Тэнээ мэдхүй хэлээр аурач, Занга ТВ гэж хэндүү хоорихлээд, бэлэн болла. Энэ үдагийн шин дуугараар, судлаач бэлгүйн болон, судлаач таад миний бий Монголийн хүнөөст хопч байнаа шин дуугарийг хэлөөлгэж байнаа. Умных дуугар дээр, тави тави тави тэв тэнгээр хүхч бүй хан айцанд ийрхүүч. Хүх тэнгээр надад нэгийн хасар, тэмүүч нэгийг хан хасар нэгийг хан бол маагаад нэгийг. Яраа, заад тэгээр дидзэн хан бол хасар иг бэрж байнаа. шийд тэгээд хааваагтай тэрвээдээрд бас. Зоо эрэн эхээн бол эрэн хасаргийг цааслахан додорихаа. Тэрчийн юу юм Ахдүү хэрийн хооронд хасуудалуул өөр Энэ ол Тимуучан хасаргийг ойр бол өөрээштэй ахдүүүр. Харнээн ол хаан хэшэгтэн царгийн өдөрдөг чайрын хооронд хасуудалуулсан. Эрхмэдл гэдэж нь иймэлээд. Эрхмэдлд хүрсэн хүн тухн хүн хүрсэн, отоо эрхмэдлд агуу хүмүүс, нэрээ үлдээсгүй хүмүүс, яа гад ахдүүсээ хайн хамсаднаа алч хороодог. Гүз үгээр эрхмэдлчийн бас хүнээг ийм болгодог. Энэгэдээ эрхмэдлд, ихдээд өдөртөнөө сутулсуусан ямар чухнээс гар. Энэг хармсалтан хинж ийбдэж байгаа гүй. Тээн болохоор, хасарийг одаа цаалхан тодорохоор. Хасарийг чирээ дээлгүй байс. Цаалташ нь отсалдаад болчихгүй. Айлүү, нэмээд тавасаргүй оонг ородор. Наадхаа гарг, отоох нь цаалт. Ахаа, би хэлээ ямарч бурогүй. Тээ б дэнгэртээнд худлаа хэлсэн. Би бурогүй шдаа, ахаа. Би бурогүй. Тургинчурай гаргадар ээ? Тургинчурай гаргадар? Одохон энэ асуулын дусгүй хүрөөлгөн. Чич юу олжийн огоод орадахжийн? Иргээ арсанжаа ээж нь огоод? Өөлээх огоод? Хасрын хүлээсэг таал? Ээжээ би, ший, Тимуучийн, хаам болчиллагаад энгэж баймаа? Хасрын ямар бороо үрээ кийсийн? Хасрын ямар бороо үрээ кийсийн? Хасар хамаг дайс нэж нь дарж үгсэн бишүү? Хамаг дайс нэж нь дарж үглөө. Одоо хасар хэргүй гээд ч хасарийн хуроох ч нүү? Ч хамд хайн хамсад нь хидзээд олд нь мэдүү? Харин маахцусны тасаргаа ерөөсөө олдгүү? Адийн хэшэхэн цэргүүд? Бүгд гар? Хасарийн хүлэнсэг тайлаадах? Бүгд гар? Цаа энгээд өөд хихаруу дарсан? Эжэхэн цэргүүд бүгд гарсан? Чи хан хүн байч, ч ягсан холи карадгүй харалгай хэм. Чиний ахдусын хорн, төрсөн ахдусын хорн ясайж байгаа ч ирөөс ол чарггүй хэн. Ч ирөөс юу ч ода ол ч харадж байсан, эрх мэдлд ч сохарсан байна тэмүүж нь. Чиний кар гэдээд дээлээ энгэрээ яраад, үхүү гарагдаг хүүгүй. Таа ирэн хүүч иссэн хүүг. Харжийнүү, чийн хүхүүд миний хүх чинэрдэг байлаа. Хачиүн тэмүүгээ хүхүүд, тэмүүлэн хүхүүд бүгд хүх чинэрдэг. Хасар харин 2 хүхийг маань ээлчлэн хүхүүд хамг хүхний чинэрээ Арч дотор миний ово жирдэг байлаа. Чийн одаа хасар дүгээ алгчагол маргаш чийн хэнийг алгээм. Чий маргаш хийнийг асгээм, хачиүнийг асгүй. Нүгээдрэг хинний галахын, тэмүүгээгүү, тэгээд намагүй чий? Чий чий яажигаан? Ээ чий, би олон чий хаам байж болсон. Ната чийний ханчийн намагүй. Чий хаамч болно, хинч болно, нота намагүй. Хайраа нада чий хидзээд миний би хэцэн хүү хэвээрээлээлээх болсон. Яажигаан тойор? Бэхдэртээ яаж хэрэлдэж молч байснаа Марта юу таанар, баагнаасны иж нь явдал таанарт, таа айланг бая Тимушин чамт сургмжиг өгөө мүү? Ээжээ, би бүрүү тай гэснээ сугдажиж байгаа хүгүү. Эхэнэ, эхэнээ эхэнэхээ өөмөн сугдажиж бай. Би ээж намаг зэмэлэхэд гэмшэхэн хэр гэмшээж, эчхэн хэрэж бай. Ноод стопчон дэрэн гэж гэссэн байд. Тээ юм бас. Нүсташ нь дүрс гардтай тээ. Эхийн горч ирэхээд нь гэвээ байнаа мэгцээч сандарсан гээд. Өөлөнөө хэгж байсан юм нь шунж нь цаган тэмийнээрдээ хүссэн гээд бүл бичсэн байд гээд. Тээ сархан шараахчаад айнаа гээд. Тэрээ хобцгүйлж байгаа гээд нахч байд сандсаж байгаа юу таа механийн ажиүд тэвтэн хобцгүйлж байгаа гээд. Зай, энэгээд атаа тэмүүч нь атаа өөбтөгсөг цээжих хавм нь. Эдвэ дуутага явилгчийг гэмгүй дуугаа харахгчийг дэг дуугаасаа оцилгүй гааж. Хасараа, ханахийг оцилараа, ахан харалган байч. Аха, гэдээрүү тэврүүлдэж. Чи асраа? Ханахтай училчин байгаа юу? Чи ягад одоо бол их ханахтай училээ үлд хэлгүй байгаа байна? Би одоо элээ? Би одоо элээ? Үлүүн хадан эхийн Үүрх хормонас нь зүгдэг үр зүрхээн үрэхдэл хамдад зүгсэн бусуу Түрээн эх цаадыг огоор шиндэж осолцан ч үссэнгээн цахмэн хандын табишуу Хавт хасар ийн эхээнд учисан учил. Энэхүү тэмүүжэн гарад ямлаа. Ээж дээсдээ дзаадсаг нүүл. Агуу хаам болз үүрээ ээж эхээ өмнөөл хургалдаа. Гүй дэгээд ер нь нос топчандар их маань тэгэхэд би инг чуу юж байлаа. Ээж маань инг зүүлэхэд гэхэдл. Ясдаа хэжний агуу мүндөө ханч гэсэн. Ээ чихаан зүүлгээс. Ээ чихаа өгнээс гардгүй. Ээ чихаа өгн дүргэж ордог хамбас. Зай отоо энэ гээд, Тэбтэнгээр бүй 82 хорондах асууллага ясайхгад нэг чадсанг. Энэ асууллаг жахан, жоох намчмүүл байжил хээ тунгийн дараа. Тэмүүгээгийн. Чингсхан и баахтүү. Тэмүүгээгийн. Хүрээ. Заа, миний хүрээ яа гад бахсад энэ. Тээб тэнгэрлүүл отоо бүгэд яваад агааш үүдээ. Тэмүүгээ идсан тээ. Уулан бай хан, хасаа үртөө онугдож апсан азбаттай амсан. Гэл үнөөдөр ерэн, таон ерэн цөөрөөд байна. Тэмүүгээ нь ойнтон. Бүгдэл тээб тэнгэрлүү явж байна. Бас. Хаан ах, хасар ах хойр ичин хорн дь нэлэн бөдлөн өсгэсэн байлаа? Ээч ч нөчэж байлаа өссөн байлаа. Та ниэ ээч бол мундог хүншүүдээ. Ээч та нөчэж байлаас. Хачуун ах яс? Хачуун бас алдал-алдал агаа олхуур зэрэг хачуун жахон холдаж нөвсөн байлаа. Цаад. Бодсадж албтай, өөрийн албтай болсадж ау ягийж Тэвтэнгэрлөгчийн холчоон хэлээдэр. Мэдлээд тэмүүгөө нойното. Тэвтэнгэрийн өөргөөнд. Тэмүүгөө нойното, албтайг маал бодсад хоогнууггүй чилж байна. Үрсдээр саалгдагүй гүй? Тээ мэн байхгүй. Гүй тэхдээ, эхээний хуярлалд бол хуярлд шүүдээ. Та бас санаагараа болцаагаад үгж болно шүүдээ. Чий, тээ б тэнгэрий өөдөөс эх олон иймэээр нь гэнээ. Эндээс гар. Тээ б тэнгэрий таа. Тэнэ аа шанашин араа, юугнээ, чин банаахий юугнээ? Тээб тэнгээр чинний өмсөөж байгаа гэрдэн харгүй нүчий? Яадаг харцайлагүй? Энөөний морин хүрөө? Гүд ханашин болдог яажинаа? Саа энгээр, эмийлий өөрөөд пацад өөрийгэрчих нөөр амин тусалууд. Юу осан бай? Тээб тэнгээр нь намаг. Цурган дүүн, цотод, миний морийг хүрөөж авад. Тэгээд эмээлиг маань үүрүүлээд гамжилан. Энэхүүг жүвээрээд дээнлдээ. Хойри хахийм ана оронт ясахийч байд отобас яан гээний бэр нөр өөрөөч. Чих, адан гээд тэмүүгээ өөрөө я бжих. Чэнгээс хааны отон дүүш дээ. Тэмүүгээ. Тэмүүгээгээн доор Тэмүүзөн гэд нэг үхэрчилт ахинд байгаа. Хохчуу? Гадаа хэнээсэн бай? Алд чихан зэмээ? Арвалч, арвалч. Би алгдаа ахгүйч байлай. Чамаа харлаа. Чийжтээ тандыраа тэнгээриййь алдшийг алгдаа алтсан байх шивдээ. Адаа шуналчаа ханахгүй хоо. Яас их шуултан бай? Уурстуу эрсээ штайд хэмөө бай? Уурстуу эрсээ имич бай яаж бутсаа ахиин бай? Гүйдээ хэхдээ, эхээний хууарилалг гэж байгаа шуудыэ? Тэн болхур зорг чий миний алаттай хүлгалуудан, хачуун ахииг нэг чигсэн шиаваад ого. Гаанц тудыг буй, ясанг урлгийхнийг буслт бүйрэн буслтийхнийг бүгдээр нь хнаалптал чамруу яуад иш тэй. Чий өөрөө бас зооқсоо чууад иш тэй. Чий гаалуу хүдээ амаа тэй мүүгээ. Юуг нээ? Чий алдаургийн өдөс яар чууалггүй шуун. Тэй б дэнгээрээ. Чий нь амаа мэдгүй бий бол тэнгээр бүү. Чий тэнгээр бүү мүүн гэхдээ чий над ирх мэдлээ хувийн үгж бүхн шуунал атаа харсалдаа ашгалж байна мэдүү. Хой, айду энэ тэмүүгээр гаргаадах. Цээ, мана ахи үдвэс. Чий ч олон иймээ эртөг болч бай. Танарч нь отоо, ээ, ара дээмтлээ. Танарч нь юу болч байнаа. Танар миний алтлий болцаагаа үдэх болцаагаа үдэх. Танар, маач ийнгээд, ийнгээд алтлаа. Адаа, зодоо дам болоод. Тэмүүгээр үгээж байгаа. Тэршэн, Жингасхан ий хургог. Эдсэн тэр, эвээ олооб хээд өлцэргийн өдөрдөгж байгаа. Тэм өгээд өгч нь оолзийг нь. Оддаж байнаа нь оо. Тэг мая оолзийг нь. Эмж байнаа юу хэж байнаа болоо. Айлаа ороладг. Аха, ч хэж нь юуу олон оон айт эмөөгөө? Мэв тэнгээр нь санаа бурвуссан байна. Хасар ахтаа юурии охоор нь тах ясайсан. Одо, намаг одоод зодоод миний аалттай габж байна. Гөө бидлэшч аалттай ургийхэн бид зэдээ ахмийн. Аалттайн ургийхэнд хүрэхээр хэнд уаагаан бай. Цаа, цаа. Энэ типт энгээрэээрээл буроо яч. Буроо бод чихан чихаа. Тэмүүгээ? Тэмүүжийн? Яа бүртөө? Чихан хүмбээж? Бүгээхээ үгэн дуу ротл? Чамааг амдад дүүнээр ичин юмгэж дээрлэгч бич бидийн? Чамааг байхгүй болхоорийн үлсэхөөр нэчийн яах болч таржина? Бүрдүүчим нь чинээ элдэг үнээ. Тэмүүгөө. Би маргааш их хүрлтаг хүрлтусна. Тэр үйд хүрээ дэрээрээ. Тэгээд тэвгэн гэртэй овчир авлаараа. Ямар арг сэдхээ шиуруу мэд. Хойсгүйс ахаа. Их хүрлтаг зарлсан. Минэ өргөнд тэнгэр тахих хүчэр ас цааш-цааштийн гангачхий яаж болуулх тазар. Надад зүй өлхэн тулд хамгийн төрөнд хонхтний чирхааг ихн оро чирх болно. Хонхтний чирхааг ихн өрөн дуу миний өргөн дуурцгүй. Алтан өргэн ихний горволаадыр. Тэвтэнгэр таа өөргч байгаа өө. Эх хантын та надас ямрасултас ухгой. Гангачхийг яаж байлау хуу я. Чи зундол боллоо, зундол тахил өргөлөө. Тэгэл эгээд гангачих өргөлжийж лүүшэд. Гангачхийг байлау хуу хоой, чий отоо хүдлээ ярхаа байл мэдөө. Чи намага зодолдог? Хасар ахийг мэн чигсэн чийг бас садачад асан байсад? Би ота хаа ахийг хаа хажийн савжин. Чи ота намага зодолдог чадахүү? Чи ой тингэр бөөгийг эсэр гэвг нэ? Энчөө мана тэв тингэр ах мэдүү? Чи өгөө мэдээрээ таанар одолдаа. Таанар додолдаа гэвээ мүү? Ээх өнгөрч байх шибдээ? Ган ий үргэнд хоорндаа байралдсаж зодолдог хараадтай. Тойр гарад үшээр олодог. Тэгээлтээ агааган бол гарадролдог шийн. Хүхэжүү гарадр. Тэгээлтээ. Би чамд үзвэлээд үгээлтээ Тимуугай Муу Носохамин. Гэрээлээ, зоо элээнэг сайхан, отоо элээнэг сайхан хүчийн хүцийчийн. Хүрээдэрээлтэй. Заа тэгээлтэй Тимуугын. Чий хэр зэрэг хүчийн хэрээгийн. Хааны отхан дүгэсэн дээ чий бас отоо чийний омгийг дараадгийн юу. Дайрээнийг, хүй, тал. Тайнаа чихдээ? Тайнаа чихдээ дээдгогчинээээээээээээээээээээээээээээээээээээээээээээээ Нээр нөрөөлгөө нь нөрөөлгөө нь нөрөөлгөө нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь нь н Хонгтны чирхагийн хуухдүүдийг бүгдийн байр. Гүй таангаччоо, ахаа, ханатл мэн, ханатл мэн, таны түлөө бидэр манай Тевтингар ах бидэр... Одоо амаа таддсараа. Тевтингар яс. Голд нь тасараа гүй. Орил чилүү нь нүрнөн ахуурсан болд. Бүр мүсөн гүйцээ. Тууник яг отоо миний нүднээр, тумголний нүднээр амин тасал. Хороо. Заа, анта. Ээ, анта. Нэг хүчдээд цэрэгэн гэж байрж байбж байгаад өөрэхөө өбтөн дээрээ тэвтэнгэрээг тайбж байнаа. Хууг байбж байгаад. Тэнгээр байгаад чин бийн цээрээс өчсээ. Тэнгээрээ ягаад тамаа гууаттан нээрээхэээ хүггүйхган бай. Тэнгэр ягад нь амаг нэрхэггүй агаа? Энэч нь тэнгэр бүй обидздээ? Тэб тэнгэр бүй? Ардоломын, би тэгл тэнгэрэнгийн бүг тэнгэрэнгийн лчиг үстаглаа. Тэнгэр ягад нь амаг нэрхэггүй агаа? Ягад нэрхэгүй агаа бай? Би тэм тэнгэрэн сэлүү үрх мэтлэдээ, тэм тэнгэрэн сэлүү хүчир хүчир хагаа. Би үүрөө тэнгэрийн хүү? Хонгтмийн чирхаагийн үлтсэн зургаан хүүхдүүдийг бүгдийн цаадал? Тэм үж хүү мэн хүүхдүүдийг маань амин үшэнг үж таны амин нэг үддээ нэг бүс үдээ орж байсан шүүдээ мэнлэн гэцэг мэн. Би үдан дуга байсан. Олон жил би дуга байсан. Таад аань шүүр хүүдүүдээ зүү мүжээл чадсан гүй. Энчин эх хааны өөдөс. Олон эмээрдэг болч байна. Алтын үргэхэнд гар үртөг болч байна. Алтангургийн ахдусыг хагаралд болдог болж байна. Тэм үжийн хүүмэн, дууарийн энэ оод олж байч байч. Тээ мэн байхгүй. Хонгтны чирхагийн үлцэн зурган хүүг, мэнлэгээдхийн хамт, цаадал. Гүй хамт мэн, хамт мэн. Забугдийн цаадалж байна. Тээ б тэнгэрээдээлч байна. Тэм үж нэ ясан чигүү нэргсэнгүү? Чингис хаан бол унхийр. Тэвтэнгэр байдогаа тэнгрийнээх илчимаа. Ада арт өмнийнээ үзлөлөө өөрчлөө нэж байдог. Нөвөндээр, Нос Тухчандар бас лаан илээн үйээ арт дэгтэй. Энэ бол юури нэгээд, жооүн дүгнээд юмсэгээд юури нь хүнгөө басаа өөрөөссөнлэл болж баймаш байгаа. Нэгээнд нүгөө тэвтэнгээр аваад чингис хаан илчингис цолдур өмжлөөд арт өмнийнээ сэтэглэйг өөртөө татад Бүнсэнд ауалт бийнээ. Тэгээд хоооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооо Надад унж зүтэгсэн, усуун үүгэн заярнт би датгаж байна. Таниг энэ цаг мүчээс үхлэн төрээн заярн дургмажлээ. Тэб тэнгэр болон түүний ахдуус шиг сана бүрлэхгүй байхаа гэж би ийтэгж байна. Их хааны заярлгийг дага яа надад төмэнтээ ийтэгж болно. Эдзэн табмин. Саа энэ га оронт нь өөр бүө өөр заяр нь табж байгаа. 5-6 тысяч жилын төгхтээ бөө мөргөлийн, бөөгийн шашин гэхээ мөө, бөө мөргөл өзэлгэхээ мөө тэймийн байгаа мэлтэй. Энэ ол нүүлчтийн тундал ихдэнээ сээл байсан. Ян зэн зэн шашноод дээр үйд зүн дүү лорч ирж байсан. Одо би хэлч ижт хэрээ даймаг бол хэрээстний шашиндай байсан, Нэстрияний урсголдаа. Барун зүгээс энэ майнхаа нь үзэл Нэстрияний урсгол олонжил юм нь оржилж лэсэн. Сөнөхэлтөн бүр табгаар зүгний үйээс Ауүгэнэстаний нотахас Монголийн тал нотогруу бүр бүхний шашин. орч ирж байсаж. Ян зэн зэл энэ шин тал нөртөгч бас нэг техдлэйх бууглүү баагд мөлдийн байгаа гүл. Тал тал асал хүмүүс эрцэгээ джил үйс. Энгээд, одоо яажин. Түрд тэрсэлсэн зарим хүмүүсэг ихан цэрлүүлээ. Бүх мүрглэн үцлүүлээр нь ихан дайна д мордог ан авах хийхч гэдээ мүм. Тэймэд холд маших асууач зүүлгөө их абдаг байсан гүнээ. Яахм, энэ ол тухаа үйд байсан нь зүүл. Цээ, яагинүүд. 1210-н үүсэн, 11-н үүн үмгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөгөөг Турин Мэргэнсайд елөө чуцаа таа юугч болж бай. Елөө чуцаа хээ таан үндэсдэн. Ээ хааны үндч шадар. Цага Эрмийн хаагуур нь отхилч байсан хээ таан чууд. Ээ хээ, адаа хээ таан ий үлдэглүүд. Ээ хээ цэн хааны хамаг Монголыг нэхтэгч байхад өөрт нь дагаар орсон. Тэгээж айрвэл Балчуун өөрийн Байхад хээ таан чууд сөгвээсээ штээ. Таан иж ай нь жидүүд сөгвээсээ. Энэ хүн бол маш мэргэн үхүү антааг хүн. Хэтаан хүншүүг. Хэтаан үндэстэн хүн. Нээмч нэгийм хэлээ, эртний Монголд хэтаан үндэстэн гэж байж байгаад араднаа хамаг Монголд үндэстэн бүрлэлэлэлээш бай. Орцогыр нь отгалч байсан болохоор орцогий хааийн үндэст нүүдэг хэтаан үндэст нэрлэлдэг байсан. Хэтаан отгалч лэсэн. Энэ бол хэхдий өөг Монгол. үндэсдэнш дээ. Дэгээд арадан харах хэтаай буюу харах хэтааан гэж байд байд баронтай шэгээгээ бол ягбсан байгаа. Зайггээд ордан байгаа нь хэтааан хүнэг хэтааан гэдээг бол олон хэтааан хүнэг хэдээдгээн. Ер нь нэг нахоог, нахоог гэдэг бол олон нахоог нахоог гэн гэдэгчийн мүү. Нэг хүнэг хэтаанг нөгөө хэдад гэн. Тэр хэдад гэдэгчийн үнэдээ хэтаанч уудалгис бол. Бидээр үнээдр бурвуу айлах болтол байна. Бугданамд хэдарад болсгийн хэвшчилээ үүл нээднэсч нэнгээд үндсэд нүүд. Нэнгээд өдөхгүй, маанг чоод нэнгээд өдгэжд өдөхгөөс. Хэтаан чоод ик хэдад гэж нэрсэн. Үг хэлний нь айлголд тухн онцогийн сэтгэлгэйний бүрүү тулбшил үүсэгсэн болохолд. Тэгээд отоо хэдад гээ сурцин болохоор, аа мусан хэдадуд, аа мусан худжааг гэжээг болд тэр чин цагаач хэсэн үг. Тэмээ? Мусан хэдад. Отоо хэдадуд гээдээ үл яа чин. Айл ирд Монгол үнцэдэн дээ өөсөө алах болоод яваад игсэн шинжлигдээд тэгээд одаа алах болсан ирдний хэднаа үнцэдэнлгэс үг. Хээддан гээдч нь өвгөө монгол ол хэлээд агаа. Ааа, мөлсөө хээддод гээлэн гайдагааш дээ. Мөл нь хээддод ол хээддад хүн үүн биш гадан гад ян зэн зэлээ мээрч байсан. Өмдээд хээддад байуу хээдданч нь өнөөдөр байхгүй. Гаар нь нангияд одо. Монголчууд нангияд од гээдгээс. Энийгүйст нь эмж хэлээ. Бид нар бүрүү аязголтай хабж байгаа шууг. Энж нь өөр аязголтай шууг. Өөр өөр өөг шууг гээд. Хээ таа нь үлсэнг Эхмээргэн тушимад яал үшээд саяа таа ньи бодлиг отоо сонс маараан Талноод хэнг алаан үргээд лжүйн Ер нь өвл зудуулж зондаагаан болч байлаа Бид нар отоо яахаач мэдэхээ мээл Бид нар яахс тааваа Отоо Таадар зүүлгөөгөө элээж Энэ байгал нь тийн сурд бус байдал юуунаас болж гарсан яг мухус би улмэдэх үлээ. Гэхдээ талноотах байдагил джамараа яуудж байгаа зүүл болж байна. Ганч болно зудж болно, үүрч болно. Энэ бол талноотахийн үүрээхэн ааш аран шинь имаа, эхэндээ маань. Эрээ гидж. Бүхэл хүчээ зоруулам байж хамаг Монгол үсээг байаг болсон ч гэсэн. Бид унудур идийн цихийн хапч байд мэл гачалм төгч гэд мэл байдалд байгаад байна. Ганг гач байх ч үргээж илч байна. Тээ мэс миний тандог зүйг үлгүй гэмэл. Хэнц агаас хош. Талмартхасаадоо илүүмгөрдөөдэх шарадлаа уааггүй боллаа. Бид нангий адтадахудлтаа хэмээр байбч алтангүйс тангүйд өсхөөр. бидний хаага зүгсэж байд. Алсхол гүйл нь рүү явийгийж болобж замол. Баруун зүгд орших сартүүл эргэндээ хүдлтай хийгийг болобж замбардаа та. Тэгээдэг торгны замбидныэс холбаагааш үүд. Тэм үч ряс. Энэ талноортахаас адаа бидээр юмалч харчадагүй. Сийбжээнжий ямар болдай. Энэ үнээ. Эхээндамийн. Адаа гандзууд болж мал ийхаруугтлаа. Тэхээр талноортахаас гарж болзомг хайхгүйл бол одоо болг боллаа. Борч. Би хвэсээ альхан болдойнаа, эх хантамын. Мухуулаа. Альхан болдойнаа, талмадгайс гарээ. Энэ гандзуд хэрээ хүргэлчилхийн билээ. Биддэгээд би юныэ мэрлдээ бич. Шихийн өдөг. Ямар болдойнаа. Хаа, ахмэн. Та намад түрээг их царах чар табсанил да. Их цасаа хүйлэг би талноотх гээргэж үлж байгаа шихийн хүддог. Хаа, ахмэн. Арээгээгээж хамаг Монголыг их цаулаан бирх шил тавалч байж нэхдэгсэн. Бид нээр талноотхийн ганг гачигийг ямарг мэтгүй үш. Таваад үнгэрэг чулиясын. Эрээгэж бидээний чинээ нэглээ шүүдээ. Одоо эндээ сэрөө бидээр гархалин болуул дахин эргэж болзилдог. Тэн болхоор зэрэг. Одоол нэг нэг цандээрэээ нь болзилдарийн тахтуртай. Тахтун байж байгаад өд нь дадуул юу болж байна. Энэ миний боллолдаа. Шигийн үүддэг дадгалзаж байна. Өөр, хүбэлээ. Тал нудгайл гарсан дээрээ Эмдэрлөө бодсан шигсан Цааш цааш дээрээ дүг бодсан шигсан Тэгээдэж Бид Юүний өчер ас Эм хүчэрхэг аярам Хүчэрхэг цэрэхэдээ Сөбээдээ Альхан болд тултав байнаа Тал нудгайл гарээ Зээлэм Адалхан аа? Тал нөгтээс гарж? Ол зомг хай? Тадгалцах нь байна? Би юу ана? Хулаа? Юу боло? Би шихийн утгод адалхан болдолдаваа? Чийчин? Надад? Мүнг, мүнг цасдоголиигүү зүйлээч хийж гөөсөнбөш байлүү. Тээ мэлтээ гэхдээ бид эндээс яголын бол иргээд энэ хэвээрээ цогуул хоо шүүдээ. Бүх шилдог, бүх шилдог саяч болман бүх дээрээ яван хэдэн болз чарих байна. Хан тамын. Талнаттаг, үнхээрээ гангачыг хийг байна. Эхэрлтэн шээдвэр талноордгайс гарж ол зомог олхар болло. Тээ мөчрөөс бидэн тай орхин хэм байна. Одоо тангав дээргийнэг бүр мүсэн нүр ай. Ансун Хан одоо бидний мэдлдорм. Тээр цагд бидныр алтангусын барунжигүйрээг хууглнаагсан. Алтоосрол шоу дайрахал ян болол алтоос тарсан харууган. Тэгээрж алтоос биднийг таатвар тулгийч хэсэн байла шуу. Харин тээ мэлч хэсэн. Хэн хан болсан. Ван юунжийн. Алтоосын хан болсан. Тээ мээ? Одоо алтан үлсэг дөвшээд хүг цагинч болж. Бид алтан үлсэг дайалар мордноо. Тээ мөчрөөсэг хэлээд тангаад өсрөө доодлах болно. Алтан өсрөө дайархад яал асавах ирэхдээ. Ямар яал ууагаа үлээ. Элэн самгааг игүү тих үлсэн. Үүр. Эртнээсэ бидний хоорнт ясхаа ч бодргаж нэгийг нөгөөгөөр даруулж байсан төгхдээ. Тэгсээр ирсэн тэд цаш бас тэгсээр байх болно. Алтын үсволон тангад үс хойрээг төбшэтхөөд аптагалдийн болоол бидныр нангадууддаа хэлсэн. Тэдний торгдурдан хэж байгаа болган биднэ тэрэхтээ. Нээн гээдүүд үргшээ нүүтэхэлж байлаа. Тээ мээ, сунгүүлсгээ дүргшээ байгаа. Зүж хүү ямар болдалгаа байна. Мэний ахмад хүү үгээл. Аваа, бидэнээр бүг дээрээ бүртчонод. Бидэнээр бүртчонийн үд мээхэн. Бүртчон дайсанда байж эжил хүч жахаа нүрч. Амд явдог. Дайсан гүй байвал бүрдчон би би нэмээрдэг. Хаджиуд хаадсадг. Ханамсад нь та гач тулддг. Тэхээр бүрдчон хэрвээ цааши огоорчин тогт нь эгэж бодож байгаа бол. Цалт-талт нөтэгтээ цааш-цааш амдарийн. Урд үзээгээрг нь амдарийн эгэж бодож байгаа бол бүрдчон дэ цаа бол дайсан гэрэхтэй болд байдаг. Тэмээс. Бидний эргийн төөрөн ямар дайсан байна. Тээр болданаруу халдан дабдалай. Тангуд өсөөлөн, алдан өсөөрөө ядасауч иилчилгийг. Тэднийг дайлар мордалт бэлдээ. Мэдлээ Эхан Томин. Тал нотхийн артууны ямдарлыг сайжир болхин тулд Билчээр тэлгийг сур арахуу ахгон. Бид билчээр югийг тэлгийг рэгтэй. Иртний түргийн аантулс инг азар нотхийг дээр мандаж байхдаа. Харт тэнг сүүрдэл. Бүр адриатгийн тэнг сүүрдэл. Билчээрээ тэлгийг сүүрдэй. Бидээр нээс лаштайлагаа үгүйсэхэгүй. Ямарч лавасан ихч бай, байхч бай. Билч иэр үг тэлгээрэгтэй. Хублаа. Харахиитангийн тубшидхэд харлүүгүүлс. Бидэн дунгийж үсээд гаяуулаад байна. Харахиитан датруу авааг тэлтэйгүй үгүйлдээ. Харлүүгүүлсэг дагараа үрвэл. Мэдлээ эдсэн тай. Чи маргааш хүдлэн. Гудз даги. Зоо отоо энгээд, гадгшаагаа дайм байлдан хийх бүхиймээ түлүүлчийн. 1240-н үх Монголгсаа байгуулсан. 1211-н хэдэн жилүү. Таван жил. Тэгээд хэхдэлээ хэх үсхонцин сансын бол хүчэрхийг болон гүттө альт олсаа отч байд нөхээ айхгүй асай. Үгүй, тауун жил амар джиммээр амдарсан. Энэ үнэн Хармсалтан 2010-2011-го онд талнотогь дараасан гамбалч бай. Ганзоод үргээж байж байж бай. Дэгээр ода яахин бай? Билчээр яахин ягашт. Тэлхээсдээ? Тэлхэсдээ. Хэрэг цэгээ болч бай? Тэлхээр яахин хэнг айгаа болноод бай? Бүхэрт маст нэг ойлдан тэг өөр бостан босад бос тэг болч бай? Билчээр тэлхэр хэрэгтээ? Энэ ол згүр өгөг дул. Төннөөсөж элнэс амгааг игуу тэгсэн болохоор модон элчэнэд хадаж ассан болохоор гэж ерч байгаа бол энэ зүгүйр шалдаг. Шалтгийн хүн хуус нь оонс шол нь хаанаас чихаргаж ирн шалтхан цана өөр өтөөг хүчэрэхтээ Далд агуулахдай байдаг. Цана юруу суу отодоо билчээр тэлээ. Энэ доо бидээр амдарчидгаа болилуу олгас үгээсээ. Энгээд алтын гусыг дайлээр мөр мордог хачилыг төргтэхэж байсан билтсан. Таван жил өөр өл нь олон амр чимир амдарчидж. Одоо тал нь олтог таа нь хүггөө шуугсан. Тэгээд хүн амин това бас оширсан. Мал сургийн тоо оширсан энэ хэр би юнтоги хэрлдийг билчээр бол асилдаж, цорийн ганс хэрвэлэн билчээр, билчээр бол асилдаж хэрлдийг дахиад нэг ариаги живж нэг джид би нэг хэлэх ала харад айтавиш. Ту талт халт ишээл яуах рахтай. Ээ мүмчирас 1310 бол алдын үсэг дайалар мордог мүмг. Тангадээрг нэг тувшийт хүх билтэл ачилыг хийсэн. 1211 гон хүбэлээ эхийцэн хааны зарил гар харлог үлсэг отчаж байл нь байг үлсэн. 2011 гэн оон ий табдгвар сар Чингисхан их циргийн авч алтын үлсийг дайлхар муртла. 2011 гэн оон ий тауун сар байгуу хавар цогдоглаа цогдоглаад арван тумын циргийн эжинд гарлаа. Ханголг даби алтын үлсийг идлэг яхуин тулт. Алтын үлсийг энээ хүүргийг орынж ажин зиб. Субээдээ Самохка нартоги Самохка Самох Адаа, кээ таань чинж Самуука. Чий зүүн хоо джүгээс, цагаармийн зүүн хоо джүгээс топлэн. Зив. Чанх хоо джүгээс топлэн. Субээдээ. Барун хоо джүгээс топлэн. Эхний элчинд. Мүнг хублаа зилмээ бүгдээрээ тосттосттаа өөргөө абцахаан. Тээ мүч бараас алтан үсрөө бид халтан. Эхлээд бид юуний түрүүнд тангад остроо очихарахдагаан. Тангүүдээргүүн. Би өмхдүү гарда яг хаагүйр гацаар нутхгалчистан эгэн би хэсэн. Тангүүдээргүүн хан. Ягаа талб губчуур үхээ бассин бай ансийн. Байнах биднээс зүгээр алаб тадур аваад ахарад биднэд хэцүү байсан. Наа Чингис хан чин хаян туллаад эрч хээд байна. Тангуд эрэг нь манаа тангдийн гадны хан халгны цанж байс чихад байна. Одоо яахин бай? Биднөөсэг алтангасдаа хэлхээ холбаа туй байсан нэг буугдангийн холбаа суулж байсан. Тангуд эрэг нь рүү дахин дар. Шармурний. Эхийг баа Мэдлээдсэндээ Шармурний эх Ээм эх үсэг харад Мэрд мал мааньч цоджж байш байш байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх байх бай Эхэвээ, эхвээ суролталан. Хэрмийн гаднаас дайруул хүмээр нээл гард гарад болчихгүй. Цаад болчийн хэрмийн санас маас сээм галчихг. Зоо хэц, их хуссийг отоо энгэж гаргаа чирч байхан. Хэрвэл, зүгээр ямарчиласан бар айдлүү, бар айдлүү, хуссны амийн богоодлүү. Нэгээд, өлөм их хусс хурмтлагдалан, үгээлдэрлэг нөөрчилгэн тулт тэр үгээр бас барихарахдай. Отоо, тангад хусс энэ зүгээрүү үгээлдэрлэг өөрчилгэн чихд. Тэгээр тэр нэг тайхулд нь бол ийг хусс араа отоо дайарах гэж байш байд. Сааваад, энэ арголдариннам амжилтта болно. Амжилтта болно. Эдсэндээ мэн. Далм нүр адуу. Дахаал байрндаа. Юу чигсэн шармурний хийг багаадлаа. Ассас хүмүүсээр чахчин юу үүсиймэн. Зоо, Санбадж хангүү. Санбад нүү. Эх хаангтай мэн. Бидэнээр Торгны зомийн худалдаа чидуу байнаа. Бид нэр үүл нь тангуд үсвэлсэн астан үсвэлтээ худлтай хэхээд ябч байна. Таны худлтайч тэг эвээд гэг мэдээд бид нэр тантай уултсгой жирлээ. Найнат тангуд үсвэлсэн юу яобч байгаа барад, таваар бид нь дүхч. Бид нэр худлтай давч байна. Зоо зоо. Сонай золдгүй. Бид нэр хэрэхдээ анги үсээрээ сольоо дабчих болно. Холдачд ий ямаршил ясан тангадусар агуурч болно гүй. Тангадусыг хэл, холба, бүгдэнг ясан тазал. Эд нэр холг нь сгүй барагаар дудгдэг чилд харах. Зоо энгээ тангадусыг. Одоо яажин. Боог дэхэлс. Танг дулсийн ээсэл эргээ хоод Анцин хааны үргүй. Алдус бидэн туслахгүй гэсэнөө. Ханат мэнээ. Холбаа альцаа тасрих чадвыш дээ. Тэгээд? Одоо яхуу. Бүх холдлдаа шитачин шингис хааны холдлдаа шиттаа холдлдаага дээн. Манай ихоод артума үзүүл нэрвэд чихилэхэн Хандамын Зооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооо Намаг өөрийн биирожидоогжил, хилцээр хий агжийн агжийн. Дэгийн яа, Чингз хааны асар. Тангад усы элч, юуу дамжуулж ирвүү, Анцин хаан танд шармурний усыг бүү богочийн. Харин, хүлтээрлж байхийн яа. Тант үүрөө оолтс яага чилч. Үлдэр лин битий өөрчлөө ч гэж байлгийн. Хэдзээ маргаш ирн. Анц сийний хүзээж явнаа гэж байл. Мэдлөө эдсэндээ. Зоо янгаа яваад гэж. Маргаш анц сийн өөрөө хүрч байл. Бид нар хоотмаан, артуммаан, үлсормаан өсгэл нь нэргэлээ. Таа хуудлтай орихч байган боджлаа. Бидээр бөөж бүхээ. Таныя альбаад болээ. Таныя альбаад оос болж. Таныя хэлсэн татур болг нэг бидээр өгийн. Тааа, одаа бидээр өрөө дообтлхоо болж. Хантсай, би алтын үсрөө дайрн. Шиит ослыгүй ахистаа. Тахархүү? Тахарлаа ихээндээм. Зоооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооооо Зай, энгээд, энэ хүрээд тавраа цапсарлын. Ямарч байсан тангүй дээргэн бол бараа энэ хүрээд богоч байж байгаа. Ямарч байсан өөрийнхүү, сутлгаа бүх олонжилийн мэлэгээ бид нарт байгаа болдсан. Бэлгэн сутлаа чихгүй хэрлээ. Зай, энэ хүрээд энэ гээд өндөрлэйоо. Бэдээг гүний нөөцвай ажилтний орчадурой дээшлүүлэх, ажилээг хэлборчлах, үдээмжийг нэмгэдүүлэх 15 турлийн бүтээлтүү үжилгээг Монголийн 10000 кампанд нээдүүлж байна. Монгол үлсийн хүдэлмэрээн захсайлын эрэлт нээдүүлтийн 25 хувийг хангаж ирсэн үндэсний кампаниям.