğrenmiştim ya seninle beraber. Ben gidip bir yerde volkanik kayaç arayacaksam, gidip burada aramayacağım obsid...
Obsidiyeni, obsidiyen, optik, cam gibi olan kayaç. Gidip burada aramayacağım ben bunu. Gidip burada aramayacağım. Ama bana böyle bir harita verse ve hangisinde ben obsidyene rastlayabilirim diye bir soru sorarsa geleceksin bakın bu bölgelerde ben obsidyene rastlayabilirim demek ki.
Anlaştık mı buraya kadar? Buraya kadar tamamsa bu da bizim ülkemizdeki volkanizma hareketleriydi. Geldik şimdi ülkemizde depremlere. Ülkemizde depremler. Biz depremleri 3'e ayırmıştık değil mi?
1-Volkanik depremler. Volkanik depremler sadece volkanizm olduğunda çevresini etkiliyordu. Çok uzaklara gidemiyordu. Ülkemizde volkanik depremlere rastlayamıyoruz.
Çünkü ülkemiz aktif volkanların olduğu bir ülke değil. Göremiyoruz, rastlayamıyoruz. Çöküntü depremleri olabilir mi?
Evet. Nerede rastlayabiliriz? Çöküntü depremi nasıl oluşuyordu?
Karstik bir arazi var. Kireç taşını öğrenmiştik sizinle beraber. Kireç taşı eriyor, eriyip eriyip oralarda mağaralar çökünce de çöküntü depremi oluşturuyor. Kireç taşının olduğu arazi ülkemizde gençler özellikle birçok yerde var ama özellikle şurada.
Toros dağlarının şu bölgesinde özellikle şurada Akdeniz, Antalya bu kesimlerdeki Toros dağlarının olduğu yerlerde çöküntü depremlerini rastlayabiliriz. Bizim asıl tektonik depremler dediğimiz depremler var. Ülkemizde bunu doğal afetlerde daha ayrıntılı öğreneceğiz seninle.
3 tane fay hattımız var bizim. Birincisi bakın Kaf, Kuzey Anadolu fay hattı. Marmara'dan başladı. Şöyle siyahı alalım, biraz kalınlaştıralım. Bu hattı çizmeyi bil.
Çünkü bu hat üzerinde hangi ilde deprem olur, hangisinde olmaz gibi bir soru çıkabilir karşımıza. Bu hat bakın, şöyle kuzeyden çiziyorsunuz. Şurada Van Gölü'ne doğru gidiyorsunuz. Hatay'dan ülkemize giriş yapacaksınız.
Yine birleşecek. Burada bakın Varto ve doğuya doğru şöyle değişim yapıyor. Bunun dışında Ege kısımlarına da şöyle kırıklar atıyorsunuz. Bunlar bizim deprem bölgelerimiz.
Ana fay hatlarımız. Kuzeydeki ne kaf? Kuzey Anadolu fay hattı.
Kısaltması. Doğu, Doğu Anadolu fay hattı. Daf, Doğu Anadolu fay hattı. Baf, Batı Anadolu fay hattı. İsimleri üstünde zaten.
Bunun dışında böyle tek tük kırıklarımız da var. Böyle ana fay hattının dışında kalmış. Bakın tek tük kırıklarımız da var. Burada Erciyes, Karacıdağ, Karadağ'ın olduğu, Melendiz'in olduğu bu hat. Bu hat sayesinde aslında burada volkanik dağlar oluşmuş.
Buralarda ince ince küçük küçük kırıklarımız yine var. Depremin olmadığı yerlere bakalım sizinle beraber. Bizim için önemli olan burası depremin olmadığı değil de en az hissedildiği 5. derece 4. derece deprem bölgesi.
Bakın şimdi depremin en az hissedildiği yerler. Eğer siz 1. derece deprem bölgesine yakınsanız yani az önce çizdiğimiz hatta yakınsanız bu sizin orada depremlerin olma ihtimalini çok arttırıyor. Ama siz buradan uzaklaşıldıkça 2. derece, 3. derece, özellikle 4. ve 5. derece yerlerde depremi hissetme ihtimaliniz azalıyor.
Ama çok güçlü bir deprem eğer ki şurada mesela illa burada Trabzon'un şu bölgelerine kadar az da olsa hissettirebilir kendini. Ama ana depremin çıktığı yer hiçbir zaman Trabzon olamaz merkez olarak. Şimdi geldik biz buraya.
Nerelerde depremlerin az olduğunu bilmen lazım. Sana sorulursa bu konuda bu sorulacak. Bakın Edirne 40'lar eli.
Bu bölgede yaşayanlar biraz daha şanslı bize göre. Neden? Edirne Kırklareli Semih Hoca Biyosem biliyorsunuz biyoloji. Biyoloji İstanbul'da yaşıyordu.
Semih Hoca Kırklareli'ni taşın. Semih Hoca şu an biraz daha iyi durumda. Ben de Kırklareli'ni taşınmak istiyordum açıkçası.
Ama kira fiyatları çok yüksek olduğu için yapamadık. Yani Kırklareli'nde nedense yani deniz kenarındaki bir yerin fiyatıyla Kırklareli'ndeki bir yerin fiyatı aynı olunca kiralarda. Ben de deniz kenarındaki bir yeri tercih edip Silivri'ye geldim.
Şu an... benim olduğum yere bakar mısınız? Renkleri, lejantına bakalım.
Şurada 2. derece deprem bölgesinde yaşıyormuşum. Tehlikeli bir yerde yaşıyorum. 2. derece deprem bölgesinde yaşıyorum yani.
Buradaki bir deprem Tsunami oluşturabilir benim bulunduğum bölgede. Tsunami olma ihtimali de vardır gençler. Marmara çevresinde. Bunu da unutmayın. Tsunami'de doğal afetlerde ayrıntılı görürüz bunu.
Evet bu şekilde kendi bulunduğunuz bölgenin kaçıncı derece deprem bölgesi olduğunu tespit edip ona göre gerekli önlemleri alabilirsiniz. Evet başka nerede olmuyor? Bakın şuraya dikkat etmenizi istiyorum. Az önce söylediğim yerler Trabzon, Rize, şurada Kırklareli, Edirne civarları. Yine şurada bakın işte şu hat, şu yeşil hattın olduğu bölge bunlar dördüncü derece deprem bölgesi.
Beşinci derece deprem bölgesi çok daha az deprem oluyor demek ki. Şurada Karaman bölgesi şu hat. Şu hat. En az deprem ihtimalinin olduğu hat zaten burada da nükleer santrali de yine bu bölgeye yapıyorlar.
Nükleer santrallerin yapılma ihtimali olan yerler şuralar. Şurası başladı zaten biliyorsunuz. Sinoba düşünülüyor ve şu tarafa düşünülüyor.
Nedeni bakın her taraf depremden uzak olduğu için. Evet bir sonraki konuda dış kuvvetlere geçeceğiz. Ödeviniz 101-108 arası. Soru bankasındaki ödeviniz 101-108 arası. Kırmızı simülasyon testlerini çözmüyorsunuz.
It's... İş kuvvetler, Türkiye'deki iş kuvvetlerin nerelerde görüldüğünü bunu gördük bugün. Ödeviniz 101 ile 108 sayfası arasında.
Kırmızı simülasyon testlerini çözmüyorsunuz. Ocak tatilinde çözeceğiz onları sizinle. Bundan önceki konularda da işte nedir en baştan beri bu kampın buraya kadar geldiği konularda da gün gün kendine belirle mavi ve yeşil testleri çöz.
Kavrama ve pekiştirme testlerini çöz istersen bunları çözebilirsin. Eğer hocam yok ben çözmeyeyim, Eylül'deki kampı bekleyeyim dersen de bekleyebilirsin. Orada beraber çözebiliriz. Ama kırmızıları hiç çözmüyorsun. Onları biz seninle beraber Ocak ayındaki tatilinde çözüp bir tekrar gibi kullanacağız.
Tekrar hatırlatıyorum kitabımızı bkmkitap.com'dan alıyoruz. CK koduyla alıyoruz. CK kodu yazdığınızda %10 indirim verecek size.
Zaten trend yola göre %10 da kendi indirim veriyor. %20 indirim yapıyor. %20'yi geçiyor galiba.
%10 üzerine %10. Matematikçilere bırakıyorum orayı. Oradan %20 indirimle alın gençler.
Seviliyorsunuz. Bir sonraki derste görüşmek üzere.