Sino mag-aaral ang hindi nakatunghay sa mga aklat na akda ng historya na si Teodoro Agoncillo? Sa taong ito, ginugunita ang centennial ng ama ng historyador. Iyan ay ayon kay Xiao Chua na ibibigay ang mga detalis sa Xiao Time, Ako ay Pilipino. Magkasaysayang araw po! It's showtime!
Alay pong segment na ito sa aking ama na si Charles Chua. Happy birthday, Dad! Ito ay tungkol din sa isang itinuturing na ama ng maraming istorya 100 years ago ngayon, November 9, 1912, isinilang sa Lembemey, Batanga si Teodoro Andal Agoncillo. Kilala natin siya na senior author ng isa sa pinakapopular na textbook sa nakalipas na limang dekada, ang History of the Filipino People, na malamang sa malamang ay naggamit natin nung tayo ay nag-aaral pa.
Nagtapos siya ng BA at MA sa Kasaysayan sa Universidad ng Pilipinas. Ngunit marahil kayo na istoryador ay dahil sa galing ng kanyang panulat. Music Bago kasi siya nagturo sa UP, ay nagtrabaho muna siya sa surian ng wikang pambansa, kilala sa kanyang mga tula at mga kwento. Isa sa kanyang mga tula ay ang Republikang Basahan na isinulat niya noong panahon ng mga Japones. Republika Basahan.
Ang mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga ng gantimpala sa paligsahan ng Republika ukol kay Andres Bonifacio noong 1948 para sa obrang The Revolt of the Masses The Story of Bonifacio and the Katipunan Dahil sa kanyang mga aklat ukol sa Revolusyong Pilipino at panahon ng mga Japones sa Pilipinas noong ikalawang digma ang pandaydig walang nais na magturo ng mga subject na ito sa Universidad ng Pilipinas kahit na wala siyang doktorado Sabi niya kay Ambe Thokampo sa aklat na ito na Talking History, Sinong magtuturo sa akin? Sa mga akdaraw na aalala ang mga tao, hindi sa mga titik na sinusundan pa niyang pangalan. Tama!
Isa sa tagapagtatag ng Philippine Historical Association noong 1955 at naging tagapangulo ng UP Departamento ng Kasaysayan mula 1963 hanggang 1969. Kung totoo si Eni, pinagpatuloy niya ang hindi natapos na gawain na sinimulan ni Jose Rizal sa kanyang mga anotasyon sa Sucesos de las Islas Filipinas ni Morga, ang pagsulat ng kasaysayan ng Pilipinas mula sa pananaw ng mga Pilipino. Bago kasi si Agoncillo, nagsikap ang mga istoryador na Pilipino na sumulat sa positivistang pananaw. Obvio. Objektibo, isalaysay ang nakaraan batay sa mga nakasulat na dokumento.
Unit, alam naman natin na mga dokumento ay sinulat ng mga dayuhan at ng mga mayayaman, kaya tila naging litanya lamang ito ng mga datos na hindi tayo makarelate. Kaya Gonsilio nabigyan ng kulay sa kanyang panulat at damdaming makabayan sa kanyang pananaw ang pagbabasa ng nakaraan. Hindi raw maaaring maging objective ang isang historian.
Show me a historian, a real historian, who is not biased. Sa kanyang pagrepetibo noong 1977, inuri siya ng kanyang mga kasama bilang ama ng makapilipinong pananaw sa kasaysayan ng Pilipinas. Namatay siya, 1985. Maaring may mga mas bago ng pananaw sa kasaysayan, ngunit hindi ibig sabihin ibabasuran na natin silang mga naunang historians.
Bahagi sila ng ating pagundan. Bilang isa sa historian na nagtapos at nagturo rin sa kanyang departamento, aking nadarama ang minsang sinabi ni Isaac Newton. Nakakakita ako ng mas malawak dahil nakatungtong ako sa balikat ng mga higante.
Salamat po, Sir Ago. Ako po si Shau Tshua para sa Telebisyon ng Bayan. And that was Shau Time.
Shau Time.