DNA ve Genetik Kod: Ders Notları

DNA Nedir?

• DNA, genetik bilgiyi taşıyan yapıdır.
• Hücre çekirdeğinde bulunur.
• İki sarmallı yapıdadır.
• Adenin (A), Timin (T), Guanin (G), Sitozin (C) olmak üzere dört ana bazdan oluşur.

DNA'nın Yapısı

• Çift sarmal yapısı vardır.
• Şeker-fosfat omurgası ile bazlar arasında hidrojen bağları bulunur.
• A-T ve G-C arasında çiftleşmeler olur.
• DNA'nın uzunluğu ve yapısı türden türe değişiklik gösterir.

Genetik Kod

• Genetik kod, DNA'daki nükleotid dizilimi ile belirlenir.
• Üç nükleotid bir kodon oluşturur.
• Her kodon bir amino asiti veya dur işaretini temsil eder.
• Tüm canlılarda genetik kod hemen hemen aynıdır.

Genetik Kodun Özellikleri

• Evrensel: Tüm organizmalarda benzer özellikler gösterir.
• Bozulmamış: Bir kodon yalnızca bir amino asidi kodlar.
• Fazlalık: Bir amino asit birden fazla kodon tarafından temsil edilebilir.

DNA ve Protein Sentezi

• DNA'daki bilgi RNA'ya kopyalanır (transkripsiyon).
• RNA yardımıyla protein sentezi gerçekleştirilir (translasyon).
• Proteinler hücresel işlevler için gereklidir.

Mitoz ve Mayoz Bölünme

• Mitoz Bölünme:

  • Büyüme ve onarım için gereklidir.
  • Bir hücrenin iki özdeş kopya oluşturmasıdır.

• Mayoz Bölünme:

  • Üreme hücrelerinde meydana gelir.
  • Genetik çeşitliliği artırır.
  • Kromozom sayısı yarıya iner.

Kalıtım

• Kalıtım, ebeveynlerden yavrulara genetik özelliklerin aktarımıdır.
• Gen ve alel kavramları önemlidir.
• Genotip ve fenotip arasındaki ilişki açıklanır.

Mutasyonlar

• DNA dizilimindeki değişikliklerdir.
• Çeşitli faktörler (radyasyon, kimyasallar) mutasyona sebep olabilir.
• Mutasyonlar zararlı, yararlı ya da etkisiz olabilir.

Genetik Hastalıklar

• Genetik koddaki mutasyonlar sonucu oluşabilir.
• Öne çıkan genetik hastalıklar: Kistik fibrozis, orak hücre anemisi, hemofili.

Bu notlar, ders notunun genel içeriğini kapsamaktadır ve DNA ile genetik kod konularındaki temel kavramları özetlemektedir. Öğrenim sürecinde daha derinlemesine incelemek için önerilen kaynaklardan yararlanılabilir.