Pag-asa Million-million mga bata ang sumasailalim sa child labor. Isang gawain na nakakaapekto sa kanilang pisikal na kalusugan at mental na kagalingan. Pinagkakait sa kanila ang kanilang karapatan sa edukasyon at pagunlad at nagpatuloy sa kahirapan at hindi pagkakapantay-pantay. Samahan niyo kami sa pagtuklas sa malupit na katotohanan ng child labor. Makikilala natin ang mga batang napilitan dahil sa kahirapan.
at tukasin natin ang epekto nito sa buhay ng mga bata. Pagdating ng takip silim sa harap ng eskolahan, nagpapalipas ng magdamag si Namikai, Andrea, Nick, Queenheartheart at Ten. Mga estudyante na nag-alay ng oras para sa pamilya. Mga batang ipinagpalit ang kanilang pagkabata para sa pagtanda. Anongng pangalan, Ad?
Mikai Mikai, Andrea Nick Queenheartheart at saka si Ten So, ilang taon na kayo? 13 13 14. Ilang taon? 8. 8. 14 po.
14 po. Okay. So, nag-aaral.
Ayun, evident naman. Ikaw? Nag-aaral. Anongng grade 7?
Grade 8. 3D Pareho 3D Marano Ikaw ka na nag-aaral? 6th grade 6th grade? Sa ka nag-aaral? Sa LM Ikaw ni, ikaw na grade level mo?
Grade 2 Grade 2 Ilalas ka na alas? Grade 8 Nandito kayo tuwing gabi, paano nyo naman nababalansin? Pag titindan nyo sa gabi, gusto dyan na rin kayo sa umaga May hirap ba?
O minsan kapos ba sa oras? Hindi naman Paano? Si ba?
Hindi naman po kasi po pang umaga naman. Sa gabi po kasi namin tinitindakan. Minsan ano po kapos sa oras.
Kasi 6.30 at noon din eh. Minsan sila lola muna yung nadalabas. Tapos po pinapinig.
Para makauwi na po sila. Tapos pinapinig na po sila. So hanggang ano po rastay dito? Hanggang 9 o. 9. Hindi naman ba kayo natatakot na since date na at mga babae pa kayo.
Hmm. Nasaan nyo? Wala sumusundo sa inyo?
Hindi. Nag-usan ba kayo? Wala Hummers. Hummers.
So ano yung ba yung tinitindali nyo? Balut po. Balut lang?
Wala pen? Balut, pen, o. Ito yung set ko po.
So saan nyo nakuha yung mga binetek? Anong na nito? May na... Saka Saka, ang pagpapayo. Okay.
Tapos, sino yung pinaka-bumibili talaga? Yung Yona ko. Hindi naman siya bumibili sa story?
Hindi naman. Tapos, ano po siya ng tantang story? Doon po kasi kami bumibili. Kaya ba? Gusto niyo ba yung pagkipinta?
O hindi? Siyempre po gusto. Kasi po, kung hindi po sa pagdipinta namin, hindi po kami makakain ng 3 pesos sa isang araw.
Okay. Dahil dyan lang po kami kumukuha ng mga financial. Kasi yung pagkikinda lang din po namin yung bibigay ng papa. Ayong magpitinda niyo ba puso ang loob?
Puso ako. Wala ako. Wala ka?
So para magkabaon, para makatulungan? Kasi para sa amin, di naman. Para din po makatulungan sa... So may time ba na parang nagkagalit ko sa sitwasyon?
Hindi. O ba talaga? Ganda po namin kung ano yung pen. Ah, parang siya siya.
Ilang taon kayo na nagsasabi kayo magpen? 6 years 6 years 8 years Anong kuna magtinda? Kasama 5 years Anong yung tinda mo?
Balat din O kayo pa, pag mayroon ng nananak ko sa iyo, pag nagbaki kayo? Maging teacher Ikaw Nick Maging teacher Mmmmm Pag-babae. Kung bibigyan ba namin kayo ng bagong pagkakataon, gusto nyo pa rin ba yung gantong sitwasyon? Gusto nyo pa rin ba yung balik ng buhay?
O hindi? Gusto pa rin. So sino yung parang, kung may chance man na babago, kung parin magpamata kayo sa bayangong kamay, sino may gusto mo? Saka yun.
May na po kami sa mayroon. Thank you. Magiging mayaman na pamilya.
Bakit mga gantong oras yung pinipili niya? Kasi kung makunti kasi wala. Saka mahigit. Mahigit. Ang lugar ng Fairview ay masagana.
Sa dami ng mga subdivisions dito, ganoon rin kadami ang mga establishmento. Mga salons, cafes, barber shops, mga gasoline stations, kainan, ganoon na rin ang mga palengkeng binibilhan ng mga produce. Dito nga rin makikita ang ibang mga eskwelahan at ang simbahan.
At sa dami ng mga lugar na tulad ng ganito, at sa dami na rin ng mga tao, Mayg mga oportunidad na makipagsabayan ang iba. Mga manlalako. Ngunit sa sitwasyong ito, mga bata ang kumakayod. Partikular dito sa bandang dahlia, dito sa lumuntad, dito sila namamalagi.
Kung sa ibang mga batang kasing edaran nila, tanging eskwela at lalago lamang ang pinagkakaabalahan. Ngunit sa kwento ng mga batang ito, ang pagbabanat ng buto ang unang prioridad. Anongng tanggalan mo? Riyo po. Riyo?
Kailan taon ka na Riyo? 9 po. Okay, sa nag-aaral ka ba?
Apo. Sa ka nag-aaral? Sa West Fairview West Fairview? Apo.
Anongng grade mo na? 3 po. 3?
So kung nag-aaral ka, anong araw ka nagbebenta? Anongng araw pa? So alas araw-araw nagbebenta ka.
Simula anong oras? Tapos Tapos Okay. So 12PM ka nasisimula tanghalik.
Tapos ano oras ka natatapos o ano oras ka umuwi? Mga 3PM. Kung nag-aaral ka diba, paano mo naman siya nababalance yung pag-aaral mo tapos ipag-susitin na?
Papasok ko muna ako. Papasok ako. Papasok bago mag-susitin ka. So minsan ba may mga hindi ka nagagawang assignment?
Or? Hindi. Nakagawaan sa bahay kasi nag-experience na ha? May nag-a-apply ako sa bahay?
Para yung mga assignments mo nag-a-agawa ko ng mga laban. So ano ba yung bukod sa bukod yan? Anong po pinipinta mo? Ito lang po. Yona lang.
Okay. So saan mo yun nakukuha? Sa ano pa?
Sa L.A. po. Palahin kayo saan ba L.A.?
At Kamamil. Common world pa. Medyo malayo yun. Isa nang buwitin eh. Si mama pa.
Si mama. Okay. Pagustuhan mo ba?
Parang gusto mo ba talaga magtinda? Nakunungsan ka lang. Gusto ko magtinda.
Bakit? Para po magtinda. May bomba.
Okay. So, minsan ba may time na ayaw ko magbeta? Anongng ginagawa ko?
Anong po, sasabihin ko ang mga kaibigan. Tapos, ano ang ginagawa ni Mama? Tawag sa ilaw ko.
O hindi ka naman pinipipipin yata? Oo. Tatlong kita, anong gusto ka pag lumaki ka? Police, bakit kunin?
Para po ako, ako, ako, para mauli mo. Halang sabi mo, para mahuli mo, para mahuli mo. Parang narinig mo yung isang meme.
O, para mahuli mo yun? Naka-mahal. Mga magdana ako, alam mo ba si Koyerex? Sa college niya, gusto niya maging kriminal. Bukas na magkakataon.
Kung bibigyan ka ba ng pagkakataon, nalimbawa, pag kailangan ka ulit, ano ba gusto mo? Maging mayamin pa ulit o ganda ulit? Ganda ulit. At kaposong parang mapaglapang ako. Ayun, so gusto mo ito para mag-buy?
Hindi, hindi. Nga pa, pa pa. May ito. Pagka.
Ayun, so, patutong magbebeta ka ba? Kasi mo yun? Tapatid. O. Tapos, ah... Di ba matami kayo nagbebenta dyan banda sa petrol?
Anong yun mga kaibigan mo? 5,000. Oh, okay. So ilan kayo?
Madami-madami pa. Meron Meron niya, pinawaba niya ng DSWTSSBP. Kasi, yung mga bata, ganun pa rin.
Kinakausap yung magulang, tinadala dito, tinagawa ng report, kaya lang, ganun pa rin ang nangyayari. So, papalik-palik lang sila. Kasi kailan lang kami nag-operate, kasama mga mga kapulusan, DSWTSSBP, ganun pa rin ang nangyayari.
Kaya lang. Hindi namin ito mapigilan. Kasi mismo magulang ang nag-aaral sa katila. Kaya naman nila, mamali lang gumagawa.
Tapos yung mga bata ang inuutusan lang magbenta. Naka-usap na lang mga tagay sa STD ang mga yan. Opo.
Kasi, ganun pa rin. Ito na isang araw, susunod na araw, nandun na naman sila. Marano yan dyan.
Tapos sa mga ano, sa FCA, marami. Opo. Opo.
O dinikado, sublux na dinikado. Kasi magulang na rin mismo ang nag-aaral sa kanila. Kahit talungin mo yung mga bata. Kasi yung nag-aaral sa'yo, diba?
Mama po po, yun ang nag-aaral sa kanila. Talagang magulang ah. Kung pwede nga lang magulang na lang, magulang na lang, diba?
Kasi, hindi, hindi. Pinag-aaral sila yung bata para kumita. So akin, yung pagiging bukas yung mata nila sa realidad niyo, na at the very young age, alam nila kung paano tumatakbo yung buhay, kung ano yung ibig sabihin ng buhay.
At ito ay hos na yun. Anong ba alam natin? Laro.
Pinakalo ng mga guhang kasi laro-laro-laro. Pagkating ng esponsor mo, nalabas na. Tapos nila natrabaho na.
That's it. Pigs, ako paano pinupuksan na kahirapan yung mata ng mga bata ngayon? Ito ba?
Kaya, Chico? Since topic kayo ng kahirapan, so yung talagang tumatak sa pigs sa akin ngayon, bago ka ng documentary, is yung kahirapan sa bansa natin talaga hindi evidente. Siyempre, aware naman ako diba sa Timog Silangang mga asya, sa East Asia, tayo ata yung 35. kaya naman pinang mahirap naman siya sa organization. So alam ko na ganun ka mahirap.
Pero sa paggawa natin ng dokyo, first hand kung for natin naranasan yung insight sa buhay nila, gano'n talaga kayo hirap. Hindi na rin natin alamin mga itong issues. Gano'n sa akin lang. Kasi natin lang siya.
Sa akin naman, yung narealize ko sa dokumentaryo naman, yung kagustuhan ng mga bata na magpatuloy sa pagpasok sa eskwela. Yung best example ko siguro is yung kila Micaela, Andrea, Nick, Queenheart Herta, tsaka Kaletan. Kasi yun yung mga bagay sila na nasasabi na hindi mo yung na-expect na masasabi nila sa mga burang edad nila. Mga grade 8 lang ata sila and mga 15 and below lang sila. And magtitinta sila ng balot.
Takip silim hanggang alas 9 sila. At yung mga nasasabi nila, katulad ng mga dito sila kumukha ng pampinansyal, dito sila kumukha ng pumbaan, ito yung paraan nila kung paano nila masustentan yung pamilya nila. Ito yung something na hindi mo ina-expect na masasabi ng isang bata. Kasi, syempre nasa murong edad pa sila.
Ang mga, ang nag-iisip lang nila yung mga magulang lang. And, ayun, yun nga. Na... Pero realize mo din ha, patong-patong na nga yung mga issues ko, bakit ganito yung naging resulta. Sigurong tumatak sa akin sa ginawa namin ng documentary ay ang pagiging thankful nila dahil sa kalagayan nila.
Nagawa pa nalang magpasalamat. Nagawa pa nalang magpasalamat sa kalagayan nila ngayon. Tayo nga, nung bata tayo, pag inutusan tayo, may kakapantabog.
At sa nila, pag inutusan magbenta, o agad, kahit kakagaling nalang ng school. Hindi na nila iniisip yung kung anong magiging kalagayan nila sa daan. Kasi gabi nga, magagawa pa nalang magpasalamat para ang pinabukasan, may baon sila. Pagpapasok sila sa school, siguro nasa dugong pinay na rin yung pagiging nila.
Mapagpasalamat nila, kapayagan. Siguro yung best example dun yung tiyan lang natin silang nung question kung gugustuhin pa rin ba nila yung ganitong buhay sa susunod nilang buhay tapos ano yung sinagot nila sa atin? Mas panili pa nila yung ano.
Mas panili pa nila. Kasi ano yung sinagot ni Riyo kanina na mas gusto niyang paghirapan yung pera kasi sa alam mo yun parang dinala siya sa mundo ng may ganun na. It's just parang hindi mo, kahit sino hindi aasahan yun from a nine year old.
Oo. tumatakuan si isipan nila and kanina na nung pumunta tayo sa bahay nila parang ito pala yung tulot talaga parang sobrang makikita mo yung bahay nila parang wala nang espasyo yung tulugan Magtatawa kung paano silang napubuhay sa ganun. Kaya parang siguro dagdag na sa refleksyon natin na mapalad tayo na ganito yung naging sitwasyon natin. Kung ikukumpara naman sa kanila na kailangan nila magbanat ng buto sa murang ilan at wala tayong ibang kailangan na tupangin sa pag-aaral lang.