Kahalagahan ng Ekonomiya

Overview

Tinalakay sa leksyong ito ang kahalagahan ng alokasyon, mga sistemang pang-ekonomiya, at pangunahing suliraning pang-ekonomiya sa Pilipinas.

Ang alokasyon ay ang tamang pamamahagi ng limitadong yaman ayon sa pangangailangan at kagustuhan ng tao.
Layunin ng alokasyon na maiwasan ang kakapusan at magamit ng wasto ang mga yaman.
Likas na yaman ay mga bagay mula sa kalikasan tulad ng lupa, tubig, mineral, at enerhiya.

Needs ay mga bagay na kailangan upang mabuhay (hal. pagkain, tubig, tirahan).
Wants ay mga luho o bagay na hindi kailangan para mabuhay (hal. alahas, kotse).
Iba’t ibang produkto mula sa likas na yaman ay ginagamit para matugunan ang needs at wants.

May limang antas: physiological, safety, love/belonging, esteem, at self-actualization.
Mas mahalaga matugunan muna ang basic needs bago ang mas mataas na antas.

Traditional Economy: Batay sa tradisyon at kultura, nakatuon sa sariling produksyon.
Market Economy: Pribadong sektor at konsyumer ang nagdedesisyon; supply at demand ang basehan.
Command Economy: Gobyerno ang nagdedesisyon sa produksyon at distribusyon ng yaman.
Mixed Economy: Pinagsamang market at command; parehong gobyerno at pribadong sektor ay may papel.

Kapitalismo: Pribadong pagmamay-ari, malayang kalakalan, supply and demand.
Pasismo: Gobyerno ang may kontrol, subalit may ilang pribadong negosyo kung sumusunod sa pamahalaan.
Komunismo: Lahat ng yaman ay pag-aari ng estado, layunin ay pantay-pantay na lipunan.
Sosyalismo: Gobyerno ang may kontrol sa mahahalagang industriya, pero may kaunting kompetisyon.

Mixed Economy ang sistema ng Pilipinas—may kalayaan ang pribadong sektor ngunit may kontrol pa rin ang gobyerno sa mahalagang sektor.

Unemployment: Maraming may kakayahang magtrabaho ay walang mapasukang trabaho.
Income Inequality: Hindi pantay ang kita ng mamamayan.
Poor Quality of Infrastructure: Mahinang mga kalsada, tulay, o serbisyo publiko.
Poverty: Kakulangan sa pagkain, tirahan, edukasyon, at pera.

Alokasyon — Pamamahagi ng limitadong yaman ayon sa pangangailangan at kagustuhan.
Likas na yaman — Mga yaman mula sa kalikasan na gamit ng tao.
Needs — Pangunahing pangangailangan para mabuhay.
Wants — Di-kinakailangang bagay, luho.
Market economy — Sistema kung saan pribadong sektor ang may desisyon.
Command economy — Gobyerno ang may kontrol sa ekonomiya.
Mixed economy — Kombinasyon ng pribadong sektor at gobyerno sa ekonomiya.

Sagutin: "Kung ikaw ang mamumuno sa Pilipinas, anong sistemang pang-ekonomiya ang pipiliin mo? Ipaliwanag."
Basahin muli ang hierarchy of needs ni Maslow at maghanda ng halimbawa bawat antas.