Notatki dotyczące mitologii greckiej

Wprowadzenie do mitologii

• Mitologia jako zbiór baśni o bogach i bohaterach.
• Zróżnicowanie opowieści w różnych regionach Grecji.
• Poeci przekształcali i zmieniali te opowieści przez wieki.

Religia a mitologia

• Religia opiera się na kulcie i obrzędach, które są trwałe.
• Mity są płynne i łatwo podlegają zmianom.
• Kulty pozwalają odtworzyć wiarę Greków oraz wpływy wcześniejszych ludów.

Fetyszyzm i czczenie przedmiotów

• Fetyszyzm jako jedna z pierwotnych form religii.
• Oddawanie czci przedmiotom martwym, np. kamieniom, drzewom.
• Mity związane z kamieniami i ich boską mocą.

Cześć dla zwierząt

• Zwierzęta uważane za ważne w religii, niejednokrotnie stawiane wyżej niż ludzie.
• W Tebach czczono łasicę, w Delfach wilka.
• Dionizos jako bóg uosabiany przez byka.

Kulty i obrzędy

• Kulty herosów rozwinęły się z kultu zmarłych.
• Uroczystości w hołdzie poległym w bitwach.
• Herosi czczeni po śmierci w specjalnych ceremoniach.

Wierzenia o duszach

• Dusza jako laleczka w oku, nazwane kore.
• Wierzenia dotyczące duszy zmarłych i ich wpływ na życie ludzi.

Zmiany w wierzeniach

• Wzrost znaczenia poezji epickiej, zmiana w przedstawiaczach bogów.
• Podział religii na oficjalną i ludową.
• Zmiany w postrzeganiu bogów przez filozofów, np. Xenofanesa.

Religia orficka

• Orficy jako zwolennicy mistycznego monoteizmu.
• Cykliczność życia i odrodzenia duszy.

Hellenizm i wpływy wschodnie

• Okres hellenistyczny jako czas wpływu religii orientalnych.
• Izyda i jej kult w Grecji.
• Mitra jako groźna konkurencja dla chrześcijaństwa.

Świątynie i miejsca kultu

• Świątynie jako miejsca czci bogów, miejsce obrzędów.
• Ołtarze jako centralne punkty kultu.

Kapłani i ich rola

• Kapłani jako świeccy obywatele, pełniący rolę pośredników.

Ofiary i obrzędy religijne

• Ofiary zwierzęce jako główny akt kultowy.
• Różnorodność ofiar, w tym ofiary ludzkie w najdawniejszych czasach.

Wróżby i wyrocznie

• Wyrocznie, np. delficka, jako miejsca uzyskiwania wskazówek od bogów.
• Rola wróżb w życiu społecznym.

Magia i zabobony

• Wiara w magię, czarowników i ich praktyki.
• Związek między magią a religią w starożytnej Grecji.