Fabryka Białek - Omówienie

Jak powstają peptydy?

Informacje ogólne

• Peptydy dzielimy na oligopeptydy i polipeptydy.
• Białka to polimery liniowe zbudowane z co najmniej 101 aminokwasów.
  • Polipetydy mają od 11 do 100 reszt aminokwasowych.
  • Oligopeptydy mają od 2 do 10 reszt aminokwasowych.
• Peptydy powstają w procesie kondensacji przez połączenie aminokwasów wiązaniem peptydowym, czemu towarzyszy wydzielanie wody.
• Wiązanie peptydowe powstaje między atomem azotu z grupy aminowej (NH) a atomem węgla z grupy karboksylowej (COOH).
• Proces kondensacji prowadzi do powstania oligopeptydu, polipeptydu lub białka.

Powstanie peptydu

• Peptydy mają specyficzną sekwencję aminokwasową.
• Na końcu łańcucha polipeptydowego pozostaje wolna grupa aminowa (N-koniec) i karboksylowa (C-koniec).

Jak zapisać wzór peptydu i utworzyć jego nazwę?

• Wzory i nazwy peptydów tworzy się od N-końca do C-końca.
• Do nazw aminokwasów dodaje się końcówki -ylo lub -ilo, z wyjątkiem aminokwasu na C-końcu.

Biosynteza białek

• Synteza białek zachodzi na rybosomach w cytoplazmie lub związanych z siateczką śródplazmatyczną.
• Sekwencja aminokwasów w białkach jest zapisana w DNA.
• Etapy biosyntezy białka:
  • Aktywacja aminokwasów
  • Inicjacja
  • Elongacja
  • Terminacja

Aktywacja aminokwasów

• Aminokwasy są transportowane na rybosom przez tRNA.

Inicjacja

• Mała podjednostka rybosomu przyłącza mRNA.
• tRNA transportuje pierwszy aminokwas (metioninę).
• Duża podjednostka rybosomu łączy się z kompleksem.

Elongacja

• Powstanie wiązań peptydowych między aminokwasami.
• Energia pochodzi z rozpadu wiązań wysokoenergetycznych.

Terminacja

• Uwolenienie peptydu po zerwaniu wiązań między peptydem a tRNA.
• Rybosom rozpada się na podjednostki i uwalnia mRNA.

Słownik

• Metionina: aminokwas zawierający siarkę, kodowany przez kodon start AUG.
• mRNA: przenosi informację genetyczną o sekwencji aminokwasów.
• Rybosom: organella komórkowa zbudowana z rRNA i białek, syntezuje białka.
• Transkrypcja: proces syntezy RNA na matrycy DNA.
• Translacja: synteza polipeptydu na podstawie mRNA.
• tRNA: transportuje aminokwasy podczas biosyntezy białka.