atmosfera ziemska najważniejszy informacje Czyli powłoka gazowa otaczająca ziemię utrzymywana przy powierzchni przez grawitację naszej planety To atmosfera umożliwia istnienie życia na ziemi przynajmniej w takiej formie jak jak obecnie jest znamy podnosi temperaturę na powierzchni do takiej optymalnej dla nas umożliwia istnienie wody w stanie ciekłym chroni nas przed promieniowaniem ultrafioletowym więcej materiałów takich dokładniejszych o poszczególnych tematach związanych z atmosferą są już nakłana ale znajdują się już na kanale więc zapraszam Ale od początku atmosfera to mieszanina gazów którą nazywamy powietrzem w skład powietrza suchego to 78% azot około 21% tlen argon to 3 setne procenta Dwutlenek węgla to 408 10 tysięcznych procenta Oczywiście są też inne gazy w niewielkiej ilości takie jak neon hel metan Krypton i wiele wiele innych W tym oczywiście też wodór najniższą warstwą atmosfery tą leżącą nad powierzchnią Ziemi jest troposfera tutaj od razu zaznaczę że tych warstw jest kilka i różnią się one od siebie parametrami ciśnieniem i wieloma rzeczami które pozwalają na ich wyodrębnienie troposfera średnio kończy się 10-12 km nad powierzchnią Ziemi Ale co ważne jej grubość uzależniona jest od szerokości geograficznej i pory roku nad biegunami w czasie zimy ma grubość 6 km w czasie lata 8 km na szerokościach umiarkowanych Jej Wysokość to 10 km siedzimy 12 w czasie lata nad równikiem ma największą grubość i ma od 17 do 20 km to znaczy wznosi się na 17-20 km nad powierzchnię planety średnie ciśnienie atmosferyczne na poziomie morza wynosi 1013 hektopaskali i 27300 hektopaskali na wysokości 10 km nad powierzchnią oczywiście temperatura spada wraz z wysokością przeciętnie o 60 stopnia na każde 100 metrów nad poziomem morza w górnej warstwie troposfery wynosi od minus 70 80 stopni nad zwrotnikami i od minus 45 do minus 70 nad biegunami troposfera jest najbardziej dynamiczną częścią naszej atmosfery tutaj najwięcej się po prostu dzieje w troposferze jest 80% masy powietrza całej atmosfery a poniżej 5 km nad poziomem jest to połowa masy naszej atmosfery Następnie jest stratosfera rozciągająca się od około 12 do 50 km nad powierzchnią planety od troposfery jest oddzielona tropopauzą w dolnej części stratosfery temperatura jest stała i wraz z wysokością rośnie w jej górnej części wynosi około 0 stopni Celsjusza ciśnienie spada do poziomu jednego hektopaskala w tych górnych najwyższych częściach stratosfery stratosferze jest około 20% masy powietrza naszej atmosfery czyli troposfera 80 stratosfera 20%. Kolejną warstwą jest mezosfera znajdująca się na wysokości od 50 do 85 km nad powierzchnią Ziemi oddzielają od stratosfery stratopauza temperatura tutaj spada od 0 i Celsjusza do minus 80 minus 90 stopni Celsjusza a nawet temperatur niższych Oczywiście te temperatury są osiągane w tych górnych warstwach mezosfery co ciekawe skład powietrza tych głównych składników powietrza tlenu azotu i innych jest prawie identyczny jak w tych niższych warstwach pomimo zmiany ciśnienia to jednak tu trzeba zapamiętać zmniejszenie cię zmniejszenie się ciśnienia wcale nie oznacza zmiany tych parametrów więc to powietrze znajdujące się w mezosferze ma właściwie identyczny skład jak to powietrze którym oddychamy tutaj u nas Kolejną warstwą jest termosfera rozciągająca się od 85 do 500 km nad powierzchnią tu trzeba zaznaczyć że termosfera razem z egzosferą czyli Kolejną warstwą tą najwyższą zaliczana jest często razem do takiej łącznej zbiorowej warstwy jonosfer Ale wróćmy do termosfery to już warstwa gdzie to powietrze jest bardzo rozrzedzona skład tego powietrza skład tego powietrza w tej warstwie już się zmienia zwiększa się też temperatura ale ponieważ tych cząstek które mogłyby przenosić tą energię cieplną jest naprawdę bardzo mało No to jest ona właściwie nieodczuwalna to w termosferze przebiega taka umowna granica kosmosu czyli linia karmana Ale dlaczego ta granica nie jest tam gdzie na przykład kończy się atmosfera ponieważ atmosfera nie ma takiej zaznaczonej granicy nie możemy powiedzieć że na wysokości 1000 192,5 km kończy się atmosfera niestety tak to nie wygląda trzeba było wybrać jakieś miejsce tutaj można w przybliżeniu powiedzieć że te 100 km nad powierzchnią naszej planety to też homopauza czyli miejsce do którego skład atmosfery jest stały a powyżej ten skład się zmienia sama homopauza znajduje się na wysokości 90 100 km nad powierzchnią No ale 100 km o wiele lepiej brzmi niż 90 na przykład kilka kilometrów od 500 do 2000 km nad powierzchnią planety rozciąga się egzosfera gdzie te cząsteczki powietrza występują w bardzo niewielkiej ilości można powiedzieć że tu już panują warunki bardzo wysokiej próżni Ale wróćmy do Atmosfery jako całości atmosfera ma gigantyczny wpływ na życie na ziemi po pierwsze chroni nas tak jak wspomniałem przed promieniowaniem elektromagnetycznym przed cząstkami promieniowania kosmicznego i razem schroniącą na z magnetosferą pozwala na istnienie życia naszej planecie a przynajmniej życia na powierzchni naszej planety czyli na przykład to życie mogło wyjść z mórz i oceanów żeby dalej się rozwijać a sama woda w tym stanie ciekłym która tworzyła te morza i oceany które dały początek życiu mogą istnieć tylko dzięki naszej atmosferze ciśnienie atmosferyczne jej budowa to wszystko pozwala na istnienie mórz oceanów wody w stanie ciekłym No i oczywiście przełożyło się to na możliwość powstania życia do tego atmosfera Dzięki efektowi cieplarnianemu albo inaczej szklarniowemu pozwala też na utrzymywanie na powierzchni planety takiej bardziej dla nas optymalnej temperatury 14-15 stopni to jest taka średnia temperatura bez atmosfery i efektu cieplarnianego ta temperatura wynosiłaby średnio około minus 19 stopni Celsjusza a raczej bez atmosfery w takim z takim składem i dzięki temu powstającemu efektowi ta temperatura by wynosiła minus 19 stopni Celsjusza Czyli już te warunki dla życia byłyby o wiele wiele gorsze A jak działa efekt cieplarniany oczywiście wynika on z tego że w naszej atmosferze są gazy cieplarniane które pozwalają na zatrzymywanie części tej energii pochodzącej z promieniowania które dociera do naszej planety ze słońca i nie wszystko i Niecała ta energia jest z powrotem wypromieniowywana Część jest zatrzymywana i oczywiście Dzięki temu mamy odpowiednią temperaturę do tego atmosfera dzięki swojej pojemności cieplnej zmniejsza różnice pomiędzy nocą a dniem zimą i latem oczywiście różnice w temperaturze ciśnienie atmosferyczne jak wspomniałem na poziomie morza to około 1013 hektopaskali dlatego stworzono wartość jednostkę ciśnienia atmosferę fizyczną 1013 i 25 setnych hektopaskala największe takie już znormalizowane ciśnienie zostało zanotowane wyniosło 1086 hektopaskali najniższe 870 hektopaskali oczywiście tak jak wspomniałem nie wolno mylić ciśnienia i tego jak ono maleje wraz z wysokością z zawartością na przykład tlenu w powietrzu na nad poziomem morza mamy 20 około 21% tlenu w powietrzu na wysokości na przykład Mont Everest będąc na szczycie Mount Everestu też jest 21% powietrza tylko że ciśnienie jest o wiele niższe ciśnienie spada wraz z wysokością i do 1000m nad poziomem morza spada o 11,3 hektopaskala na każde 100 metrów powyżej 1000 m to już trzeba obliczać a na wysokości na szczycie wspomnianego szczytu Mount Everest ciśnienie wynosi około 310 hektopaskali A powyżej wysokości 5 800 metrów ludzie przez dłuższy czas już nie mogą przebywać bez dodatkowego tlenu jednak to ciśnienie powoduje że oddychanie Powyżej tej wysokości jest dla nas już niewystarczające żeby nasz organizm działał w sposób prawidłowy na poziomie morza gęstość powietrza wynosi kilogram i 270 g na metr sześcienny czyli wokół nas jest naprawdę duży ciężar Dziękuję za uwagę i zapraszam ponownie