Klęska Państw Centralnych w I wojnie światowej

May 19, 2025

Klęska Państw Centralnych w Wielkiej Wojnie

Kontekst historyczny

  • W 1915 roku Państwa Centralne odnosiły sukcesy na wschodzie, co zmusiło Ententę do reakcji na zachodzie.
  • Stosowano blokady morskie, aby odciąć Niemcy od dostaw, co powodowało straty Państw Centralnych.

Nieograniczona wojna podwodna

  • W marcu 1915 roku Niemcy ogłosiły nieograniczoną wojnę podwodną.
  • Atakowano wszystkie jednostki pływające, również z państw neutralnych.
  • Zatopienie Lusitanii z amerykańskimi obywatelami wywołało protesty w USA.

Bitwa jutlandzka

  • Odbyła się między majem a czerwcem 1916 roku.
  • Największa bitwa morska I wojny światowej, pozostała nierozstrzygnięta.

Przystąpienie USA do wojny

  • USA były początkowo neutralne, przemawiały za tym korzyści ekonomiczne.
  • Depesza Zimmermanna była bezpośrednią przyczyną włączenia się USA do wojny w kwietniu 1917 roku.

Klęska Państw Centralnych

  • Sytuacja gospodarcza pogarszała się, brakowało żywności (tzw. zima brukwiowa).
  • Rosły strajki robotnicze i nastroje rewolucyjne.
  • W Austro-Węgrzech umiera Franciszek Józef, zastępuje go Karol I Habsburg.

Zawieranie pokoju

  • Pokój Brzeski z bolszewikami w marcu 1918 roku.
  • Druga bitwa nad Narwią, ofensywa niemiecka na Francję kończy się niepowodzeniem.

Kapitulacja i nowe porządki

  • Kapitulacja Niemiec i abdykacja Wilhelma II w listopadzie 1918 roku.
  • Powstanie nowych państw na mapie Europy (Polska, Łotwa, Litwa, Estonia, Finlandia).

Skutki wojny

  • Polityczne: Upadek monarchii w Niemczech, Rosji i Austro-Węgrzech.
  • Gospodarcze: Zrujnowany przemysł, kryzys finansowy.
  • Społeczne: Wzrost aktywności kobiet i walka o prawa wyborcze.

Podsumowanie

  • Wojna przyniosła ogromne straty ludzkie i materialne.
  • Na świecie pojawiły się nowe mocarstwa i nowe porządki polityczne.