馃徍

Historia i kultura staro偶ytnego Egiptu

Oct 8, 2024

Staro偶ytny Egipt

Podstawowe informacje

  • Po艂o偶enie: p贸艂nocno-wschodnia Afryka
  • Rzeka: Nil ("dar Nilu")
    • 呕yzne gleby w dolinie Nilu umo偶liwiaj膮 rozw贸j rolnictwa
    • Cz臋ste wylewy Nilu powoduj膮 potrzeb臋 budowy kana艂贸w irygacyjnych

Podzia艂 Egiptu

  • Egipt G贸rny i Egipt Dolny
  • Zjednoczenie ok. 3000 lat p.n.e. przez Menesa/Narmera
  • Dwa g艂贸wne o艣rodki w艂adzy przed zjednoczeniem: Delta (p贸艂noc) i Hierakonopolis (po艂udnie)

Epoki w historii Egiptu

  • Stare Pa艅stwo

    • Piramidy jako g艂贸wne osi膮gni臋cia (np. piramida D偶osera, Cheopsa, Hefrena, Mykerinosa)
    • Wykszta艂cenie hierarchii spo艂ecznej:
      • Faraon (najwy偶sza w艂adza)
      • Urz臋dnicy, kap艂ani, dow贸dcy armii
      • Ch艂opi, rzemie艣lnicy, niewolnicy
  • 艢rednie Pa艅stwo

    • Szczyt pot臋gi za czas贸w Senusereta III
    • Rozw贸j handlu i wp艂ywy w Syrii i Palestynie
  • Nowe Pa艅stwo

    • Totmes I, budownictwo grobowc贸w w Dolinie Kr贸l贸w
    • Hatshepsut, Nefretiti, Ramzes II
    • Amenhotep III i kolosy Memnona
    • Echnaton (reforma religijna, monoteizm)
    • Tutanchamon, Ramzes II i bitwa pod Kadesh

W艂adza Faraona

  • Symbole w艂adzy:
    • Ureusz (kobra)
    • Nemes (chusta)
    • Ber艂o, bicz nechacha, podw贸jna korona

Religia i wierzenia

  • Najwy偶szy b贸g: Ra/Re (stworzyciel 艣wiata)
  • Mitologia:
    • Ozyrys, Izyda, Set
    • Horus (symbol w艂adzy kr贸lewskiej)
    • Anubis (b贸g mumifikacji)
    • Mat (bogini praw)
    • Nut (bogini nieba)

呕ycie po 艣mierci

  • Proces mumifikacji:
    • Ceremonia wa偶enia serc przez Anubisa
    • Muzealne i grobowcowe praktyki

Osi膮gni臋cia cywilizacji egipskiej

  • Astronomia: kalendarz, obserwacje planet
  • Medycyna: chirurgia, trepanacja
  • Matematyka: obliczenia zwi膮zane z budowaniem piramid
  • Sztuka: malarstwo, nowe style za Echnatona
  • Literatura: Ksi臋ga Umar艂ych, hieroglify, pismo hieratyczne i demotyczne

Kluczowe postacie

  • Menes/Narmer, D偶oser, Totmes I, Echnaton, Ramzes II, Nefretiti

Podsumowanie

  • Tematy: Memphis, faraon, wezyr, nomarchowie, mumifikacja, politeizm, hieroglify, mastaby, itp.
  • Ewentualne nawi膮zania kulturowe (np. animacje)