Anatomia i fizjologia: Tkanki mięśniowe

Wstęp

• Biolog Daniel Welt: Ruch jest jedynym uzasadnieniem posiadania mózgu.
• Przykład organizmu: Żachwy jako przykład zanikania układu nerwowego po osiadaniu.

Funkcje tkanek mięśniowych

• Poruszanie i przemieszczanie się.
• Realizacja podstawowych funkcji życiowych (wymiana gazowa, trawienie, wydalanie).
• Utrzymanie postawy ciała, termoregulacja, ochrona dla tkanek i naczyń.

Rodzaje tkanek mięśniowych

1. Tkanka poprzecznie prążkowana szkieletowa

   • Przystosowana do precyzyjnego i silnego skurczu.
   • Miocyt: Pojedyncza, wydłużona komórka z wieloma jądrami zepchniętymi na peryferia.
   • Sarkomer: Podstawowa jednostka strukturalna.
   • Cechy: Rozbudowana siateczka sarkoplazmatyczna, duża liczba mitochondriów i mioglobiny, ziarna glikogenu.

2. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana serca

   • Automatyczna praca serca.
   • Komórki: Rozgałęzione, jedno lub dwa centralnie położone jądra.
   • Wstawki: Połączenia przekazujące pobudzenie elektryczne między komórkami (synapsy elektryczne).

3. Tkanka mięśniowa gładka

   • Powolne, synchroniczne fale skurczów.
   • Lokalizacja: Przewód pokarmowy, pęcherz moczowy, macica, naczynia krwionośne.
   • Cechy: Wydłużone, wrzecionowate komórki z jednym centralnym jądrem, mniej aktyny i miozyny.
   • Energooszczędność: Zużywają do 1000 razy mniej energii niż mięśnie szkieletowe.

Podziały funkcjonalne mięśni

• Autonomia pracy:
  • Mięśnie szkieletowe zależne od woli.
  • Mięśnie serca i gładkie działają autonomicznie.
• Warunki działania:
  • Tryb relaksu i trawienia vs. tryb walki i ucieczki.

Związek budowy z funkcją

• Budowa tkanek mięśniowych jest ściśle związana z ich funkcją i sposobem pracy.

Podsumowanie

• Tkanki mięśniowe są kluczowe dla ruchu i funkcji życiowych.
• Kolejne odcinki będą dotyczyć tkanek łącznych.