Fizjologia roślin - Potencjał wody

Wstęp

• Rośliny potrzebują do życia: dwutlenku węgla, wody, soli mineralnych (np. azotu, siarki) oraz światła.
• Fizjologia roślin bada sposób pobierania, zarządzania substancjami oraz wpływ światła i soli na funkcjonowanie roślin.

Transport wody w roślinie

• Transport wody odbywa się w drewnie (tkance przewodzącej) przez naczynia lub cewki, w zależności od grupy roślin.
• Mechanizmy transportu wody obejmują m.in. potencjał wody.

Potencjał wody

• Definicja: Miara energii swobodnej wody, zdolności do wykonania pracy, czy woda chce się przemieszczać.
• Czynnik wpływający: Ilość substancji rozpuszczonych, ciśnienie hydrostatyczne.
• Oznaczenie: Psi (ψ).
• Przepływ: Woda przepływa z miejsca o wyższym potencjale do niższego.

Zjawiska związane z potencjałem wody

Ciśnienie hydrostatyczne

• Ciśnienie wywierane przez słup wody, związane z grawitacją.
• Występuje zarówno w wodzie (np. w zbiornikach) jak i na lądzie (np. ciśnienie w rurach).

Ciśnienie turgorowe

• Występuje w komórkach roślinnych, jest równoważne z ciśnieniem hydrostatycznym.
• Zależy od ilości wody w komórce (im więcej, tym wyższe ciśnienie).

Ciśnienie osmotyczne

• Zjawisko osmozy: Woda przepływa przez błonę półprzepuszczalną w kierunku wyższego stężenia substancji.
• Ciśnienie osmotyczne: Siła potrzebna do powstrzymania napływu wody, zależna od stężenia roztworu.
• Potencjał osmotyczny: Liczba ujemna odpowiadająca ciśnieniu osmotycznemu, im większe stężenie, tym bardziej ujemny potencjał.

Wzory

• Prosty wzór: Potencjał wody = ciśnienie hydrostatyczne - ciśnienie osmotyczne.
• Rozbudowany wzór: Uwzględnia ciśnienie hydrostatyczne, potencjał osmotyczny i siły matrycowe (napięcie powierzchniowe).

Praktyczne przykłady

• Przepływ wody od roztworu glebowego do atmosfery w roślinie.
• Zmiany wartości potencjału w różnych częściach rośliny.

Podsumowanie

• Kluczowe jest zapamiętanie, że woda przepływa z wyższego do niższego potencjału wody.
• Im więcej substancji rozpuszczonych, tym niższy potencjał wody.

Podziękowania

• Zachęcenie do wsparcia kanału.